Ένας Καραβάτζιο, μία ρωμαϊκή βίλα αξίας μισού δισ. και μια πριγκίπισσα με παρελθόν

«Δεν μετράμε τα δωμάτιά μας», είπε στη μεσίτρια, που έφθασε από την Νέα Υόρκη, όταν της έδειξε την έπαυλή του στη Ρώμη, στην καρδιά της αιώνιας πόλης.

Ο πρίγκιπας Νικολό Μπονκομπάνι Λουντοβίζι δεν ανέφερε αμέσως στην επισκέπτρια, ότι σε ένα μικρό δωμάτιο αυτής της εκπληκτικής κατοικίας, ηλικίας τεσσεράμισι αιώνων είχε αφήσει το δημιουργικό του αποτύπωμα ο μεγάλος ζωγράφος Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο. Το άφησε για έκπληξη στο τέλος, θέλοντας να εντυπωσιάσει την όμορφη Αμερικανίδα. Γιατί αυτή η αριστουργηματική οροφογραφία, ένα έργο τολμηρό και δυναμικό, με τις μορφές του Δία, του Ποσειδώνα και του Πλούτωνα σε έντονη δράση δίνουν σ’ αυτό το ιστορικό κτίριο μοναδική αξία. Καλλιτεχνική και εμπορική, αφού μετά το θάνατο του πρίγκιπα το 2018 βγαίνει σε λίγους μήνες στην αγορά.

Στις 18 Ιανουαρίου του 2022 συγκεκριμένα, οι μεγιστάνες του πλανήτη, απ’ όπου κι αν προέρχονται, από τη Δύση, την Ανατολή ή τον Αραβικό κόσμο θα έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν την περίφημη Βίλα Αουρόρα καταβάλλοντας τουλάχιστον 471 εκατομμύρια ευρώ, που είναι η τιμή εκκίνησης.

Ένα νούμερο ιλιγγιώδες, το οποίο η μεσίτρια που προαναφέρθηκε, σύζυγος του πρίγκιπα μετά από εκείνη τη γνωριμία τους και χήρα του πλέον, η πριγκίπισσα Ρίτα Μπονκομπάνι Λουντοβίζι, θα μοιραστεί με τα τρία παιδιά του.

Σκληρή η αντιδικία μεταξύ τους, αλλά μπορεί να φανταστεί κανείς την έντονη αντίδρασή τους για την ουρανοκατέβατη και με πλούσιο παρελθόν Αμερικανίδα «μητέρα», που διεκδίκησε την περιουσία τους.

Έχοντας ζήσει μια έντονη ζωή, κάνοντας διάφορα επαγγέλματα, διαζευγμένη από έναν πρώην γερουσιαστή των ΗΠΑ που κατηγορήθηκε για αποδοχή δωροδοκίας, επιπλέον έχοντας ποζάρει για εξώφυλλο του Playboy και δημοσιεύοντας πιπεράτα απομνημονεύματά της δεν είναι γι’ αυτούς και η καλύτερη συνομιλήτρια.

Ζωγραφισμένη με λάδι σε γύψο, πιθανότατα το 1597, η οροφογραφία της Βίλα Αουρόρα είναι η μοναδική που είχε φιλοτεχνήσει ο Καραβάτζιο με την πολυτάραχη ζωή αλλά και τον «σκανδαλώδη», όπως θεωρούνταν στην εποχή του τρόπο, με τον οποίο απεικόνιζε τα θέματά του.

Ανάλογη είναι και η συγκεκριμένη τοιχογραφία, στην οποία οι τρεις θεοί συνοδεύονται με τα ιερά ζώα που τους εκπροσωπούσαν: τον αετό για τον Δία, τον ίππο της θάλασσας για τον Ποσειδώνα και τον τρικέφαλο κέρβερο για τον Πλούτωνα. Τα πρόσωπα των θεών μάλιστα, θεωρείται ότι βασίζονται στη μορφή του ίδιου του Καραβάτζιο.

Γενικότερα εξάλλου, έργα του Καραβάτζιο σε δημοπρασία είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Ο πίνακάς του «Η Ιουδίθ αποκεφαλίζει τον Οροφέρνη», που είχε βρεθεί σε μία σοφίτα το 2014 επρόκειτο να βγει σε δημοπρασία για 170 εκατομμύρια δολάρια, όμως εξαγοράστηκε τελικά σε ιδιωτική πώληση από τον δισεκατομμυριούχο συλλέκτη έργων τέχνης Τζέιμς Τόμιλσον Χιλ.

Το σπίτι των αριστουργημάτων

«Είναι ένα εξαιρετικό έργο για το οποίο ήταν δύσκολο να τεθεί μια τιμή, καθώς είναι η μόνη τοιχογραφία που έγινε ποτέ από τον Καραβάτζιο και έτσι δεν είχαμε τίποτα να το συγκρίνουμε», όπως δηλώνει ο Αλεσάντρο Ζούκαρι, καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντζα της Ρώμης, που προσλήφθηκε για να την αξιολογήσει.

Τελικά ο ίδιος αποτίμησε την οροφογραφία στα 310 εκατομμύρια ευρώ, δεν είναι λίγα όμως και τα έργα άλλων σπουδαίων ζωγράφων, που κοσμούν τους χώρους αυτής της εκπληκτικής, ρωμαϊκής βίλας. Πρόκειται για τον Ντομενικίνο, τον Αγκοστίνο Τάσι και τον Τζοβάνι Βαλέζιο που δημιούργησαν στον 17ο αιώνα ενώ μια νωπογραφία στην οροφή ενός εκπληκτικού για πολλούς λόγους σαλονιού της βίλας, που φιλοτεχνήθηκε το 1621 από τον ζωγράφο του μπαρόκ Γκουερτσίνο απεικονίζει την θεά Αουρόρα πάνω στο άρμα της.

«Έκαναν έναν διαγωνισμό εδώ για να δουν ποιος θα ζωγράφιζε αυτό το δωμάτιο», έλεγε σε μία συνέντευξή της, μόλις πέρυσι η πριγκίπισσα Ρίτα Μπονκομπάνι Λουντοβίζι. «Διαγωνιζόμενοι» ήταν επίσης ο Φλαμανδός Πάουλ Μπριλ, ο Τζοβάνι Μπατίστα Βιόλα και ο Πομαράντσο. Στο τέλος όμως κέρδισε ο Γκουερτσίνο που ζωγράφισε την Αουρόρα, ένα αριστούργημα που έδωσε στη βίλα το όνομά της. (Η Αουρόρα ήταν αντίστοιχη της θεάς Ηούς, προσωποποίησης της αυγής).

Η βίλα Αουρόρα άλλωστε είναι ένα μέρος μοναδικό στον κόσμο. Κτισμένη το 1570 στους Κήπους του Σαλλούστιου, όπου είχε την έπαυλή του ο Ιούλιος Καίσαρας, η βίλα βρίσκεται επίσης κοντά στους Κήπους Μποργκέζε, αλλά και στην περίφημη Βία Βένετο της Ρώμης. Το κτίριο έχει 2.800 τ.μ. έξι ορόφους και τουλάχιστον πενήντα δωμάτια ενώ στην ιδιοκτησία περιλαμβάνονται δύο ακόμη στρέμματα κήπων. Εκεί βρίσκονται επίσης, 28 γλυπτά, καθώς και ένα άγαλμα του θεού Πάνα που αποδίδεται στον Μιχαήλ Άγγελο, χωρίς αυτό ωστόσο να μοιάζει αληθές.

Όλα αυτά απαιτούν εκτεταμένη συντήρηση και αποκατάσταση, όπως επιβάλλει η ιταλική νομοθεσία για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, δεδομένου ότι η βίλα Αουρόρα είναι κηρυγμένη ως εθνικό μνημείο. Αυτό σημαίνει ένα επιπλέον κόστος 11 εκατομμυρίων ευρώ, κάτι που θα κληθεί να αναλάβει ο αγοραστής της.

Οικογένεια ευγενών

Στα τέλη του 16ου αιώνα ήταν ένα κυνηγετικό καταφύγιο, που αρχικός ιδιοκτήτης του ήταν ο καρδινάλιος Φραντσέσκο Μαρία ντελ Μόντε, ένας από τους πιο σημαντικούς προστάτες του νεαρού τότε Καραβάτζιο, στον οποίο και ανέθεσε να ζωγραφίσει το ταβάνι ενός μικρού δωματίου στον πρώτο όροφο του κτιρίου.

Έναν χώρο όπου ήθελε να αποσύρεται, προκειμένου να ασχολείται με πειράματα αλχημείας, πολύ διαδομένα στην εποχή του. Μισό αιώνα περίπου αργότερα όμως, το 1610 την ιδιοκτησία αγόρασε ο καρδινάλιος Λουντοβίκο Λουντοβίζι και έκτοτε παρέμεινε στην οικογένεια. Αρχικά απλωνόταν σε 70 σχεδόν στρέμματα στο κέντρο της Ρώμης αλλά στα τέλη του 19ου αιώνα η οικογένεια πούλησε το μεγαλύτερο μέρος του κτήματος στο δημόσιο, έτσι σήμερα δημοπρατείται το τελευταίο τμήμα των Κήπων Λουντοβίζι.

Πρόκειται για μία από τις τελευταίες εναπομείνασες οικογένειες ευγενών της Ρώμης, αφού ο πρίγκιπας Νικολό Μπονκομπάνι Λουντοβίζι ήταν άμεσος απόγονος του Πάπα Γρηγόριου XIII (ήταν γεννημένος Ούγκο Μπονκομπάνι), στον οποίο οφείλεται το Γρηγοριανό Ημερολόγιο.

Η ιστορία της οικογένειας πηγαίνει όμως ακόμη πιο πίσω, στην Ιταλία του 980, όταν οι Μπονκομπάνι έφθασαν στη χώρα μαζί με τον Όττο Β’, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 1681 ενώθηκαν με την ευγενή οικογένεια των Λουντοβίζι και έκτοτε οι Μπονκομπάνι Λουντιβίζι μετρούν, μεταξύ των προγόνων τους, δύο Πάπες, 17 καρδινάλιους, πέντε γερουσιαστές και πολλούς άνδρες και γυναίκες, εξέχοντες στις επιστήμες, τις τέχνες και τα γράμματα και την πολιτική.

Ανέκαθεν ήταν άλλωστε υποστηρικτές συγγραφέων και καλλιτεχνών συνεχίζοντας την ιταλική παράδοση των μαικήνων, έτσι στη Βίλα Αουρόρα φιλοξενήθηκαν σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Γκαίτε, ο Γκόγκολ, ο Σταντάλ, ο Τσαϊκόφσκι και ο Χένρι Τζέιμς.

Ο έρωτας

«Όταν φτάσαμε στη βίλα, πουλιά πετούσαν μέσα από αυτήν. Είχε εγκαταλειφθεί», λέει η πριγκίπισσα Ρίτα στη συνέντευξή της. «Ο Νικολό μου είπε: -Αγάπη μου, θέλεις να το κάνουμε αυτό σπίτι μας; Κι εγώ απάντησα: – Ναι, απολύτως. Έτσι, αρχίσαμε να το αποκαθιστούμε αργά αλλά σίγουρα».

Η γεννημένη στο Τέξας Ρίτα Κάρπεντερ συνάντησε τον πρίγκιπα Νικολό Μπονκομπάνι Λουντοβίζι, πρίγκιπα ντι Πιομπίνο XI, το 2003. Εκείνη ήταν χωρισμένη από τον πρώτο της σύζυγο και αρραβωνιασμένη με έναν άλλο και εκείνος παντρεμένος με την δεύτερη γυναίκα του. Εκείνη την εποχή εργαζόταν στο real estate ως μεγαλύτερη μάλιστα από τις πωλήσεις της ήταν αυτή του κτιρίου της General Motors το 1998 στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έβαλε αμέσως το όνομά του με χρυσά γράμματα στην είσοδο.

Στη Ρώμη κλήθηκε για να βοηθήσει τον πρίγκιπα να ανοίξει ένα ξενοδοχείο. Στην αρχή δεν πίστευε καν ότι ήταν πρίγκιπας, όπως λέει η ίδια τουλάχιστον, αυτός όμως ερωτεύθηκε με την πρώτη ματιά την ψηλή, ξανθιά γυναίκα, που είχε την άνεση μιας σταρ και μυαλό ξυράφι. Και συνέχισε να νοιώθει έτσι ως τον θάνατό του, αφού και με τους γιους του ήρθε σε ρήξη προς χάριν της.

«Ήταν σαν από παραμύθι. Ποτέ δεν πίστευα ότι τα παραμύθια θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα», έλεγε η ίδια εξιστορώντας το ειδύλλιό της με τον πρίγκιπα Νικολό. «Είχα έναν τόσο καταστροφικό πρώτο γάμο, που το να έχω κάποιον που με αγαπούσε πραγματικά και τον οποίο αγαπούσα ήταν κάτι εντελώς καινούργιο για μένα. Δεν ήξερα ότι υπήρχε».

Η ιστορία της ζωής της

Με σπουδές στο Χάρβαρντ παντρεύθηκε νωρίς έναν Δημοκρατικό γερουσιαστή της Νότιας Καρολίνας, τον Τζον Τζέρνετ, με τον οποίο όμως χώρισε το 1980, όταν αυτός κρίθηκε ένοχος για αποδοχή δωροδοκίας 50.000 δολαρίων.

Η ίδια μάλιστα αισθάνθηκε τόσο απελευθερωμένη με το διαζύγιό της, που εξιστόρησε τα «πάθη» της με άρθρο της, που είχε τον τίτλο «Η απελευθέρωση μιας συζύγου γερουσιαστή» στο περιοδικό Playboy, ποζάροντας με ανάλογη αμφίεση.

Στο άρθρο κατηγορούσε την πρώην σύζυγό της, ότι την είχε απατήσει, ενώ όμως αποκάλυπτε και λεπτομέρειες της δικής τους ερωτικής ζωής, αναφέροντας μια συνεύρεσή τους στα μαρμάρινα σκαλιά του Κογκρέσου σ΄ ένα διάλλειμα ολονύκτιας συνεδρίασης.

Η δημοσιότητα που έλαβε ο θέμα ήταν φυσικά μεγάλη και εκείνη δεν την άφησε να πάει χαμένη, αφού τον ίδιο χρόνο κυκλοφόρησε και την αυτοβιογραφία της με τίτλο «Τα κρατικά μυστικά μου», δίνοντας ακόμη μεγαλύτερη τροφή στο κοινό για σκάνδαλα στο χώρο της πολιτικής με όργια, αλκοόλ, κοκαΐνη, κολ γκερλς και κολ μπόις.

Με μια φήμη πλέον, που θεωρούσε ότι μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη και στο Χόλιγουντ μετακόμισε στη συνέχεια στο Λος Άντζελες για να δοκιμάσει την τύχη της στην υποκριτική, χωρίς όμως καμία επιτυχία. Επόμενος σταθμός έτσι, η Νέα Υόρκη για μία ακόμη δοκιμή, στην τηλεόραση αυτή τη φορά ως δημοσιογράφος αλλά και εκεί απέτυχε.

Η τρίτη απόπειρα καριέρας, επιτυχημένη πια, ήταν όταν ασχολήθηκε με τα κτηματομεσιτικά. Χάρις σ’ αυτήν την ιδιότητα άλλωστε θα γνώριζε και τον πρίγκιπά της.

Οι δυο τους παντρεύθηκαν το 2009 και ασχολήθηκαν μαζί για την διατήρηση της βίλας, που από το 2010 είναι ανοιχτή μία φορά το μήνα για επισκέψεις και ξεναγήσεις στους θησαυρούς της, συνοδευόμενες από τσάι ή ένα απεριτίφ (επί πληρωμή φυσικά). Εκτός από την αποκατάσταση του οικήματος εξάλλου, ο πρίγκιπας Νικολό ήταν αποφασισμένος να διατηρήσει και το αρχείο της οικογένειας που αποτελείται από 150.000 σελίδες επιστολών και χρονολογείται πριν από 1000 χρόνια. Ανάμεσά τους, επιστολές από την Μαρία Αντουανέτα και τον βασιλιά Λουδοβίκο XV, υλικό που είχε αρχίσει να ψηφιοποιείται.

Η διαμάχη της πριγκίπισσας Ρίτα με τους γιους του Νικολό από τον πρώτο του γάμο ήταν αυτή, που οδηγεί τώρα στην πώλησή της. Κι αυτό παρά τη θέληση του, όπως διατείνεται εκείνη, ισχυριζόμενη ότι στο παρελθόν είχαν απορριφθεί προσφορές, μεταξύ άλλων από τον Μπιλ Γκέιτς.

Όσο για το δημόσιο μπορεί σε κάθε περίπτωση να είναι ο τελικός αγοραστής εφόσον όμως καταβάλει το ποσόν κλεισίματος της δημοπρασίας. Κάτι τελείως απαγορευτικό.

Να σημειωθεί τέλος, ότι η πιο ακριβή πώληση κατοικίας ως σήμερα έγινε το 2017 στο Χονγκ Κόνγκ και έφθασε τα 569 εκατομμύρια ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

Η συλλογή της «Διαβολογυναίκας της τέχνης» σε δημοπρασία – Η απίστευτη ιστορία μιας αδίστακτης συλλέκτριας

Bonhams: Στις 24 Νοεμβρίου βγαίνει στο σφυρί του έργο του Παρθένη «Η Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου»

Αλεξία Αντσακλή Βαρδινογιάννη: artflyer.net, μοναδικής σύλληψης πλατφόρμα σύγχρονης τέχνης