Μήνες μετά την πώληση του πίνακα «Salvator Mundi» του Leonardo da Vinci για το ποσό-ρεκόρ των 450 εκατομμυρίων δολαρίων, ο Matthew Landrus, ιστορικός τέχνης στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ειδικός στον da Vinci, αμφισβητεί την απόδοση του πίνακα στον διάσημο ζωγράφο.
Ο Landrus υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος του πίνακα είναι δουλειά του Bernardino Luini, ενός βοηθού στο στούντιο του da Vinci, του οποίου τα έργα πωλούνται για λιγότερο από 1 εκατ. δολάρια.
«Αυτός είναι πίνακας του Luini», είπε ο ιστορικός στη βρετανική εφημερίδα The Guardian. «Αν κοιτάξει κανείς τα έργα των μαθητών του Leonardo, μπορεί να καταλάβει ότι ο Luini ζωγραφίζει ακριβώς αυτό που βλέπετε στον «Salvator Mundi».
Ο ακαδημαϊκός ανέφερε επίσης ότι μεταξύ 5% και 20% του πίνακα ζωγραφίστηκε από τον da Vinci, αλλά ο Luini ήταν ο «βασικός ζωγράφος».
Ο πίνακας, που απεικονίζει την εικόνα του Ιησού, πωλήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο από τον οίκο Christie’s στη Νέα Υόρκη ως «ένας από τους λιγότερο από 20 γνωστούς πίνακες του Leonardo».
Οι αμφιβολίες
Κάποιοι από τους σημαντικότερους ειδικούς είχαν επιβεβαιώσει το 2011 ότι ο πίνακας είναι του da Vinci. Ωστόσο, κάποιοι βασικοί ειδικοί έχουν τις αμφιβολίες τους. Ο Frank Zöllner, Γερμανός ιστορικός τέχνης στο πανεπιστήμιο του Leipzig, πιστεύει πως ο «Salvator Mundi» θα μπορούσε να είναι ένα «υψηλής ποιότητας έργο από το εργαστήριο του Leonardo», ή ακόμα και ενός μεταγενέστερου καλλιτέχνη και ο Charles Hope, Ιταλός ειδικός στην Αναγέννηση, έχει αναφέρει ότι οι πίνακες του Leonardo είναι «αρκετά διαφορετικοί», σύμφωνα με τη Guardian.
Ο Michael Daley, διευθυντής του ArtWatch UK, άσκησε κριτική στον πίνακα για την έλλειψη «της φυσικότητας και της πολυπλοκότητας της στάσης του σώματος» του Leonardo και ανέφερε ότι η θεωρία του Landrus είναι «πολύ ενδιαφέρουσα».
Πηγές της Guardian αναφέρουν ότι και κάποια μέλη του προσωπικού του Λούβρου έχουν τις αμφιβολίες τους.
Ο Landrus είπε στην βρετανική εφημερίδα: «Μπορώ να αποδείξω ότι ο Luini ζωγράφισε το μεγαλύτερο μέρος του πίνακα. Μια σύγκριση των έργων του Luini με τον Salvator Mundi θα είναι επαρκής απόδειξη».
Περιγράφοντας τον Luini ως έναν από τους δύο πιο ταλαντούχους βοηθούς στο στούντιο του Leonardo (ο δεύτερος ήταν ο Giovanni Antonio Boltraffio), σύγκρινε τον «Χριστό ανάμεσα στους Γιατρούς» του Luini στην Εθνική Πινακοθήκη με τον «Salvator Mundi».
Τα αποτελέσματα τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι ο Luini ήταν «ο μόνος λογικός υποψήφιος για την ιδιοκτησία του πίνακα».
Ο Landrus υπογράμμισε τις στιλιστικές ομοιότητες, λέγοντας πως «Υπάρχουν πάρα πολλές ομοιότητες στον Χριστό του Luini και στον Salvator Mundi». Ο Landrus πιστεύει ότι αν το χέρι του Leonardo βρίσκεται κάπου στον πίνακα, είναι στην «τεχνική sfumato, στις ανεπαίσθητες διαβαθμίσεις των σκιών που αποφεύγουν την έντονη διαγράμμιση ή τις δραματικές αλλαγές στους τόνους των χρωμάτων».
Ο «Salvator Mundi», για την ακρίβεια, αποδόθηκε στον Luini το 1900, όταν αποκτήθηκε από τον Sir Charles Robinson για τη συλλογή «Cook». «Αυτό είναι πολύ πιο ακριβές από το να τον ονομάζουμε πίνακα του Leonardo», σχολίασε ο Landus.