Συνεδριάζει σήμερα, στις 9.00 π.μ., η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, σχετικά με τη στρατηγική που θα ακολουθήσει η χώρα, όσον αφορά στη χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca, το οποίο φέρεται να ευθύνεται για περιπτώσεις σπάνιων θρομβοεμβολικών επεισοδίων.

Μετά την τηλεδιάσκεψη της Πέμπτης, οι 21 ειδικοί θα βρεθούν ξανά στο «τραπέζι» των συζητήσεων, προκειμένου να αποφασίσουν εάν θα γίνουν τροποποιήσεις στο εμβολιαστικό πρόγραμμα ή θα παραμείνει ως έχει.

Την Τετάρτη, η Επιτροπή Ασφάλειας και Φαρμακοεπαγρύπνησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (PRAC – ΕΜΑ) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ασυνήθιστοι θρόμβοι αίματος με χαμηλά αιμοπετάλια θα πρέπει να αναφέρονται ως “πολύ σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου” (νυν ονομασία Vaxzevria), υπογραμμίζοντας ότι τα οφέλη του είναι περισσότερα από πιθανούς κινδύνους.

Προς την ίδια κατεύθυνση, η συμβουλευτική Επιτροπή Ασφάλειας των Εμβολίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του εμβολίου της AstraZeneca και σπανίων περιστατικών θρομβώσεων με χαμηλά αιμοπετάλια «θεωρείται ευλογοφανής, όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί».

Ο ΕΜΑ μετέθεσε την απόφαση για την στρατηγική που θα ακολουθηθεί στις χώρες μέλη της ΕΕ, ωστόσο δεν θα ληφθεί σε κεντρικό επίπεδο, καθώς σε τηλεδιάσκεψη που ακολούθησε οι 27 υπουργοί Υγείας δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε μια κοινή γραμμή.

Στο πλαίσιο αυτό, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η οποία ανέμενε τις ανακοινώσεις του Οργανισμού προκειμένου να αποφασίσει για τα επόμενα βήματα, θα επαναξιολογήσει σήμερα τα διαθέσιμα δεδομένα και θα προβεί σε σχετικές ανακοινώσεις εντός της ημέρας.

Τα πιθανά σενάρια

Σύμφωνα με τις διαρροές, τα σενάρια που εξετάζει η Επιτροπή είναι να χορηγείται το εμβόλιο σε άτομα άνω των 60 ετών, ενώ μια άλλη πρόταση είναι τα εμβόλια που δεν θα χορηγηθούν, να δοθεί η δυνατότητα να τα κάνουν εθελοντικά άτομα νεαρότερης ηλικίας που δραστηριοποιούνται σε κλάδους με μεγαλύτερη πιθανότητα διασποράς του ιού. Ωστόσο, υπάρχουν και μέλη της Επιτροπής που υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα εμβολιασμών πρέπει να συνεχιστεί χωρίς αλλαγές.

Πάντως, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα, ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), Μάριος Θεμιστοκλέους τη Δευτέρα (5/4), οι ακυρώσεις που έχουν γίνει σε εμβολιασμούς με Vaxzevria, από την έναρξη του εμβολιαστικού προγράμματος, αγγίζουν το 3%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για τα άλλα δύο εμβόλια (Pfizer, Moderna) είναι έως 1%.

Ωστόσο, ανακοίνωση που εξέδωσε την ίδια μέρα ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ), «αποτυπώνει» τη μεγάλη ανησυχία των πολιτών, σχετικά με τις πιθανές παρενέργειες του εμβολίου.

«Δεν αναμένουμε σπουδαίες αλλαγές στο εμβολιαστικό μας πρόγραμμα και δεν τίθεται θέμα σε καμία ευρωπαϊκή χώρα για διακοπή των εμβολιασμών με το συγκεκριμένο εμβόλιο. Αυτό που συζητείται είναι οι ηλικιακοί περιορισμοί», ανέφερε την Πέμπτη ο γενικός γραμματέας ΠΦΥ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση του εμβολίου της AstraZeneca αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του εμβολιαστικού εγχειρήματος μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί. Είναι ενδεικτικό ότι από τους 1.877.000 εμβολιασμούς που είχαν διενεργηθεί μέχρι τη Δευτέρα, οι 346.886 έγιναν με το συγκεκριμένο εμβόλιο, ενώ επιπλέον αναμένεται να παραδοθούν στη χώρα μας περίπου 450.000 δόσεις για κάθε έναν από τους  μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο.

Ένα περιστατικό στην Ελλάδα

Προκειμένου να καταλήξει στα συμπεράσματά της, η επιτροπή του ΕΜΑ διενήργησε εμπεριστατωμένη ανασκόπηση 62 περιπτώσεων εγκεφαλικής θρόμβωσης και 24 περιπτώσεων θρόμβωσης πυλαίας φλέβας που αναφέρθηκαν σε βάση δεδομένων ασφάλειας της ΕΕ για τα φάρμακα μέχρι τις 22 Μαρτίου, τα 18 εκ των οποίων ήταν θανατηφόρα. Τα περιστατικά προήλθαν κυρίως από συστήματα αναφοράς του ΕΜΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν λάβει το συγκεκριμένο εμβόλιο.

Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες από τις αναφερόμενες περιπτώσεις έχουν συμβεί σε γυναίκες κάτω των 60 ετών εντός 2 εβδομάδων από τον εμβολιασμό. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία, το φύλο ή προϋπάρχουσες παθήσεις, δεν έχουν επιβεβαιωθεί.

Σε μια ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την επανεξέταση των τελευταίων παγκόσμιων δεδομένων, ανεξάρτητοι ειδικοί σημειώνουν πως χρειάζονται εξειδικευμένες μελέτες προκειμένου να κατανοηθεί πλήρως η ενδεχόμενη σχέση μεταξύ του εμβολιασμού και των πιθανών παραγόντων κινδύνου.

Σε κάθε περίπτωση, όπως ανέφερε στην τακτική ενημέρωση για τον εμβολιασμό τη Δευτέρα, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου μόλις ένα περιστατικό θρόμβωσης έχει καταγραφεί στη χώρα μας μετά από 346.000 δόσεις εμβολίου της AstaZeneca.

Στο ενδιάμεσο, όμως, την Τετάρτη καταγράφηκε η περίπτωση μιας 60χρονης που πέθανε από θρόμβωση μετά τη χορήγηση του συγκεκριμένου εμβολίου.

Τροποποιήσεις σε άλλες χώρες

Η Ευρώπη μοιάζει να είναι διχασμένη μετά τις ανακοινώσεις του ΕΜΑ, ενώ και χώρες εκτός των συνόρων της έχουν προβεί σε τροποποιήσεις στο εμβολιαστικό τους πρόγραμμα.

Το Ινστιτούτο Πάουλ Έρλιχ, που είναι υπεύθυνο για τα εμβόλια και τα βιοϊατρικά φάρμακα στην Γερμανία, ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι θα επιμείνει στη σύστασή του για περιορισμό της χρήσης του εμβολίου AstraZeneca σε άτομα άνω των 60 ετών.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η απόφαση της Ισπανίας, η οποία  πρότεινε τη χορήγηση του συγκεκριμένου εμβολίου σε ανθρώπους άνω των 60, ενώ η Εσθονία ανέστειλε τη χορήγησή του  σε άτομα κάτω των 60 ετών.

Το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι “παγώνει” προσωρινά τους εμβολιασμούς με το συγκεκριμένο εμβόλιο για όσους είναι κάτω των 55 ετών, κάτι ανάλογο με αυτό που αποφάσισε και η Γαλλία.

H Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών της Αυστρίας τάχθηκε υπέρ της αμετάβλητης συνέχισης του προγράμματος εμβολιασμού με το συγκεκριμένο εμβόλιο, ενώ άλλες χώρες της ΕΕ έπαψαν εντελώς τη χρήση του στα μέσα Μαρτίου και έκτοτε δεν έχουν ξεκινήσει την εκ νέου χορήγησή του.

Τέλος, καθησυχαστική εμφανίστηκε από την μεριά της  η βρετανική κυβέρνηση όσον αφορά στην ασφάλεια των εμβολίων κατά της COVID-19 που διατίθενται στη Βρετανία, την επομένη της ανακοίνωσης, τονιζοντας ότι είναι προτιμότερο για τους ενήλικες κάτω των 30 ετών χωρίς υποκείμενα νοσήματα να τους προσφέρεται, για προληπτικούς λόγους, μια εναλλακτική στο εμβόλιο των AstraZeneca/Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης επιλογή, όπου αυτή είναι διαθέσιμη.

Εκτός Ευρώπης, η Αυστραλία συνέστησε τα άτομα κάτω των 50 ετών να λαμβάνουν το εμβόλιο κατά του κορονοϊού της Pfizer, ενώ οι Φιλιππίνες ανέστειλαν τη χρήση του εμβολίου της AstraZeneca για άτομα κάτω των 60 ετών.

Εν τω μεταξύ, η Αφρικανική Ένωση εγκαταλείπει το σχέδιό της να αγοράσει το εμβόλιο της AstraZeneca και εξετάζει την επιλογή απόκτησης του εμβολίου της Johnson & Johnson, όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής.

Τι λένε οι επιστήμονες

Μανώλης Δερμιτζάκης, καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης

«Η πιθανότητα θαρομβοεμβολικού επεισοδίου παραμένει πάρα πολύ μικρή, με βάση τα στατιστικά που δόθηκαν. Νομίζω 1 προς 200 χιλιαδες, είναι η πιθανότητα να πάθει κάποιος  θρόμβωση και πάει περίπου 1 στο εκατομμύριο για θάνατο», τόνισε ο καθηγητής μιλώντας στα Παραπολιτιτκά, σημειώνοντας παράλληλα ότι, από την στιγμή που έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία, πρέπει να δούμε την ισορροπία οφέλους και ρίσκου. «Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ευτυχώς δεν έχουμε πρόβλημα από αυτή τη συζήτηση, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των εμβολίων της AstraZeneca γίνονται σε ανθρώπους οι οποίοι έτσι κι αλλιώς έχουν υψηλό ρίσκο. Δηλαδή κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από covid και μάλιστα όχι μόνο για το θάνατο αλλά για το σύνολο των παρενεργειών. Θεωρώ ότι πρέπει να κάνουμε τη συζήτηση αλλά δεν θεωρώ ότι υπάρχει πρόβλημα για τους ανθρώπους που εμβολιάζονται τώρα», ανέφερε ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας ότι «όταν θα έχουμε περισσότερα εμβόλια, μπορούμε να συζητήσουμε αν το AstraZeneca αποτελεί προτεραιότητα ή όχι».

Ηλίας Μόσιαλος

Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του LSE

«Πολύ μικρό» χαρακτήρισε τον κίνδυνο από το εμβόλιο ο Ηλίας Μόσιαλος, μιλώντας στον ΑΝΤ1.

“Το ρίσκο είναι πολύ μικρό και δεν υπάρχει συσχέτιση με συγκεκριμένες ηλικίες” σχολίασε καθηγητής, διαβεβαιώνοντας ότι ο ίδιος θα λάβει και τη δεύτερη δόση του εμβολίου της εταιρείας, καθώς είναι ήδη εμβολιασμένος με την πρώτη.

Ο κ. Μόσιαλος αναφέρθηκε στις χώρες που έχουν απαγορεύσει τη χορήγηση του εν λόγω εμβολίου στα άτομα κάτω των 55 ετών, στις χώρες που το απαγόρευσαν στις ηλικίες κάτω 60 και στις υπόλοιπες κατηγορίες χωρών, που όπως είπε δημιουργούν σύγχυση στον κόσμο με τις οδηγίες τους. “Θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία μεταξύ όλων” εκτίμησε.

Νίκος Τζανάκης, καθηγητής Πνευμονολογίας, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Υπέρ της συνέχισης του εμβολιασμού με AstraZeneca στην Ελλάδα τάχθηκε ο καθηγητής, Νίκος Τζανάκης, χαρακτηρίζοντας «συγκυριακές» τις επιπλοκές που έχουν εμφανιστεί

«Δυστυχώς, οι παλινωδίες πολιτικού χαρακτήρα παρέσυραν επικοινωνιακά και τους πιστοποιητικούς οργανισμούς του ΕΟΦ σε σιβυλλική απόφαση, ότι το εμβόλιο ενδεχομένως σχετίζεται με επεισόδια θρόμβωσης, χωρίς να πιστοποιείται ότι είναι συχνό γεγονός. Αν επικρατούσε αυτή η λογική, εκατοντάδες φάρμακα θα είχαν βγει off», επισήμανε ο κ. Τζανάκης μιλώντας στο Mega.

«Εμείς», συνέχισε, «θα πρέπει να δούμε τον δικό μας τον οργανισμό, την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού. Μέχρι τώρα έχει τηρήσει στάση ψυχραιμίας. Πρέπει να πειθαρχήσουμε σε ό,τι αποφασίσει», τόνισε ο καθηγητής και πρόσθεσε: «Στο διάστημα της αναβολής του εμβολίου, εκατοντάδες ή χιλιάδες άνθρωποι σε επίπεδο Ευρώπης θα χάσουν τη ζωή τους από τον κορονοϊό, ενώ δεν θα την είχαν χάσει».

Γιώργος Χρούσος, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών

«Σε όλα τα εμβόλια υπάρχει ο κίνδυνος των παρενεργειών και ειδικά των θρομβώσεων όπως αναφέρει η βιβλιογραφία» τόνισε ο καθηγητής Γιώργος Χρούσος, μιλώντας στον ΑΝΤ1. «Το ίδιο, όμως, ισχύει ακόμη και για τα εμβόλια της γρίπης και της ιλαράς», συμπλήρωσε, διευκρινίζοντας πως ο απειροελάχιστος κίνδυνος των θρομβώσεων υπάρχει και για τους άλλους τύπους των εμβολίων κατά του κοροναϊού που χρησιμοποιούνται. «Τα περιστατικά αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία, αρκεί όποιος έχει συμπτώματα να πάει αμέσως σε νοσοκομείο» σημείωσε ο καθηγητής.