Η λειψυδρία απειλεί τα νησιά και η κατάσταση στη Νάξο είναι χαρακτηριστική: οι γεωτρήσεις στερεύουν, τα φράγματα δεν έχουν νερό, οι αφαλατώσεις εκτοξεύουν το κόστος του νερού της βρύσης στη Χώρα -που δεν πίνεται- ενώ οι κάτοικοί της  πρέπει να αγοράζουν το πόσιμο νερό, αφού η ύδρευση έχει νερό από τις αφαλατώσεις. Οι βλάβες στο υδροδοτικό σύστημα αφήνουν για ώρες την πόλη χωρίς νερό, και σε κάποια χωριά κτηνοτρόφοι και κάτοικοι μαλώνουν για το αν θα πιουν το νερό από τα βυτία που έρχονται… οι κάτοικοι ή τα ζώα.

Στο περιβάλλον αυτό οι καλλιεργητές πατάτας σταματούν τις καλλιέργειες και όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νάξου Δημήτρης Καπούνης, η Νάξος σε λίγους μήνες θα εισάγει πατάτες αφού οι ονομαστές πατάτες Νάξου χωρίς νερό δε θα καλλιεργούνται πια.

Η αμέλεια των αρχών να προχωρήσουν στις απαραίτητες υποδομές εδώ και χρόνια κοστίζει ακριβά. Η λειψυδρία που απειλεί όλη τη χώρα είναι ιδιαίτερα έντονη  στα νησιά καθώς το 2024 οι βροχές ήταν πολύ περιορισμένες και οι συνέπειές της απειλούν όχι μόνο με έλλειψη νερού τους κατοίκους τους, αλλά και με ελλείψεις τροφίμων και μεγάλες αυξήσεις τιμών στο νερό και στα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Η «ιδιαίτερα δυσμενής υδρολογική συγκυρία» και οι υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων μηνών, συνδυαστικά με την ανομβρία του προηγούμενου διαστήματος, είναι οι εμφανείς αιτίες των σημερινών προβλημάτων νερού στα νησιά. Ωστόσο, τα προβλήματα αυτά θα μπορούσαν να είχαν ξεπεραστεί αν σημαντικά έργα υποδομών είχαν γίνει εδώ και χρόνια.

Ακόμη και σήμερα, κρίσιμα φράγματα δεν έχουν γίνει και οι βιολογικοί καθαρισμοί δεν συνοδεύονται από έργα επεξεργασία νερού ώστε να ανακυκλώνεται το νερό και να ενισχύει τον υδροφόρο ορίζοντα.

Το παράδειγμα της Νάξου: Μάχες για το νερό

Η έλλειψη βροχών τα τελευταία δύο χρόνια προκάλεσε σημαντικό έλλειμμα στο νερό, με τους επιφανειακούς ταμιευτήρες του δήμου να έχουν πολύ λίγα αποθέματα.

Το σχέδιο του Δήμου για παραγωγή νερού μέσω αφαλατώσεων κοστίζει ακριβά και σε λίγους μήνες θα φτάσουν οι πρώτοι λογαριασμοί στους κατοίκους.

Το κόστος του νερού, που δεν είναι πόσιμο, εκτοξεύτηκε από 25 ευρώ για τα 150 κυβικά, σε κάποια χωριά, ή 45 ευρώ/150 κυβικά σε άλλα και 85 ευρώ/150 κυβικά στη Χώρα Νάξου,  στα 174 ευρώ για τα 100 κυβικά από φέτος για όλους. Δηλαδή θα φτάσει το 1,75 ευρώ/κυβικό για όλους τους κατοίκους του νησιού ή από 3 ως 10 φορές πάνω από πέρσι.

Η αύξηση του κόστους και η ανεπάρκεια νερού έχει συνέπειες στις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νάξου Δημήτρης Καπούνης: «Τα ζώα πίνουν νερό από τις αφαλατώσεις με αποτέλεσμα να γίνονται λιγότερο παραγωγικά ενώ για την επόμενη σαιζόν καλλιέργεια πατάτας δεν βάζουν οι καλλιεργητές εκτάσεις. Τις καλλιεργούν μόνο για οικιακή κατανάλωση. Από 2.500 στρέμματα πέρσι φέτος μπήκαν σε καλλιέργεια 1000 στρέμματα, και ενώ μέχρι τις 15/9 έπρεπε να φυτευτούν οι πατάτες για να έχουμε τον χειμώνα τώρα δεν φυτεύεται τίποτα. Τον χειμώνα θα εισάγουμε πατάτες στη Νάξο», τονίζει ο κ. Καπούνης. Το 2022 βγάλαμε 6 χιλιάδες τόνους πατάτας, το 2023 βγάλαμε 4 και φέτος ζήτημα θα είναι αν βγάλουμε 1.800 σημειώνει χαρακτηριστικά.

«Το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι έντονο σε κάποια χωριά, όπου στέρεψαν οι γεωτρήσεις, και εκεί είδαμε κατοίκους και κτηνοτρόφους να μαλώνουν για το που θα πάει το νερό από τα βυτία που έρχεται. Οι κάτοικοι θα πληρώσουν πανάκριβα το νερό από τις αφαλατώσεις το οποίο βέβαια δεν πίνεται και αγοράζουν και εμφιαλωμένο», αναφέρει.

Τι γίνεται με το φράγμα του Τσικαλαριού

Το πρόβλημα της κτηνοτροφικής και γεωργικής παραγωγής που αντιμετωπίζει σήμερα η Νάξος θα είχε λυθεί, αν εδώ και χρόνια πριν σταματήσουν οι βροχές είχε ολοκληρωθεί το μεγάλο φράγμα του Τσικαλαριού που έχει δημοπρατηθεί από το 2009, και αν ταυτόχρονα είχε τριτοβάθμια επεξεργασία ο βιολογικός καθαρισμός του Δήμου, ώστε τα επεξεργασμένα λύματα να εμπλουτίζουν τον υδροφόρο  ορίζοντα και να μην καταλήγουν στη θάλασσα.

Σήμερα τα 3 χιλιάδες κυβικά του βιολογικού καθαρισμού πέφτουν στη θάλασσα, ενώ θα μπορούσαν να ποτίζουν τα χωράφια. Το φράγμα του Τσικαλαριού, χωρητικότητας 3, 5 εκ. κυβικών είναι ακόμη σε φάση προετοιμασίας κατασκευής και αναμένεται αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις να ολοκληρωθεί το 2025, όπως αναφέρουν πληροφορίες.

Ωστόσο, η Νάξος διαθέτει ακόμη ένα φράγμα χωρητικότητας 1 εκ. κυβικών, που σήμερα είναι άδειο λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων.

Κρίσιμος για το μέλλον του νησιού όπως και των υπολοίπων που απειλούνται με λειψυδρία είναι ο φετινός χειμώνας, καθώς αν πάλι δε βρέξει, …το καλοκαίρι του 2025  θα ταξιδεύουμε κουβαλώντας και νερό στις αποσκευές μας…

Διαβάστε επίσης:

Λειψυδρία: Με το… σταγονόμετρο το νερό στον Πολύγυρο Χαλκιδικής – Έκκληση για προσοχή στη χρήση ακόμη και από τους επισκέπτες!

Λειψυδρία: Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων επτά νησιά της χώρας για εύρεση λύσεων

Εγκαθίστανται μονάδες αφαλάτωσης σε Νάξο και Σέριφο