Τέσσερις νέες εκθέσεις δημοσίευσε η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, οι οποίες θα αποτελέσουν σημαντική βάση για συζητήσεις από τις κυβερνήσεις στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχ  στην Αίγυπτο από τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου  έως τις 18 Νοεμβρίου. Οι εκθέσεις παρουσιάζουν πού βρίσκεται ο κόσμος στην προσπάθειά του να κινητοποιήσει τα δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται κάθε χρόνο για πράσινες οικονομίες και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Στην COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχι, οι εργασίες της Μόνιμης Επιτροπή Οικονομικών του ΟΗΕ (SCF)  θα ξεκινήσουν σε παράπλευρη εκδήλωση στις 10 Νοεμβρίου και θα ενημερώσουν τις διαπραγματεύσεις για θέματα ημερήσιας διάταξης που σχετίζονται με τα οικονομικά καθώς και τους υπουργικούς διαλόγους υψηλού επιπέδου για τον νέο συλλογικό ποσοτικό στόχο για χρηματοδότηση για το κλίμα (στις 9 Νοεμβρίου) και για τη χρηματοδότηση για το κλίμα (στις 14 Νοεμβρίου).

1

Η Μόνιμη Επιτροπή Οικονομικών (SCF) αποτελείται από 20 εμπειρογνώμονες χρηματοδότησης για το κλίμα και της οποίας προεδρεύουν δύο Συμπρόεδροι. Η Επιτροπή επικουρεί τη Διάσκεψη των Μερών (COP) στην άσκηση των καθηκόντων της σε σχέση με τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό της Σύμβασης Πλαισίου του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος. Αυτό περιλαμβάνει: βελτίωση της συνοχής και του συντονισμού στην παροχή χρηματοδότησης για την αλλαγή του κλίματος, εξορθολογισμό του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού, κινητοποίηση οικονομικών πόρων και μέτρηση, υποβολή εκθέσεων και επαλήθευση της υποστήριξης που παρέχεται στις αναπτυσσόμενες χώρες Μέρη.

Οι εκθέσεις που δημοσιεύονται από τη Μόνιμη Επιτροπή Οικονομικών της UNFCCC (SCF) βασίζονται στις εμπειρίες των χωρών, των πολυμερών τραπεζών ανάπτυξης, των Ταμείων για το Κλίμα και της χρηματοπιστωτικής κοινότητας γενικότερα.

Παρέχουν ένα ολοκληρωμένο τοπίο της χρηματοδότησης για το κλίμα από την προοπτική των τρεχουσών ροών χρηματοδότησης για το κλίμα, την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της από κοινού κινητοποίησης 100 δισεκατομμυρίων USD ετησίως, ορισμούς για τη χρηματοδότηση για το κλίμα και προσπάθειες που στοχεύουν στο να γίνουν οι ροές χρηματοδότησης συνεπείς με μια πορεία προς χαμηλά επίπεδα θερμοκηπίου εκπομπές αερίων και ανάπτυξη ανθεκτική στο κλίμα (εργασίες που σχετίζονται με το άρθρο 2, παράγραφος 1 στοιχείο γ) της Συμφωνίας του Παρισιού).

Οι εκθέσεις δείχνουν ότι ενώ σημειώθηκε αύξηση στις συνολικές παγκόσμιες ροές χρηματοδότησης για το κλίμα, οι βασικοί στόχοι για την κινητοποίηση της χρηματοδότησης για το κλίμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν επιτευχθεί.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις και τα πολυμερή ιδρύματα εργάζονται για μεθοδολογίες, πολιτικές και προσεγγίσεις για τη βελτίωση της εφαρμογής των στόχων χρηματοδότησης για το κλίμα και την κλιμάκωση της αποτελεσματικότητας της χρηματοδότησης για το κλίμα από όλες τις πηγές παγκοσμίως.

Ανεπαρκείς οι δεσμεύσεις για το κλίμα

Σημειώνεται ότι η τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή δείχνει ότι οι χώρες κάμπτουν την καμπύλη των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου προς τα κάτω, αλλά υπογραμμίζει ότι αυτές οι προσπάθειες παραμένουν ανεπαρκείς για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι συνδυασμένες δεσμεύσεις των 193 μερών για το κλίμα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού θα μπορούσαν να βάλουν τον κόσμο σε τροχιά αύξησης της θερμοκρασίας περίπου 2,5 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.

Η έκθεση δείχνει επίσης ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις θα αυξήσουν τις εκπομπές κατά 10,6% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010. Πρόκειται για βελτίωση σε σχέση με την περσινή αξιολόγηση, σύμφωνα με την οποία οι χώρες βρίσκονταν σε τροχιά αύξησης των εκπομπών κατά 13,7% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010.

Η περσινή ανάλυση έδειξε ότι οι προβλεπόμενες εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται μετά το 2030. Ωστόσο, η φετινή ανάλυση δείχνει ότι ενώ οι εκπομπές δεν αυξάνονται πλέον μετά το 2030, δεν καταδεικνύουν ακόμη την ταχεία πτωτική τάση που η επιστήμη λέει ότι είναι απαραίτητη αυτή τη δεκαετία.

Η έκθεση του 2018 της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή ανέφερε ότι οι εκπομπές CO2 έπρεπε να μειωθούν κατά 45% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010. Η τελευταία επιστήμη από την IPCC που κυκλοφόρησε νωρίτερα φέτος χρησιμοποιεί το 2019 ως βάση, υποδεικνύοντας ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν κατά 43% έως το 2030. Αυτό είναι κρίσιμο για την επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αυτόν τον αιώνα και την αποφυγή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένων συχνότερων και σοβαρών ξηρασιών, καύσωνα και βροχοπτώσεων.

«Η πτωτική τάση των εκπομπών που αναμένεται έως το 2030 δείχνει ότι τα έθνη έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο φέτος», δήλωσε ο Simon Stiell, Εκτελεστικός Γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. «Αλλά η επιστήμη είναι ξεκάθαρη, όπως και οι στόχοι μας για το κλίμα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού. Δεν είμαστε ακόμη κοντά στην κλίμακα και τον ρυθμό των μειώσεων των εκπομπών που απαιτούνται για να μας φέρουν σε τροχιά προς έναν κόσμο 1,5 βαθμών Κελσίου. Για να διατηρήσουν αυτόν τον στόχο ζωντανό, οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να ενισχύσουν τα σχέδια δράσης τους για το κλίμα τώρα και να τα εφαρμόσουν τα επόμενα οκτώ χρόνια».

Πέμπτη Διετής Αξιολόγηση και Επισκόπηση των Κλιματικών Χρηματοοικονομικών Ροών

Αυτή η έκθεση δείχνει ότι οι παγκόσμιες ροές χρηματοδότησης για το κλίμα ήταν 12% υψηλότερες το 2019-2020 σε σχέση με την προηγούμενη διετία, φτάνοντας τον ετήσιο μέσο όρο των 803 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Η αύξηση προήλθε κυρίως από περισσότερες επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση σε κτίρια, επενδύσεις σε ηλεκτρικά οχήματα και μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, όπως η δημιουργία νέων αμυντικών μέσων κατά των πλημμυρών.

Η χρηματοδότηση για το κλίμα από τις ανεπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες αυξήθηκε μεταξύ 6%  και 17% το 2019-2020, είτε απευθείας από τις ανεπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες είτε μέσω ταμείων για το κλίμα και πολυμερών τραπεζών ανάπτυξης.

Η έκθεση προσδιόρισε ότι η χρηματοδότηση για τον μετριασμό (μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου) αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής στήριξης ειδικά για το κλίμα, αλλά η χρηματοδότηση προσαρμογής συνεχίζει να αυξάνεται και αυξάνεται με υψηλότερο ρυθμό από τη χρηματοδότηση μετριασμού. Επιπλέον, η χρηματοδότηση προσαρμογής παρέχεται κυρίως μέσω επιχορηγήσεων, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση μετριασμού λαμβάνει κυρίως τη μορφή δανείων.

Εν τω μεταξύ, οι τρόποι παρακολούθησης της εγχώριας δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα βελτιώνονται τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η έκθεση επαναλαμβάνει ότι η μόνη εστίαση στις θετικές ροές χρηματοδότησης για το κλίμα θα είναι ανεπαρκής για την επίτευξη του γενικού σκοπού και των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και ότι οι ροές χρηματοδότησης πρέπει να ενσωματώνουν τους κλιματικούς κινδύνους στη λήψη αποφάσεων και να αποφεύγουν την αύξηση της πιθανότητας αρνητικών κλιματικών αποτελεσμάτων.

Έκθεση σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της από κοινού κινητοποίησης 100 δισεκατομμυρίων USD ετησίως για την αντιμετώπιση των αναγκών των αναπτυσσόμενων χωρών στο πλαίσιο ουσιαστικών δράσεων μετριασμού και διαφάνειας στην εφαρμογή

Η τεχνική έκθεση για την πρόοδο προς την από κοινού κινητοποίηση 100 δισεκατομμυρίων USD ετησίως για εξέταση από τις κυβερνήσεις στο COP27 αντιπροσωπεύει την πρώτη προσπάθεια αυτού του είδους και εξέτασε την πρόοδο σε τρεις διαστάσεις του στόχου: α) τις χρηματοδοτικές ροές για 100 δισεκατομμύρια δολάρια , β) πώς αντιμετωπίζονται οι ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών και γ) πρόοδος στο πλαίσιο ουσιαστικής δράσης μετριασμού και διαφάνειας εφαρμογής.

Η έκθεση επιβεβαίωσε ότι ο στόχος δεν επιτεύχθηκε το 2020. Προσδιόρισε επίσης τον ρόλο της διεθνούς δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα ως κρίσιμο ενόψει των τρεχουσών οικονομικών προκλήσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω ακραίων καιρικών, επισιτιστικών και ενεργειακών κρίσεων.

Επιπλέον, η έκθεση προσδιορίζει την ανάγκη να ξεπεραστούν τα κενά ικανότητας στην κατασκευή αγωγών έργων στις αναπτυσσόμενες χώρες, για παράδειγμα μέσω πλατφορμών χωρών και επενδυτικών σχεδίων που περιγράφονται στα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα (Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές, ή «NDCs») και τη σημασία της κλιμάκωσης πρόσβαση στη χρηματοδότηση για το κλίμα και σε καινοτόμα μέσα, όπως κρατικές εγγυήσεις.

Έκθεση για τους ορισμούς της χρηματοδότησης για το κλίμα

Αυτή η εργασία βασίστηκε σε 18 υποβολές που ελήφθησαν από τα μέρη και 4 υποβολές από μη συμβαλλόμενα μέρη. Υπογραμμίζει πώς οι απόψεις για τους ορισμούς μπορεί να διαφέρουν σε τρεις τομείς: α) ποιες δραστηριότητες που σχετίζονται με το κλίμα πρέπει να χρηματοδοτηθούν. β) πώς πρέπει να λογιστικοποιείται η χρηματοδότηση. και γ) ποιοι ηθοποιοί πρέπει να συμπεριληφθούν.

Διαπιστώνει ότι διαφορετικοί ορισμοί χρησιμοποιούνται για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως η παρακολούθηση της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα, η παρακολούθηση της χρηματοδότησης από τις ανεπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες ή η παρακολούθηση της χρηματοδότησης στους κρατικούς προϋπολογισμούς.