Η Neptune Maritime Leasing ξεκίνησε σε μία περίοδο που οι τράπεζες είχαν αρχίσει να μειώνουν την παρουσία τους στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση. Ποιο ήταν το κίνητρο σας;

Η χρηματοδότηση της ναυτιλίας έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια, ξεκινώντας από την κρίση του 2008. Οι κανονισμοί με την Συμφωνία της Βασιλείας ΙΙΙ ανέβασαν το κόστος των ιδίων κεφαλαίων για τις τράπεζες σε τέτοιο βαθμό που ο δανεισμός στην ναυτιλία κατέστη ασύμφορος. Τράπεζες που επί δεκαετίες χρηματοδοτούσαν παραδοσιακά την ναυτιλία, και δη την ελληνική, όπως η Royal Bank of Scotland, η DVB, η HSH, αποσύρθηκαν από τον κλάδο. Αυτό έδωσε την ευκαιρία σε νέας μορφής χρηματοδότηση, εναλλακτική χρηματοδότηση, να καλύψει το κενό και να πάρει μερίδιο της αγοράς. Το κενό που άφησαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες κάλυψαν κινεζικοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, με την προτιμώμενη μέθοδο του leasing.

Ο κλάδος βρίσκεται σε περίοδο αλλαγών, με σημαντικό ρόλο να παίζει η μετάβαση σε φιλικά προς το περιβάλλον στοιχεία, όπως το νέο καύσιμο που θα αντικαταστήσει το ρυποφόρο καύσιμο που καίνε οι σημερινές μηχανές. Αυτές οι αλλαγές χρειάζονται σημαντικά κεφάλαια και αυτό μας κινητοποίησε να ξεκινήσουμε την Neptune Leasing.

Πώς λειτουργεί η ναυτιλιακή χρηματοδότηση μέσω leasing και σε ποιες εταιρείες απευθύνεται;

Η χρηματοδότηση μέσω leasing επιτρέπει στους πλοιοκτήτες να δανειστούν μεγαλύτερο ποσοστό της αξίας του πλοίου τους από τον πιο παραδοσιακό τραπεζικό δανεισμό. Ο πλοιοκτήτης παραμένει υπεύθυνος να διαχειρίζεται το πλοίο του, να επιλέγει τα πληρώματα, να συμφωνεί τα ναύλα με τους ναυλωτές, όλες δηλαδή τις εργασίες που το αφορούν.

Άλλες πηγές χρηματοδότησης έχουν αλλάξει. Το ενδιαφέρον των επενδυτών στην ναυτιλία μέσω των χρηματιστήριων έχει μειωθεί καθώς πολλές εισηγμένες αναγκάστηκαν να αλλάξουν την μερισματική τους πολιτική. Σαν αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ελάχιστες εισαγωγές (IPO). Επί πλέον, οι θεσμικοί επενδυτές αναζητούν μεγάλες κεφαλαιοποιήσεις τις οποίες λίγες εισηγμένες έχουν. Το consolidation καθυστερεί. Και τα private equity funds που μπήκαν δυναμικά στην ναυτιλία πριν κάποια χρόνια, δεν είχαν τις αποδόσεις που περίμεναν κι έχουν αποσυρθεί.

Χρηματοδότηση και πράσινη ναυτιλία: Σε ποιο βαθμό συνδέονται και πως προδιαγράφεται το μέλλον;

Ήμουν από τους πρώτους τραπεζίτες που υπέγραψαν τα Poseidon Principles. Η επιλογή του επόμενου καυσίμου ήδη παίζει σημαντικό ρόλο αφού κανείς δεν θέλει να παραγγείλει νέα πλοία που σε 5 η 10 χρόνια θα είναι «μη αποδεκτά». Και οι εφοπλιστές αλλά και οι χρηματοδότες κάνουν πολύ προσεκτικά βήματα.

Ως προς το «S» του πλέον γνωστού σε όλους μας όρου ESG, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι Έλληνες εφοπλιστές ανέκαθεν συνεισέφεραν είτε στην χώρα, είτε στο νησί τους, είτε αλλού, αλλά παραδοσιακά οι περισσότεροι επέλεγαν και το έκαναν διακριτικά. Με τον Covid οι κινήσεις τους και οι προσφορές έγιναν πιο δημόσιες και γνωστές στο ευρύ κοινό.

Και θα ήταν λάθος να μην αναφερθώ στους χιλιάδες ναυτικούς, στα πληρώματα των ποντοπόρων πλοίων που τόσο ταλαιπωρήθηκαν από τον Covid που δημιούργησε τεράστια προβλήματα στον επαναπατρισμό τους και στις μετακινήσεις τους. Πώς θα αποπληρωθεί ο χρηματοδότης εάν το πλοίο δεν δουλεύει ρολόι κι αν τα εμπορεύματα δεν παραδοθούν; Και κανένα πλοίο δεν μπορεί να δουλέψει «ρολόι» χωρίς το πλήρωμά του.

Όσον αφορά το «πράσινο» στοιχείο, δείτε πόσες startups έχουν ξεκινήσει και εμπλέκονται στην ναυτιλία, από την εκπαίδευση πληρωμάτων, μέχρι την βελτιστοποίηση της ταχύτητας κλπ. Επενδύουν σε νέες τεχνολογίες και συμμετέχουν στο digitalization που τους επιτρέπουν να παρακολουθούν το πλοίο από το γραφείο ώστε να μειώνουν τα κόστη, την κατανάλωση καυσίμου άρα και τους ρύπους.

Σε αρκετές περιπτώσεις όπως σε φέρυ μικρών αποστάσεων οι μηχανές έχουν γίνει ηλεκτρικές βασισμένες σε μπαταρίες νέου τύπου.

Εμείς σαν Neptune αναζητούμε ευκαιρίες να συμμετάσχουμε στην ανάπτυξη τέτοιων λύσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Λύσεις που περιλαμβάνουν νεότευκτα πλοία με καινούργιες μηχανές διπλού καυσίμου αλλά και μετασκευές (retrofits) που προσδίδουν σε υφιστάμενα πλοία υψηλότερη ενεργειακή αποτελεσματικότητα με παράλληλη μείωση των ρύπων.