Επιτακτική είναι η ανάγκη να χρηματοδοτηθεί η κλιματική  προσαρμογή, καθώς η επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης δημιουργεί νέα δεδομένα και νέες προτεραιότητες στις χρηματοδοτήσεις και τις  πολιτικές για το κλίμα και αποδεικνύεται στην πράξη ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν επαρκεί.

Οι μεγάλες καταστροφές που προκάλεσαν οι χειρότερες πλημμύρες που έχει δει η χώρα, αμέσως μετά τις μεγαλύτερες πυρκαγιές, αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση και πλήττεται περισσότερο από τις άλλες χώρες της Ευρώπης από την κλιματική κρίση,

1

Εξάλλου, η ανάγκη προσαρμογής ποικίλλει από τόπο σε τόπο, ανάλογα με την ευαισθησία και την ευπάθεια στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η σφοδρότητα των καταστροφών αποδεικνύει ταυτόχρονα , τον ισχυρισμό ότι θα πληγούν περισσότερο οι πιο αδύναμες χώρες, και γιαυτό η προσαρμογή είναι ιδιαίτερα σημαντική στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεδομένου ότι οι χώρες αυτές είναι πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή και φέρουν το βάρος των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Μέχρι σήμερα η χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης για να προληφθεί η κλιματική κρίση, κυριαρχούσε στις ευρωπαϊκές και κρατικές πολιτικές, αλλά σήμερα, καθώς ειδικά την Ελλάδα η κλιματική κρίση έκανε αισθητή την παρουσία της με τον πλέον αισθητό τρόπο, τίθεται άμεσα η ανάγκη  να χρηματοδοτηθεί αδρά και η κλιματική προσαρμογή, η αντιμετώπιση δηλαδή των επιπτώσεων των ακραίων φαινόμενων που φέρνει η κλιματική κρίση.

Αυτό είπε ουσιαστικά, μεταξύ άλλων, χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που τόνισε την ανάγκη τόσο ο κρατικός προϋπολογισμός όσο και τα ευρωπαϊκά κονδύλια να στηρίξουν όσους πλήττονται από τις μεγάλες πλημμύρες στη Θεσσαλία.

Οικονομική υποστήριξη για τις καταστροφές από Ε.Ε

Στο πλαίσιο αυτό, την Τρίτη το πρωί ο πρωθυπουργός θα βρεθεί στο Στρασβούργο, ως επικεφαλής κυβερνητικού κλιμακίου, για να συναντήσει την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να συζητήσει πώς η Ευρώπη θα σταθεί δίπλα στην Ελλάδα για οικονομική υποστήριξη για τις καταστροφές, που συνδέονται άμεσα με την κλιματική κρίση και απαιτεί από την Ευρώπη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι δαπανώνται πολλοί ευρωπαϊκοί πόροι για να χρηματοδοτηθεί η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα, αλλά ταυτόχρονα αφιερώνονται λίγοι πόροι για να αντιμετωπίσουμε την προσαρμογή στην πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής, με μια κακοκαιρία που ξεπέρασε και τα πιο πεσιμιστικά μοντέλα των προβλέψεων.

Αυτό το μοίρασμα πλέον πρέπει να αλλάξει και ανοίγει επιτακτικά η συζήτηση για το πώς πρέπει να αντιδράσει η Ευρώπη ώστε να δημιουργήσει τους μηχανισμούς και τα αντανακλαστικά να ανταπεξέλθει στη νέα αυτή πρόκληση.

Η συζήτηση ανοίγει για την πρόκληση της κλιματικής προσαρμογής

Ο Μαριο Ντράγκι στον Economist είχε προτείνει την από κοινού χρηματοδότηση με έκδοση κοινού χρέους από την ΕΕ του επενδυτικού κόστους της κλιματικής προσαρμογής, με αντάλλαγμα την θέσπιση δεσμευτικών κοινών δημοσιονομικών κανόνων.
Ο καθηγητής Γιώργος Παγουλάτος, σε χθεσινή του ανάρτηση,  σημειώνει : “Ακραία φαινόμενα που ενέσκηπταν κάθε 20, 30, 50 χρόνια, τώρα πλέον μας χτυπάνε κάθε 2 ή 3 χρόνια. Αυτή είναι η αυξημένη ευαλωτότητα της γεωγραφικής μας ζώνης της Μεσογείου, και δεν υπάρχει σοβαρός επιστήμονας να την αμφισβητεί.
Άρα η κανονικότητα της κλιματικής κρίσης σημαίνει ότι κάθε τόσο θα προκύπτει ένα δυσβάστακτο οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος αποκατάστασης και αποζημιώσεων. Προηγείται ένα ακόμα μεγαλύτερο κόστος επανασχεδιασμού και επανακατασκευής του συνόλου των εθνικών μας υποδομών (γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, λιμάνια, αντιπλημμυρικά έργα, ζώνες δασικής προστασίας, κλπ) για να αντέχουν μεγα-πυρκαγιές, καύσωνες διαρκείας, παγετούς και φονικές πλημμύρες της έκτασης και έντασης που πλέον αντιμετωπίζουμε”.
Συνεχίζοντας ο κ. Παγουλάτος συνδέει το μεγάλο κόστος της κλιματικής προσαρμογής με την ανάγκη να διευθετηθούν τα ζητήματα με την Τουρκία. Αναφέρει:
“Μπορούμε να προχωρήσουμε με business as usual;
Μπορούμε, ως χώρα γηράσκουσα, ως η πλέον εκτεθειμένη στην κλιματική κρίση χώρα της ΕΕ, να προετοιμαστούμε για το νέο δυστοπικό κόσμο της κλιματικής αλλαγής διατηρώντας παράλληλα τις υψηλότερες στο ΝΑΤΟ αμυντικές δαπάνες με όρους ΑΕΠ (3,5% ΑΕΠ –όσο κι οι ΗΠΑ), και χωρίς απώλειες στο βιοτικό μας επίπεδο;
Η κλιματική αλλαγή, και το θηριώδες κόστος της για τη χώρα μας, είναι ίσως το ισχυρότερο επιχείρημα γιατί  πρέπει να επιτύχει ο διμερής διάλογος για τη διευθέτηση των ζητημάτων με την Τουρκία”.

H προσπάθεια για την ενεργειακή μετάβαση δεν έφερε αποτελέσματα

Στον πρώτο απολογισμό που έκανε πριν από λίγες ημέρες η έκθεση του ΟΗΕ, τονίστηκε ότι ήταν ανεπαρκή τα αποτελέσματα των προσπαθειών για την ενεργειακή μετάβαση και τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας. Η έκθεση ζητά «ριζική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές» με ταχεία σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων χωρίς να υπολογίζεται και η δέσμευση άνθρακα.

Ωστόσο, η συνάντηση των G20  που πραγματοποιήθηκε προχθές, δεν υπήρξε σύμπνοια απόψεων,  παρά τις προειδοποιήσεις της ΕΕ  ότι το 2023 είναι η θερμότερη χρονιά στην ανθρώπινη ιστορία.

Με συμμετέχοντες  μεγάλους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, της Ρωσίας και της Αυστραλίας – και χώρες που εξαρτώνται από τον άνθρακα, όπως η Ινδία και η Νότια Αφρική – , δεν υπήρξε γενική δέσμευση για σταδιακή κατάργηση των ρυπογόνων καυσίμων.

Ένα τέτοιο μέτρο κρίθηκε «απαραίτητο» από τα Ηνωμένα Έθνη μόλις μια μέρα νωρίτερα, στην Έκθεση Απολογισμό για την ενεργειακή μετάβαση που τόνισε την ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα για την επίτευξη ενός μηδενικού στόχου.

Αντίθετα, οι χώρες της G20 δεσμεύτηκαν να τριπλασιάσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030, ενώ δεσμεύτηκαν μόνο για «σταδιακή κατάργηση» του άνθρακα «σύμφωνα με τις εθνικές συνθήκες».

Οι κορυφαίες οικονομίες της G20 αντιπροσωπεύουν το 85 τοις εκατό του παγκόσμιου ΑΕΠ και παρόμοιο ποσό εκπομπών που προκαλούν υπερθέρμανση του πλανήτη.