Με κεντρικό τίτλο «Οι ασθενείς σε πρώτο πρόσωπο» διεξήχθη φέτος 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο ασθενών.

Ο μεγαλύτερος θεσμός διαβούλευσης των ασθενών και των πολιτών εν γένει επικεντρώθηκε στην ισότιμη συμμετοχή των εκπροσώπων τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, στην υγειονομική κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία, στη σχέση ασθενούς και επαγγελματιών υγείας και στο όραμα για ακόμη πιο ισχυρή συνεργασία και επιδραστικότητα των συλλόγων σε όλη την Ελλάδα.

Ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους δεσμεύτηκε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου για την εφαρμογή ενός μοντέλου θεσμικής συνεργασίας του Υπουργείου και των φορέων υγείας με την Ένωση και τους Συλλόγους Ασθενών. Είχε προηγηθεί η παρουσίαση των κύριων αξόνων της πρότασης της Ένωσης για ένα σχέδιο νόμου που θα εγγυάται τη συμμετοχή των εκπροσώπων ασθενών στη χάραξη των πολιτικών υγείας. Την παρουσίαση έκανε ο  Καθηγητής Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ένωσης Κυριάκος Σουλιώτης, αναδεικνύοντας τις διαστάσεις, τις διαδικασίες και τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα από την ενδυνάμωση των ασθενών και την προαγωγή της δημοκρατίας στην υγεία.

Η Προέδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Κατερίνα Κουτσογιάννη επικεντρώθηκε στο σύγχρονο ρόλο των συλλόγων ασθενών και στην προστιθέμενη αξία της εθνικής συνομοσπονδίας τους, ενώ ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου Μάριος Κουλούμας, μοιράστηκε με το κοινό την εμπειρία των τεσσάρων πρώτων χρόνων εφαρμογής της αντίστοιχης μεταρρύθμισης στην Κύπρο, η οποία αποτελεί μία βέλτιστη πρακτική συμμετοχικότητας στην υγεία για όλη την Ευρώπη.

Εθνική απόκριση απέναντι στην πανδημία

Η πανδημία ανέδειξε εμφατικά την ανάγκη οικοδόμησης μίας πιο στενής σχέσης συνεργασίας και εμπιστοσύνης με τους συλλόγους και τους πολίτες, σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Κοντοζαμάνη σε ερωτήσεις της δημοσιογράφου Σοφίας Παπαϊωάννου που συντόνισε το δεύτερο στρογγυλό τραπέζι. Ο Υφυπουργός Υγείας αναγνώρισε ότι το Σύστημα Υγείας δέχεται τεράστια πίεση από τα μέσα Οκτωβρίου, η οποία επιδρά δραστικά και στην πρόσβαση των χρόνιων ασθενών στο υγειονομικό σύστημα, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα περιοριστικά μέτρα θα αναχαιτίσουν μέσα στις επόμενες ημέρες την εκθετική αύξηση των νέων κρουσμάτων.

Ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Νίκος Δέδες πρότεινε την άμεση εκπόνηση πρωτοκόλλων διαχείρισης των περιορισμένων πόρων του συστήματος ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα περίοδο στην οποία οι ΜΕΘ πλησιάζουν ποσοστά πληρότητας, καθώς και μία διεπιστημονική προσέγγιση για τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της πανδημίας με τη συμμετοχή ειδικοτήτων όπως η επικοινωνία, η βιοηθική και η κοινωνιολογία.

Ο Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας Γιάννης Κυριόπουλος μίλησε για το φαινόμενο της «αργοπορημένης φροντίδας», η οποία έχει επιπτώσεις στην έκβαση των νοσημάτων εκτός COVID-19, λόγω μη έγκαιρης ανταπόκρισης και παρέμβασης από την πλευρά των κλινικών γιατρών. Σύμφωνα με τον Καθηγητή, η πανδημία ανέδειξε μία «ήττα της δύσης», καθώς ο δυτικός κόσμος δίνει τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως έμφαση στην τεχνολογική ιατρική περίθαλψη, σε βάρος της επένδυσης στη δημόσια υγεία, με αποτέλεσμα το σύστημα να αδυνατεί να βελτιστοποιήσει την ανταπόκρισή του στην υγειονομική κρίση.

Ο Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Ε.Κ.Π.Α. Γκίκας Μαγιορκίνης εξέφρασε την εκτίμηση ότι η κοινωνία θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα για διενέργεια του εμβολίου όταν αυτό θα είναι διαθέσιμο στις αρχές του 2021, όπως συνέβη πρόσφατα και με το εμβόλιο για την εποχική γρίπη. Αναφορικά με την εκτίμηση της εξέλιξης της πανδημίας, επισήμανε ότι τα περιστατικά υπερμετάδοσης δεν επιτρέπουν μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις, για το λόγο αυτό ο σχεδιασμός οφείλει να γίνεται σε διαδοχικά βήματα. Για το σκέλος των τεστ για COVID-19 επανέλαβε ότι το σύστημα να οφείλει  να διασφαλίσει την απρόσκοπτη και έγκαιρη πρόσβαση στους πολίτες, πάντοτε όμως με απόφαση ιατρού, ώστε να μην σπαταλούνται πολύτιμοι πόροι.

Η Πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Κ.Ε.Φ.Ι. Ζωή Γραμματόγλου φώτισε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ογκολογικοί ασθενείς εν μέσω της πανδημίας και τόνισε ότι θα πρέπει πάση θυσία το κράτος να εγγυηθεί τη συνέχιση των θεραπειών.

Ασθενείς και επαγγελματίες υγείας

Στο στρογγυλό τραπέζι που συντόνισε ο Γ’ Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Γιώργος Καλαμίτσης, συζητήθηκαν οι πτυχές της σχέσης του ασθενούς με επαγγελματίες υγείας όπως ο γιατρός, ο νοσηλευτής και ο φαρμακοποιός. Ο Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Χρήστος Λιονής προσδιόρισε την ενσυναίσθηση ως προϋπόθεση για την προαγωγή αυτής της σχέσης και πρότεινε ως μοχλούς βελτίωσής της τόσο την εκπαίδευση, όσο και την αλλαγή κουλτούρας. Με την προσέγγιση αυτή συμφώνησε και η Επίκουρη Καθηγήτρια Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών Λένα Αλμπάνη, τονίζοντας ότι ένα δομικό έλλειμμα του υγειονομικού συστήματος είναι η απουσία ανάπτυξης δεξιοτήτων επικοινωνίας και ενεργητικής ακοής προς παρόχους και χρήστες των υπηρεσιών.

Ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Γιώργος Πατούλης ανέφερε ότι η χώρα μας θα πρέπει να αποκτήσει επιτέλους ένα αποτελεσματικό σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με προσανατολισμό στην πρόληψη, αλλά και τη διαδραστική ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για θέματα υγείας. Στο ίδιο πνεύμα, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς μίλησε για τον αναβαθμισμένο ρόλο του φαρμακοποιού στη δημόσια υγεία, την ενημέρωση των πολιτών και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και ανέδειξε δύο πρόσφατες δράσεις του συλλόγου για τον εμβολιασμό και τη χρήση αντιβιοτικών.

Η Κατερίνα Νομίδου, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία, επισήμανε την ανάγκη να δοθεί έμφαση στην υποστήριξη των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας, ενώ η Β’ Αντιπρόεδρος της Ένωσης Βάσω Μαράκα χαρακτήρισε τη σχέση επαγγελματιών υγείας και ασθενών ως έναν από τους πιο κρίσιμους πυλώνες του Ε.Σ.Υ.

Η επόμενη ημέρα των συλλόγων ασθενών

Στο στρογγυλό τραπέζι που συντόνισε ο Α’ Αντιπρόεδρος της Ένωσης Δημήτρης Κοντοπίδης, οι εκπρόσωποι των ασθενών συζήτησαν για τις ευκαιρίες ανάπτυξης και συνεργασίας που αναδύονται μέσα από την εθνική συνομοσπονδία. Η Εύη Ορφανού, Πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών και Σπανίων Παθήσεων Ν. Έβρου «Μαζί για Ζωή» επικεντρώθηκε σε ζητήματα βιωσιμότητας των συλλόγων και ανέδειξε τα προβλήματα και τις προκλήσεις που έχουν επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παρά τις αυξημένες ανάγκες παρεμβάσεων των συλλόγων. Η Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Μάγδα Τσολάκη ανέδειξε το συμπληρωματικό και υποστηρικτικό ρόλο των εκπροσώπων ασθενών, από τους συλλόγους βάσης έως τις ομοσπονδίες θεραπευτικών κατηγοριών και την εθνική συνομοσπονδία. Η Βάσω Ραφαέλα Βακουφτσή, Γραμματέας του Συλλόγου Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Ελλάδας, περιέγραψε την πορεία μετάβασης των συλλόγων ασθενών σε ένα σύγχρονο μοντέλο συνηγορίας, με γνώμονα τις ανάγκες της κοινωνίας, την επιστημονική τεκμηρίωση και τη διεθνή δικτύωση. Ο Δημήτρης Αθανασίου από το σωματείο «95 -Ελληνική Συμμαχία για τους Σπάνιους Ασθενείς» ανέδειξε την ευρωπαϊκή προοπτική της συνεργασίας των σωματείων, με σκοπό την ανταλλαγή γνώσης, τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών. Η Πρόεδρος της Ένωσης Γονέων, Παιδιών και Νέων με Διαβήτη Θεοφανεία Τσαχαλίνα ανέπτυξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τόσο οι ασθενείς, όσο και οι πολίτες στην περιφέρεια και ειδικά σε περιοχές όπου δεν υπάρχει επαρκής υγειονομική κάλυψη για όλες τις χρόνιες παθήσεις. Από την πλευρά της, η Τατιάνα Δρακοπούλου, Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα» αναγνώρισε ότι οι σύλλογοι ασθενών έχουν κάνει σημαντικά βήματα ως προς τις καμπάνιες ευαισθητοποίησης, ωστόσο η δυναμική περιορίζεται λόγω ανεπαρκούς και κυρίως μη σταθερής ροής χρηματοδότησης. Τέλος, ο Σπύρος Ζορμπάς, Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Φροντιστών Επιόνη, φώτισε το αόρατο συχνά πεδίο των φροντιστών και του σημαντικού ρόλου τους στο υγειονομικό σύστημα και στην υποστήριξη των χρόνιων ασθενών.

Το συνέδριο διοργανώθηκε από την Ένωση Ασθενών Ελλάδας, την εθνική συνομοσπονδία των συλλόγων ασθενών της χώρας και συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των πολιτών από όλη την επικράτεια και εκπροσώπων του πολιτικού φάσματος, της επιστημονικής κοινότητας, του υγειονομικού συστήματος και της κοινωνίας των πολιτών.