Τα Καρδάμυλα βρίσκονται στο βορειοανατολικό άκρο της Χίου, στις ακτές ενός μικρού κόλπου με το δικό του φυσικό λιμάνι. Η πλειονότητα του πληθυσμού ασχολείται με τη ναυτιλία και είναι γνωστό ως το χωριό διακεκριμένων πλοιοκτητών. Λέγεται ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος στρατολογούσε από το νησί ναυτικούς και χαρτογράφους για τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο.
Η κατοικία βρίσκεται στη βόρεια πλευρά των Καρδάμυλων, σε νότια προσανατολισμένο επικλινές οικόπεδο, με πανοραμική θέα προς το λιμάνι, το ανατολικό Αιγαίο Πέλαγος και τους γύρω λόφους. Ο ιδιοκτήτης, οικονομικός διευθυντής μιας από τις μεγαλύτερες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες στον κόσμο, ζούσε με τη σύζυγό του και την κόρη του για πολλά χρόνια στην Αμερική, πριν αποφασίσει να επιστρέψει μόνιμα στην Ελλάδα και στο νησί, στο οποίο μεγάλωσε. Η οικογένεια είχε εκφράσει από την αρχή την αγάπη για τα μεσαιωνικά χωριά του νησιού που δίνουν την αίσθηση ενός τόπου ξεχασμένου στο χρόνο.
Το σπίτι “Σχισμή” έχει σχεδιαστεί ως ένα ταξίδι στα σοκάκια του μεσαιωνικού χωριού των Άνω Καρδάμυλων. Η αρχιτεκτονική του χωριού είναι ιδιαίτερη. Τα σπίτια, που είναι χτισμένα στην εξωτερική του πλευρά, σχηματίζουν ένα ισχυρό αμυντικό τείχος για την προστασία από τους πειρατές, αφήνοντας μόνο δύο εισόδους προς το κέντρο. Στο εσωτερικό, τα δαιδαλώδη στενά δρομάκια καλύπτονται με γέφυρες που υποστηρίζουν τα δωμάτια των σπιτιών, με πόρτες και παράθυρα που βλέπουν στην κεντρική πλατεία.
Ο σχεδιασμός του σπιτιού ερμηνεύει αυτή την ιστορική τυπολογία και συνδυάζει τα τέσσερα βασικά στοιχεία της: το τείχος , την είσοδο, τη γέφυρα και την κεντρική πλατεία. Η πρόσβαση στην κατοικία γίνεται από τη βόρεια πλευρά. Από εκεί η κλίμακα του σπιτιού είναι απατηλή, καθώς παρουσιάζει ένα μόνο επίπεδο, στο οποίο δεν υπάρχουν καθόλου παράθυρα. Ένα ελαφρώς κυρτό επιβλητικό τείχος, παράλληλο στο γεωγραφικό ανάγλυφο, “δια-σχίζει” το σπίτι χωρίζοντάς το σε λειτουργικές ζώνες και αφήνοντας τους βοηθητικούς χώρους στο πίσω μέρος να σχηματίζουν μια συμπαγή δομή ενός “αμυντικού” τείχους.
Αυτό το ισχυρό οπτικό στοιχείο αποκρύπτει την ύπαρξη του ζωτικού τμήματος του σπιτιού που ανοίγει προς την πλευρά της θάλασσας. Η είσοδος γίνεται μέσω ενός επιμήκους μονοπατιού, με κατηφορικά σκαλοπάτια, σε ένα σκοτεινό στενό κατακόρυφο χάσμα που διαπερνά το τείχος. Από εκεί ο επισκέπτης καταλήγει σε ένα ψηλοτάβανο αίθριο (κεντρική πλατεία), που οδηγεί σε απροσδόκητη θέα προς το λιμάνι των Καρδάμυλων, το Αιγαίο Πέλαγος και τα βουνά. Αυτός ο δραματικά συμπιεσμένος χώρος και ο συνδυασμός σκότους και φωτός δημιουργούν μια ισχυρή εμπειρία κατά την άφιξη.
Το αίθριο βρίσκεται κάτω από μια απότομης κλίσης στέγη, που μοιάζει με ιστίο. Η έντονα κατακόρυφη σύνθεση του αιθρίου δραματοποιείται από το υπερβολικό ύψος του τείχους. Αυτός ο χώρος έχει ανοιχτό χαρακτήρα τόσο από άποψη διάταξης, όσο και της σχέσης των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, που εκτείνονται στον κήπο και στην πισίνα.
Το αίθριο είναι ένα εσωτερικό σοκάκι με πρόσβαση σε δημόσιους χώρους, σκάλες που οδηγούν στα δωμάτια του πρώτου ορόφου και εσωστρεφείς πόρτες και παράθυρα.
Την ίδια στιγμή ανοίγει προς τα έξω και συνδέεται με την ύπαιθρο. Οι κοινόχρηστοι χώροι αποτελούνται από το ψηλοτάβανο καθιστικό και τη χαμηλοτάβανη τραπεζαρία, με ενισχυμένη θέα προς τη θάλασσα και τους γύρω λόφους. Σχεδιασμένη σαν ανακατασκευή από παλιά, μια τεχνητά σκουριασμένη σιδερένια γέφυρα διαπερνά το αίθριο και φιλοξενεί το κεντρικό υπνοδωμάτιο και την κρεμαστή βιβλιοθήκη. Τμήματα της γέφυρας λείπουν σε μια προσπάθεια να φανεί ότι έχει καταρρεύσει με την πάροδο του χρόνου.
Ο σχεδιασμός της κατοικίας ενισχύεται με την επιλογή των υλικών που αντανακλούν την τοπική παραδοσιακή παλέτα και μετασχηματίζεται με την εισαγωγή νέων στοιχείων και λεπτομερειών για να δημιουργηθούν όγκοι με σύγχρονη ποιότητα, των οποίων οι εσωτερικοί χώροι είναι λουσμένοι με θέα και φως. Η κατοικία “Σχισμή” έχει βραβευθεί με το European Property Award 2014, στην κατηγορία Best Architecture Single Residence Greece.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη: Ρούλα Κοτσιλάτη – RIBA Chartered Architect
Στατική μελέτη: Πάνος Χατζής
Η/Μ μελέτη: Γιώργος Μουστακούνης
Επίβλεψη: Ρούλα Κοτσιλάτη, Πάνος Χατζής
Τοποθεσία: Καρδάμυλα, Νήσος Χίου
Επιφάνεια οικοπέδου: 1.095,92 m2
Συνολική επιφάνεια κατοικίας: 312,87 m2
Παρουσίαση: Ρούλα Κοτσιλάτη
Φωτογραφίες: Γιώργος Μεσσαριτάκης
Πηγή: ktirio.gr