Μια αστική διπλοκατοικία στο Ηράκλειο της Κρήτης (9 pics)

Κάθε κτίριο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας πολλών ανθρώπων, με “ομαδάρχη” τον αρχιτέκτονα. Στην αξιολόγησή του, λοιπόν, θα πρέπει πάντοτε να συνυπολογίζεται όχι μόνο η λειτουργικότητα, η στατικότητα και οι αισθητικές ποιότητες των χώρων που το αποτελούν, αλλά και ο τόπος όπου γίνεται η κατασκευή και η ύπαρξη η μη των κατάλληλων συνεργείων για την ακριβή υλοποίησή του. Το συγκεκριμένο κτίριο χωροθετείται στην Κρήτη, ένα μεσογειακό νησί με περιορισμένο έως και ανύπαρκτο σε ορισμένες ειδικότητες αριθμό εξειδικευμένων συνεργείων.

Επομένως, η δυσκολία κατασκευής του είναι αυξημένη, αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι ο αρχιτέκτονας του κτιρίου τυχαίνει να είναι συγχρόνως, ο κατασκευαστής, ο εργολάβος, ο εργοδηγός, ο συντονιστής όλων των μελετητών, αλλά και των συνεργείων όλου του έργου. Το κτίριο αποτελεί μία αστική διπλοκατοικία με ισόγειο κατάστημα και υπόγειους χώρους μηχανολογικών εγκαταστάσεων και αποθηκών. Το γωνιακό οικόπεδο βρίσκεται σε δύο κεντρικούς δρόμους της πόλης, σε περιοχή κατοικίας κοντά στο κέντρο. Το σχήμα του οικοπέδου, πεντάγωνο σε κάτοψη, αλλά και ο συντηρητικός οικοδομικός κανονισμός της περιοχής ήταν ένα εμπόδιο, αλλά συνάμα και μία πρόκληση τόσο για το σχεδιασμό, όσο και για τον τρόπο κατασκευής.

Οι χρήσεις του κτιρίου αντικαθρεφτίζονται αφαιρετικά στις όψεις του: Μεγάλα διαφανή υαλοστάσια στο ισόγειο υποδηλώνουν την εμπορική χρήση του, δύο λευκοί γλυπτικοί όγκοι και δύο όγκοι από οριζόντιες περσίδες αντίστοιχα, τοποθετημένοι καθ’ ύψος, με αρκετή ιδιωτικότητα, υποδηλώνουν τη χρήση των δύο όμοιων κατοικιών, καθώς και η κατακόρυφη στήλη από κατακόρυφες λωρίδες αδιαφανούς γυαλιού (U-glass) μαρτυρούν το κλιμακοστάσιο, το χώρο της κατακόρυφης κίνησης. Οι δύο κατοικίες – μεζονέτες έχουν ίδια κάτοψη με διαφορετικά στοιχεία εσωτερικής διακόσμησης, προσαρμοσμένα στην προσωπικότητα των ενοίκων.

Η κάθε κατοικία εκτείνεται σε δύο επίπεδα. Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι είναι ενιαίοι: είσοδος, καθιστικό, τραπεζαρία, κουζίνα. Το βασικό στοιχείο σύνθεσης είναι ο διπλού ύψους χώρος του καθιστικού και της τραπεζαρίας, καθώς και ο τοίχος ύψους 5,5 m, ο οποίος αποτελεί μία βασική εσωτερική όψη της κατοικίας και φέρει βιβλιοθήκες, τζάκι, μία γέφυρα, η οποία αποτελεί και μία δεύτερη πρόσβαση στην κατοικία, αλλά και χώρο θέασης του ενιαίου χώρου από άλλη οπτική γωνία. Στο κάτω επίπεδο βρίσκεται επίσης το κυρίως υπνοδωμάτιο, ένα μπάνιο και μία αποθήκη. Στο επάνω επίπεδο είναι οι υπόλοιποι ιδιωτικοί χώροι: δύο υπνοδωμάτια και ένα μπάνιο. Η μεζονέτα έχει τέσσερις εξώστες αρκετά μεγάλους, εφόσον το κρητικό κλίμα επιτρέπει τη χρήση των υπαίθριων χώρων τους περισσότερους μήνες του χρόνου.

Βιοκλιματικά στοιχεία των κατοικιών:
Η σύνθεση έγινε με βασικό γνώμονα την εξοικονόμηση ενέργειας του κτιρίου και τη θερμική άνεση των ενοίκων. Οι τρεις βασικές όψεις του κτιρίου έχουν προσανατολισμό προς την ανατολή, το νότο και τη δύση. Στην Κρήτη το κλίμα είναι αρκετά θερμό, ο χειμώνας ουσιαστικά διαρκεί από το Δεκέμβριο μέχρι το Μάρτιο. Οπότε, το κύριο μέλημα είναι περισσότερο η ψύξη και λιγότερο η θέρμανση. Το κτίριο διαθέτει ενισχυμένη μόνωση στο κέλυφός του και στο δώμα, τα κουφώματα είναι με θερμοδιακοπή και διπλούς, ανακλαστικούς υαλοπίνακες.

Ο διπλού ύψους ενιαίος χώρος με ανοίγματα ψηλά, βοηθά ώστε ο θερμός αέρας, ο οποίος κινείται πάντοτε ανοδικά, να αποβάλλεται στο εξωτερικό περιβάλλον. Τα ανοίγματα είναι αρκετά μεγάλα, ώστε το χειμώνα η κατοικία να εκμεταλλεύεται τη θέρμανση από τον ήλιο, ο οποίος κινείται χαμηλά και μπαίνει μέσα, ενώ αντίθετα το καλοκαίρι αποτρέπεται σε μεγάλο βαθμό η είσοδός του στον εσωτερικό χώρο, τόσο από τους ανακλαστικούς υαλοπίνακες, όσο και από το σύστημα από τις οριζόντιες περσίδες, οι οποίες “ντύνουν” εξωτερικά τον ενιαίο χώρο.

Για την επιπλέον θέρμανση των κατοικιών υπάρχει ενεργειακό τζάκι, ενώ για την ψύξη υπάρχει και σύστημα κλιματισμού με μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας. Ο φέρων οργανισμός είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, έχει χρησιμοποιηθεί λευκό και γκρι επίχρισμα, ώστε να αποτρέπεται η απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Οι οριζόντιες περσίδες είναι από αλουμίνιο χρώματος γκρι. Εσωτερικά επικρατεί το λευκό χρώμα, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τα δρύινα πατώματα, δημιουργώντας μία ήρεμη, αλλά συγχρόνως και ζωντανή ατμόσφαιρα διαβίωσης.

Η αρχιτέκτων έχει αφιερώσει το έργο στους γονείς της που, όπως αναφέρει, της έχουν συνεισφέρει ανεκτίμητη βοήθεια.

Στοιχεία έργου:
Aρχιτεκτονική μελέτη – επίβλεψη: Ελευθερία Τζανάκη
Στατική μελέτη: Εμμανουήλ Ματζαπετάκης
H/M μελέτη: Σπυρίδων Μακράκης
Συνεργάτης αρχιτέκτονας: Γεώργιος Γαλετάκης
Tοποθεσία: Ηράκλειο Κρήτης
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 418 m²
Xρόνος μελέτης: 2009
Xρόνος κατασκευής: 2013
Παρουσίαση: Ελευθερία Τζανάκη
Φωτογραφίες: © Erieta Attali
Περιφέρεια: Κρήτη