Σε 3η αιτία θανάτου έχει ανέλθει τα τελευταία χρόνια η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), μία ασθένεια η οποία στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οφείλεται στο κάπνισμα.

Σήμερα, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, εντούτοις, ύψιστης σημασίας είναι η πρώιμη διάγνωση. Για το λόγο αυτό, οποιοδήποτε “ύποπτο” σύμπτωμα πρέπει να διερευνάται από τον πνευμονολόγο.

Τα παραπάνω επεσήμαναν, μεταξύ άλλων, οι ειδικοί σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χ.Α.Π. (20/11), στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε νέα διαδικτυακή καμπάνια με τίτλο #happyBREATHday, που τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ).

 «Το κάπνισμα αποτελεί τη σπουδαιότερη αιτία εμφάνισης της Χ.Α.Π. (85-90%), ενώ άλλα αίτια, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, ευθύνονται σε μικρότερο ποσοστό. Θα μπορούσε, μάλιστα, να ισχυριστεί κανείς ότι εάν δεν υπήρχε το κάπνισμα, η Χ.Α.Π. δεν θα υπήρχε ή θα ήταν μια σπάνια νόσος. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί ένα από τα κυριότερα αίτια νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως, ενώ επιβαρύνει υπέρμετρα τόσο τους γενικούς γιατρούς, τα νοσοκομεία, όσο και συνολικά τα συστήματα υγείας. Τα στατιστικά στοιχεία, άλλωστε, το αποδεικνύουν, καθώς μπορούμε να αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι τη στιγμή που το 25-30% όλων των εισαγωγών σε παθολογικές κλινικές οφείλεται σε αναπνευστικά νοσήματα, ποσοστό 50% αυτών αφορά τη Χ.Α.Π.”, Νικόλαος Κουλούρης, Αντιπρόεδρος της Ε.Π.Ε., Καθηγητής Πνευμονολογίας Ε.Κ.Π.Α., Διευθυντής της A’ Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία»

Τα «ύποπτα» συμπτώματα

Όπως ανέφερε ο κ. Στέλιος Λουκίδης, Αναπληρωτής Γραμματέας της Ε.Π.Ε, Αναπληρωτής Καθηγητής Πνευμονολογίας, Β’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Ε.Κ.Π.Α, Νοσοκομείο «Αττικόν», Τα συμπτώματα της ΧΑΠ βασίζονται κυρίως στην τριάδα βήχας, απόχρεμψη, δύσπνοια. Ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου και το χρόνο εμφάνισης έχουν ποικιλία βαθμονόμησης. Η παρουσία συμπτωμάτων της Χ.Α.Π είναι σημαντικό στοιχείο για τη διάγνωση, ωστόσο, απαιτείται  διενέργεια σπιρομέτρησης και αναγνώριση του συγκεκριμένου αποφρακτικού προτύπου για την τεκμηρίωση της νόσου. Οι εδικοί προτρέπουν όλους τους νυν και πρώην καπνιστές, που εμφανίζουν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, να επισκεφθούν έναν πνευμονολόγο, που είναι και ο μόνος ιατρός με γνώση αξιολόγησης της εξέτασης.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Επαμεινώνδας Ν. Κοσμάς, Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας Χ.Α.Π της Ε.Π.Ε, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Επιστημονικός Υπεύθυνος του Αθηναϊκού Πνευμονολογικού Ινστιτούτου και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής «ΠΝΟΗ» του Νοσοκομείου “Metropolitan”, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 500-700 χιλιάδες άτομα πάσχουν από Χ.Α.Π. ενώ οι μισοί περίπου από αυτούς δεν το γνωρίζουν. Ο ασθενής ταλαιπωρείται από τα συμπτώματα της νόσου, τα οποία συν τω χρόνω επιδεινώνονται μέχρις αδυναμίας του να βγει από το σπίτι, να εργαστεί, να ζήσει εν τέλει μία φυσιολογική για την ηλικία του καθημερινότητα. Η σωστή ενημέρωση, η ορθή και έγκαιρη, όσο το δυνατόν σε πιο αρχικά στάδια της νόσου διάγνωση, η διακοπή του καπνίσματος και  η σωστή θεραπεία και παρακολούθηση από πνευμονολόγο, μπορούν να επιβραδύνουν αυτή την καταστροφική πτωτική πορεία, βοηθώντας τους ασθενείς να έχουν λιγότερα συμπτώματα, να ζουν σχεδόν φυσιολογικά, να εξακολουθούν να λειτουργούν ικανοποιητικά στο οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό τους περιβάλλον, να αποφύγουν τις παροξύνσεις και τις νοσηλείες και πάνω από όλα να ζήσουν καλύτερα και περισσότερο.

Η διαχείριση της νόσου

Παρότι τις τελευταίες δεκαετίες το τοπίο στη διαχείριση της νόσου έχει αλλάξει δραστικά, εξακολουθεί να έχει υψηλή επίπτωση σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.

 «Η Χ.Α.Π. τα τελευταία 20 έτη άλλαξε φιλοσοφία αντιμετώπισης και από την αρνητική θεώρηση της νόσου οδηγηθήκαμε στη θετική πλευρά. Ο συνδυασμός της αλλαγής φιλοσοφίας και η προσθήκη φαρμακευτικών και μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων έδωσε στην αντιμετώπιση της νόσου ένα άλλο πρόσωπο, λιγότερο αναποτελεσματικό και περισσότερο δημιουργικό. Η προσθήκη νέων φαρμάκων, η πραγματοποίηση μεγάλων κλινικών μελετών, η κατανόηση υποκείμενων μηχανισμών, η αναγνώριση της σημασίας των συνοδών νοσημάτων καθώς και η ευρεία εφαρμογή των Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, θεωρούμε ότι ήταν τα στοιχεία εκείνα που συνέβαλλαν σημαντικά στην αλλαγή της εικόνας της Χ.Α.Π. Παραμένει, όμως, μια νόσος με υψηλή επίπτωση σε συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού, που περιλαμβάνει συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών με καπνιστική συνήθεια. Η επίπτωση αυτή για τον ελληνικό χώρο ανέρχεται περίπου στο 8-10%, σύμφωνα με τα στοιχεία της επιδημιολογικής μελέτης της Ε.Π.Ε», σημείωσε ο κ. Λουκίδης.

Ο κ. Επαμεινώνδας από την πλευρά του ανέφερε:  «Ως Ε.Π.Ε., θα έχουμε τη χαρά κατά τη διάρκεια του επικείμενου Πανελλήνιου Πνευμονολογικού Συνεδρίου να ανακοινώσουμε τις Ελληνικές Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση, την ταξινόμηση της βαρύτητας και του κινδύνου και τις θεραπευτικές επιλογές των ασθενών με Χ.Α.Π είτε στη σταθερή τους κατάσταση είτε σε φάση παρόξυνσης. Αυτές οι οδηγίες που εκπονήθηκαν από τους Συντονιστές της Ομάδας Εργασίας Χ.Α.Π. και διακεκριμένους Έλληνες πνευμονολόγους-μέλη της Ομάδας, θεωρούμε ότι αφορούν το σύνολο των ασθενών με εξατομικευμένη προσέγγιση και ότι είναι πληρέστερες από τις διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη νόσο».