Η παλιά κάναβα αποτελεί ένα case study του τρόπου με τον οποίο ένας χώρος με συγκεκριμένη ειδική χρήση, μορφή και κλίμακα μπορεί να μετατραπεί σε ένα πρότυπο σύγχρονης εξοχικής κατοικίας.

 

1

Η εξοχική κατοικία (η μετενσάρκωση της οποίας φέρει την υπογραφή της Kapsimalis Architects) βρίσκεται στα όρια του οικισμού της Μεσαριάς, στην Σαντορίνη, με προσανατολισμό ανατολικά προς τον υπόλοιπο παραδοσιακό οικισμό και τη θάλασσα, και νότια προς τους γύρω αμπελώνες.
Η κύρια πρόσβαση σε αυτήν δίνεται μέσω ενός παλιού, στενού και φιδοειδούς πεζοδρόμου, που διατρέχει κατά μήκος το χωριό, σαν ποταμός, εκατέρωθεν του οποίου σχηματίστηκε ο οικισμός.

Το κτίριο ήταν ένα παλιό υπόσκαφο κελάρι κρασιών (ή «κάναβα»), συχνή χρήση σε αυτού του είδους τους αγροτικούς οικισμούς, που αποτελούνταν από δύο εσωτερικούς θολωτούς χώρους, μία μικρή εξωτερική αυλή και μία επίπεδη ταράτσα στο δώμα του.

Στον κυρίως χώρο υπήρχαν ένα κτιστό πατητήρι, τέσσερις υπόγειες κυλινδρικές δεξαμενές – τα λεγόμενα «λινά» και μία σειρά από δρύινα βαρέλια, με σκοπό το κρασί να παράγονταν και να αποθηκεύονταν εκεί με φυσικό τρόπο. Ο δεύτερος χώρος χρησιμοποιούνταν ως μικρή κουζίνα, ενώ η αυλή και η ταράτσα για την αποθήκευση και την ξήρανση των αγροτικών προϊόντων, καθώς και για τη συλλογή του βρόχινου νερού.

Ύστερα από τη λεπτομερή μελέτη του παλιού κτιρίου, η σύγχρονη αρχιτεκτονική παρέμβαση στοχεύει στην απόλυτη διατήρηση της αρχικής μορφής του κτιρίου και του εσωτερικού του χώρου, εισάγοντας την χρήση της κατοικίας, η οποία ενσωματώνεται στα υπάρχοντα δομικά στοιχεία του κτιρίου και αντλεί έμπνευση από την ταυτότητα της προηγούμενης πρακτικής.

Η είσοδος από το παλιό κατώφλι οδηγεί στην αυλή και στον εσωτερικό χώρο της εξοχικής κατοικίας. Ο κύριος θολωτός χώρος αποτελεί ενιαίο χώρο καθιστικού και υπνοδωματίου, καθώς επίσης και λουτρού με τη γκαρνταρόμπα του, ενώ στα πλάγια συνδέεται με τον μικρότερο θολωτό χώρο όπου διατηρείται ελαφρώς αναμορφωμένη η παλιά κουζίνα.

Στην περίκλειστη αυλή προστίθεται μία νέα πέργκολα ελαφριάς κατασκευής, κάτω από την οποία τοποθετείται η εξωτερική τραπεζαρία, σε άμεση σχέση με τον εσωτερικό χώρο της κατοικίας. Η υπάρχουσα σκάλα στα πλάγια οδηγεί στη κλιμακωτή ταράτσα, όπου διαμορφώνεται μία μικρή πισίνα και ένας υπαίθριος χώρος καθιστικού.

Στα πλαίσια αυτά, τα ίχνη του υπάρχοντος χώρου, διατηρούνται και ενισχύονται με ευρηματικό και χρηστικό τρόπο.

Συγκεκριμένα, το κτιστό πατητήρι μετατρέπεται σε ανοιχτό χώρο λουτρού και οι υπόγειες κυλινδρικές δεξαμενές επισκευάζονται και αποτελούν μικρούς χώρους έκθεσης των παλιών αντικειμένων της κάναβας, όπως ξύλινων και μεταλλικών μηχανημάτων και εργαλείων, φιαλών κρασιού και ψάθινων καλαθιών.

Επιπλέον, διατηρούνται τα κτιστά στηθαία, όπου τοποθετούνταν τα βαρέλια, διαμορφώνοντας τη βάση του καναπέ και του κρεβατιού, χρησιμοποιούνται οι εσοχές των εσωτερικών τοίχων για την δημιουργία μικρής κάβας κρασιών και για την τοποθέτηση διακοσμητικών στοιχείων, ενώ οι εξωτερικές καμινάδες επαναχρησιμοποιούνται για τον εξαερισμό του κτιρίου.

Με στόχο τη διατήρηση της φυσιογνωμίας του παλιού κτιρίου, αποκαθίστανται τα υπάρχοντα υλικά και αντικείμενα, ενώ παράλληλα προστίθενται νέα, ως μία ήπια μετάφραση των υπαρχόντων.

 

Ειδικότερα το δάπεδο του εσωτερικού χώρου και τα κτιστά τμήματά του ανακατασκευάζονται με λείο μωσαϊκό γήινης καφέ απόχρωσης, ενώ το δάπεδο του πατητηριού καλύπτεται με μικρά πλακάκια φυσικής πέτρας, γκρι απόχρωσης.

Οι εσωτερικοί τοίχοι με το υπόλευκο αδρό επίχρισμά τους, διατηρούν τις κοιλότητες, τις προεξοχές και τα αποτυπώματα του παρελθόντος, ενώ οι παγκάδες της κουζίνας και του λουτρού καλύπτονται με λευκή πατητή τσιμεντοκονία. Οι πόρτες και τα παράθυρα αντικαθίστανται, για την προστασία του εσωτερικού χώρου από τις καιρικές συνθήκες, διατηρώντας την αρχική τους μορφή, τα εξαρτήματα και τα υλικά τους.

To εξωτερικό δάπεδο καλύπτεται από μία αδρή εκδοχή του εσωτερικού μωσαικού, ενώ οι λευκές εξωτερικές επιφάνειες των όψεων του κτιρίου, ολοκληρώνουν την λιτή και πλαστική του μορφή. Τα παλιά αντικείμενα της κάβας όπως τα ξύλινα βαρέλια, οι γυάλινες φιάλες κρασιού και τα σιδερένια μέρη του εξοπλισμού τοποθετούνται αναλλοίωτα στο χώρο ως διακοσμητικά κομμάτια μνήμης.

Ταυτόχρονα, αντλώντας έμπνευση από την ατμόσφαιρα της κάναβας, επιλέγονται νέα υλικά για την επίπλωση και τον φωτισμό, προσθέτοντας μία σύγχρονη οπτική σε αυτήν.

Καπνισμένη δρυς, ως αναφορά στα παλιά ξύλινα βαρέλια, διάφορα είδη μετάλλων, που βρίσκονταν σε συγκεκριμένα εξαρτήματα των παλιών μηχανών του οινοποιείου, χρωματιστό γυαλί και φελλός, σε συσχέτιση με τα μπουκάλια του κρασιού χρησιμοποιούνται ως υλικά για την κατασκευή των χειροποίητων επίπλων. Κομμάτια από μάρμαρο, κεραμικές γλάστρες και βάζα, πλακάκια από τερακόττα, καλάμια, υφάσματα σε ουδέτερους τόνους και minimal φωτιστικά στοιχεία συμπληρώνουν την συνολική αισθητική του χώρου.

Η παλιά κάναβα αποτελεί ένα case study του τρόπου με τον οποίο ένας υπάρχων χώρος με συγκεκριμένη ειδική χρήση, μορφή και κλίμακα μπορεί να μετατραπεί σε ένα πρότυπο σύγχρονης υπόσκαφης εξοχικής κατοικίας, αξιοποιώντας σωστά το κλίμα και το περιβάλλον, διατηρώντας ταυτόχρονα την ισορροπία μεταξύ της μορφής και της λειτουργίας του χώρου.

«Θεωρούμε ότι κάθε αρχιτεκτονική λύση σχετίζεται με το περιβάλλον και διαμορφώνεται από αυτό με αρμονικό ή συγκρουσιακό τρόπο. Τα διαφορετικά χαρακτηριστικά, οι συνθήκες και οι προκλήσεις του τόπου είναι η σπίθα που οδηγεί κάθε φορά σε ποικίλες αρχιτεκτονικές μορφές. Μας ενδιαφέρει πώς τα κτίρια θα μπορούσαν να γίνουν αναπόσπαστα μέρη του τοπίου. Εκτός από τις μορφές και το πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε κάθε μέρος, εξίσου συναρπαστικό είναι το πώς η χρήση κάθε κτιρίου συμβάλλει βιώσιμα στο ίδιο το περιβάλλον. Αναζητούμε τις αξίες και τα έθιμα, την παλιά αισθητική και τις προϋπάρχουσες μνήμες, τις τεχνικές κατασκευής και τα υλικά κάθε τόπου για να τα αναδείξουμε σε μια σύγχρονη ανατροπή», δηλώνουν οι αρχιτέκτονες.

Διαβάστε περισσότερα:

Κομισιόν: ζητά από την Άγκυρα να προβεί σε έρευνες για πιθανές κακοποιήσεις και αναγκαστικές επαναπροωθήσεις μεταναστών

Χρηματιστήριο: Μετά το placement, +4,5% η Κύπρου, +4% η Cener και… -1,32% η Εθνική

ΕΛΤΟΝ: Εξαγόρασε τη Ν. Λέκος Χημικά – Ενισχύεται στον κλάδο των τροφίμων