Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να διοχετεύουν περισσότερα χρήματα σε πράσινα έργα για το κλίμα, την ενέργεια και το περιβάλλον, ενώ η κρατική στήριξη για τα ορυκτά καύσιμα θα έχει να αντιμετωπίσει όλο και περισσότερα εμπόδια για να εγκριθεί από τις Βρυξέλλες, ανακοίνωσε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Κομισιόν, η οποία ελέγχει τις κρατικές ενισχύσεις για να διασφαλίσει ότι δεν δημιουργούνται στρεβλώσεις για τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσίασε τους επικαιροποιημένους κανονισμούς για τον ανταγωνισμό στην ευρωπαϊκή αγορά. Στόχος είναι να βοηθήσουν τις χώρες να επιτύχουν τους στόχους για την κλιματική αλλαγή.

Η ΕΕ στοχεύει να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990) και να τις εξαλείψει έως το 2050. Αυτό θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις για τη μείωση των ρύπων, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα ύψους 350 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως αυτή τη δεκαετία.

«Αν και ένα σημαντικό μερίδιο θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα, η δημόσια χρηματοδότηση θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να διασφαλίσει ότι η πράσινη μετάβαση θα γίνει γρήγορα», δήλωσε η επικεφαλής της ΕΕ για θέματα ανταγωνισμού Margrethe Vestager.

Οι νέοι κανονισμοί διευρύνουν τους τομείς τους οποίους οι χώρες μπορούν να χρηματοδοτούν, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι «καθαρές» μεταφορές και τα έργα βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

Η ενίσχυση μπορεί να καλύψει έως και το 100% του χρηματοδοτικού κενού για τα πράσινα έργα, μεταξύ άλλων μέσω των συμβολαίων διαφοράς ρύπων, τα οποία εγγυώνται μια τιμή ρύπων σε έναν φορέα ανάπτυξης έργου, ανεξάρτητα από την τιμή στην αγορά ρύπων της ΕΕ.

Τι προβλέπεται για τα ορυκτά καύσιμα

Η στήριξη των ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο, είναι απίθανο να εγκριθεί, ενώ οι νέες επενδύσεις σε φυσικό αέριο πρέπει να είναι συμβατές με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, δήλωσε η Επιτροπή.

Οι χώρες μπορούν, ωστόσο, να χρησιμοποιήσουν την ενίσχυση για να κλείσουν κερδοφόρες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με πετρέλαιο ταχύτερα από ό,τι θα έκαναν οι δυνάμεις της αγοράς από μόνες τους και να επενδύσουν σε παραγωγή με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων. Οι φτωχότερες χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν χαλαρότερους κανόνες στον τομέα αυτό μέχρι το τέλος του 2023 – μια σύντομη προθεσμία που αποσκοπεί στο να τις ενθαρρύνει να απομακρυνθούν ταχύτερα από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα.

Η ενίσχυση θα μπορεί επίσης να καλύψει το κόστος που προκύπτει από το κλείσιμο μη ανταγωνιστικών μονάδων ορυκτών καυσίμων, όπως επιδόματα στους εργαζόμενους που χάνουν τη δουλειά τους.

Οι αρχές ελέγχου ανταγωνισμού της ΕΕ διερευνούν επίσης τα γερμανικά σχέδια για την παροχή 4,35 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας RWE και LEAG για την επιτάχυνση της σταδιακής παύσης λειτουργίας των λιγνιτικών σταθμών. Έχουν όμως εκφράσει ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσον η αποζημίωση για απώλεια εισοδήματος ήταν η ελάχιστη πληρωμή σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.

Επιπλέον η Πολωνία σχεδιάζει να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να εγκρίνουν την δημόσια χρηματική ενίσχυση μιας συμφωνίας για το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων της έως το 2049, την οποία οι ακτιβιστές έχουν επικρίνει ως πολύ αργή για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ.