Τι αλλάζει για τους εργαζόμενους της e-food

Πλήθος εργασιακών δικαιωμάτων χάνουν δεκάδες απασχολούμενοι στην ψηφιακή πλατφόρμα e-food μετά την απόφαση της διοίκησης της εταιρείας να μην ανανεώσει τις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου που είχαν συνάψει τα δυο μέρη.

Όπως αναφέρει στο «Mononews», ο δικηγόρος- εργατολόγος Γιάννης Καρούζος οι εργαζόμενοι των ψηφιακών πλατφορμών, των ταχυμεταφορών κ.α. αντιμετωπίζονται ως εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας, καθώς απασχολούνται σε ένα θολό εργασιακά τοπίο με αποτέλεσμα να απαιτούνται νέες νομοθετικές παρεμβάσεις εφαρμόζοντας καλές πρακτικές άλλων κρατών-μελών.

Η εταιρεία e-food έλαβε μια νόμιμη απόφαση, εφαρμόζοντας τον εργασιακό νόμο και προχωρώντας σε μετατροπή της σχέσης εργασίας με τους ταχυμεταφορείς.

Όπως είχε αναδείξει το «Mononews», η συνεργατική εργασία, η εργασία μέσω πλατφόρμας και μίας εφαρμογής στο κινητό, τα μοντέλα της gig economy, που αναπτύχθηκε ραγδαία στην πανδημία και εξακολουθεί να το κάνει καταγράφονται και στη χώρα μας ως επιθετικό μοντέλο εργασίας.

Ο κ. Καρούζος ήταν εξαρχής αντίθετος με το άρθρο 69 του πρόσφατου νόμου 4808/2021, καθώς από τη μια πλευρά θεσμοθετούνταν οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, από την άλλη καθιερώνονταν εξαιρέσεις. «Ο Έλληνας νομοθέτης επεδίωξε καταρχήν να εντάξει τις περιπτώσεις αυτές στην εξαρτημένη εργασία. Προέβλεψε όμως εξαιρέσεις, που όταν σωρευτικά συντρέχουν, τότε καθόλα νόμιμα οι εργαζόμενοι παρέχουν την εργασία τους με μπλοκάκι ή το σύστημα -έτσι γνωστό- της απόδειξης δαπανών. Δυστυχώς, οι εξαιρέσεις είναι ο κανόνας στην πραγματική αγορά στη χώρα μας και γι’ αυτό από την αρχή διαφώνησα με την επιλεγείσα διατύπωση».

Συγκεκριμένα ο νόμος αναφέρει τα εξής:

«Η σύμβαση μεταξύ ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν είναι εξαρτημένης εργασίας, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της σύμβασής του, σωρευτικά:

α) Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη και αν η ψηφιακή πλατφόρμα αξιώνει οι υπεργολάβοι και υποκατάστατοι του παρόχου υπηρεσιών να έχουν υποβληθεί σε εκπαίδευση ή να φέρουν στολή ή να τηρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας ή να έχουν τύχει των κατάλληλων εξετάσεων υγείας και γενικότερα να συμμορφώνονται προς τους γενικούς όρους παροχής υπηρεσιών, υγιεινής και ασφάλειας που ισχύουν για τους παρόχους υπηρεσιών, που συνδέονται συμβατικώς με τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

β) Να επιλέγει τα διάφορα έργα που η ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει, ο οποίος μπορεί και να μεταβάλλεται, υπό την προϋπόθεση ότι πάντοτε καθορίζεται μονομερώς από τον ίδιο.

γ) Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο ή να εκτελεί έργα για οποιονδήποτε τρίτο, συμπεριλαμβανομένων ανταγωνιστών της ψηφιακής πλατφόρμας.

δ) Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες και όχι με βάση τα συμφέροντα της ψηφιακής πλατφόρμας».

Με τη δε μετάβαση των εργαζομένων από τη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, που μπορεί κάποιοι να δουλεύουν, σε καθεστώς ανεξαρτήτων υπηρεσιών, ο εργαζόμενος χάνει:

– Την προστασία των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας περί κατώτατων μισθών και ημερομισθίων και στις συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι πολύ κατώτερα των νομίμων,

– Την προστασία των ανώτατων χρονικών ορίων εργασίας,

– Την καταβολή αποδοχών για υπερ-εργασιακή και υπερωριακή απασχόληση,

– Την προστασία των διατάξεων περί ελάχιστης ανάπαυσης του μισθωτού και της χορήγησης ρεπό,

– Την χορήγηση ημερών αδείας καθώς και των αποδοχών αυτών,

– Την καταβολή των Δώρων Εορτών και του επιδόματος αδείας,

– Την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης όταν λήξει η εργασιακή σχέση,

– Την προστασία των διατάξεων του Ν. 3850/2010 σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας, όπως αυτό συνεπάγεται και την μη χορήγηση των Μέσων Ατομικής Προστασίας (Μ.Α.Π) που οφείλει να παρέχει ο εργοδότης στον εργαζόμενο.

Ο κ. Καρούζος επισημαίνει ότι με το ζήτημα αυτό ασχολήθηκε έστω και καθυστερημένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο συνεδρίασε την 16η Σεπτεμβρίου 2021 και υιοθέτησε ψήφισμα σχετικά με τις δίκαιες εργασιακές συνθήκες, τα δικαιώματα και την κοινωνική προστασία για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμα. Διατυπώθηκε η ρητή πρόθεση να υποβληθεί πρόταση για οδηγία σχετικά με τους εργαζομένους σε πλατφόρμα, προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων σε αυτές και να αντιμετωπιστούν οι ιδιαιτερότητες της εργασίας, ώστε να εξασφαλιστούν δίκαιες και διαφανείς συνθήκες εργασίας.

Επίσης διατυπώθηκε ρητά η ανάγκη να διασφαλιστεί ένα υγιές και ασφαλές εργασιακό περιβάλλον και να παρέχεται πρόσβαση σε επαρκή και διαφανή κοινωνική προστασία.

Μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή πρακτική στις εν λόγω εταιρείες-ηλεκτρονικές πλατφόρμες είναι η εξής:

-αποκλειστικά σχέση εξαρτημένης εργασίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου στις πλατφόρμες (Ισπανία).

– πλήρης προστασία σε σχέση με το ωράριο, τον βασικό μισθό και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας (Ιταλία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο).

-λήψη ειδικών μέτρων για τον περιορισμό των εργαζομένων που θα θεωρούνται «αυτοαπασχολούμενοι», μέσω ενδιάμεσης κατηγορίας «ανεξάρτητων εργαζομένων» ή ενός μαχητού τεκμηρίου απασχόλησης. (Ηνωμένο Βασίλειο)

– μαχητό τεκμήριο απασχόλησης. (Βέλγιο, Κάτω Χώρες).

-επέκταση διατάξεων ασφάλειας και υγείας στην εργασία, στην προστασία τρίτων, και όχι μόνο των εργοδοτών και των απευθείας εργαζομένων τους (Ηνωμένο Βασίλειο).

-ειδική προστασία για τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησής τους, σχετικά με εργατικά ατυχήματα, επαγγελματική κατάρτιση, συνδικαλιστική δράση.(Γαλλία).

e-food: Το hashtag #Proud_efooder των εργαζομένων μετά τον σάλο με το #cancel_efood