Πράξεις και συναλλαγές για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας. Ειδικότερα, πλέον η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Για την είσπραξη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο και τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως καθορίζονται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότησή τους, εφόσον το ακαθάριστο ποσό του κάθε τίτλου ή της κάθε εκκαθαρισμένης απαίτησης υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.
Οι διατάξεις της περ. ε΄ της παρ. 5 του άρθρου 8 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179) εξακολουθούν να εφαρμόζονται, όπου απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, ανεξαρτήτως ποσού. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον δικαιούχο στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφλησή του.
β) Για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, με την επιφύλαξη του άρθρου 26. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην τράπεζα ή στο πιστωτικό ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της δανειακής σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ) Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από τον υπόχρεο στην υπηρεσία που υποβάλλεται η προσφορά.
δ) Για τη συμμετοχή ως μέλος σε κοινοπραξία ή ως εταίρος σε ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης εταιρεία, από τον συμμετέχοντα.
ε) Για την απόκτηση αθλητή από αθλητικές ενώσεις ή σωματεία. Το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας προσκομίζεται από την αθλητική ένωση ή το σωματείο στην αντίστοιχη ομοσπονδία.
στ) Για τη μεταβίβαση ακινήτων λόγω πώλησης, γονικής παροχής ή δωρεάς από τον πωλητή, τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, αντίστοιχα, με την επιφύλαξη του άρθρου 24, εφόσον είναι ή ήταν:
αα) Φυσικό πρόσωπο υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών ή νομικό πρόσωπο
οποιασδήποτε μορφής, κοινωνία αστικού δικαίου, αστική κερδοσκοπική ή μη εταιρεία,
συμμετοχική ή αφανής εταιρεία καθώς και κοινοπραξία.
ββ) Μέλος κοινοπραξίας, αστικής εταιρείας, ομόρρυθμης εταιρείας, ομόρρυθμο μέλος ετερόρρυθμης εταιρείας, διαχειριστής ΕΠΕ, διευθύνων σύμβουλος, διευθυντής που ασκεί ή ασκούσε διοίκηση σε ΑΕ, διευθυντής, διαχειριστής, διευθύνων σύμβουλος συνεταιρισμού ή ένωσης συνεταιρισμών, διευθυντής, διαχειριστής και γενικά εντεταλμένος στη διοίκηση δημόσιας, δημοτικής και κοινοτικής επιχείρησης και εκμετάλλευσης κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ανεξάρτητα αν είναι νομικό πρόσωπο αλλοδαπής επιχείρησης και αλλοδαπού οργανισμού εγκατεστημένων στην Ελλάδα, ημεδαπού ή αλλοδαπού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εγκατεστημένου στην Ελλάδα και σε κάθε είδους ιδρύματα.
γγ) Υποκείμενο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών οικοδομικών έργων, οι άδειες των οποίων εκδόθηκαν εντός της τελευταίας εικοσαετίας από τη σύνταξη της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης.
ζ) Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου από τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα, με την επιφύλαξη του άρθρου 24. Για τη σύσταση υποθήκης υπέρ του Δημοσίου, του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ δεν απαιτείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
η) Για τη μεταβίβαση μεταχειρισμένων επαγγελματικών αυτοκινήτων, μηχανοκίνητων θαλασσίων σκαφών άνω των πέντε μέτρων, ελικοπτέρων, ανεμοπτέρων, αεροσκαφών και επαγγελματικών σκαφών αλιείας από τον μεταβιβάζοντα.
θ) Για την μεταβίβαση επαγγελματικών αδειών κυκλοφορίας οχημάτων δημοσίας χρήσης, με την επιφύλαξη των παρ. 5 έως 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α΄ 40) και του άρθρου 25 του παρόντος νόμου.
ι) Για να γίνει δεκτός εργολήπτης σε δημοπρασία οποιουδήποτε τεχνικού έργου, απαιτείται η προσκόμιση στις επιτροπές δημοπρασίας αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας. Δεν επιτρέπεται στις υπηρεσίες του Δημοσίου, των δήμων και κοινοτήτων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, που προβλέπονται από το άρθρο 12 του π.δ. 178/2000 (Α’ 165), η θεώρηση ή έγκριση μελετών, προϋπολογισμών, εκθέσεων, γνωματεύσεων, που εκδίδονται από μετόχους του Ταμείου, αν δεν προσαχθεί το κατά το προηγούμενο εδάφιο αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
Προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας
1. Για τη χορήγηση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας απαιτείται ο αιτών να είναι ασφαλιστικά ενήμερος.
2. Ασφαλιστικά ενήμεροι θεωρούνται:
α) Φυσικά πρόσωπα υποκείμενα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τα οποία:
αα) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές στον ΕΦΚΑ για την περίοδο έως 31.12.2016 και από 1.1.2017 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, μετά το πέρας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών και της οριστικοποίησης της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής, και παράλληλα καταβάλλουν, για το τρέχον έτος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσό που αντιστοιχεί στην κατά περίπτωση κατώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών, και
ββ) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο ΕΤΕΑΕΠ.
β) Οι εργοδότες, οι οποίοι κατά την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ασφαλιστικής
ενημερότητας, δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και έχουν
υποβάλλει τις απαιτητές Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ).
γ) Οι ανάδοχοι ή οι εργολάβοι έργων του Δημόσιου Τομέα, όπως ορίζεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, καθώς και αυτών που ενεργούν κάθε φορά πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των πιο πάνω, που δεν οφείλουν εισφορές από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό ή ως εργοδότες στον ΕΦΚΑ.
δ) Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι υπόχρεοι εργοδότες ιδιωτικών οικοδομικών και τεχνικών έργων και δεν οφείλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ από το έργο, για το οποίο χορηγείται το αποδεικτικό.
ε) Τα πρόσωπα των προηγούμενων περιπτώσεων, εφόσον έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και τηρούνται οι όροι της.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ως άνω οφειλές:
αα) Για τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την εξόφλησή τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
ββ) Για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Ειδικά για τις προσωπικές εταιρίες, λαμβάνονται υπόψη τόσο οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις όσο και οι οφειλές των φυσικών προσώπων που συμμετέχουν σε αυτές.
Μεταβίβαση ακινήτου
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος
1. Ειδικά για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ επαχθούς αιτίας ή για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, ισχύουν οι ακόλουθοι όροι:
α) Αν υπάρχει ρυθμισμένη οφειλή και τηρούνται οι όροι της ρύθμισης, χορηγείται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, εφόσον η οφειλή είναι διασφαλισμένη σύμφωνα με τους όρους που ορίζει η απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 28.
Η οφειλή θεωρείται διασφαλισμένη ιδίως όταν παρέχεται εμπράγματη ασφάλεια σε άλλο ακίνητο κυριότητας του οφειλέτη ή όταν προσκομίζεται εγγυητική επιστολή πιστωτικού ιδρύματος ισόποσης αξίας.
Αν η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη, χορηγείται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ βεβαίωση οφειλής, που υπέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας, υπό τον όρο της παρακράτησης από το τίμημα ποσού μέχρι του ύψους της οφειλής.
β) Αν υφίσταται οφειλή που δεν είναι ρυθμισμένη, χορηγείται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ βεβαίωση οφειλής, που υπέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας προς το σκοπό της μεταβίβασης, με τον επιπρόσθετο όρο παρακράτησης του ποσού της οφειλής από το τίμημα και απόδοσής του στον οικείο φορέα από τον συμβολαιογράφο.
2. Για τη μεταβίβαση ακινήτου λόγω χαριστικής αιτίας, εφόσον υφίσταται οφειλή, ρυθμισμένη ή μη, χορηγείται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας προς το σκοπό της μεταβίβασης ή της παραχώρησης, εφόσον υπάρχει ισόποση διασφάλισή της.
Μεταβίβαση αυτοκινήτων Δ.Χ.
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας για μεταβίβαση αυτοκινήτου Δ.Χ.
1. Ειδικά για τη αποξένωση Δ.Χ. αυτοκινήτου ισχύουν τα εξής:
α) Αν ο αιτών έχει εξοφλήσει πλήρως τις υποχρεώσεις του από πάσης φύσεως οφειλές μέχρι και το τέλος του μήνα που προηγείται της αίτησης, χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας.
β) Αν ο αιτών έχει οφειλή από ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, χορηγείται βεβαίωση οφειλής.
Ο πωλητής υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας περιφέρειας δήλωση του τιμήματος της μεταβίβασης.
Αν το ποσό του δηλούμενου τιμήματος είναι μεγαλύτερο του ποσού των οφειλών του πωλητή στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, από το τίμημα παρακρατείται και αποδίδεται στους οικείους φορείς ποσό ίσο με το ύψος των οφειλών του πωλητή, όπως αυτό προκύπτει από τη βεβαίωση οφειλής που χορηγείται για το σκοπό αυτό.
Αν το ποσό του δηλούμενου τιμήματος είναι μικρότερο του ποσού των οφειλών του πωλητή στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, γίνεται εκτίμηση της αξίας του μεταβιβαζόμενου οχήματος από τριμελή επιτροπή, συγκροτούμενη με απόφαση του αρμόδιου Περιφερειάρχη από υπαλλήλους της αρμόδιας Υπηρεσίας Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας.
Αν το τίμημα είναι μεγαλύτερο ή ίσο με το 90% της εκτιμώμενης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, αξίας του οχήματος, η μεταβίβαση επιτρέπεται και είναι έγκυρη και από το τίμημα παρακρατείται και αποδίδεται στους οικείους φορείς ποσό ίσο με το ύψος των οφειλών του πωλητή, όπως αυτό προκύπτει από τη βεβαίωση οφειλής που χορηγείται για το σκοπό αυτό. Αν το τίμημα είναι μικρότερο του 90% της εκτιμώμενης αξίας του οχήματος, η μεταβίβαση δεν ολοκληρώνεται.
2. Οι βεβαιώσεις της παρ. 1 δεν απαιτούνται στις περιπτώσεις των παρ. 5, 6 και 7 του άρθρου 19 του ν. 4530/2018 (Α’ 59).
Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας για δανειοδότηση
Ειδικά για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, σε περίπτωση μη ύπαρξης οφειλής σε ΕΦΚΑ και ΕΤΑΕΑΠ χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. Σε περίπτωση ύπαρξης ρυθμισμένης ή μη οφειλής, χορηγείται βεβαίωση οφειλής, η οποία επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας υπό την προϋπόθεση ότι στους όρους της δανειακής σύμβασης προβλέπεται η ολοσχερής ή τμηματική καταβολή της οφειλής προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζει η απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 28.
Διάρκεια ενημερότητας
Η ισχύς του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται, ορίζεται σε:
α) Έξι μήνες, αν δεν υφίσταται οφειλή ή υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω μη απασχόλησης προσωπικού.
β) Δύο μήνες, αν υφίσταται ρυθμισμένη οφειλή και οι όροι της ρύθμισης τηρούνται. Σε περίπτωση ύπαρξης μη ρυθμισμένης οφειλής καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, η διάρκεια ισχύος ορίζεται έως το τέλος του μήνα έκδοσής της, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται.