Σχεδόν τη μισή χρηματιστηριακή αξία από εκείνη της Jumbo του Απόστολου Βακάκη έχει πλέον η Τράπεζα Πειραιώς. Η κεφαλαιοποίηση της οποίας διαμορφώνεται τώρα στα 820,9 εκατ. ευρώ. Με τη μετοχή της να υποχωρήσει κατά 46,5% από τα επίπεδα όπου βρισκόταν στα τέλη του περασμένου Απριλίου, όταν και οι αποτιμήσεις του τραπεζικού κλάδου είχαν αντικρίσει την τελευταία τους κορυφή. Αν και οι ισχυρές αυτές απώλειες κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με τις άλλες τρεις συστημικές τράπεζες, εν τούτοις την περασμένη Παρασκευή το σκηνικό μεταβλήθηκε, καθώς η Πειραιώς ήταν εκείνη που βρέθηκε περισσότερο εκτεθειμένη στη δίνη του κυκλώνα των πωλητών.

Γεγονός που κατά κύριο λόγο αποδίδεται στα όσα δημοσιοποιήθηκαν από το Bloomberg, για την ανάγκη ενίσχυσης της κεφαλαιακής της βάσης, μέσω της άντλησης 500 εκατ. ευρώ. Υλοποιώντας την έκδοση ομολόγου Tier 2, όπως προβλέπει το συμφωνηθέν σχέδιο της τράπεζας με τον εποπτικό μηχανισμό του SSM.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το συγκεκριμένο σχέδιο δεν έχει αυστηρά περιχαρακωμένο χρονικό διάστημα (μέχρι τα τέλη της εφετινής χρονιάς) αλλά διαθέτει ευελιξία ως προς την εκπλήρωσή του, το 2019. Και τούτο γιατί στη παρούσα φάση οι αγορές δεν είναι καθόλου πρόθυμες να διαθέσουν κεφάλαια με λογικά επιτόκια.

Όχι μόνο στις τράπεζες, αλλά και στο ίδιο το Δημόσιο, αφού το… μεταμνημονιακό αφήγημα Τσίπρα δεν έχει κανένα πρακτικό αντίκρισμα στη στάση που τηρούν τα διεθνή χαρτοφυλάκια.

Άλλωστε, αν πέρα από τις επιφυλάξεις για την Ελλάδα, προστεθούν η αναταραχή στις αναδυόμενες αγορές (Τουρκία, Αργεντινή αλλά και Ινδία) όπως επίσης και ο ιταλικός κίνδυνος, δημιουργείται ένα ευρύτερο αρνητικό περίγραμμα.

Ο «βαθύς» έλεγχος και οι κινήσεις ενίσχυσης

Στην περίπτωση της Πειραιώς, οι πληροφορίες λένε ότι ήδη βολιδοσκοπήθηκαν οι δυνητικοί δανειστές, πλην όμως τα ζητούμενα επιτόκια ήταν απαγορευτικά. Της τάξεως του 11% έως 13% για ομολογιακή έκδοση Tier 2, που ενισχύει τα βασικά ίδια κεφάλαια.

Στην προ πενταμήνου διαδικασία των Stress test, η Πειραιώς (και οι άλλες συστημικές) βγήκαν αλώβητες σε ότι αφορά την κεφαλαιακή τους επάρκεια, ακόμη και στο δυσμενές σενάριο για την οικονομία.

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι το 2017 όσο και το 2018, η τράπεζα έχει υποστεί σημαντικούς εποπτικούς ελέγχους.

Στους οποίους περιλαμβάνεται η δειγματοληπτική εξέταση επί χαρτοφυλακίου δανείων ύψους 13,5 δισ., όπως και η αξιολόγηση των συνολικών προβλέψεων σε δανειακά χαρτοφυλάκια 39,2 δισ. ευρώ.

Αμέσως μετά από τα stress test, η ίδια η τράπεζα ανακοίνωσε τις δρομολογημένες κινήσεις της για να ενισχύσει τα βασικά της κεφάλαια CET 1 κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες.

Η μία εξ αυτών θα προέλθει από τις πωλήσεις «κόκκινων» δανείων, όπως επίσης και από εκχωρήσεις μη τραπεζικών συμμετοχών, αλλά και θυγατρικών.

Η δεύτερη μονάδα, από το Tier ομόλογο, που επανήλθε και τώρα στη δημοσιότητα.

Στην παρούσα φάση ο δείκτης της συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας , υπολείπεται οριακά από το ελάχιστο απαιτούμενο. Ωστόσο με την επικείμενη ενσωμάτωση στις λογιστικές καταστάσεις ,της πώλησης των θυγατρικών σε Αλβανία και Ρουμανία, αλλά και τις εκχωρήσεις των «πακέτων» μη εξυπηρετούμενων δανείων Amoeba και Arctos, η κεφαλαιακή επάρκεια θα πάει στο 13,97% από το ελάχιστο απαιτούμενο του 13,625%. Ποσοστά τα οποία ανάγονται στο σταθμισμένο έναντι κινδύνου ενεργητικό της τράπεζας, που υπολογίζεται στα 47,4 δισ. ευρώ.

Τουλάχιστον σε ότι αφορά τις πωλήσεις «κόκκινων» δανείων το «Nemo» και το «Ιρις», αξίας 400 εκατ. ευρώ τα κάθε ένα, είναι εκείνα που παίρνουν σειρά. Το μεν πρώτο αφορά ναυτιλιακά δάνεια με εξασφαλίσεις, ενώ το δεύτερο «χτυπημένα» καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις.

Η πρωτιά στα «κόκκινα» και ο στόχος μείωσης κατά 16,4 δισ.

Λόγω των διαδοχικών εξαγορών και απορροφήσεων που έχει κάνει, η Πειραιώς είναι σήμερα η τράπεζα με το μεγαλύτερο όγκο μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs). Στα 29,4 δισ. σε ομιλικό επίπεδο, επί συνόλου 94,2 δις πού έχουν όλες οι συστημικές. Εξ αυτών, τα 28,5 δισ. αφορούν τις δραστηριότητες της Πειραιώς στην Ελλάδα, όπου η συνολική έκθεση και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι 87,5 δις.

Με βάση την επικαιροποιημένη στοχοθεσία που κοινοποιήθηκε στον SSM, η Πειραιώς φέρεται να έχει θέσει τον πήχη της μείωσης των προβληματικών δανείων έως το 2021, στο 23% από το 54,2% που είναι τώρα, στο ελληνικό σκέλος. Κάτι που συνάγεται μείωση των NPEs κατά 16,4 δις.

Γενικά για όλες τις τράπεζες, η απομείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, συνιστά ένα εξαιρετικά δύσκολο στοίχημα. Ειδικά δε, όταν το κέντρο βάρους της μείωσης πέφτει στις πωλήσεις δανείων, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο της «θυσίας» νέων κεφαλαίων για να καλυφθούν οι προβλέψεις.

Στην περίπτωση της Πειραιώς τα ελληνικά πιστωτικά ανοίγματα των 28,5 δισ. καλύπτονται από προβλέψεις σε ποσοστό 48,7%. Μικρότερες σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά της Εθνικής και της Eurobank και λίγο ψηλότερα από την Alpha Bank.

Σε ό,τι αφορά όμως τα αμιγώς «κόκκινα» δάνεια, η Πειραιώς έχει σχηματίσει προβλέψεις που καλύπτουν το 81,3% των 17,1 δισ., που είναι οι αθετημένες χορηγήσεις στην Ελλάδα. Ποσοστό το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο, μετά από αυτό της Εθνικής.

Όταν καίγεται το κεφαλαιακό λίπος

Στο πρώτο εφετινό εξάμηνο η Πειραιώς εμφάνισε μεγάλη κάμψη στα προ προβλέψεων έσοδα, στα οποία επέδρασε σημαντικά το μη επαναλαμβανόμενο κόστος της μεγάλης εθελουσίας.

Αισθητή κάμψη υπήρξε και στα καθαρά έσοδα από τόκους. Όπως είναι εμφανές, η ενίσχυση των εσόδων των τραπεζών είναι καθοριστική για την επάνοδό τους στην κερδοφορία, ενώ παράλληλα βοηθά και τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων , χωρίς να καίγεται πολύ κεφαλαιακό λίπος.

Στην παρούσα φάση η Πειραιώς διαθέτει 6,6 δισ. πρωτοβάθμια εποπτικά κεφάλαια CET1, εκ των οποίων όμως το 60,2% συνιστά τη λογιστική αποτύπωση της αναβαλλόμενης φορολογίας.

Υψηλό συντελεστή αναβαλλόμενου φόρου έχουν με εξαίρεση την Alpha Bnak, όλες οι άλλες συστημικές τράπεζες, κάτι που κατά καιρούς εγείρει συζητήσεις για την ποιότητα των κεφαλαίων τους.

Στους χρηματιστηριακούς συσχετισμούς δυνάμεων η Πειραιώς είναι στην τέταρτη θέση ανάμεσα στις τέσσερις συστημικές. Η τρέχουσα κεφαλαιοποίησή της αντιστοιχεί στο 42,9% της Alpha Bank, στο 51,3% της Εθνικής και στο 57,9% της Eurobank. Βέβαια, με όρους στοιχείων της μητρικής, η Πειραιώς είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στη Ελλάδα σε ενεργητικό, χορηγήσεις και καταθέσεις. Σε υπόσταση ομίλων είναι δεύτερη σε ενεργητικό (μετά από την Εθνική), δεύτερη σε χορηγήσεις (μετά την Alpha Bank) και πρώτη στις καταθέσεις.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι στην αγορά, οι οποίοι θεωρούν ότι η σημερινή της χαμηλή αποτίμηση, ενσωματώνει πέραν των άλλων και το ενδεχόμενο να είναι η πρώτη που θα ανοίξει το χορό των κεφαλαιακών αυξήσεων στις τράπεζες. Εφόσον φυσικά το επιτρέψουν οι συνθήκες.