Το ελαφρύ αεράκι κάνει τη θάλασσα να αναρριγά και το σκάφος, που έχει ρίξει άγκυρα λίγο πιο έξω από το λιμανάκι του νησιού λικνίζεται απαλά. Η νύχτα βαθιά και η ώρα περασμένη, όταν μια μικρή βάρκα με κουπιά το πλησιάζει από τα πλευρά και γρήγορα δυο ντόπιοι ανεβαίνουν στο κατάστρωμα. Τυλιγμένα μέσα σε πανιά με τα χώματα ακόμη, κολλημένα πάνω τους είναι μερικά κυκλαδικά ειδώλια, τα «κουκλάκια» στη γλώσσα τους, γιατί έτσι μοιάζουν.

Η ιστορία πρέπει είχε επαναληφθεί πολλές φορές στις Κυκλάδες κατά τις δεκαετίες, κυρίως του ΄50 και του ΄60, ένα δούναι και λαβείν, ανάμεσα σε πωλητές και αγοραστές. Στα νησιά η φτώχεια είναι μεγάλη, αλλά ας μη νομιστεί, ότι κι οι αγοραστές δίνουν πολλά λεφτά. Οι τιμές έπρεπε να κρατιούνται χαμηλά για να μην πάρουν θάρρος οι χωριάτες, ασχέτως αν μετά οι αρχαιοκάπηλοι θα μοσχοπουλούσαν την πραμάτεια τους σε μουσεία, συλλογές, ιδιώτες.

 Ναι, οι κυκλαδικές αρχαιότητες προέρχονται μόνον από τις Κυκλάδες _από πού αλλού_ ναι, βγήκαν στο εξωτερικό με όλους τους παράνομους τρόπους που μπορεί να φανταστεί κανείς, αν και μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι έλεγχοι ήταν εντελώς πλημμελείς, και ναι,  βρίσκονται σήμερα στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, μάλιστα πρόκειται για τις καλύτερες τους είδους τους. Μπορούμε να τις διεκδικήσουμε;

Η ιστορία που ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες με τη συλλογή ενός αμερικανού συλλέκτη, την οποία το ελληνικό δημόσιο κατόρθωσε να περάσει στην κατοχή του _στην κατοχή μας_ όχι με τους ιδανικούς τρόπους που ίσως θα θέλαμε, αλλά με τη σιγουριά της απόκτησής της, φέρνει για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο τις δυσκολίες διεκδίκησης των ελληνικών αρχαιοτήτων, που βρίσκονται διάσπαρτες εδώ κι εκεί. Προφανώς και η συλλογή Στερν με τα 161 κυκλαδικά  έχει πίσω της μία ιστορία σαν την προαναφερόμενη. Με ένα επιπλέον στοιχείο: Δεν γνωρίζαμε καν την ύπαρξή της!

 Πώς θα μπορούσαμε λοιπόν να την πάρουμε πίσω, όταν οι διεθνείς νόμοι, τους οποίους έχει κυρώσει και η Ελλάδα (βλέπε σύμβαση UNESCO και άλλοι) βάζουν φραγή, στις δυνατότητες τέτοιων διεκδικήσεων; Κι αν πράγματι μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε δικαστικές διεκδικήσεις, όπως χωρίς σκέψη και χωρίς καμία επαφή με την πραγματικότητα υποστήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ εντός και εκτός Βουλής, γιατί δεν το έχουμε κάνει τόσα χρόνια για ένα σωρό άλλες; Γιατί το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, όταν ήταν στην κυβέρνηση δεν ξεκίνησε να διεκδικεί συλλογές ξένων συλλεκτών με αρχαιότητες προσφεύγοντας στα δικαστήρια; Μα, για τον πολύ απλό λόγο ότι …τότε γνώριζε καλά το ανέφικτον του πράγματος, το οποίο τώρα ο κ. Νίκος Φίλης προτίμησε, πολύ βολικά, να ξεχάσει κατά την ομιλία του στη Βουλή…

Ματαίως, μιλώντας σε ώτα μη ακουόντων η Λίνα Μενδώνη παρουσίασε τις _δυστυχώς _ μηδαμινές δυνατότητες που θα υπήρχαν για την ανάκτηση των κυκλαδικών, αν καταφεύγαμε στα αμερικανικά δικαστήρια, επισημαίνοντας επιπλέον, ότι η όποια πιθανή νίκη, μετά από χρόνια, και αφού θα είχαμε χρυσοπληρώσει τους δικηγόρους, θα αφορούσε ελάχιστα, δυο –τρία από αυτά…

Γιατί να παραδεχτούν όμως την αλήθεια, όταν ο μόνος καημός τους είναι, πώς θα φανούν αρεστοί στο κομματικό ακροατήριο ως υπέρμαχοι του ελληνικού πολιτισμού δήθεν, που δεν διστάζουν, υποτίθεται, να τα βάλουν με τους …πλούσιους Αμερικανούς! Τόσο, που κάποιος έφτασε να πει, ούτε λίγο – ούτε πολύ, πως η Ελλάδα οφείλει να ζητήσει την έκδοση του Στερν για να τον… δικάσει, να τον καταδικάσει και να τον φυλακίσει!  Μια αλλόφρονα παρέα εν τέλει, που ωρυόταν προβάλλοντας χαλκευμένα λόγια και αιτιάσεις, εσκεμμένα παραπειστικές. Με την Σία Αναγνωστοπούλου να μιλά και αποικιοκρατίες _στον προπερασμένο αιώνα βρίσκεται αυτή_ και τον Νίκο Φίλη να ζητά ποινικές ευθύνες από την Μενδώνη επιδιδόμενος σε κυνήγι μαγισσών!  Άνθρωποι εκτός τόπου και χρόνου, που νομίζουν ακόμη, ότι μπορεί να πείθουν με παρωχημένες ιδεοληψίες και μυθεύματα, βλέποντας τους ανεμόμυλους του Δον Κιχώτη για γίγαντες και εφορμώντας στα τυφλά. Θα τους συνιστούσα να τον διαβάσουν πάλι και να θυμηθούν τον ευφάνταστο αγρότη του Θερβάντες  που νομίζει ότι είναι ιππότης, για να πάρει όμως, το σκληρό μάθημά του.

Διαβάστε επίσης

Άρθρο – Παρέμβαση: Δώστε κίνητρα σε χορηγούς, δελεάστε τους δωρητές!