Bill Gates: Μόνο η καινοτομία καθαρής ενέργειας οδηγεί στο καθαρό μηδέν και την ενεργειακή ασφάλεια

Την ανάγκη για ένα συντονισμένο σχέδιο για να επιταχυνθεί η διαδικασία για την ενεργειακή  μετάβαση , και να γίνουν περισσότερες επενδύσεις τονίζει ο Bill Gates, παρουσιάζοντας ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες για να αλλάξει όλη η δομή παραγωγής ενέργειας τις επόμενες τρεις δεκαετίες.

Όπως αναφέρει στο Blog Bill Gates Notes  και στο άρθρο του “The state of the energy transition”, ο κόσμος χρειάζεται ακόμη να μειώσει τις ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από 51 δισεκατομμύρια τόνους σε μηδέν, αλλά οι παγκόσμιες εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνονται κάθε χρόνο. Τα σενάρια για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 ή ακόμα και στους 2 βαθμούς Κελσίου απομακρύνονται όλο και περισσότερο. Και ορισμένες από τις καθαρές τεχνολογίες που χρειαζόμαστε απέχουν ακόμη πολύ από το να γίνουν πρακτικές, οικονομικά αποδοτικές λύσεις που μπορούμε να αναπτύξουμε σε κλίμακα.

Η μείωση των εκπομπών δεν αφορά μόνο την ηλεκτρική ενέργεια,  τονίζει αφού παράγει μόνο το 26% των παγκόσμιων εκπομπών. Τα αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ήμισυ του 16% των εκπομπών του τομέα των μεταφορών.   Η γεωργία και τα κτίρια αντιπροσωπεύουν το 21% και 7 % των εκπομπών, αντίστοιχα. Ο τομέας με τις περισσότερες εκπομπές, το 30%, είναι ο μεταποιητικός κλάδος — φτιάχνοντας τα πράγματα από τα οποία εξαρτάται η σύγχρονη ζωή, όπως το τσιμέντο, το πλαστικό και ο χάλυβας. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν εργοστάσια τσιμέντου στον κόσμο, και ακριβώς ένα εργοστάσιο χάλυβα, που δεν παράγει CO2.

Σε  διάστημα περίπου 30 ετών, πρέπει να   παροπλίσουμε όλο το σύστημα της οικονομίας και της παραγωγής ενέργειας και να ξεκινήσουμε ξανά από την αρχή με καθαρές τεχνολογίες. “Έχω μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις αγορές από πολλούς άλλους ανθρώπους, αλλά ακόμη και δεν νομίζω ότι η αγορά από μόνη της μπορεί να επαναφέρει μια ολόκληρη οικονομία σε λίγες μόνο δεκαετίες, χρειάζεται συντονισμένο σχέδιο”. 

Λύση σε τρεις άξονες

Η λύση στην πρόκληση όπως αναφέρει είναι τριπλή. Πρώτον, πρέπει να εφεύρουμε καθαρές τεχνολογίες για να αντικαταστήσουμε κάθε διαδικασία που είναι έντασης εκπομπών και που χρησιμοποιούμε σήμερα: ένας νέος τρόπος για να φτιάχνουμε χάλυβα, να τροφοδοτούμε αεροπλάνα, να λιπαίνουμε χωράφια.

Δεύτερον, πρέπει να μειώσουμε το κόστος των νέων καθαρών τεχνολογιών, ώστε να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές , όχι μόνο σε πλούσιες χώρες αλλά σε όλες τις χώρες.  Η μείωση του «Green Premium» (της  διαφοράς τιμής μεταξύ οποιασδήποτε τρέχουσας τεχνολογίας και της καθαρής εναλλακτικής λύσης) κοντά στο μηδέν είναι το κλειδί  για να αποφύγει ο κόσμος μια κλιματική καταστροφή. Τα Green Premium πρέπει να είναι κοντά, στο ή κάτω από το μηδέν. Όσο το καθαρό τσιμέντο κοστίζει δύο φορές περισσότερο από το παραδοσιακά παρασκευασμένο τσιμέντο, για παράδειγμα, η συντριπτική πλειοψηφία των αγοραστών απλά δεν θα το επιλέξει.

Το τρίτο μέρος της λύσης είναι η γρήγορη ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών ανταγωνιστικού κόστους. Πρέπει να αντικαταστήσουμε κάθε μεμονωμένο κομμάτι υποδομής που είναι αφιερωμένο στο να κάνει πράγματα με τον παλιό τρόπο με υποδομή που είναι αφιερωμένη στο να κάνει πράγματα με νέο τρόπο—και αυτό δεν συμβαίνει αμέσως, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την εκπληκτική κλίμακα της δουλειάς.

Για παράδειγμα, σημειώνει, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 2.412 σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στον κόσμο, και αυτός ο αριθμός εξακολουθεί να αυξάνεται. Κάθε μια από αυτές τις μονάδες  θα πρέπει να αντικατασταθεί. Και τόνισε ότι ένα  μόνο κοίτασμα πετρελαίου, το Hebron-Ben Nevis στα ανοικτά των ακτών της Newfoundland, θα λειτουργεί συνεχώς για 30 χρόνια, θα απασχολεί εκατοντάδες ανθρώπους και θα κοστίζει 7 δισεκατομμύρια δολάρια—και όλος αυτός ο χρόνος, η εργασία και τα χρήματα θα παράγουν αρκετό λάδι για να αντέξει στον κόσμο μόλις οκτώ ημέρες.

Οι δημόσιες πολιτικές έχουν γίνει φιλόδοξες

Ένας λόγος για αυτήν την έκρηξη καινοτομίας τα τελευταία χρόνια είναι ότι οι δημόσιες πολιτικές που έχουν γίνει πιο φιλόδοξες τα τελευταία χρόνια.

Τους τελευταίους 12 μήνες, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε και ο Πρόεδρος Μπάιντεν υπέγραψε τρεις νόμους σχετικούς με το κλίμα: τον Νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, τον δικομματικό νόμο για τις υποδομές και τον νόμο για τα CHIPS και την επιστήμη. Μαζί, παρέχουν περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε φορολογικές εκπτώσεις, εγγυήσεις δανείων και άλλες επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα προωθήσουν εκατοντάδες νέα έργα καθαρής ενέργειας και θα κινητοποιήσουν τρισεκατομμύρια περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων —κυρίως— σε αυτά που είναι γνωστά ως έργα προβολής.

“Η προβολή είναι το κλειδί για τη μείωση των Green Premium. Ο μόνος τρόπος για να βελτιστοποιήσετε τη νέα τεχνολογία είναι να τη βγάλετε από το εργαστήριο, να την δημιουργήσετε στον πραγματικό κόσμο και να τη βελτιώσετε συνεχώς. Αυτή η νομοθεσία όχι μόνο παρέχει χρηματοδότηση για να γίνει αυτό, αλλά δημιουργεί επίσης ένα Γραφείο Προβολής Καθαρής Ενέργειας για τη διαχείριση της διαδικασίας στο μέλλον.

Από την πλευρά της, αναφέρει,  η Ευρωπαϊκή Ένωση κατοχύρωσε το καθαρό μηδέν έως το 2050 σε νόμο το 2021. Την ίδια χρονιά, αύξησε τον στόχο της για το 2030 από 40 τοις εκατό σε μείωση 55 τοις εκατό (σε σύγκριση με το επίπεδο του 1990). Το συγκεκριμένο σχέδιο για την επίτευξη αυτών των στόχων βρίσκεται ακόμη στη νομοθετική διαδικασία.

Δυστυχώς, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε ασκούν πίεση στην αυξανόμενη κλιματική συναίνεση στην ήπειρο. Ορισμένες χώρες επένδυσαν πρόσφατα σε νέα έργα ορυκτών καυσίμων, τα οποία ανταλλάσσουν μόνο ένα σημαντικό πρόβλημα με ένα άλλο. Τελικά, το καθαρό μηδέν και η ενεργειακή ασφάλεια είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Οι καινοτομίες καθαρής ενέργειας είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί οποιαδήποτε από τις δύο.

Πολλά έχουν αλλάξει από τη συνάντηση COP 21 το 2015 στο Παρίσι, όπου 22 κυβερνήσεις ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία που ονομάζεται Mission Innovation. Έκτοτε, η δημόσια χρηματοδότηση για έρευνα και ανάπτυξη που σχετίζεται με το κλίμα (Ε&Α) έχει αυξηθεί σχεδόν κατά το ένα τρίτο”.

Ο ιδιωτικός τομέας επενδύει στο κλίμα περισσότερο από ποτέ

Το Breakthrough Energy Ventures, το ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων του Bill Gates με επίκεντρο το κλίμα, που έχει τώρα περισσότερες από 100 εταιρείες καθαρής ενέργειας στο χαρτοφυλάκιό του. Εν τω μεταξύ, άλλα venture funds πραγματοποιούν περισσότερες επενδύσεις στον κλάδο. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι VC έχουν διαθέσει περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια σε περισσότερες από 1.300 νεοφυείς επιχειρήσεις καθαρής ενέργειας.

Ως αποτέλεσμα αυτής της δραστηριότητας, η Έρευνα και Ανάπτυξη προωθείται.

Η ανθρωπότητα, σημειώνει, δεν είχε ποτέ ξανά μπροστά μας όλους αυτούς τους πυλώνες συντονισμένους στην ίδια κατεύθυνση: την επένδυση, την πολιτική, τον αγωγό καινοτομιών, τη συνολική ευαισθητοποίηση του κοινού ότι η κλιματική αλλαγή είναι προτεραιότητα. Σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βλέπουν το κλίμα ως σημαντική απειλή από οποιοδήποτε άλλο ζήτημα. Και περισσότερα άτομα από ποτέ κάνουν παραγωγικά βήματα για να μειώσουν τα δικά τους αποτυπώματα άνθρακα,  ένα ισχυρό μήνυμα στους επιχειρηματικούς και κυβερνητικούς ηγέτες ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. Αλλά ακόμα και όλα αυτά τα εργαλεία και την ορμή, πρέπει να τα διαμορφώσουμε σε μια ολοκληρωμένη λύση”, τόνιζει.

Αυτό σημαίνει τρία πράγματα: περισσότερη έρευνα, ανάπτυξη και προβλή, ανάπτυξη μιας δίκαιης, εφαρμόσιμης διαδικασίας για την κλιμάκωση·,και βοήθεια στους ανθρώπους να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή που πρόκειται να συμβεί ανεξάρτητα από το τι κάνουμε τώρα.

Έρευνα, ανάπτυξη και προβολή: Υπάρχουν ακόμη πολλές κρίσιμες καθαρές τεχνολογίες που δεν είναι αρκετά φθηνές για να είναι ανταγωνιστικές. Χρειαζόμαστε βιώσιμα υγρά καύσιμα για τις μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, οικονομικούς τρόπους δέσμευσης CO2 απευθείας από την ατμόσφαιρα, πρόσθετες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας για να συμβαδίσουν με την παγκόσμια ζήτηση που θα διπλασιαστεί ή θα τριπλασιαστεί καθώς εξηλεκτρίζουμε όλο και περισσότερες διαδικασίες. Και για να καλύψουμε αυτά τα κενά, πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάναμε καλά από το 2015: πρέπει να αυξήσουμε ακόμη περισσότερο τις επενδύσεις στην καινοτομία καθαρής ενέργειας.

Η ενεργειακή μετάβαση θα ενοχλήσει

 Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι μια ενεργειακή μετάβαση δεν θα είναι ενοχλητική, σημειώνει ο Bill Gates. “Αν και θα εμφανιστούν νέοι κλάδοι και θέσεις εργασίας, κάποιες παλιές θα εξαφανιστούν.   Στο παρελθόν, κοινότητες χαμηλού εισοδήματος και έγχρωμες κοινότητες έχουν υποφέρει δυσανάλογα από αποφάσεις σχετικά με το πού πρέπει να πάνε τα μεγάλα έργα υποδομής και δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συμβεί αυτή τη φορά. Οι δημόσιες πολιτικές πρέπει να διασφαλίζουν μια δίκαιη μετάβαση, ώστε να μην φέρουμε ποτέ έναν βιώσιμο πλανήτη σε αντίθεση με τη δυνατότητα διαβίωσης των ανθρώπων. Όσοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αναστάτωση χρειάζονται μια φωνή στη διαδικασία.

Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει μια μετάβαση. Πέρυσι, οι ψηφοφόροι στο Μέιν εμπόδισαν την κατασκευή γραμμών μεταφοράς που απαιτούνται για να φέρουν ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα στα βορειοανατολικά. Ορισμένες από αυτές τις γραμμές μεταφοράς επρόκειτο να διασχίσουν τα αγροκτήματα και τα δάση, αλλά παρόλα αυτά πρέπει να είμαστε σε θέση να κάνουμε υπεύθυνες ανταλλαγές με δίκαιους και διαφανείς τρόπους, ώστε να μπορούμε να προχωρήσουμε πιο γρήγορα. Οι ασύλληπτες διαταραχές που προκαλούνται από μια άνοδο της θερμοκρασίας κατά 4 βαθμούς θα αντισταθμίσουν τα μειονεκτήματα των περισσότερων λύσεων καθαρής ενέργειας—και μια ισχυρή διαδικασία δέσμευσης της κοινότητας θα οδηγήσει σε καλύτερο σχεδιασμό και χωροθέτηση έργων.

Οι επενδύσεις της BEV

Η BEV χρηματοδοτεί πολλές εταιρείες που αναπτύσσουν διαφορετικές προσεγγίσεις για αποθήκευση ενέργειας μακράς διάρκειας, επειδή δεν γνωρίζουμε ποια θα λειτουργήσει καλύτερα. Για παράδειγμα, η start-up του Ramya Swaminathan, η Μάλτα, μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε θερμότητα, η οποία αποθηκεύεται σε λιωμένα άλατα και παγο, η οποία αποθηκεύεται σε ένα αντιψυκτικό διάλυμα – και τα μετατρέπει ξανά σε ηλεκτρική ενέργεια όταν χρειάζεται. Η Form Energy, που ιδρύθηκε από τον Mateo Jaramillo, αποθηκεύει ηλεκτρική ενέργεια σε αυτό που είναι γνωστό ως μπαταρία σιδήρου-αέρα που μετατρέπει τον σίδηρο σε σκουριά και στη συνέχεια αντιστρέφει τη διαδικασία κατόπιν ζήτησης.

Καθιερωμένες εταιρείες άρχισαν επίσης πρόσφατα να αλλάζουν δραματικά τις επενδύσεις και την τεχνογνωσία τους για να ανταποκριθούν στις μηδενικές δεσμεύσεις. Το 2016, μόνο 21 εταιρείες είχαν εκδώσει στόχους για το κλίμα. Τώρα, αυτός ο αριθμός είναι 3.671. Το πρόγραμμα Breakthrough Energy’s Catalyst συνεργάζεται με αεροπορικές εταιρείες, αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες χάλυβα που έχουν δεσμευτεί να αναπτύξουν καθαρές τεχνολογίες και τράπεζες και επενδυτικά κεφάλαια που ενδιαφέρονται να τις χρηματοδοτήσουν.