«Η καλύτερη απόφασή μου ήταν ότι δεν έκανα ό,τι έλεγαν οι πολλοί…»

Όταν, τον Νοέμβριο του 2011, ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος της UBS ο Σέρτζιο Ερμότι (Sergio Ermotti), η ελβετική τράπεζα που μετρούσε ήδη 158 χρόνια ζωής βρισκόταν σε μία από τις χειρότερες φάσεις της ιστορίας της. Με την κρίση χρέους να μαίνεται στην Ευρωζώνη, οι αγορές δέχονταν άγριο σφυροκόπημα, ενώ λίγους μήνες νωρίτερα η UBS είχε αποκαλύψει ότι ένας απατεώνας trader είχε αποκρύψει ζημίες 1,8 δισ. ελβετικών φράγκων, ένα σκάνδαλο που οδήγησε στην εκπαραθύρωση του προκατόχου του κ. Ερμότι, Όσβαλντ Γκρίμπελ.

Ο κ. Ερμότι, ο οποίος είχε ενταχθεί στο δυναμικό της UBS το 2010 προερχόμενος από την ιταλική UniCredit, πήρε την εντολή να βάλει σε τάξη την κατάσταση μαζί με τον νέο πρόεδρο της τράπεζας, τον Άξελ Βέμπερ, πρώην καθηγητή Οικονομικών και πρώην πρόεδρο της Bundesbank.

Εννέα χρόνια μετά, ο 60χρονος αποχωρεί από τη UBS στη μέση μιας καινούργιας κρίσης, μιας κρίσης που ο ίδιος περιγράφει ως «βαθιά διαφορετική», επειδή αυτήν τη φορά πελάτες και προσωπικό «φοβούνται για τη ζωή τους», όχι απλά για τα σπίτια ή τις επενδύσεις τους.

«Αν μου αρέσουν οι κρίσεις; Δεν είμαι τόσο μαζοχιστής… αλλά, φυσικά, ξέρω ότι ώρες σαν αυτή είναι που πρέπει να είμαι πιο ορατός από ποτέ», λέει ο κ. Ερμότι. «Είναι πολύ δύσκολο να απολαύσεις μια τέτοια κατάσταση, αλλά φυσικά κάνει τη δουλειά φανταστική όταν δεν ξέρεις στ’ αλήθεια τι θα γίνει μετά», προσθέτει.

Ο κ. Ερμότι θα παραδώσει στον Ραλφ Χάμερς τον Νοέμβριο και θα μετακινηθεί στην προεδρία της ασφαλιστικής Swiss Re. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία αμφιβολία ότι παρά τα θέματα που εξακολουθούν να υπάρχουν -όπως το ενδεχόμενο να επιβληθεί πρόστιμο ύψους 4,5 δισ. ευρώ στην τράπεζα επειδή βοηθούσε Γάλλους πελάτες να φοροδιαφεύγουν- αφήνει τη UBS σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι την βρήκε.

Από το 2011 και μετά, η UBS έχει βγάλει κέρδη προ φόρων 37 δισ. δολαρίων και έχει επιστρέψει στους μετόχους 20 δισ. δολάρια. Κι αυτά ενώ ταυτόχρονα απορρόφησε 15 δισ. δολάρια δικαστικές και ρυθμιστικές δαπάνες.

Ο Σέρτζιο Ερμότι πήρε τα εύσημα για την έξυπνη επανατοποθέτηση της τράπεζας μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, έχοντας περιορίσει, αλλά κρατήσει, τον βραχίονα trading της επενδυτικής τράπεζας και εδραιώνοντας τη θέση της ως ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσίας στον κόσμο, αυξάνοντας τα υπό διαχείριση assets περισσότερο από 1 τρισ. δολάρια, στα 2,6 τρισ. δολάρια. Και ήταν πολλοί εκείνοι, συμπεριλαμβανομένης της ανταγωνιστικής Credit Suisse, που αντέγραψαν τη στρατηγική του.

Ο κ. Ερμότι λέει ότι η καλύτερη απόφαση που πήρε ήταν ότι αγνόησε την κατακραυγή που δέχθηκε από δημοσιογράφους, αναλυτές και μετόχους, όταν του ζητούσαν να πουλήσει τις δραστηριότητες διαχείρισης περιουσίας στις ΗΠΑ και να κλείσει την επενδυτική τράπεζα στον απόηχο του σκανδάλου με τις παράνομες συναλλαγές του απατεώνα trader.

«Η καλύτερη απόφασή μου ήταν ότι δεν έκανα αυτό που έλεγαν οι πολλοί (ΣτΜ: το consensus)… Είμαι σίγουρος ότι δεν θα ήμουν CEO σήμερα αν το είχα κάνει», λέει. «Εκ των υστέρων είναι πάντα εύκολο [να κάνεις δεύτερες σκέψεις], αλλά ως ηγέτης, το πρώτο σου ένστικτο είναι συνήθως και το σωστό… Άρα, αν είναι να μάθω κάτι, αυτό είναι να βασίζομαι ακόμη περισσότερο σε αυτά τα ένστικτα», εξηγεί.

Οι δραστηριότητες wealth management στην Αμερική συνεισέφεραν πέρυσι κέρδη προ φόρων 1,3 δισ. δολαρίων και η επενδυτική τράπεζα -παρά τις ντροπιαστικές ζημίες του 2019- επωφελήθηκε από μια αύξηση των εσόδων από το trading κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προφυλάσσοντας την τράπεζα από το πλήγμα των ζημιών που είναι πιθανό να έχει από τα καταναλωτικά δάνεια που μπορεί να «κοκκινίσουν».

«Η συμβουλή που δίνω στον Ραλφ είναι να παίρνει τον χρόνο του και να μην ακούει τους πολλούς», λέει ο κ. Ερμότι. Δεν πρέπει «να μπει στον πειρασμό να εντυπωσιάσει τον κόσμο, μόνο και μόνο για να το κάνει, τους πρώτους μήνες».

Τις πρώτες μέρες της πανδημίας, ο κ. Ερμότι δούλευε μερικές μέρες την εβδομάδα από το σπίτι του στο Λουγκάνο – τη μικρή παραλίμνια πόλη όπου γεννήθηκε, 200 χιλιόμετρα νότια της Ζυρίχης, στα σύνορα με την Ιταλία.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας «υπάρχει μια ένταση διαφορετική από το συνηθισμένο. Τα θέματα που συζητιούνται είναι όλα πρώτης προτεραιότητας», λέει.

Στο αποκορύφωμα της πανδημίας στην Ευρώπη, στα τέλη Μαρτίου, η UBS είχε πάνω από το 90% του προσωπικού της να εργάζεται από το σπίτι.

«Ξέρω ότι είναι θέμα όταν έχεις οικογένεια, να είσαι ζευγάρι και να εργάζεστε και οι δύο με τα παιδιά γύρω-γύρω, πόσο περίπλοκο μπορεί να είναι από πρακτικής άποψης», λέει.

Ο κ. Ερμότι χρειάστηκε να μάθει να επικοινωνεί με διαφορετικό τρόπο, να κάνει το προσωπικό να νιώσει σιγουριά «ότι λειτουργούσαν σε ένα ασφαλές μέρος, ότι νοιαζόμαστε γι’ αυτούς… το ανθρώπινο κομμάτι της εξίσωσης, μια διάσταση που δεν είχε ξαναϋπάρξει πριν από αυτό, για να πω την αλήθεια».

Τρεις ερωτήσεις για τον Σέρτζιο Ερμότι

Ποιος ηγέτης είναι ο ήρωάς σας;

Όταν ήμουν νέος, οι ήρωές μου ήταν ποδοσφαιριστές, όπως ο Γιόχαν Κρόιφ. Δεν ξέρω αν αυτό ακούγεται αλαζονικό, αλλά δεν θαυμάζω κανέναν ηγέτη.

Αν δεν ήσασταν ηγέτης, τι θα ήσασταν;

Αν δεν είσαι ηγέτης, είσαι ακόλουθος, σωστά; Εγώ ξεκίνησα στα 27 μου να είμαι ηγέτης, να διοικώ μικρές ομάδες και ούτω καθεξής. Αυτό είναι πλέον κομμάτι του DNA μου.

Ποιο ήταν το πρώτο μάθημα ηγεσίας που μάθατε;

Ο πατέρας μου ήταν ένας απλός υπάλληλος τράπεζας, υπεύθυνος για το ταχυδρομείο. Άρα όχι κάτι πολύ σημαντικό, αλλά αντιμετώπιζε τη δουλειά του πολύ σοβαρά, με μεγάλο πάθος. Τον είδα να εργάζεται μέχρι την τελευταία μέρα πριν βγει στη σύνταξη σαν να ήταν εκεί για να δουλέψει για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό είναι πιθανότατα κάτι που με κάνει τώρα κι εμένα να δίνω το 100% μου στην UBS μέχρι τα τελευταία λεπτά.

Το 1975, ο κ. Ερμότι εγκατέλειψε το σχολείο στα 15 του για να γίνει ποδοσφαιριστής, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν «ήταν αρκετά καλός» και αποφάσισε αντ’ αυτού να γίνει γυμναστής. Πριν από αυτό όμως, του ζήτησαν να κάνει μια μαθητεία και τον έστειλαν στο χρηματιστηριακό τμήμα μιας οικογενειακής ιδιωτικής τράπεζας. Και παρά το γεγονός ότι αρχικά του φάνηκε «βαρετή» ως δουλειά, η εμπειρία, λέει, «μου άλλαξε τη ζωή» και «κλείνοντας τα 16 ήξερα ότι ήθελα να γίνω trader». «Άκουγα ανθρώπους να μιλούν για πολιτικά θέματα, οικονομία, στην αγορά επικρατούσε πυρετός, όλα όσα συνέβαιναν στον κόσμο επηρέαζαν αυτό που έκαναν οι άνθρωποι αυτοί… κάθε μέρα ήταν διαφορετική», περιγράφει.

Η πρώτη του μεγάλη μεταγραφή ήταν στην Citibank στη Ζυρίχη και μετά ήρθε η Merrill Lynch, το 1987, όταν του ζητήθηκε να ανοίξει τμήμα κεφαλαιαγορών στην Ελβετία ενώ ήταν μόλις 27 ετών.

Διοικώντας αδηφάγες αίθουσες συναλλαγών και επιβλέποντας διαχειριστές περιουσίας για λογαριασμό ορισμένων από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο κ. Ερμότι κλήθηκε να αντιμετωπίσει πολλούς ασταθείς χαρακτήρες και μεγάλες προσωπικότητες.

Όταν έχω να κάνω με «μεγάλες προσωπικότητες… προσπαθώ πάντα να λειτουργώ συμπληρωματικά, να αφήνω τους άλλους να κάνουν τη δουλειά τους, να παρεμβαίνω μόνον όταν είναι απαραίτητο», λέει.

Έχω «μια φιλοσοφία όπως όταν ήμουν αρχηγός της ομάδας μου όταν ήμουν νεότερος… Πρέπει να δημιουργείς ομαδική δουλειά, κατανοώντας ότι δεν είναι δυνατό να είστε φίλοι όλη την ώρα», λέει. «Όσο κινούνταν όλοι προς την ίδια κατεύθυνση, δεν είχα κανένα πρόβλημα…  [όμως] όταν οι άνθρωποι σκέφτονται περισσότερο το δικό τους προσωπικό προφίλ και τα δικά τους συμφέροντα από… το καλό των πελατών και του οργανισμού, αυτό δεν δουλεύει», προσθέτει. Και συμπληρώνει: «Δεν θέλω τυφλή υποταγή, αλλά περιμένω από τους άλλους να είναι αληθινοί και να λειτουργούν με διαφάνεια και, όταν ανακαλύπτω ότι δεν λειτουργούν έτσι, ενεργώ ανάλογα».

Αυτό σημαίνει ότι τους διώχνετε; «Ναι».

Ο κ. Ερμότι είναι ένας άνθρωπος που δεν φοβάται να πει ωμά αυτό που πιστεύει. Σταθερά ένας από τους καλύτερα αμοιβόμενους τραπεζίτες της Ευρώπης -βγάζοντας κατά μέσον όρο 11,5 εκατ. ελβετικά φράγκα τον χρόνο κατά τη διάρκεια της θητείας του- το 2017 είπε ότι η κριτική που ασκείται για τα μπόνους από τις ρυθμιστικές Αρχές «γίνεται από ανθρώπους που είναι ίσως εξοργισμένοι που δεν βγάζουν αυτοί τόσα λεφτά».

Πέρυσι, άνοιξε λογαριασμό στο Twitter, @UBS_CEO. Και όταν η τράπεζα είχε προβλήματα κερδοφορίας, ενεπλάκη σε ένα φορολογικό σκάνδαλο 4,5 δισ. ευρώ στη Γαλλία, κατακρίθηκε που μείωσε τις απολαβές των γυναικών που ήταν σε άδεια μητρότητας και μαίνονταν τα σενάρια για το μέλλον του, τον χρησιμοποιούσε περιστασιακά για να «τα χώνει» στα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των Financial Times, για τον τρόπο με τον οποίο κάλυπταν την τράπεζα.

Ο κ. Ερμότι υποστηρίζει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα με την κριτική, όταν είναι δικαιολογημένη. «Γενικά μιλώντας, είμαι ανοιχτός στην κριτική, αλλά αυτό που δεν μου αρέσει είναι οι επιφανειακοί και όχι καλά ενημερωμένοι άνθρωποι», λέει. Και προσθέτει: «Αν υπάρχει κάτι που μισώ πραγματικά, είναι η υποκρισία… Για μένα, είναι ένα από τα χειρότερα δεινά της κοινωνίας μας».

Copyright The Financial Times Limited 2020
© 2020 The Financial Times Ltd. All rights reserved.

© The Financial Times Limited 2024. All Rights Reserved. Not to be redistributed, copied or modified in any way.
mononews.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation.