Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα την Έκθεση Προόδου για τη Δράση για το Κλίμα για το 2024, η οποία δείχνει ότι οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG) στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 8,3% το 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια πτώση των τελευταίων δεκαετιών, με εξαίρεση το 2020 όταν ο COVID-19 οδήγησε σε περικοπές εκπομπών κατά 9,8%. Οι καθαρές εκπομπές GHG είναι τώρα 37% κάτω από τα επίπεδα του 1990, ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 68% την ίδια περίοδο, δείχνοντας τη συνεχιζόμενη αποσύνδεση των εκπομπών και της οικονομικής ανάπτυξης.
Η ΕΕ παραμένει σε καλό δρόμο για να επιτύχει τη δέσμευσή της για μείωση των εκπομπών τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030.
Μείωση εκπομπών ηλεκτρικής ενέργειας
Οι εκπομπές από εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας και βιομηχανικές εγκαταστάσεις που καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS) σημείωσαν μείωση ρεκόρ 16,5% το 2023. Οι εκπομπές που εντάσσονται στο ETS είναι τώρα περίπου 47,6% κάτω από τα επίπεδα του 2005 και σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου του 2030 του -62%.
Σύμφωνα με το EU ETS, οι εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη θέρμανση μειώθηκαν κατά 24% σε σύγκριση με το 2022, λόγω της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, και της μετάβασης από τον άνθρακα. Οι εκπομπές των αερομεταφορών αυξήθηκαν κατά 9,5%, συνεχίζοντας την τάση τους μετά την COVID-19.
Το EU ETS δημιούργησε έσοδα 43,6 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023 για επενδύσεις για τη δράση για το κλίμα. 7,4 δισ. ευρώ διατίθενται στο Ταμείο Καινοτομίας και στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού, με τα υπόλοιπα χρήματα να πηγαίνουν απευθείας στα κράτη μέλη.
Τα κτίρια, η γεωργία, οι εγχώριες μεταφορές, η μικρή βιομηχανία και οι εκπομπές αποβλήτων (που καλύπτονται από τον Κανονισμό Καταμερισμού Προσπάθειας) μειώθηκαν κατά περίπου 2% το 2023. Οι μειώσεις προήλθαν από τον κτιριακό τομέα, με μείωση περίπου 5,5%. Οι γεωργικές εκπομπές μειώθηκαν κατά 2% ενώ οι εκπομπές από τις μεταφορές μειώθηκαν κατά λιγότερο από 1%.
Η φυσική απορρόφηση άνθρακα της ΕΕ αυξήθηκε κατά 8,5% το 2023, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση της περασμένης δεκαετίας στον τομέα της χρήσης γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοκομίας (LULUCF). Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων του 2030.
Απαιτείται συνεχής δράση
Ενώ αυτή η έκθεση δίνει ενθαρρυντικά νέα για τις μειώσεις των εκπομπών στην ΕΕ, τον περασμένο χρόνο σημειώθηκαν επίσης περισσότερα καταστροφικά γεγονότα και χαμένες ζωές και μέσα διαβίωσης, λόγω του ήδη μεταβαλλόμενου κλίματος μας, και οι παγκόσμιες εκπομπές δεν έχουν ακόμη κορυφωθεί. Απαιτείται συνεχής δράση για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα εκπληρώσει τους στόχους της για το 2030 και θα βαδίσει στον σωστό δρόμο για την επίτευξη του μελλοντικού της στόχου για το 2040 και του στόχου για καθαρές μηδενικές εκπομπές για το 2050. Η ΕΕ πρέπει επίσης να συνεχίσει τη διεθνή δέσμευσή της, ξεκινώντας από την COP29 τον επόμενο μήνα, για να διασφαλίσει ότι οι διεθνείς εταίροι μας θα λάβουν επίσης την απαραίτητη δράση.
Ενώ τα κράτη μέλη βελτιώνονται σιγά-σιγά όσον αφορά την προσαρμογή του κλίματος και την ανθεκτικότητα, η περαιτέρω δράση είναι ζωτικής σημασίας. Το 2023, η Ευρώπη γνώρισε τις μεγαλύτερες πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί ποτέ, μια από τις πιο υγρές χρονιές που έχουν καταγραφεί, μεγάλους θαλάσσιους καύσωνες, εκτεταμένες καταστροφικές πλημμύρες και συνεχιζόμενη αύξηση των θερμοκρασιών. Η ανακοίνωση της Επιτροπής για τη διαχείριση των κινδύνων για το κλίμα και η ευρωπαϊκή αξιολόγηση του κινδύνου για το κλίμα τόνισαν ότι η έκθεση στο κλίμα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης κατά τον καθορισμό των προτεραιοτήτων πολιτικής και σε όλες τις τομεακές πολιτικές.
Το περασμένο έτος υπήρξε παραγωγική δέσμευση της ΕΕ με τους διεθνείς εταίρους της για την ενίσχυση της δράσης για το κλίμα, κυρίως στο COP28 στο Ντουμπάι. Στη COP28, τα μέρη συνήψαν τον πρώτο Παγκόσμιο Απολογισμό βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, με αποφάσεις για επιτάχυνση της δράσης έως το 2030 και μετά, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα, του τριπλασιασμού της ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως και του διπλασιασμού του παγκόσμιου μέσου ετήσιου ρυθμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. 2030.
Η ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματά της, γνωστά συλλογικά ως Team Europe, παραμένουν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης στον κόσμο για την κλιματική αλλαγή, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα.