Η Νορβηγία, η πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου σκανδιναβική χώρα, κατατάσσεται στην κορυφή του πρώτου Δείκτη Ετοιμότητας Μηδενικού Ισοζυγίου Άνθρακα (Net Zero Readiness Index – NZRI). Η έκθεση συγκρίνει την πρόοδο επιλεγμένων χώρων ως προς τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν κλιματική αλλαγή και αξιολογεί το επίπεδο ετοιμότητάς τους και την ικανότητά τους να επιτύχουν Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα έως το 2050.

Παρά το γεγονός ότι η Νορβηγία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, βρέθηκε φέτος στην πρώτη θέση του δείκτη NZRI, εν μέρει, λόγω των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ηλεκτροκινούμενων μεταφορών, σε όλη τη χώρα. Το 2016, το κοινοβούλιο της Νορβηγίας ψήφισε την επίσπευση της ημερομηνίας – στόχου για το Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα, επισπεύδοντάς την από το 2050 στο 2030. Ωστόσο, παρά την κατάταξή της στην κορυφή, η χώρα εξακολουθεί να χρειάζεται να πάρει σημαντικές αποφάσεις σε σχέση με το πώς συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις κατά τη μετάβασή της στο Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα.

Η KPMG συμπεριέλαβε 32 χώρες για το Δείκτη -δε συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα-  χώρες με ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες και εξαγωγείς ενέργειας,  μέλη του G20, αλλά και  αναδυόμενες ή μεγάλες οικονομίες μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγών χωρών αλλά και χώρες που είχαν στόχο Καθαρό Μηδέν όταν διαμόρφωνε η KPMG τη μεθοδολογία.

Με τη χρήση 103 επιμέρους δεικτών, που αναγνωρίζονται ως βασικοί παράγοντες για την επίτευξη Μηδενικού Ισοζυγίου Άνθρακα, εντοπίστηκαν οι κορυφαίες 25 χώρες όσον αφορά στην απόδοση καθώς και εφτά «χώρες  υπό επιτήρηση».

Ο εν λόγω Δείκτης επισημαίνει ότι κάποιες χώρες έχουν μείνει πίσω στην υιοθέτηση του στόχου Μηδενικού Ισοζυγίου Άνθρακα, με μόνο 9 από αυτές που συμμετείχαν στην έρευνα, και αναλογούν σε περίπου 8% των παγκόσμιων εκπομπών, να έχουν θεσπίσει νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις. Προκειμένου να ενεργοποιηθούν οι δυνατότητες επίτευξης σε επίπεδο τομέα, οι στόχοι αυτοί χρειάζεται να υποστηρίζονται από ισχυρές στρατηγικές, πολιτικές και μηχανισμούς στήριξης. Στις περισσότερες χώρες, ο βαθμός ετοιμότητας του δείκτη NZRI σε εθνικό επίπεδο αντανακλά και το βαθμό ετοιμότητας σε επίπεδο τομέα.

 Η έλλειψη δυνατοτήτων για την επίτευξη των στόχων αποτελεί το τρωτό σημείο για την επίτευξη της φιλοδοξίας προς ένα παγκόσμιο Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα. Ο Δείκτης φανερώνει ότι οι χώρες με στόχο Μηδενικού Ισοζυγίου Άνθρακα, είτε αυτό αποτελεί νομική είτε πολιτική δέσμευση, επιδεικνύουν ισχυρότερες δυνατότητες και σε όλους τους τομείς. Η έκθεση δείχνει επίσης την συσχέτιση μεταξύ ευημερίας και ετοιμότητας των χωρών προς την επίτευξη Μηδενικού Ισοζυγίου Άνθρακα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη κλιμάκωσης της κινητοποίησης υποστήριξης προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Τα συμπεράσματα από όλες τις χώρες που ερευνήθηκαν δείχνουν ότι, ενώ ο παγκόσμιος χρηματοπιστωτικός τομέας συνυπολογίζει όλο και περισσότερο τον κλιματικό κίνδυνο στις επενδυτικές και δανειακές του αποφάσεις, οι κυβερνήσεις μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση της πρόσβασης σε τέτοιου είδους χρηματοδοτήσεις, δημιουργώντας ευνοϊκά περιβάλλοντα, όπως βιώσιμες στρατηγικές χρηματοδότησης, ρυθμιστικά πλαίσια και πολιτικές.

Τα συμπεράσματα από αυτές τις χώρες ανέδειξαν επίσης τη σημασία της πολιτικής εναρμόνισης καιτης δημόσιας στήριξης, ώστε να στεφτούν με επιτυχία οι κρίσιμες πρωτοβουλίες  απεξάρτησης από την χρήση άνθρακα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, που υποδέχτηκε τη Σύνοδο COP26 για την κλιματική αλλαγή, κατέλαβε τη δεύτερη θέση, εν μέρει χάρη στην διακομματική πολιτική στήριξη και τους σαφείς, νομικά θεσπισμένους στόχους, που έχουν δώσει τη δυνατότητα για μια συγκριτικά ταχεία απεξάρτηση από τον άνθρακα, βασικό κλάδο παραγωγής ενέργειας της χώρας – παραμένουν όμως αρκετά εμπόδια, ειδικά σε θέματα θέρμανσης και κτιρίων.

Ο Σκανδιναβός γείτονας της Νορβηγίας, η Σουηδία, κατέκτησε τη τρίτη θέση  έχοντας “εξαιρετικά φιλόδοξους” στόχους, και όντας διεθνής υπέρμαχος των πολιτικών για το κλίμα, την πράσινη ενέργεια και την τεχνολογία. Το επόμενο βήμα της χώρας προς ένα Μηδενικό Ισοζύγιο Άνθρακα είναι η μείωση της συνεχιζόμενης εξάρτησής της στις αγροτικές εξαγωγές και εισαγωγές.

Οι κορυφαίες 25 χώρες στον Δείκτη NZRI είναι: 

  1. Νορβηγία
  2. Ηνωμένο Βασίλειο
  3. Σουηδία
  4. Δανία
  5. Γερμανία
  6. Γαλλία
  7. Ιαπωνία
  8. Καναδάς
  9. Νέα Ζηλανδία
  10. Ιταλία
  11. Νότια Κορέα
  12. Ισπανία
  13. Ουγγαρία
  14. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
  15. Σιγκαπούρη
  16. Χιλή
  17. Αυστραλία
  18. Βραζιλία
  19. Πολωνία
  20. Κίνα
  21. Μαλαισία
  22. Αργεντινή
  23. Μεξικό
  24. Τουρκία
  25. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Οι εφτά χώρες “υπό επιτήρηση” είναι: 

  1. Ινδία
  2. Ινδονησία
  3. Νιγηρία
  4. Ρωσία
  5. Σαουδική Αραβία
  6. Νότια Αφρική
  7. Ταϊλάνδη