Το δρόμο για το Ελεγκτικό Συνέδριο πήραν στις 29 Ιανουαρίου οι συμβάσεις των οδικών και σιδηροδρομικών έργων για την αποκατάσταση των υποδομών της Θεσσαλίας μετά τις καταστροφές του 2023, ωστόσο τον τελευταίο λόγο για την πορεία των έργων τον έχει η ΕΑΔΗΣΥ, η οποία θα αποφανθεί επί των προδικαστικών προσφυγών που υπέβαλε το σχήμα ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ-ΕΚΤΕΡ-ΕΡΕΤΒΟ-ΤΕΝΑ τον Δεκέμβριο, οι οποίες δεν αποκλείεται να φτάσουν και στο Συμβούλιο της Επικράτειας (ΣτΕ).

Ειδικότερα, η απόφαση που θα δώσει το πράσινο φως, για να «πάρουν μπρος» τα μηχανήματα των κατασκευαστών ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΤΚΑ και ΑΒΑΞ ή όχι, πρόκειται να καθαρογράφει και να κοινοποιηθεί από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων μέσα στον Φεβρουάριο.

1

Οι προσφυγές έφτασαν στην Ενιαία Αρχή – μια εκ των οποίων στην ολομέλεια – και συζητούνται από τις 27 Ιανουαρίου, με τα σενάρια να είναι τρία.

Είτε η ΕΑΔΗΣΥ θα απορρίψει τις προσφυγές με αποτέλεσμα να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που παρουσίασε ο Υπουργός στο «Thessaly Forum» στον Βόλο την Τετάρτη, που σημαίνει πως ολοκληρώνεται η διαδικασία υπογραφής συμβάσεων με τους αναδόχους και ξεκινούν τα έργα αποκατάστασης του οδικού και του σιδηροδρομικού δικτύου.

Από την άλλη, στην περίπτωση που η ΕΑΔΗΣΥ κάνει δεκτές τις προσφυγές των μικρότερων εργοληπτών, μιλάμε για νέο κύκλο καθυστερήσεων και ξεχνάμε το χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με το οποίο τα σιδηροδρομικά έργα θα ολοκληρωθούν σε βάθος 15 μηνών και τα οδικά σε 48 μήνες αντίστοιχα, δηλαδή 4 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης.

Ειδικότερα, το χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα υπαγορεύει τα έργα που η χρηματοδότησή τους προέρχεται από τα 600 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης να ξεκινήσουν πρώτα και να ολοκληρωθούν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026 και τα υπόλοιπα δηλαδή τα οδικά που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων να ακολουθήσουν.

Συνεπώς, η απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ αναμένεται καθοριστική στο «θρίλερ» των έργων καθώς σε περίπτωση που κάνει δεκτές τις προσφυγές θα ξεκινήσει νέα διαγωνιστική διαδικασία, με τα έργα να παίρνουν νέα παράταση.

Το τρίτο σενάριο, όπως το υπέδειξαν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις που αποκλείστηκαν από τους διαγωνισμούς των 1,35 δις. ευρώ, δείχνει τον δρόμο του ΣΤΕ.

Συγκεκριμένα, η κοινοπραξία των Δομική Κρήτης – ΕΚΤΕΡ – ΕΡΕΤΒΟ – ΤΕ.ΝΑ. έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως δεν προτίθεται να σταματήσει στις προδικαστικές προσφυγές, καθώς όπως έχει κάνει γνωστό ακόμα και αν δεν δικαιωθεί σκοπεύει να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, φτάνοντας ακόμα και στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τι σημαίνει αυτό; Εφόσον όλοι όσοι έχουν προσφύγει – Δομική Κρήτης, ΕΚΤΕΡ, ΕΡΕΤΒΟ και ΤΕ.ΝΑ – αποφασίσουν κοινώς την προσφυγή στο ανώτατο όργανο τότε σίγουρα ξεκινάει νέος γύρος περιπετειών για τα έργα στη Θεσσαλία, όχι όμως τόσο άμεσα παρεμποδιστικός για τη συνέχιση των διαδικασιών προς την οριστική υπογραφή των συμβάσεων και σε δεύτερο χρόνο προς την έναρξη των εργασιών στα σημεία.

Υπενθυμίζεται, πως έστω και ένα μέρος του σχήματος αρνηθεί τον δρόμο προς το ΣΤΕ οι προσφυγές φαίνεται να παγώνουν εδώ. Ωστόσο δεν φαίνεται πως το σχήμα έχει δείξει τις τελικές του διαθέσεις.

Τα έργα

Προ εκπλήξεως όπως δήλωσε ο Υπουργός (όπου έκπληξη η θετική απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ) μέσα σε διάστημα το πολύ δύο μηνών οι συμβάσεις των έργων θα έχουν φτάσει στην υπογραφή για την πίτα των έργων που έχει μοιραστεί στους «Big 4 ως εξής:

Η ΤΕΡΝΑ «χτύπησε» δύο οδικά έργα που αφορούν την αποκατάσταση ζημιών στους δρόμους των δήμων Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, και αντίστοιχα τις υποδομές στους δήμους Ζαγοράς-Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 418 εκατ. ευρώ.

Ακολούθως, η ΑΚΤΩΡ θα αναλάβει την υλοποίηση της αποκατάστασης των υποδομών των δήμων Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, και την αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας-Βόλου, έργα συνολικού προϋπολογισμού 322,9 εκατ. ευρώ.

Ο ΑΒΑΞ «κέρδισε» αντίστοιχα ένα οδικό και ένα σιδηροδρομικό έργο και συγκεκριμένα την αποκατάσταση των υποδομών Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, και την αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου-Καλαμπάκας, με συνολικό προϋπολογισμό τα 178 εκατ. ευρώ.

Και τέλος η ΜΕΤΚΑ ορίστηκε ανάδοχος για την αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα, έργο με προϋπολογισμό 173,6 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένεται το που θα «κληρωθεί» και το τελευταίο από τα τέσσερα σιδηροδρομικά έργα προϋπολογισμού 1.860.000 ευρώ, για το οποίο δεν έχει γίνει ακόμη σχετική ανάρτηση από το ΥΠΟΜΕ, ωστόσο φαίνεται πως δεν θα ξεφύγει από το χαρτοφυλάκιο των τεσσάρων.

Το χρονικό των προσφυγών

Το Υπουργείο ακολουθώντας έναν προγραμματισμό «fast track» έργων, εφαρμόζοντας το άρθρο 32 του νόμου 4412/2019, που διευκολύνει την διεξαγωγή γρήγορων διαδικασιών για την ανάθεση δημόσιων έργων κάτω από έκτακτες συνθήκες, όπως είναι αυτές στη Θεσσαλία η οποία μετράει τις πληγές της στο κομμάτι των υποδομών από τον Σεπτέμβριο του 2023, έστειλε τις προσκλήσεις για το σύνολο των έργων προϋπολογισμού 1,3 δισ. ευρώ στους μεγάλους παίκτες των κατασκευών ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΤΚΑ και ΤΕΡΝΑ στις 10 Δεκεμβρίου του 2024.
Μια επιλογή που πήρε το Υπουργείο με σκοπό της ταχύτερη και αποτελεσματικότερη περαίωση των έργων, με άξονα την εμπειρία που έχουν οι μεγάλοι κατασκευαστές της χώρας σε έργα υποδομής.

Η εξέλιξη αυτή ωστόσο δεν ευχαρίστησε τις κατασκευαστικές που διαθέτουν πτυχία κατώτερης εργοληπτικής τάξης, οι οποίες μέσω των Συντονιστικών Οργάνων των Εργοληπτικών Οργανώσεων ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκεια τους για τον αποκλεισμό τους από τη συμμετοχή σε έργα, που όπως αναφέρουν θα σήμαινε την αύξηση του ανταγωνισμού και την ωφέλεια στον χρόνο εκτέλεσής τους.

Τη στιγμή που το Υπουργείο «μιλούσε» για εμπειρία σε μεγάλα έργα δείχνοντας τις μεγάλες κατασκευαστικές, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν το «εισιτήριο» της 7ης τάξης έδειχναν την αντίθεσή τους λέγοντας πως οι τέσσερις μεγάλοι έχουν ήδη συγκεντρώσει υπερβολικά υψηλό ανεκτέλεστο συμβάσεων τεχνικών έργων, περίπου 18 δισ. ευρώ, και για αυτό υφίσταται έντονος προβληματισμός για τη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν σε αυτό, σε έγκαιρο χρόνο και τίμημα.

Και ενώ το επόμενο βήμα από τις 10 Δεκεμβρίου και την αποστολή των προσκλητηρίων στους μεγάλους ομίλους ορίστηκε στις 24 Δεκεμβρίου του 2024, με την αποσφράγιση των προσφορών για τα οδικά και σιδηροδρομικά έργα αποκατάστασης, η δυσαρέσκεια των μικρότερων εργοληπτών έγινε πράξη και έτσι κατατέθηκαν οι προδικαστικές προσφυγές από το σχήμα ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ-ΕΚΤΕΡ-ΕΡΕΤΒΟ-ΤΕΝΑ, «μπλοκάροντας» κατά τα φαινόμενα την εξέλιξη των έργων προς την οριστική ανάθεσή τους.

Πράγματι, η αποσφράγιση των προσφορών δεν ήρθε σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα στις 24 Δεκεμβρίου του ίδιου μήνα και τα έργα φάνηκε ότι μπλόκαραν για τα καλά, καθώς με απόφασή της η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων έκανε δεκτή εν μέρει την προσφυγή της παραπάνω κοινοπραξίας εταιριών, αποδεχόμενη τα ασφαλιστικά μέτρα.

Όπως έγινε γνωστό, η ΕΑΔΗΣΥ διέταξε τη μη υπογραφή των 8 συμβάσεων, μέχρι την έκδοση απόφασης επί της κύριας προδικαστικής προσφυγής, η συζήτηση της οποίας είχε προγραμματιστεί για το τέλος του Ιανουαρίου, ενώ από την άλλη απέρριψε το αίτημα περί αναστολής της διαδικασίας καθώς αυτή βρίσκεται πλέον σε προχωρημένο στάδιο με αποτέλεσμα να συνεχίσει το Υπουργείο με την αποσφράγιση των προσφορών.

Στη συνέχεια ακολούθησε η διαδικασία κατακύρωσης των προσωρινών αναδόχων και στην αποστολή των Σχεδίων Συμβάσεων στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον προβλεπόμενο προσυμβατικό έλεγχο.

Συγκεκριμένα, στο Ελεγκτικό Συνέδριο υποβλήθηκαν τα 4 οδικά έργα, 1 οδικό έργο που αφορά το παράπλευρο οδικό δίκτυο στην Θεσσαλία, 3 σιδηροδρομικά έργα και 2 φάκελοι Τεχνικών Συμβούλων για τα προαναφερόμενα έργα, ένας για τα οδικά και ένας για τα σιδηροδρομικά.

Επόμενο βήμα η απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ και η καθοριστική εκδήλωση των προθέσεων των μικρότερων εργοληπτών για συνέχεια.

Διαβάστε επίσης:

Κέιτ Μίντλετον: Όλοι ψάχνουν το Zara φόρεμά της

Τι φέρνει το Ελληνικό την επόμενη δεκαετία στην αθηναϊκή ριβιέρα