Το παραδοσιακό χωριό του Πύργου στην Τήνο είναι γνωστό για τη μαρμαρογλυπτική του, στον κεντρικό δρόμο του δεσπόζουν αρκετές παλαιές διώροφες κατοικίες, που ξεχωρίζουν για τον παραδοσιακό κυκλαδίτικο αστικό χαρακτήρα τους.

Μία από αυτές τις κατοικίες, με πιθανό έτος κατασκευής το 1904, αναμορφώθηκε ριζικά σε μια σύγχρονη παραθεριστική κατοικία, διατηρώντας βέβαια πιστά την εξωτερική παραδοσιακή του μορφολογία με το κεντρικό μπαλκόνι στον όροφο, τα συμμετρικά ψηλά ανοίγματα, κτλ.

Στο εσωτερικό αναδείχθηκε η περιμετρική φέρουσα λιθοδομή του κτίσματος με τη γενική αποξήλωση των επιχρισμάτων, με το πολύ περιορισμένο αρμολόγημα και με το γενικό λευκό χρωματισμό της πέτρας με ειδική στεγανωτική βαφή. Σκοπίμως διατηρήθηκαν παλαιές τοπικές επεμβάσεις στη λιθοδομή με συμπληρώματα από πλίνθους, τούβλα, κτλ., προκείμενου να αναδειχθεί η ανάμνηση των επεμβάσεων αυτών στο κτίριο.

Ομοίως, διατηρήθηκαν και αναδείχθηκαν στο ξύλινο δάπεδο τα ίχνη από τα παλαιά ξύλινα ελαφρά διαχωριστικά που είχαν χρησιμοποιηθεί μέσα στις δεκαετίες για τη δημιουργία μικρών υπνοδωματίων, ανάλογα με τις ανάγκες των προηγούμενων κατοίκων.

Λειτουργικά, πρόκειται για έναν ενιαίο χώρο καθιστικού με ανοικτή κουζίνα και τραπεζαρία, που στο μεγαλύτερο μέρος του διαθέτει διπλό ύψος με αποκαλυμμένα τα δοκάρια της ξύλινης στέγης. Η κατοικία διαθέτει επιπλέον ένα κλειστό υπνοδωμάτιο στο κάτω επίπεδο, και ένα δεύτερο υπνοδωμάτιο στο διαμορφωμένο πατάρι στο κενό της στέγης. Τα δύο επίπεδα ενώθηκαν με μια σύγχρονη μεταλλική κλίμακα με ξύλινες βαθμίδες, με κατάλληλο σχήμα και ενδιάμεσα πλατύσκαλα ώστε να αποφεύγονται τα δοκάρια. Η συνολική επιφάνεια της κατοικίας είναι περίπου 120 m2.

Στο πλαίσιο της γενικής ανακατασκευής καθαρίστηκαν και συντηρήθηκαν οι παλαιοί κορμοί κυπαρισσιών που αποτελούν τα δοκάρια της στέγης, τρίφτηκαν και περάστηκαν με προστατευτική βαφή τα μεταλλικά στοιχεία που στηρίζουν τις πέτρινες ορθογώνιες πλάκες που σχηματίζουν το δάπεδο του παταριού και καθαρίστηκε και φωτίστηκε η παλαιά παραδοσιακή “πορτοσιά” στο μαγειρείο του παλαιού σπιτιού, που μετατράπηκε σε υπνοδωμάτιο.

Από ντόπιο τηνιακό τεχνίτη κατασκευάσθηκαν νέα ξύλινα παράθυρα, παντζούρια, εξώπορτα και εσωτερικές πόρτες, στο ακριβές σχέδιο των παλαιών που είχαν καταστραφεί. Όλες οι νέες ξύλινες κατασκευές βάφτηκαν με το παραδοσιακό γκρι χρώμα των Κυκλάδων.

Τα εσωτερικά χρώματα είναι ελάχιστα: το λευκό της βαμμένης λιθοδομής, το γκρι των παραθύρων καθώς και ορισμένων μεταλλικών στοιχείων και το ξύλινο δάπεδο στην απόχρωση του μελιού. Δόθηκε έμφαση στον αρχιτεκτονικό φωτισμό με λευκά σποτ ρυθμιζόμενης κεφαλής που χρησιμοποιήθηκαν για να αναδείξουν τη λιθοδομή και τα ξύλινα δοκάρια της στέγης.

Το έργο αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο, με προσεκτικές όσο και περιορισμένες αρχιτεκτονικές επεμβάσεις, μπορεί να αναμορφωθεί το εσωτερικό ενός παλαιού παραδοσιακού κτίσματος σε μια σύγχρονη παραθεριστική κατοικία.

Στοιχεία έργου:

Αρχιτεκτονική  μελέτη: Απόστολος Καρέλης, Αρχιτέκτων, KARELIS Architects, www.karelis.gr
Επίβλεψη: KARELIS Architects
Διαχείριση έργου: Άρης Μακρής
Τοποθεσία: Πύργος, Ν. Τήνος
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 124 m2
Χρόνος μελέτης: 2010
Χρόνος κατασκευής: 2011 – 2012
Παρουσίαση: Απόστολος Καρέλης
Φωτογραφίες: Απόστολος Καρέλης

Περιφέρεια: Νότιο Αιγαίο