Ο Γιώργος Οικονόμου θα διεκδικήσει την προσοχή των φιλότεχνων φέτος το καλοκαίρι με την Καταρίνα Φριτς (Katharina Fritsch). «Σκέφτομαι με εικόνες» είχε κάποτε δηλώσει η γερμανίδα γλύπτρια.

Πράγματι, η έκθεση στο τριόροφο κτήριο της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου στο Μαρούσι μέλλει να καθηλώσει τις αισθήσεις του θεατή.

«Ποτέ δεν αντιμετωπίζω μια έκθεση απλώς ως ακολουθία έργων αλλά πάντα κοιτώ τη μεγάλη εικόνα», έχει επίσης διευκρινήσει η σημαντική δημιουργός.

Ο χώρος ανοίγει φέτος το καλοκαίρι ύστερα από μεγάλο διάστημα που παρέμεινε κλειστός λόγω κορονοϊού. Η συγκεκριμένη έκθεση εξάλλου εκκρεμούσε από τον περυσινό Ιούνιο.

Το ελληνικό κοινό αποκτά έτσι για πρώτη φορά πρόσβαση στις ιδιότυπες λυρικές φόρμες των γλυπτών της. Τα έντονα χρώματα, τις συνηχήσεις με τη μυθολογία, τους συμβολισμούς, τις ψυχολογικές αναζητήσεις της, τις διαδρομές της συνείδησής της. Αλλά και γλυπτά με αναφορά στη θάλασσα, για να τιμήσει τη ναυτική ιστορία του συλλέκτη και μεγάλου εφοπλιστή.

Για τη συγκεκριμένη έκθεση, η Συλλογή Γιώργου Οικονόμου επέλεξε δύο ορόσημα. Πρόσφατα γλυπτά της αλλά και μερικά από τα πρώτα έργα που δημιούργησε την περίοδο σπουδών της στην Ακαδημία Τεχνών του Ντίσελντορφ, στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Στο μεταίχμιο ανάμεσα στην πραγματικότητα και το φανταστικό, το ρεαλιστικό και μεταφυσικό στοιχείο, το όνειρο και τον εφιάλτη. Με τα γλυπτά της δημιουργεί τη συνείδηση της υπαρξιακής αστάθειας με μια διάθεση πεισιθάνατα ειρωνική.

Η Μυθολογία και η Μετά-φυσική

Η Καταρίνα Φριτς αναδείχθηκε στα εικαστικά στις αρχές της δεκαετίας 1980.

Τα μεγαλειώδη, μονοχρωματικά γλυπτά της σε έντονους τόνους, αντλούν της θεματολογία τους από το ζωικό βασίλειο και τη φύση. Εξίσου όμως και από την καθημερινότητα, την κοινοτοπία των αντικειμένων γύρω από τον σύγχρονο άνθρωπο.

Όπως και στη μυθολογία, παρουσιάζει τα πλάσματα να τανύζουν τις δυνάμεις τους, να διογκώνουν υπερφυσικά τα χαρακτηριστικά τους, τις γραμμές της μορφής τους. Με σκωπτική διάθεση, η Φριτς παρουσιάζει το όνειρο ως πραγματικότητα και vice versa.

Όπως συμβαίνει και με τους μυθικούς συμβολισμούς, το οπτικό θέαμα υποβάλλει τις αισθήσεις εξ’ αντανακλάσεως. Εδραιώνει γριφώδη, μεταφυσική ατμόσφαιρα (gestalt) που δεσμεύει την προσοχή του θεατή.

Υδρόβια όντα

Η Καταρίνα Φριτς συνηθίζει να ομαδοποιεί τα γλυπτά της βάσει ιδεών, χρωμάτων και μορφών.

Στο ισόγειο της Συλλογής βρίσκονται τα έργα Ei / Egg, Laterne / Lantern και Schädel / Skull (2017) που λειτουργούν ως άτυπη τριλογία.

Στο δεύτερο όροφο, η Φριτς ενεργοποιεί την πλούσια ναυτική ιστορία του ελληνικού λαού.  Μέσα από το δικό της φίλτρο και τον ασίγαστο ενθουσιασμό της γύρω από τα όνειρα, το υποσυνείδητο, τα πλάσματα του βυθού.

Το έντονο πορτοκαλί στο έργο Oktopus /Octopus (Χταπόδι, 2008) της Καταρίνα Φρίτς παρουσιάζεται σαν μουσειακό έκθεμα σε τρίποδο λευκό τραπέζι. Παρότι βρίσκεται «έξω από τα νερά του», συσφίγγει με το υψωμένο πλοκάμι του το σώμα ενός μαυροντυμένου δύτη.

Εξυμνείται έτσι η θρυλική ευφυΐα του υδρόβιου ζώου και ο χαμαιλεοντισμός του, που του επιτρέπει να προσαρμόζεται σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Με την εξευγενισμένη ιδιότητά του, η ερμηνεία της Φριτς υποννοει ίσως ότι η φύση κατακτά το πεπερασμένο ανθρώπινο είδος.

Δέος

Η έκθεση συμπληρώνεται με την παρουσία χαρακτικού του 19ου αιώνα σε μεγενθυμένο αντίγραφο.

Ένας δύτης ανακάλυψε το σώμα μιας γυναίκας πλάι στο ναυάγιο ενός ατμόπλοιου. Τα χέρια της βρίσκονται διπλωμένα στο έδαφος ενώ τα χέρια του περιδεούς δύτη ορθώνονται ψηλά στον ουρανό εκφράζοντας δέος. Μια εικόνα σεξουαλικά φορτισμένη και συνάμα λατρευτική, θρησκευτική.

Η Φριτς αντιμετώπισε την έκθεση ως ευκαιρία για να εμβαθύνει περαιτέρω την έρευνά της γύρω από το λυκόφως, την αμφισημία της ύπαρξης, την ευμετάβλητη φύση, τα αχαρτογράφητα οράματα και τις απρόβλεπτες ψυχικές καταστάσεις οι οποίες προκύπτουν τη στιγμή που η μέρα πέφτει σε νύχτα.

Η Τζέσικα Μόργκαν

Την έκθεση επιμελείται η δημιουργός σε συνεργασία με τη γνωστή επιμελήτρια Τζέσικα Μόρκγαν (Jessica Morgan). Καθώς και τη διευθύντρια της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου Σκάρλετ Σματάνα (Skarlet Smatana).

Την έκθεση συμπληρώνει πλούσια έκδοση με κείμενα της Τζέσικα Μόργκαν και της Ζακλίν Μπερκχαρντ (Jacqueline Burckhardt).

Η επιμελήτρια της έκθεσης ανέλαβε τη διευθυντική θέση στο διάσημο ίδρυμα Dia Art Foundation (ο Γιώργος Οικονόμου συμμετέχει στο Δ.Σ.) τον Ιανουάριο του 2015.

Διευθύνει δηλαδή όλες τις πλευρές του προγράμματός του, από τα πρωτοποριακά land art πρότζεκτς (in situ εγκαταστάσεις στη λεγόμενη τέχνη του τοπίου), τις εντόπιες site-specific παραγγελίες, τις συλλογές, τις εκθέσεις, τις δράσεις σε όλες τις τοποθεσίες του ιδρύματος. .

Προηγουμένως είχε διακριθεί ως επιμελήτρια διεθνούς τέχνης στην Tate Modern (ο Γιώργος Οικονόμου συμμετέχει στο ΔΣ) στο Λονδίνο (2010 – 2014) και επιμελήτρια στην Tate (2002 έως το 2010).

Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της συλλογής του κορυφαίου βρετανικού οργανισμού. Επίσης συμμετείχε στην επιμελητική ομάδα στο Institute of Contemporary Art στη Βοστώνη και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου.

Το αβγό

Η σημασία της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου

Ο χαμηλών τόνων συλλέκτης Γιώργος Οικονόμου ανέπτυξε τη Συλλογή του με γνώμονα την ιστορία, την κοινωνική ευαισθησία και την απαράμιλλη αισθητική.

Η συλλεκτική δραστηριότητα άρχισε να ωριμάζει τη δεκαετία του 1990, με επίκεντρο την ευρωπαϊκή τέχνη του εικοστού αιώνα. Επεκτάθηκε στη μεταπολεμική και τη σύγχρονη τέχνη.

Η Συλλογή Γιώργου Οικονόμου κατέχει ιδιαίτερη θέση στο χάρτη της σύγχρονης τέχνης. Με τακτικές συνεργασίες με τους ισχυρότερους θεσμικούς πρωταγωνιστές. Guggenheim (Γκουγκενχάιμ), Tate (Τέιτ), MoMA μεταξύ άλλων. Όλα τα σημαντικά μουσεία του κόσμου στηρίζουν τη βαρύτιμη Συλλογή του (μέχρι και ο Bloomberg).

Το βαρύ πυροβολικό

Η εμβάθυνσή του στη γερμανική σκήνη ξεκίνησε με τους κορυφαίους Γερμανούς του εξπρεσιονισμού Ότο Ντιξ (Otto Dix, 1891-1969) και Ότο Μούλερ (Otto Mueller, 1874-1930).

Πλαισιώθηκε από τους Γκέοργκ Μπέιζλιτς (Georg Baselitz), Ίζα Γκένσκεν (Isa Genzken), Αντρέας Γκέρσκι (Andreas Gursky), Γούντερ Φοργκ (Günther Förg), Μάρτιν Κιπενμπέργκερ (Martin Kippenberger), Άλμπερ Έλεν (Albert Oehlen), Σίγκμαρ Πόλκε (Sigmar Polke), Νέο Ράουχ (Neo Rauch) και Γκέντερ Ούκερ (Günther Uecker).

Δεν απουσιάζουν φυσικά ο Πικάσο, ο Άντι Γουόρχολ. Και οι γνώριμοι αγαπημένοι των συλλεκτών Λουίζ Μπουρζουά (Louise Bourgeois), Μαρκ Μπραντφορντ (Mark Bradford), Αλμπέρτο Μπούρι (Alberto Burri), Νταν Φλάβιν (Dan Flavin), Λούτσιο Φοντάνα (Lucio Fontana), Ρόμπερτ Γκόμπερ (Robert Gober), Ντέιβιντ Χάμονς (David Hammons), Ντόναλντ Τζουντ (Donald Judd), Ελσγουορθ Κέλι (Ellsworth Kelly), Ιβ Κλάιν (Yves Klein), Ανιές Μάρτιν (Agnes Martin), Πολ Μακ Κάρτνεϊ (Paul McCarthy),  Τσάρλς Ρέι (Charles Ray), Τζέιν Σάβιλ (Jenny Saville), Καζουό Σιράγκα (Kazuo Shiraga), Φρανκ Στέλα (Frank Stella) και Τζεφ Γουόλ (Jeff Wall).

Πληροφορίες

Katharina Fritsch
Επιμέλεια: Jessica Morgan
18 Ιουνίου 2022 – Μάρτιος 2023
Εγκαίνια Σάββατο 18 Ιουνίου, 12-8μμ
Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή τη Κυριακή 19 Ιουνίου, 12μμ-8μμ
Ομιλία με την επιμελήτρια Jessica Morgan και τη Διευθύντρια της συλλογής, Skarlet
Smatana: Σάββατο 18 Ιουνίου, ώρα 11π.μ. (Απαραίτητη η κράτηση θέσης στο
[email protected]).