Αν όλοι οι συλλέκτες ήταν κλέφτες…

Κι αν κάποια στιγμή η Ελλάδα ήθελε να πουλήσει τα «ασημικά» της _κάτι το οποίο δεν γίνεται βέβαια, και θα ευχόμαστε ουδέποτε να συμβεί _ πόσο θα έπιανε στην αγορά ο ένας και μοναδικός Πικάσο της; Δέκα εκατομμύρια, είκοσι, τριάντα; Ας μην απογοητευθούν όσοι δεν γνωρίζουν τα σχετικά με την αγορά της τέχνης κι έχουν παρασυρθεί, δικαιολογημένα, από τις απίστευτες υπερβολές που ακούγονται, κυρίως από τα κανάλια και τους περισπούδαστους παρουσιαστές αλλά και κάποιους άσχετους καλεσμένους τους… Αυτά είναι νούμερα, που όντως μπορεί να αφορούν έναν Πικάσο ή και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες, και να πολλαπλασιάζονται βέβαια _ ο τελευταίος Πικάσο που πουλήθηκε, η «Γυναίκα δίπλα το παράθυρο» έφθασε τον Μάιο στα 103,4 εκατομμύρια δολάρια _ όμως δεν είναι όλα τα έργα ίδια.

Γιατί τα κριτήρια που διαμορφώνουν την τιμή ενός έργου τέχνης, παρ΄ ότι δεν είναι πάντα σαφή κι ενώ υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες για την διαμόρφωσή τους, εν τούτοις έχουν κάποιες σταθερές, που παίζουν ρόλο.

Η καλλιτεχνική ποιότητα μάλλον έρχεται πρώτη. Πολύ απλά είναι η θέση του έργου στην ιστορία της τέχνης. Συναφές με την θέση του δημιουργού, το όνομα, τη φήμη του.

Και ακολουθούν: Το μέγεθος, που είναι καθοριστικός πάντα παράγοντας. Η μοναδικότητά του, καθώς όσο πιο σπάνιο είναι, για όποιους λόγους, είτε για παράδειγμα είναι το μόνο ενός μεγάλου καλλιτέχνη, που διασώθηκε από μία πυρκαγιά ή από έναν πόλεμο, είτε γιατί συνδέεται με ιστορικά γεγονότα ή με ό,τι άλλο, τόσο ανεβαίνει η τιμή του. Παίζει ρόλο όμως και το υλικό, γιατί άλλο πράγμα ένα ολοκληρωμένο «λάδι» και άλλο ένα σχέδιο σε χαρτί, εδώ οι τιμές δεν συγκρίνονται με τίποτε. Να προσθέσουμε και την κατάσταση του πίνακα, γιατί οι φθορές δεν είναι καλό πράγμα. Την αυθεντικότητα του έργου ασφαλώς _ούτε συζήτηση_ γι΄ αυτό. Και …για να έρθουμε στα δικά μας, την νομιμότητά του. Ένας παράνομος πίνακας είναι σαν ακάλυπτη επιταγή. Περιμένεις μήπως ο άλλος την καλύψει και εν προκειμένω περί τέχνης, μήπως και ξεχαστεί. Πράγμα σχεδόν αδύνατον σήμερα, χώρια που φανερά δεν μπορεί να βγει ποτέ. Οπότε βέβαια έχουμε το αναπάντητο ερώτημα, τι φανταζόταν ο «δικός μας κλέφτης» του Πικάσο, ότι θα μπορούσε να κάνει το έργο…
Ένα έργο τέχνης έχει την τιμή που είναι διατεθειμένος να δώσει κάποιος γι΄αυτό, λένε οι ειδικοί στην αγορά. Όχι μόνον γιατί έχουν δει πολλά τα μάτια τους, κυρίως στις δημοπρασίες, αλλά γιατί το υποκειμενικό στοιχείο είναι πάντα αυτό, που μπορεί να εκτοξεύσει την τιμή ενός έργου. Υπάρχουν συλλέκτες που πραγματικά ονειρεύονται έναν πίνακα και δίνουν εκατομμύρια για να τον αποκτήσουν, πλειοδοτώντας πέραν πάσης εκτίμησης, και πάντως δεν τον …κλέβουν.

Οπότε, πόσο θα μπορούσε να πουληθεί ο Πικάσο μας; Γύρω στα 2 με 3 εκατομμύρια εκτιμούν οι ειδικοί, με την προϋπόθεση, ότι δεν θα υπήρχε κάποιος _υπόθεση γίνεται τώρα _ για να ανεβάσει την τιμή του, λόγω της αφιέρωσης του μεγάλου ζωγράφου προς την Ελλάδα. Κι ίσως όμως, αυτές ακριβώς οι λίγες λέξεις είναι, που έχουν την μεγάλη αξία για μας τους Έλληνες, ανεξαρτήτως όλων των άλλων. Κι αυτό το έργο, όσο κι αν μπορούσε να πουληθεί, είναι για εμάς ανεκτίμητο.

Μετρό ακούν και μετρό δεν βλέπουν

Όλα συνηθίζονται. Και η ομορφιά και η ασχήμια. Και τα ξηλωμένα ή καταργημένα πεζοδρόμια και οι ώρες κυκλοφοριακής συμφόρησης στο κέντρο της πόλης και τα κλειστά μαγαζιά… Η διαπίστωση μπορεί να μην είναι πρωτότυπη, με κάποιο τρόπο όμως θέλει να παρηγορήσει τους Θεσσαλονικείς για όσα τους συμβαίνουν εδώ και μερικά χρόνια, για …το καλό τους. Δεν ξέρω πόσο πειστικός μπορεί όμως, να είναι ακόμη ο ΣΥΡΙΖΑ στους κατοίκους της _αν κρίνω από τα ποσοστά του, πολύ λίγο_ υποστηρίζοντας εμμονικά, ότι το μετρό θα καταστρέψει τα αρχαία που έχουν βρεθεί, άρα να κάνουν υπομονή και όταν θα ξαναέρθει αυτός στην εξουσία (;) θα τα κάνει όλα από την αρχή!

Χωρίς να μπορεί να εξηγήσει ωστόσο, γιατί τα τρία τελευταία χρόνια της διακυβέρνησής του αδυνατούσε να βρει έναν αξιόπιστο και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο για να δώσει λύση στο ζήτημα του σταθμού Βενιζέλος, όπου ως γνωστόν έχει εντοπισθεί ένα σταυροδρόμι της ρωμαϊκής- πρωτοβυζαντινής πόλης . (Σε «γλυπτά» αναφερόταν προ καιρού ο κ. Τσίπρας και η απορία παραμένει, αν έτσι του τα παρουσίασαν ή έτσι τα έχει κατατάξει στο μυαλό του…). Για το καλό τους λοιπόν η αντιπολίτευση ενορχηστρώνει διαμαρτυρίες, μαζεύει υπογραφές, στέλνει επιστολές σε ξένους καθηγητές και φορείς, τους οποίους ενημερώνει πλημμελώς και μονομερώς βέβαια, και γενικώς ξεσηκώνοντας τον τόπο, ότι η κυβέρνηση καταστρέφει τα αρχαία (ευτυχώς σταμάτησαν να τα παρομοιάζουν με βυζαντινό …Παρθενώνα). Μη παραλείποντας να επιτίθεται σε εξαιρετικούς επιστήμονες, γιατί δεν συμφωνούν μαζί της, όπως σύσσωμο το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και ειδικά δύο μέλη του, τους ακαδημαϊκούς Μανόλη Κορρέ και Μιχάλη Τιβέριο, ότι δήθεν είχαν ίδιο συμφέρον για το θέμα, κατεβάζοντας το επίπεδο της αντιπαράθεσης στο πεζοδρόμιο. Κι όλα αυτά, χωρίς να μπορεί να αποδείξει, ότι ο σταθμός είναι δυνατόν να κατασκευαστεί με ασφάλεια για ανθρώπους και αρχαία, ενώ αυτά τα τελευταία θα παραμένουν στη θέση τους.

Δεν είναι καθόλου περίεργο λοιπόν, πως ούτε το Συμβούλιο της Επικρατείας πείσθηκε από τα έωλα επιχειρήματα που προβάλλονται. Οι προσφυγές απορρίφθηκαν _ όχι βέβαια, ότι δεν θα υπάρξουν κι άλλες …_ και η απόφαση είναι σαφής, θεωρώντας επιβεβλημένη την προσωρινή μετακίνηση του μνημείου, τόσο για να διασφαλιστεί η ακεραιότητά του όσο και για να αποτραπεί ο κίνδυνος για τους ανθρώπους, όταν εκτελείται το έργο. Τόσο απλά. Γιατί, όπως επίσης αναφέρεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγάλων τεχνικών έργων, που είναι απαραίτητα για την εθνική άμυνα της Χώρας ή για την εθνική οικονομία και ακόμη για το κοινωνικό σύνολο είναι δυνατό να επιτρέπονται τέτοιες επεμβάσεις.

Και τώρα; Θα γίνει ο σταθμός; Αισιόδοξη δεν είμαι, ότι τελειώνει εδώ η ιστορία. Ούτε και οι Θεσσαλονικείς, θα πρέπει. Για …το καλό τους πάντα, φαίνεται ότι νέος γύρος ετοιμάζεται.