Μια νέα ομάδα αντιβιοτικών, που δρουν ενάντια στα βακτήρια με έναν μοναδικό τρόπο, ανακάλυψαν ερευνητές από τον Καναδά, δίνοντας ελπίδες για την ανάπτυξη ενός νέου όπλου κατά της μικροβιακής αντοχής.

Τα νέα αντιβιοτικά (corbomycin και complestatin), τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των γλυκοπεπτιδίων,  δρουν με έναν εντελώς νέο μηχανισμό εναντίον των βακτηρίων, παρεμποδίζοντας τη λειτουργία του βακτηριακού κυτταρικού τοιχώματος.

Οι ερευνητές κατέδειξαν, επίσης, ότι μπορούν να εμποδίσουν σε τρωκτικά  τις λοιμώξεις που προκαλούνται από τον ανθεκτικό στα φάρμακα χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (Staphylococcus aureus), μια ομάδα βακτηρίων που μπορεί να προκαλέσουν πολλές σοβαρές λοιμώξεις.

«Τα βακτήρια έχουν ένα τοίχωμα γύρω από την εξωτερική επιφάνεια των κυττάρων τους, που τους δίνει σχήμα και αποτελεί πηγή δύναμης. Τα αντιβιοτικά, όπως η πενικιλίνη, σκοτώνουν τα βακτήρια εμποδίζοντας την κατασκευή του τοιχώματος.  Τα νεοανακαλυφθέντα αντιβιοτικά δρουν ακριβώς με τον αντίθετο τρόπο:  αποτρέπουν την καταστροφή του, καθώς αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τον διαχωρισμό των κυττάρων», δήλωσε η ανώτερη συντάκτρια της μελέτης  Beth Culp, υποψήφια διδάκτορας Βιοχημείας και Βιοϊατρικών Επιστημών στο McMaster.

Όπως εξηγεί, για να αναπτυχθεί ένα κύτταρο, πρέπει να διαιρεθεί και να επεκταθεί. Αν παρεμποδιστεί πλήρως η καταστροφή του τοιχώματος, είναι σαν να παγιδεύεται σε μια φυλακή και δεν μπορεί ούτε να επεκταθεί ούτε να αναπτυχθεί.

Εξετάζοντας το οικογενειακό δέντρο των γνωστών μελών των γλυκοπεπτιδίων, οι ερευνητές, μελέτησαν τα γονίδια αυτών που στερούνται γνωστούς μηχανισμούς αντίστασης, με το σκεπτικό ότι ενδεχομένως να υπάρχει κάποιο αντιβιοτικό που επιδεικνύει έναν διαφορετικό τρόπο επίθεσης κατά των βακτηρίων.

“Υποθέσαμε ότι αν τα γονίδια αυτών των αντιβιοτικών είναι διαφορετικά, ίσως ο τρόπος με τον οποίο σκοτώνουν τα βακτήρια να είναι επίσης διαφορετικός”, δήλωσε η Culp.

Οι επιστήμονες οδηγήθηκαν στην ανακάλυψή τους εφαρμόζοντας μια τεχνική κυτταρικής απεικόνισης. «Αυτή η προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί σε άλλα αντιβιοτικά και να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε νέα με διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης», σημειώνουν.

Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τα Ινστιτούτα Έρευνας για την Υγεία του Καναδά και τον Οργανισμό Έρευνας του Οντάριο.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature και προκάλεσαν θετική ανταπόκριση από άλλους ειδικούς στον τομέα.

Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία, που οδηγεί σε περίπου 700.000 θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο.

Ορισμένα θανατηφόρα ενδονοσοκομειακά μικρόβια αντιστέκονται στα αντιβιοτικά σε ποσοστά έως 98%, ενώ το πρόβλημα υφίσταται και για την κοινότητα, με μέχρι πρότινος πολύτιμες θεραπείες να καθίστανται σε σημαντικό βαθμό αναποτελεσματικές.

Την ίδια στιγμή η έρευνα για την ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών δεν είχε φέρει αποτέλεσμα, με την τελευταία προσπάθεια ανακάλυψης φαρμάκου κατάπολυανθεκτικού μικροβίου να οδηγείται τελικά σε αποτυχία.

Οι βασικές αιτίες της μικροβιακής αντοχής είναι η κατάχρηση των αντιβιοτικών (στην κοινότητα, το νοσοκομείο ακόμα και την κτηνοτροφία), με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων καθώς και οι κακές συνθήκες υγιεινής, στις οποίες οφείλεται  η διασπορά των μικροβίων από ασθενή σε ασθενή.