Προβληματισμός επικρατεί στα στελέχη της αγοράς των επαγγελματικών ακινήτων για την πορεία της το επόμενο διάστημα, αν και η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός ανοδικού κύκλου. Ιδιαίτερα απασχολεί το γεγονός ότι σε ορισμένες (λίγες προς το παρόν) συμφωνίες αγοραπωλησιών οι τιμές ήταν υψηλότερες από αυτές που δικαιολογεί η κατάσταση της πραγματικής οικονομίας, καθώς και το γεγονός ότι ο αριθμός των ποιοτικών επαγγελματικών ακινήτων είναι εξαιρετικά περιορισμένος.

Σύμφωνα με όσα είπε σε σχετική συζήτηση στο πλαίσιο του 14ου Red Business Forum ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, διευθύνων σύμβουλος Dimand, η πραγματική οικονομία είναι σε στασιμότητα και αυτό φαίνεται από τους μισθωτές, οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να δώσουν μεγαλύτερα μισθώματα, γιατί δεν μπορούν. «Έχουμε 4 εκλογικές αναμετρήσεις», πρόσθεσε, «και αυτό σημαίνει ότι από σήμερα μέχρι τον Οκτώβριο η παραγωγή σταματά, οι δήμοι δεν θα κινούνται, δεν θα λαμβάνονται αποφάσεις. Θα υπάρξει πιθανόν ανάπτυξη, αλλά με βραδύτερο ρυθμό». Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεγάλη ευκαιρία της χώρας είναι στον τουρισμό και εκεί το μεγάλο στοίχημα είναι στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Οι 30 εκατ. επισκέπτες είναι το νούμερο που μπορούμε να υποστηρίξουμε. Όσοι έχουν μελετήσει την αγορά και θα επωφεληθούν από την εμπειρία των διεθνών σημάτων δεν θα έχουν πρόβλημα. «Ο κίνδυνος είναι ότι ακούμε πάλι ορισμένους να φτιάχνουν μικρά ξενοδοχεία με 30 – 40 δωμάτια, για να υποστηρίξουν τα παιδιά τους… αυτά δεν θα αντέξουν» κατέληξε.

Στην ίδια συζήτηση, ο Αριστοτέλης Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος Εθνικής Πανγαία ΑΕΕΑΠ, σημείωσε ότι οι επιθετικές κινήσεις είναι στοίχημα με ρίσκο. «Στο τέλος ξυρίζουν τον γαμβρό» είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος σε συμφωνίες που πραγματοποιήθηκαν το τελευταίο διάστημα, με τιμές που ένα μεγάλο τμήμα της αγοράς χαρακτηρίζει υψηλές. «Δεν έχουμε κανένα λόγο να εκτιμήσουμε ότι σε τρία χρόνια τα νοίκια θα έχουν αυξηθεί 30%, αν δεν γίνουν περισσότερες επιχειρήσεις ή αν δεν μεγαλώσουν οι υφιστάμενες» πρόσθεσε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι σήμερα η αγορά βρίσκεται σε «ανακατωσούρα». Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν λαμβάνονται υπόψη οι εξελίξεις στην τεχνολογία, που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και στην εξέλιξη της αγοράς των ακινήτων και αυτό θα είναι μεγαλύτερο πρόβλημα όταν θα έρθει η ώρα να πουλήσουν όσοι σήμερα μπήκαν στην αγορά επιθετικά, δηλαδή σε 3 με 4 χρόνια.

Ο Τάσος Καζινός, διευθύνων σύμβουλος Trastor ΑΕΕΑΠ, χαρακτήρισε κρίσιμη τη φετινή χρονιά για την πορεία της αγοράς, ενώ επίσης εξέφρασε την ανησυχία του όσον αφορά σε μια ταχύτερη από αυτή, που αντιστοιχεί στην πραγματική εικόνα της οικονομίας, «υπερθέρμανση» της αγοράς των ακινήτων, με άνοδο των τιμών και αποδόσεις σαν και αυτές της περιόδου πριν την οικονομική κρίση. «Αυτή τη στιγμή» σημείωσε «είναι σαν να παίζουμε μονόπολη, γυρίζουμε γύρω – γύρω από τα ακίνητα. Υπάρχει έλλειψη ποιοτικών ακινήτων και ταυτόχρονα δεν υπάρχουν καινούργιες δουλειές, που να ανεβάζουν τη ζήτηση για επαγγελματικούς χώρους».

Σε άλλο σημείο της συζήτησης, ο κ. Καζινός είπε ότι πιθανότατα θα υπάρξουν συγχωνεύσεις στην αγορά των ΑΕΕΑΠ, αλλά τώρα είναι ακόμα νωρίς και σε αυτό συμφώνησε η Άννα Αποστολίδου, διευθύνουσα σύμβουλος της Briq ΑΕΕΑΠ, η οποία προηγουμένως είχε σημειώσει ότι γίνονται συναλλαγές, αν και υπάρχει περιορισμένο ποιοτικό απόθεμα επαγγελματικών ακινήτων και γι’ αυτό οι τιμές ανεβαίνουν.

Ο Στέλιος Ζαββός, διευθύνων σύμβουλος της Zeus Capital Managers, ανέφερε ότι οι συνθήκες διεθνώς αλλάζουν, η παγκόσμια ανάπτυξη μειώνεται και στην Ευρώπη θα υπάρξει επιβράδυνση, ωστόσο, εκτίμησε ότι στην Ελλάδα, την τετραετία 2019 – 2013, η κατάσταση στην αγορά των ακινήτων θα βελτιωθεί. Ως μεγάλο πρόβλημα ανέφερε την έλλειψη χρηματοδότησης, αλλά δήλωσε αισιόδοξος ότι θα επέλθει βελτίωση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Θεόδωρος Μητράκος: Οι έξι παράγοντες για ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη στην αγορά ακινήτων

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς η ανακαίνιση του ακινήτου μειώνει τη φορολογία

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Κορμάς (Πειραιώς): Τα χαρτοφυλάκια ακινήτων μπορούν να ενισχύσουν τους ισολογισμούς των τραπεζών