Αν νομίζει κανείς ότι τα ενοίκια στην Αθήνα έχουν φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη, μπορεί να παρηγορηθεί μαθαίνοντας τι ισχύει και αλλού. Στη Νέα Υόρκη ένα κτίριο του 1860, απλούστατης αρχιτεκτονικής και με κάτι παραπάνω από 600 τετραγωνικά στο σύνολο, ενοικιάζεται για 60.000 δολάρια το μήνα. Ενώ το συμβόλαιο θα πρέπει να γίνει για τουλάχιστον δέκα χρόνια. Ποιος και γιατί να το νοικιάσει λοιπόν;

Η υπεραξία του κτιρίου, όμως, προέρχεται από την ιστορία του. Παλιά αλλά και σύγχρονη. Διότι από αυτό πέρασε ένας Άντι Γουόρχολ αλλά και ένας Μπασκιά, ενώ , παλαιότερα ακόμη, ένας διαβόητος γκάνγκστερ, χώρια τις πολλές χρήσεις, που είχε μέσα στο χρόνο.

Αν κάποιος επομένως θέλει να ζήσει σε ένα κτίριο με καλλιτεχνική ιστορία, το πρώην στούντιο και διαμέρισμα του Άντι Γουόρχολ στη Νέα Υόρκη, όπου έζησε και εργαζόταν ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά από το 1983 έως τον θάνατό του το 1988, έχει πλέον βγει στην αγορά ενοικίων. Βρίσκεται στο νούμερο 57 της Great Jones Street στο Μπάουερι του Μανχάταν και το κτηματομεσιτικό γραφείο Meridian Capital Group, που το έχει αναλάβει, περιγράφει κτίριο  ως «ανοιχτό χώρο σοφίτας με ψηλά ταβάνια και πολλαπλούς φεγγίτες».

Άντι Γουόρχολ και Ζαν-Μισέλ Μπασκιά
Άντι Γουόρχολ και Ζαν-Μισέλ Μπασκιά

Τέχνη του δρόμου και ιστορία

Σε μια μπρούτζινη πλάκα, που τοποθετήθηκε το 2016 στην είσοδο του κτιρίου προς τιμήν του πρώην κατοίκου του αναγράφεται: «Οι πίνακες και άλλα έργα του Μπασκιά αμφισβήτησαν καθιερωμένες αντιλήψεις για την υψηλή και χαμηλή τέχνη, τη φυλή και την τάξη, ενώ σφυρηλάτησαν μια οραματική γλώσσα που αψηφούσε τους χαρακτηρισμούς». Αλλά και όλη η όψη του κτίσματος είναι γεμάτη από τέχνη του δρόμου ως αναφορά επίσης στον καλλιτέχνη, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του ως το ήμισυ του ντουέτου τέχνης γκράφιτι SAMO.

Το εσωτερικό του κτιρίου σήμερα
Το εσωτερικό του κτιρίου σήμερα

Ο Γουόρχολ αγόρασε αρχικά το κτίριο το 1970. Αλλά και πριν απ΄αυτόν είχε μια πλούσια ιστορία. Κατασκευάστηκε στη δεκαετία του 1860 και αγοράστηκε από τον Πάολο Αντόνιο Βακαρέλι, που έμεινε γνωστός ως γκάνγκστερ Πολ Κέλι,ο  οποίος άνοιξε εκεί, το 1904 το Brighton Athletic Club.  Το κτίριο στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως επιχείρηση μεταλλικών αντικειμένων έργων και προμηθειών κουζίνας ως το 1970. Πιο πρόσφατα εξάλλου, μετά τον θάνατο του Μπασκιά  φιλοξενούσε το ιαπωνικό εστιατόριο Bohemian. Μεταξύ των γειτόνων του τέλος,  είναι οι γκαλερί Venus Over Manhattan και Eric Firestone Gallery.

Το κτίριο ως κλαμπ ενός γκάγκστερ το 1904
Το κτίριο ως κλαμπ ενός γκάγκστερ το 1904

Ρεκόρ δημοπρασίας

Ως την ηλικία των 27 ετών, όταν πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης, ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά είχε δημιουργήσει τέχνη όσο λίγοι άλλοι καλλιτέχνες σε όλη τους τη ζωή.  Ξεκίνησε με αινιγματικά επιγράμματα στην πολιτιστική εστία του Lower East Side του Μανχάταν στα τέλη της δεκαετίας του 1970, εποχή όπου η ραπ, η πανκ και η τέχνη του δρόμου συνενώθηκαν στην πρώιμη μουσική κουλτούρα hip-hop.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι πίνακές του εκτέθηκαν σε γκαλερί και μουσεία διεθνώς. Στα 21 του έγινε ο νεότερος καλλιτέχνης που συμμετείχε ποτέ σε documenta του Κάσελ. Και στα 22 του ήταν ένας από τους νεότερους που παρουσίασαν έργο του στην Μπιενάλε Whitney στη Νέα Υόρκη. (Το Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης Whitney πραγματοποίησε μια αναδρομική έκθεση του έργου του, το 1992).

Ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά στο σπίτι του – εργαστήριο
Ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά στο σπίτι του – εργαστήριο

Η τέχνη του Μπασκιά επικεντρώθηκε σε διχοτομίες, όπως ο πλούτος έναντι της φτώχειας, η ενσωμάτωση έναντι του διαχωρισμού και η εσωτερική έναντι της εξωτερικής εμπειρίας. Οικειοποιήθηκε την ποίηση, το σχέδιο και τη ζωγραφική και πάντρεψε κείμενο και εικόνα, αφαίρεση και εικονογράφηση με ιστορικές πληροφορίες αναμεμειγμένες με κριτική.

Χρησιμοποίησε τον κοινωνικό σχολιασμό στους πίνακές του, τις εμπειρίες του στη μαύρη κοινότητα, καθώς και τα συστήματα ρατσισμού με μια οπτική έντονα πολιτική.

Το έργο των 110,5 εκατομμυρίων δολαρίων του Μπασκιά
Το έργο των 110,5 εκατομμυρίων δολαρίων του Μπασκιά

Το πρώτο του έργο το είχε πουλήσει το 1981στην διάσημη τραγουδίστρια Ντέμπι Χάρι για 200 δολάρια. Το 2017,  ένας πίνακας του από το 1982, που απεικονίζει ένα μαύρο κρανίο με κόκκινα και κίτρινα ρυάκια, πουλήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 110,5 εκατομμυρίων δολαρίων, και έγινε έτσι, από τα πιο ακριβά έργα, που έχουν πουληθεί ποτέ.

Διαβάστε επίσης:

Αρχαία σήραγγα 1305 μέτρων στην Αίγυπτο – Άφαντη η Κλεοπάτρα

Λίνα Μενδώνη: Ο επαναπατρισμός αρχαίων είναι υποχρέωση