Χάνουν… το τρένο της ανάπτυξης οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αν δεν επιταχύνουν την ψηφιακοποίησή τους

Έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου

Επίκαιρη όσο ποτέ έθεσε την ψηφιακή ανάπτυξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) η πανδημία, ωστόσο, η ποσοτική έρευνα «Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα – H επίδραση του COVID-19» που εκπόνησε το ELTRAΝ (Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, για λογαριασμό της Cosmote, έδειξε ότι το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας κινδυνεύει να μείνει «μετεξεταστέο» στη νέα εποχή που επιβάλουν οι τεχνολογικές εξελίξεις.

Η έρευνα του ELTRUN για πρώτη φορά εστιάζει στις ελληνικές επιχειρήσεις με 1 – 50 εργαζόμενους και δημιουργεί τον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, προκειμένου να καταγράψει την ψηφιακή ωριμότητα των ΜμΕ, με βάση την υιοθέτηση και χρήση 10 σημαντικών ψηφιακών εφαρμογών και υποδομών: website, e-shop, social media, ψηφιακές καμπάνιες, cloud υποδομές, ψηφιακή ασφάλεια, ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας, ERP (Enterprise Resource Planning – σύστημα επιχειρησιακού σχεδιασμού) CRM (Customer Relationship Management – Διαχείριση Πελατειακών Σχέσεων) και IoT (Internet of Thinks) συστήματα.

Με βάση τα ευρήματα της έρευνας, 1 στις 2 μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα βρίσκεται στα πρώτα στάδια του προαναφερόμενου δείκτη, ενώ μόλις 1 στις 8 κατατάσσεται στο λεγόμενο προχωρημένο στάδιο και καμία στο ιδεατό. Μικρή άνοδος καταγράφεται το 2020 σε σχέση με το 2019.

Η ψηφιακή ετοιμότητα επηρεάζεται από το μέγεθος αλλά και τον κλάδο των επιχειρήσεων. Οι μεγαλύτερες εταιρείες (με 6-10 αλλά και πάνω από 10 εργαζόμενους) καθώς και οι κλάδοι των επαγγελματιών – επιστημόνων, της μεταποίησης, καθώς και οι τεχνικές εταιρείες «σκοράρουν» υψηλότερα στον δείκτη. Επίσης, οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες αξιοποίησαν περισσότερο – και συνδυαστικά – τις διαθέσιμες τεχνολογίες προκειμένου να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19. Έτσι, επανήλθαν πιο εύκολα στην κανονικότητα και επηρεάστηκαν λιγότερο αρνητικά.

Σύμφωνα με τον καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου και διευθυντή του ELTRUN, Γιώργο Δουκίδη, παρατηρείται μια καλυτέρευση στη ψηφιακοποίηση λόγω πανδημίας της τάξεως του 5%. Με βάση αυτό τον ρυθμό χρειαζόμαστε 6 χρόνια για να φθάσουμε σε ένα ικανοποιητικό σημείο, άρα η επιτάχυνση είναι αναγκαία.

Σχολιάζοντας επίσης τα συμπεράσματα της έρευνας ο κ. Δουκίδης υπογράμμισε: «Είναι σαφές από τα ευρήματα της έρευνας, ότι η ψηφιακή ωριμότητα κάποιων ΜμΕ λειτούργησε ως ανάχωμα στις καταστροφικές συνέπειες της κρίσης. Οι επιχειρήσεις που είχαν ήδη υιοθετήσει ψηφιακά εργαλεία πριν την επέλαση του COVID-19, κατάφεραν να ανακάμψουν πιο εύκολα και σε μεγαλύτερο βαθμό».

Ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Εnterprise & Business Marketing & CRM του Ομίλου ΟΤΕ κατά την παρουσίαση χθες των ευρημάτων της έρευνας σημείωσε πως «οι τρεις πυλώνες της ανάπτυξης των ψηφιακών υπηρεσιών είναι η εκπαίδευση – υποστήριξη, η εξασφάλιση των οικονομικών πόρων και η ενίσχυση κάθε μορφής ψηφιακοποίησης από την Πολιτεία». Σύμφωνα με τον ίδιο «το ζήτημα δεν είναι μόνον να αποκτήσει μια επιχείρηση τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία, αλλά και να τα χρησιμοποιεί με τον σωστό τρόπο».

Αναφερόμενος στο γεγονός ότι στο παρελθόν έχουν υπάρξει χρηματοδοτούμενα από την Πολιτεία προγράμματα ψηφιακοποίησης των ΜμΕ ο κ. Φαλάγγας σημείωσε ότι «έχουν υπάρξει χρηματοδοτήσεις και έχουν γίνει πράγματα όχι πάντα στη σωστή κατεύθυνση. Η συγκυρία προφέρει μια καλή ευκαιρία τα όποια χρήματα διατεθούν να χρησιμοποιηθούν πολύ περισσότερο και πιο σωστά» και υπογράμμισε: «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύουν το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων. Η μετάβασή τους στην ψηφιακή εποχή και η υιοθέτηση των κατάλληλων «έξυπνων» εργαλείων, είναι για τις επιχειρήσεις αυτές ζήτημα επιβίωσης, κάτι που φάνηκε ακόμη πιο ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης.»

Σύμφωνα με τον κ. Δουκίδη, «9 στις 10 ΜμΕ κάνουν την όποια ψηφιακοποίηση της επιχείρησής τους με ίδιους πόρους. Εφόσον αποφασιστούν χρηματοδοτήσεις δεν πρέπει να προχωρήσουν με τους όρους που ίσχυσαν πριν 5 χρόνια. Οι ΜμΕ χρειάζεται να εξηγήσουν ακριβώς το τι θα κάνουν και κυρίως να ξεφύγουν από τις αποσπασματικές λύσεις και να πάνε σε συνδυαστικές».

Απαντώντας σε ερώτημα σχετικό με το ηλεκτρονικό εμπόριο ο καθηγητής και διευθυντής του ELTRUN επεσήμανε: «Το ζήτημα είναι κατά πόσο η αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων που σημειώθηκε το διάστημα του lockdown είναι κάτι που θα μείνει. Με βάση τα στοιχεία του ELTRUN το 2019 το 25% των χρηστών του internet έκανε αγορές μέσω διαδικτύου. Το ποσοστό αυτό τον Ιούνιο του 2020 είχε διπλασιαστεί (50%). Οι μετρήσεις μέχρι τον Σεπτέμβριο δείχνουν ότι παραμένουμε στο 50%. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, ακόμα όμως και αν αυτό το ποσοστό παγιωθεί τους επόμενους μήνες είμαστε μακριά από το μέσο όρο των υπολοίπων ανεπτυγμένων χωρών (75%).»

Ακόμη, σύμφωνα με τον ίδιο, «οι ψηφιακές τεχνολογίες – και αυτό το έχουμε δει στο εξωτερικό – βοηθούν τις εταιρείες να οργανώνονται να δημιουργούν claster (σύμπλεγμα) εταιρειών χωρίς μετοχικές αλλαγές. Για παράδειγμα θα μπορούσε να ενωθεί ένα αριθμός μικρών εταιρειών που ασχολούνται με την εξόρυξη μαρμάρων και να απευθυνθεί στο εξωτερικό για ανάπτυξη των πωλήσεών τους. Σίγουρα ο ψηφιακός μετασχηματισμός βοηθάει στο μοντέλο της μεγέθυνσης των εταιρειών».

Η έρευνα επιβεβαιώνεται πλήρως από την ίδια την αγορά και τις τάσεις που δημιουργήθηκαν αυτή την περίοδο. Όπως ανέφερε ο κ. Φαλάγγας, οι πωλήσεις των collaboration tools (ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας, πχ office 365, digital office) ανέβηκαν 25%. Η ζήτηση σε παραδοσιακές υπηρεσίες ηχοδιάσκεψης και τηλεδιάσκεψης υπερδιπλασιάστηκε. Το ίδιο και οι πελάτες του ΟΤΕ σε υπηρεσίες digital παρουσίας και προώθησης. Οι υπηρεσίες τηλεφωνικού κέντρου, Cosmote Smart Office για προωθήσεις, εκτροπές, και άλλες πιο σύνθετες λειτουργικότητες ανέβηκαν πάνω από 35%. Επίσης, τους 2 πρώτους μήνες της υγειονομικής κρίσης η κίνηση δεδομένων μέσω σταθερής διπλασιάστηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ στην κινητή η κατανάλωση data ανέβηκε 190%.