Το παράδειγμα της Ουκρανίας στη ρύθμιση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών

Όλα άρχισαν από ένα τραγικό γεγονός 12 χρόνια πριν. Το 2009. Πολλοί Ουκρανοί φίλοι του ποδοσφαίρου είχαν συγκεντρωθεί σε μια αίθουσα τυχερών παιχνιδιών στην ουκρανική πόλη Ντνιερπ για να παρακολουθήσουν τον ημιτελικό του Champions League του 2009 μεταξύ Μπαρτσελόνα και Τσέλσι.

Όμως η βραδιά εξελίχτηκε σε μία τραγωδία όταν ξέσπασε φωτιά σε έναν από τους δεκάδες κουλοχέρηδες που ήταν εγκατεστημένοι στη στοά.

Η έλλειψη πυροσβεστικών εξόδων σήμαινε ότι οι άνθρωποι πάλευαν να ξεφύγουν από τις φλόγες. Εννέα άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 11 τραυματίστηκαν.

Αυτό το γεγονός προκάλεσε θεμελιώδεις αλλαγές στη χώρα: οι βουλευτές απαγόρευσαν τα καζίνο, τις αίθουσες με κουλοχέρηδες, τα καταστήματα στοιχημάτων και τα τυχερά παιχνίδια στο Διαδίκτυο. Μία μαύρη σελίδα στη χώρα, με το πένθος να είναι δεδομένο και μία βαριά βιομηχανία να πληρώνει τα σπασμένα αφού βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα. Τα πάντα ρει όμως. Η ζωή συνεχίζεται. Πείτε το με όποιο ρητό θέλετε. Μεγάλες στοιχηματικές εταιρείες, όπως η βετ365, επέστρεψαν και βοηθούν σε μεγάλο βαθμό την ουκρανική οικονομία με τους φόρους. 

Το στοίχημα στην Ουκρανία

Είμαστε πλέον στο 2021 και 12 χρόνια μετά η βιομηχανία επέστρεψε. Η ουκρανική κυβέρνηση έχει εκδώσει πλέον 40 στοιχηματικές άδειες. Στην πρωτεύουσα, το Κίεβο, διαφημίσεις που σχετίζονται με στοιχήματα είναι κολλημένες σε διαφημιστικές πινακίδες, μέσα μαζικής μεταφοράς και οθόνες τηλεόρασης.

Η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα ενισχύσει τα ταμεία της: ο πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy μάλιστα δεν δίστασε να πει ότι η συγκεκριμένη βιομηχανία θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα 160 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Το success story

Ο Anton Kuchukidze, πρόεδρος του Ουκρανικού Συμβουλίου Τυχερών Παιχνιδιών, είπε ότι η χώρα έχει τη δυνατότητα να γίνει η μεγαλύτερη αγορά τυχερών παιχνιδιών στην Ανατολική Ευρώπη. Τόνισε χαρακτηριστικά: «Οι δυνατότητες εδώ είναι πολύ υψηλές. Είναι μια ιστορία επιτυχίας (success story) για την Ουκρανία». Ήταν απαίσια, μία μαύρη εποχή ότι ζήσαμε μέχρι το 2009.  Δεν υπήρχε κοινωνική προστασία. Παιδιά και εθισμένοι στα τυχερά παιχνίδια είχαν πρόσβαση στα καζίνο, παρά το γεγονός ότι ήταν υπό κυβερνητικό έλεγχο. Οι κουλοχέρηδες ήταν παντού και η αγορά δεν ήταν de facto υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Θα μπορούσε να πει κάποιος  ότι ήταν καλό που έκλεισε ο τομέας το 2009, αλλά αυτό που ακολούθησε ήταν ακόμη χειρότερο. Η αγορά πέρασε στη σκιά, σε μία μαύρη ζώνη και λειτούργησε παράνομα, ενώ η κυβέρνηση δεν έλαβε καθόλου έσοδα. Ξεπηδούσαν παντού παράνομες αίθουσες τυχερών παιχνιδιών, καλυμμένες ως καταστήματα λαχειοφόρων αγορών, που δεν είχαν επηρεαστεί από την απαγόρευση».

Η νέα νομοθεσία

Οι νέοι κανόνες, που εισήχθησαν πέρυσι, περιορίζουν ποιος επιτρέπεται να ανοίγει καζίνο τόσο online όσο και εκτός σύνδεσης. Μόνο ορισμένα ξενοδοχεία ενός συγκεκριμένου προτύπου μπορούν να ανοίξουν καζίνο και ισχύουν επίσης κανόνες για την αποτροπή της πρόσβασης σε εθισμένους στον τζόγο. Τα πρόστιμα για παραβίαση των κανόνων είναι σημαντικά και η κυβέρνηση είναι πεπεισμένη ότι θα κρατήσει τον κόσμο υπό έλεγχο.

Ο Sergey Potapov, Διευθύνων Σύμβουλος του διαδικτυακού καζίνο Cosmolot, είπε ότι εργάζεται με δεδομένα χρηστών για να εντοπίσει πρώιμα σημάδια εθισμού στον τζόγο.

Υψηλή φορολογία για παίκτες και εταιρίες

Ωστόσο, παρά τους ισχυρισμούς ότι η απελευθέρωση των τυχερών παιχνιδιών στην Ουκρανία ήταν επιτυχής, ο κλάδος εξακολουθεί να έχει προβλήματα να αντιμετωπίσει.

Ο Potapov, για παράδειγμα, εκφράζει παράπονα ότι οι φόροι είναι πολύ υψηλοί και αυτό εμποδίζει την είσοδο νέων εταιρειών στην αγορά.

Τόνισε ότι τα διαδικτυακά καζίνο πρέπει να πληρώνουν ετήσια χρέωση 170.000 ευρώ, ανεξάρτητα από τα έσοδά τους. Οι παίκτες θα πρέπει επίσης να πληρώσουν φόρο 19,5% για τα κέρδη τους.

Προς τη βελτίωση της κατάστασης, συζητείται ένας νέος νόμος, ο οποίος θα αντικαταστήσει το ετήσιο τέλος με έναν ακαθάριστο φορολογικό συντελεστή εσόδων από παιχνίδια 10%.

Ο Potapov τόνισε: «Είμαστε πρόθυμοι να πληρώσουμε φόρους και να το κάνουμε,  αλλά το φορολογικό σύστημα θα πρέπει να αλλάξει για να είναι ανταγωνιστικό με τις υπόλοιπες χώρες όπως η Ρωσία, η Λευκορωσία και άλλες. Νομίζω ότι πολλές εταιρείες περιμένουν να βγουν στην αγορά μέχρι να εφαρμοστεί ο νέος νόμος. Δεν είναι βιώσιμο όπως είναι τώρα, και όλοι το καταλαβαίνουν αυτό».

Παράνομοι χώροι τζόγου

Άλλοι επικριτές της παρούσας κατάστασης ισχυρίζονται ότι η νέα νομοθεσία δεν εφαρμόζεται σωστά, αναφέροντας τις παράνομες αίθουσες τυχερών παιχνιδιών που εξακολουθούν να λειτουργούν στην Ουκρανία.

Επιπλέον, η ουκρανική αστυνομία συνέλαβε πρόσφατα ένα μέλος της Ρυθμιστικής Επιτροπής Τυχερών Παιχνιδιών και Λαχείων της Ουκρανίας (όπως η δική μας ΕΕΕΠ) ως ύποπτο για δωροδοκία 90.000 $ για τη χορήγηση άδειας τυχερών παιχνιδιών.

Ο Kuchukidze είπε ότι συνεργάζεται με την αστυνομία για να κλείσουν τις παράνομες αίθουσες τυχερών παιχνιδιών και ότι ένα νέο φορολογικό πλαίσιο είναι προ των πυλών για να βοηθήσει τον κλάδο. Επισήμανε χαρακτηριστικά: «Περισσότερες από δέκα ξένες εταιρείες έχουν δείξει το ενδιαφέρον τους για την ουκρανική αγορά τυχερών παιχνιδιών όταν το φορολογικό προσχέδιο πέρασε την πρώτη του ανάγνωση. Έχω την πεποίθηση ότι όταν υιοθετηθεί, θα δούμε περισσότερους επενδυτές στην Ουκρανία, και είναι φυσικό γιατί η Ουκρανία μία από τις μεγαλύτερες αγορές αγορά τυχερών παιχνιδιών στην Ευρώπη».