Μπορεί τα τελευταία δύο χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ να είναι σύμμαχοι στον διεθνή οικονομικό πόλεμο με Ρωσία και Κίνα και μαζί να προσπαθούν να δημιουργήσουν κοινή βάση ανάπτυξης για το μέλλον, όμως οι προβλέψεις του νόμου Inflation Reduction Act που  δίνουν πολλαπλό προβάδισμα στις αμερικάνικες εταιρείες, δημιουργούν βάσεις για έναν εμπορικό πόλεμο που καταλήγει στην προσέλκυση επενδύσεων στις ΗΠΑ.

Πλέον αυτό η Ευρώπη…το πρόσεξε, και στη χθεσινή ομιλία της η Πρόεδρος της Κομισιόν, στο Κολλέγιο Ευρώπης στη Μπριζ, έκανε λόγο για νέο εμπορικό  πόλεμο, μέσα στον πόλεμο, και μεταφορά των ευρωπαϊκών βιομηχανιών στις ΗΠΑ για να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι ΗΠΑ.  Και για να μη συμβεί κάτι τέτοιο, τόνισε η Πρόεδρος της  Κομισιόν, η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει δράση με 3 πρωτοβουλίες: Να επανεξετάσει τους περιορισμούς που θέτουν οι κρατικές ενισχύσεις, να αυξήσει τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης, και να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ….για να αλλάξει τον IRA.

1

Έδωσε έμφαση στη σημασία που έχει οι δύο πλευρές του Ατλαντικού να συμπορεύονται και όχι να ανταγωνίζονται για να μπορέσουν μαζί να ενισχύσουν την παραγωγική τους δύναμη σε μια εποχή που η ενεργειακή μετάβαση τα αλλάζει όλα, απαιτεί επενδύσεις και νέα πρότυπα.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του IRA για την Ευρώπη

Ο  IRA –Inflation Reduction Act – είναι ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους περίπου 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός νέου βιομηχανικού οικοσυστήματος σε στρατηγικούς τομείς καθαρής ενέργειας.

Όπως είπε χθες η Πρόεδρος της Κομισιόν κ.Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, υπάρχει κίνδυνος ο IRA να οδηγήσει σε αθέμιτο ανταγωνισμό, να κλείσει τις αγορές και να κατακερματίσει τις ίδιες κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού που έχουν ήδη δοκιμαστεί από τον COVID-19. “Πρέπει να εξετάσουμε  τρεις πτυχές που είναι ιδιαίτερα προκλητικές”, σημείωσε: Πρώτον, τη λογική «Αγοράστε αμερικανικά» που στηρίζει μέρος του IRA. Δεύτερον, φορολογικές ελαφρύνσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διακρίσεις. Και τρίτον, οι επιδοτήσεις παραγωγής που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αγώνα δρόμου επιδοτήσεων.  Έτσι, όπως είπε,  φυσικά δημιουργεί ένα ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον στην καθαρή τεχνολογία στις ΗΠΑ, το οποίο ταυτόχρονα επηρεάζει τη βάση καθαρής τεχνολογίας της ίδιας της Ευρώπης, ανακατευθύνοντας τις επενδυτικές ροές. “Όλοι έχουμε ακούσει τις ιστορίες παραγωγών που σκέφτονται να μεταφέρουν μελλοντικές επενδύσεις από την Ευρώπη στις ΗΠΑ”, ανέφερε.

Ο νόμος Inflation Reduction Act  προβλέπει  περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ (207 δισεκατομμύρια δολάρια) των επιδοτήσεων των ΗΠΑ να συνδέονται με ενισχύσεις που απευθύνονται σε αμερικάνικες εταιρείες και που παραβιάζουν τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Όχι μόνο οι φοροαπαλλαγές θέτουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες σε μειονεκτική θέση έναντι των αντιπάλων των ΗΠΑ, αλλά οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις με την τρέχουσα μορφή τους εμποδίζουν τα κράτη μέλη να προσφέρουν παρόμοιες γενναιόδωρες φορολογικές ελαφρύνσεις σε εταιρείες που θέλουν να δημιουργήσουν εργοστάσια.

Οι 27 χώρες της ΕΕ ανησυχούν ότι οι εταιρείες τους θα αποκοπούν από τις εκπτώσεις φόρου στις ΗΠΑ για εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, που προσφέρονται βάσει του νέου νόμου υπό τον όρο ότι είναι κατασκευασμένα στη Βόρεια Αμερική.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε, ότι ενώ ο ανταγωνισμός είναι καλό πράγμα, πρέπει να υπάρχουν ίσοι όροι ανταγωνισμού. “Ο ανταγωνισμός μεταξύ της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών, σημείωσε θα  μπορούσε να ωθήσει και τη βιομηχανία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να διαπρέψει, να καινοτομήσει και να μεταμορφωθεί ταχύτερα¨, σημείωσε.

“Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει η Ευρώπη να αναλάβει να εξισορροπήσει τις στρεβλώσεις που σήμερα  δημιουργεί ο IRA”, σημείωσε. Με άλλα λόγια: Πρέπει να κάνουμε την εργασία μας στην Ευρώπη και ταυτόχρονα να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ για να μετριαστούν τα ανταγωνιστικά μειονεκτήματα που σήμερα έχει η Ε.Ε. “Βλέπω τρεις βασικούς τρόπους για να γίνει αυτό”, είπε. “Πρώτον, πρέπει να προσαρμόσουμε τους δικούς μας κανόνες για να διευκολύνουμε τις δημόσιες επενδύσεις στη μετάβαση. Δεύτερον, πρέπει να επανεκτιμήσουμε την ανάγκη για περαιτέρω ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της μετάβασης. Τρίτον, πρέπει να συνεργαστούμε με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αντιμετωπίσουμε ορισμένες από τις πιο ανησυχητικές πτυχές του νόμου”.

Κοινά πρότυπα ΕΕ-ΗΠΑ εναντίον του μονοπωλίου της Κίνας

Η πρόταση της Ευρώπης είναι συνεργασία αντί για αντιπαράθεση.    ΗΠΑ και η ΕΕ, έχουμε τεράστιο κοινό συμφέρον να διατηρήσουμε την ηγεσία μας στη βιομηχανία, σε μια εποχή που απαιτούνται θεμελιώδεις αλλαγές στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Χρειαζόμαστε σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις στην καινοτομία, τις υποδομές, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις πρώτες ύλες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Έφερε για παράδειγμα την υποδομή φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων: “εάν η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφωνήσουν σε κοινά πρότυπα, θα διαμορφώσουμε παγκόσμια πρότυπα και δε θα το αφήσουμε σε άλλους. Ή στις κρίσιμες πρώτες ύλες για καθαρή τεχνολογία: Σήμερα, η παραγωγή και η επεξεργασία ορισμένων από αυτές τις κρίσιμες πρώτες ύλες ελέγχονται από μία μόνο χώρα, την Κίνα. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ μπορούν να οικοδομήσουν μια εναλλακτική σε αυτό το μονοπώλιο ιδρύοντας μια δική τους λέσχη κρίσιμων πρώτων υλών. Η ιδέα πίσω από αυτό είναι απλή: Η συνεργασία με εταίρους και συμμάχους στην προμήθεια, στην παραγωγή και στη μεταποίηση μας δίνει τη δυνατότητα να ξεπεράσουμε το μονοπώλιο της Κίνας”, σημείωσε.