Ν. Μανιαδάκης: Η διείσδυση γενοσήμων θα φέρει πρόσβαση στην καινοτομία

Η διείσδυση γενοσήμων, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να παρέχει πρόσβαση στην καινοτομία, εξασφαλίζοντας πόρους, οι οποίοι στη συνέχεια θα τη χρηματοδοτήσουν, υποστηρίζει ο καθηγητής του Τομέα Οργάνωσης και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, κ. Νίκος Μανιαδάκης.

Όπως ο ίδιος εξηγεί, για να είναι βιώσιμο το σύστημα υγείας μιας χώρας, η πολιτική υγείας που ασκείται στον τομέα του φαρμάκου πρέπει να είναι ισορροπημένη. Αφενός να παρέχει πρόσβαση στην καινοτομία, αφετέρου να εξοικονομούνται πόροι από τα παλαιότερα και φθηνότερα φάρμακα. Αν η πολιτική δεν είναι ισορροπημένη, τα συστήματα υγείας δεν είναι βιώσιμα.

Παταγώδης αποτυχία στη διείσδυση γενοσήμων

Τα γενόσημα είναι ένας σημαντικός παράγοντας για να επιτευχθεί αυτή η ισορροπία, υπό την προϋπόθεση ότι είναι φθηνότερα από τα πρωτότυπα φάρμακα και χρησιμοποιούνται σωστά. Όλα τα κράτη, ακόμα και τα πιο πλούσια (Αγγλία, Γερμανία, Αμερική), προσπαθούν με διάφορες πολιτικές να προάγουν τη διείσδυση τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αμερική έχει  90% διείσδυση γενοσήμων, η Γερμανία 80% και η Αγγλία 70%.

«Ασφαλώς η διείσδυση των γενοσήμων είναι ένας σημαντικός στόχος, στον οποίο ως χώρα έχουμε παταγωδώς αποτύχει. Στην αρχή του μνημονίου είχαμε τη χαμηλότερη διείσδυση στην Ευρώπη (14%) και παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει, το ποσοστό σήμερα αγγίζει μόλις το 20%, γιατί ασφαλώς ακολουθούμε λανθασμένες πολιτικές σε αυτόν τον τομέα», τόνισε ο κ. Μανιαδάκης.

Αναφορικά με τα καινοτόμα, τα υψηλής συνολικά δαπάνης φάρμακα που είτε θα έρθουν στο μέλλον είτε εισήχθησαν πρόσφατα στο σύστημα υγείας, πρέπει να εφαρμοστεί, κατά τα διεθνή πρότυπα, αξιολόγηση τεχνολογίας υγείας (health technology assessment) από φορέα που είναι σχετικά εύκολο να υλοποιηθεί, ώστε η αποζημίωσή τους να βασίζεται στην «αξία» που αποφέρουν, όπως αυτή μετριέται, συναρτήσει  του οφέλους για τον ασθενή αλλά και ευρύτερα το σύστημα υγείας και την κοινωνία (good value for money).

«Από το 1^ο μνημόνιο που υπέγραψε η χώρα το 2010 μας έχουν ζητήσει να εισάγουμε έναν τέτοιον οργανισμό και ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να ικανοποιήσουμε το αίτημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιους οργανισμούς απέκτησαν όλες οι ανατολικές χώρες μέσα σε έναν με ενάμισι  χρόνο, ενώ άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, διαθέτουν όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο», ανέφερε ο καθηγητής.

Σύμφωνα με τον ίδιο,  πρέπει, επίσης, να δοθεί έμφαση στην επέκταση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και στην εκπαίδευση του προσωπικού των δημόσιων φορέων (τα στελέχη των εταιρειών και η ακαδημαϊκή κοινότητα είναι εκπαιδευμένα),  ώστε να συλλέγονται πραγματικά στοιχεία (real word evidence) συγκριτικής αποτελεσματικότητας (relative effectiveness) και να είναι εφικτές  αποφάσεις και συμφωνίες ελεγχόμενης εισόδου φαρμάκων (managed entry agreements), επιμερισμού κινδύνου (risk sharing), ελεγχόμενης  αποζημίωσης (adaptive or conditional reimbursement) και τιμής όγκου (price volume), αποζημίωσης με συλλογή δεδομένων (reimbursement with evidence generation) και προγράμματα πρώιμης πρόσβασης στην θεραπεία  (early access schemes).  Επίσης, το πλαίσιο της αξιολόγησης πρέπει να βασίζεται σε καθορισμένα και πολλαπλά κριτήρια (multiple criteria decision analysis), καθόσον η σύγχρονη πραγματικότητα έχει γίνει πολύ πιο σύνθετη, σε σχέση με το παρελθόν.

Όχι οριζόντιες μειώσεις και υπερβολικά rebates

Για τον μεγάλο όγκο των υφιστάμενων φαρμάκων (off patent, generics) στην αγορά θα πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί ότι χρησιμοποιούνται ορθά και στο σωστό μείγμα και τιμές.  Η τιμολόγηση των off patent με βάση τις 3 χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη και των γενοσήμων στο 65% συμβάλει στην περαιτέρω εξοικονόμηση. Οριζόντιες μειώσεις και υπερβολικά rebates, δεν ενδείκνυνται και ενδέχεται να οδηγήσουν σε απόσυρση φθηνών φαρμάκων και σε αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αυτό που απαιτείται είναι η προαγωγή της ελευθερίας της επιλογής (freedom  of choice) και του ανταγωνισμού (competition) και η ταυτόχρονη μετατροπή των οριζόντων rebates σε rebates όγκου τα οποία θα συνδέουν τις εκπτώσεις στις τιμές με τον όγκο των πωλήσεων (price volume).

 «Τα παραπάνω θα οδηγήσουν σε συγκράτηση και εξορθολογισμό της δαπάνης και σε μείωση του claw back, το οποίο δεδομένου του τρόπου λειτουργίας της φαρμακευτικής αγοράς θα πρέπει να αφορά το σύνολο της δαπάνης (νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή) και δεν πρέπει να αφορά μη φαρμακευτικά προϊόντα, ενώ θα μπορούσε να περιλαμβάνει και μηχανισμούς εξαιρέσεων ως κίνητρο», καταλήγει ο κ. Μανιαδάκης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Nοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη: Υπέρβαση κατά 283 εκατ. ευρώ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ι. Μπασκόζος: Δικαίως διαμαρτύρεται η φαρμακοβιομηχανία για το clawback

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Ηλεκτρονικά ραντεβού για τις μονάδες ΠΕΔΥ: Σε λειτουργία από 15/12 η νέα υπηρεσία