TAP: Μεγάλος εργοδότης και μεγάλο σχολείο

ADVERTORIAL

Τι κοινό έχουν οι γυναίκες που ονειρεύτηκαν πετιμέζι από ζαχαροκάλαμο στη Γενισέα Ξάνθης, οι υλοτόμοι στην Κυψέλη Νεστορίου, ο ξενοδόχος που αναβάθμισε ενεργειακά το ξενοδοχείο του στις Σέρρες, το λιμάνι Αλεξανδρούπολης κι ένας συγκολλητής σωλήνων; Όλοι αυτοί και άλλοι πολλοί βρέθηκαν στο πέρασμα του TAP και αυτό άλλαξε τη ζωή τους και βελτίωσε την ποιότητά της, ανοίγοντάς τους νέες δυνατότητες και προοπτικές.

Ο TAP, πριν ολοκληρωθεί και λειτουργήσει μεταφέροντας φυσικό αέριο, κατά την κατασκευή του, έχει κάνει ήδη διαφορά στις τοπικές κοινωνίες που τον φιλοξενούν. Έτσι, η δύναμη του TAP τα τελευταία δύο χρόνια δίνει πνοή στη βόρεια Ελλάδα, σε ακριτικές περιοχές, με περιορισμένη πρόσβαση σε πόρους. Δίνει ευκαιρίες, χρηματοδοτεί, προστατεύει, ενισχύει και υλοποιεί σχέδια και όνειρα απλών ανθρώπων, αλλάζοντας τη ζωή τους, βοηθώντας τους να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους.

Γιατί ο αγωγός TAP δεν πέρασε απλά από τη βόρεια Ελλάδα, πέρασε από τις ζωές των ανθρώπων της και έγινε ο Αρωγός τους.

Η μεγαλύτερη άμεση ξένη επένδυση

Ο TAP είναι μία από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα, συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, με πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία που ήρθε την ώρα που η ελληνική οικονομία το χρειαζόταν περισσότερο. Ήταν ένας κινητήριος μοχλός για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τόσο άμεσα, μέσω των εργοληπτών του TAP, όσο και έμμεσα, μέσω των πολλαπλασιαστικών οικονομικών οφελών (του επονομαζόμενου «δευτερογενούς αντίκτυπου» – spillover) σε όλη τη διάρκεια ζωής του αγωγού.

Είναι ενδεικτικό ότι, τονίζοντας τη σημασία των ξένων επενδύσεων και τη συνεισφορά του TAP, ο Επικεφαλής του Τμήματος Μικροοικονομικής Ανάλυσης και Πολιτικής του ΙΟΒΕ, Σβετοσλάβ Ντάντσεφ, που ήταν και ο υπεύθυνος σχετικής μελέτης για την επίδραση του TAP στην ελληνική οικονομία που είχε πραγματοποιηθεί το 2013, σημειώνει:

«Στη συγκυρία που βρισκόμαστε, με προβληματικό τραπεζικό τομέα, σημαντική απώλεια εισοδημάτων και δημοσιονομική στενότητα, οι ξένες επενδύσεις είναι ζωτικής σημασίας για την ελληνική οικονομία. Δημιουργούν δραστηριότητα σε μια οικονομία με πολύ υψηλή ανεργία και αναξιοποίητους παραγωγικούς πόρους.

Μια επενδυτική δαπάνη ξοδεύεται για την προμήθεια κεφαλαιούχων αγαθών, τόσο από το εξωτερικό όσο και από τη χώρα. Το μέρος της δαπάνης που ξοδεύεται στην εγχώρια οικονομία μεταφράζεται σε νέες θέσεις εργασίας, πρόσθετο εισόδημα και προστιθέμενη αξία που παράγεται από τις εγχώριες επιχειρήσεις που προμηθεύουν το επενδυτικό έργο. Επιπλέον, απαιτούνται αγαθά από συνδεδεμένους κλάδους που δεν συμμετέχουν άμεσα στο έργο, ενώ από τα εισοδήματα που δημιουργούνται οι εργαζόμενοι αγοράζουν καταναλωτικά αγαθά. Ως αποτέλεσμα, η συνολική επίδραση μιας επένδυσης έχει πολλαπλάσιο ύψος από την άμεση επίδραση που έχει στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο έργο».

Οι μεγάλης κλίμακας ξένες επενδύσεις, όπως ο TAP, συμβάλλουν άμεσα στην οικονομία μέσω άμεσων πληρωμών, όπως οι φόροι και οι εισφορές απασχόλησης κατά την κατασκευή και τη λειτουργία του και εθελοντικές συνεισφορές. Επιπλέον, η οικονομία ωφελείται έμμεσα μέσω του αντίκτυπου στην απασχόληση, στην προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών και τις επιδράσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Ταυτόχρονα οι μισθοί που εισπράττονται από τους εργαζόμενους που απασχολούνται στο έργο διαχέονται σε όλη την ευρύτερη αλυσίδα εφοδιασμού και μεταφράζονται σε καταναλωτικές δαπάνες, με αποτέλεσμα περαιτέρω κύκλους οικονομικής δραστηριότητας.

Από την άλλη πλευρά, οι εταιρείες που αποκτούν τεχνογνωσία ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στον TAP μπορούν να τη  χρησιμοποιήσουν σε άλλα παρόμοια έργα στο εξωτερικό, αυξάνοντας τις εξαγωγές τους.

Συνεισφορά διαρκείας στην απασχόληση

Ο TAP, κατά τη διάρκεια των εργασιών για την ολοκλήρωσή του, προσέφερε απασχόληση σε περισσότερους από 3.500 ανθρώπους που εργάστηκαν για την κατασκευή. Μεταξύ αυτών, εξειδικευμένοι επιστήμονες από τις τοπικές κοινωνίες, όπως οι  650 αρχαιολόγοι, ειδικοί στην αρχαιολογική έρευνα & εργάτες, οι 90 μηχανικοί (τοπογράφοι), οι 90 δικηγόροι και 70 ερευνητές κοινωνικοοικονομικών μελετών.

Επίσης προμηθεύτηκε αγαθά και υπηρεσίες από περισσότερες από 800 εταιρείες, μεταξύ των οποίων ήταν 142 κατασκευαστικές, 72 ξενοδοχειακές μονάδες, 35 εταιρείες περιβαλλοντικής διαχείρισης, 27 επιχειρήσεις εστίασης, 24 εταιρείες μεταφορών/ανυψώσεων, 9 εταιρείες καθαριότητας.

Όμως ένα έργο τόσο απαιτητικό, σύνθετο και υψηλής προστιθέμενης αξίας δεν σταματά να συνεισφέρει όταν ολοκληρώνεται, καθώς δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μακροχρόνια ενίσχυση της απασχόλησης.

Εκτός από μεγάλος εργοδότης, ο TAP αποδείχτηκε και μεγάλο σχολείο.

Οι υψηλής προστιθέμενης αξίας εργασίες που χρειάζονταν για την κατασκευή του και οι αυστηρές προδιαγραφές του απαιτούσαν εξειδικευμένη τεχνική γνώση σε ευρύ φάσμα ειδικοτήτων και οι εργαζόμενοι που την απέκτησαν εξασφάλισαν νέες εξειδικεύσεις προστιθέμενης αξίας, που τους άνοιξαν νέους επαγγελματικούς ορίζοντες.

Αντίστοιχα εξίσου σημαντική ήταν η συνεισφορά του TAP σε επαγγελματικές ευκαιρίες και σεμινάρια επιμόρφωσης στο πλαίσιο των δράσεων κοινωνικής ευθύνης.

Και όλα τα παραπάνω δεν είναι εκτιμήσεις ή ευχολόγια. Είναι πλέον πραγματικότητα, αφού μέσα στο 2019 το έργο ολοκληρώνεται. Οι ιστορίες των ανθρώπων που είδαν την ζωή τους να αλλάζει από τη μεγάλη επένδυση το επιβεβαιώνουν.

Αμανατίδου Αναστασία: Πετιμέζι από ζαχαροκάλαμο στη Γενισέα, με πολύ μεράκι, πολλή υπομονή και ατελείωτη αγάπη

Πετιμέζι από ζαχαροκάλαμο. Αυτό ονειρεύτηκε μία ομάδα πρωτοπόρων γυναικών από την πολυπολιτισμική κωμόπολη Γενισέα της Ξάνθης και με το βλέμμα στο μέλλον άντλησαν τεχνογνωσία από το παρελθόν, για να επαναφέρουν στο ελληνικό τραπέζι το πετιμέζι από ζαχαροκάλαμο.

Το προϊόν αυτό έχει μακρά τοπική ιστορία και οι γυναίκες της Γενισέας, αφού ερεύνησαν κι εντόπισαν τον παραδοσιακό σπόρο του ζαχαροκάλαμου, τον ίδιο που καλλιεργούσαν οι παππούδες τους στην περιοχή, άρχισαν να παράγουν πετιμέζι.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία και τη δυναμική του παραδοσιακού αυτού προϊόντος, ο αγωγός TAP στήριξε το εγχείρημα, εντάσσοντάς το στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επενδύσεις που πραγματοποιεί στις περιοχές από τις οποίες διέρχεται. Η τελευταία φάση της δωρεάς του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP AG) στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) «Γενισέα» ήταν η εγκατάσταση της γραμμής μεταποίησης.

Όπως λέει η Πρόεδρος της Κοινωνικής Συνεταιριστικής επιχείρησης Γενισέα, Αμανατίδου Αναστασία: «Γυναίκες με διαφορετικές καταγωγές κάναμε τον σύλλογο γυναικών και αναβιώσαμε την καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου. Αποφασίσαμε να κάνουμε το πετιμέζι με την τεχνογνωσία των γονιών μας που ήθελαν να το γευτούν πριν φύγουν και να το γνωρίσουμε και εμείς και τα παιδιά μας. Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε επαγγελματικά, αλλά ήμασταν έτοιμες να το σταματήσουμε γιατί δεν αντέχαμε οικονομικά. Τότε ο TAP χρηματοδότησε τη γραμμή μεταποίησης και είδαμε το όνειρό μας να γίνεται πραγματικότητα. Αυτή η προσπάθεια είναι γυναικεία υπόθεση. Με πολύ μεράκι, πολλή υπομονή και ατελείωτη αγάπη».

Νίκος Ντίνης: Για 10 χρόνια θα έχουμε δουλειά κι εγώ και τα παιδιά μου 

Λόγω έλλειψης διαθέσιμων πόρων, ο Δήμος Νεστορίου δεν μπόρεσε να εκπονήσει νέες διαχειριστικές μελέτες υλοτομίας μετά τη λήξη των προηγουμένων, το 2016. Οι μελέτες αυτές είναι απαραίτητες για την υλοτομία στην περιοχή, καθώς προσδιορίζουν τα μοντέλα εφαρμογής στη διαχείριση δασών, όπως και τον εκτιμώμενο όγκο ξυλείας που πρόκειται να κοπεί ανά τόπο και χρόνο. Χωρίς αυτές, οι υλοτόμοι δεν θα είχαν δουλειά και επομένως τρόπο να βιοποριστούν στην ακριτική αυτή περιοχή της χώρας.

Όμως για να γίνουν αυτές οι μελέτες, το κόστος ήταν 200.000 ευρώ, που δεν διέθετε ο Δήμος, ώστε να εξασφαλίσει τη βέλτιστη διαχείριση των δασών και να έχουν δουλειά οι 3.000 υλοτόμοι της περιοχής για 10 χρόνια.

Οι μελέτες έγιναν γιατί, τον Ιούνιο του 2017, o TAP ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση πέντε Διαχειριστικών Μελετών Δασών στον Δήμο Νεστορίου και οι έρευνες  αυτές επέτρεψαν στους υλοτόμους της περιοχής να συνεχίσουν τις αειφόρες υλοτομικές και άλλες δασικές πρακτικές τους.

Ο Νίκος Ντίνης, υλοτόμος στην περιοχή, σημειώνει: «Κάθε 10 χρόνια κάνουμε διαχειριστικές μελέτες. Μας λέει το δασαρχείο ποια δέντρα θα κόψουμε και εμείς όποια δέντρα λέει η διαχειριστική μελέτη, που σημαδεύονται με κόκκινη μπογιά, αυτά κόβουμε. Κόβοντας τα παλιά το δάσος αναγεννιέται και για 10 χρόνια θα έχουμε δουλειά κι εγώ και τα παιδιά μου».

Οι μελέτες εξασφαλίζουν επίσης την περιβαλλοντικά κατάλληλη, κοινωνικά ευεργετική και οικονομικά βιώσιμη διαχείριση των δασών για τις σύγχρονες και μελλοντικές γενιές.

Χρήστος Δούκας: Για το λιμάνι στην Αλεξανδρούπολη ο πήχης έχει ανέβει ψηλά

Ο Χρήστος Δούκας είναι ο Πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης και κατάφερε να φέρει στο λιμάνι Αλεξανδρούπολης το ήμισυ των συνολικών προμηθειών σε μηχανήματα και σωλήνες του έργου, αλλάζοντας τον αρχικό σχεδιασμό.

Το πέρασμα των υλικών του TAP από το λιμάνι εξασφάλισε σημαντικά έσοδα και θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα το έβαλε στον παγκόσμιο  χάρτη διακίνησης φορτίων, ενώ απέκτησε την εμπειρία και τη φήμη για να συνεχίσει και με τα επόμενα ενεργειακά έργα στην περιοχή.

 «Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε η προμήθεια των σωλήνων να γίνει από τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας. Τότε με δική μας παρέμβαση, με επιχειρήματα οικονομικά και κοινωνικά,  πετύχαμε και αλλάξαμε ένα διεθνές πρότζεκτ -κάτι που δεν αλλάζει εύκολα-, ώστε οι παραδόσεις να γίνονται κι από  το λιμάνι Αλεξανδρούπολης. Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι του αγωγού είδαν ότι οικονομικά τούς συμφέρει και ότι είναι δίκαιο για τον τόπο, παρότι ήταν πολύ δύσκολο να γίνει μια τέτοια αλλαγή. Τελικά άλλαξε ο αρχικός σχεδιασμός και οι παραδόσεις έγιναν και στα δύο λιμάνια, Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, ανάλογα με την πορεία του έργου.

Για δύο χρόνια δούλεψε κόσμος στο λιμάνι, λιμενεργάτες, φορτηγά, τσάπες, γερανοί, μεταφέρθηκαν 55.000 τόνοι υλικών και ήταν πολύ θετική η επίδραση του TAP στην τοπική κοινωνία, καθώς εξασφαλίστηκε ένα εισόδημα που ενίσχυσε την τοπική οικονομία. Ήρθαν πλοία τα οποία δεν είχαν έρθει ποτέ στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και έγινε το crash test του λιμανιού αποδεικνύοντας ότι μπορεί να αντεπεξέλθει.

Το λιμάνι πλέον μπήκε στον παγκόσμιο χάρτη διακίνησης. Με την εμπειρία που αποκτήσαμε προσδοκούμε και στα επόμενα ενεργειακά έργα να πρωταγωνιστήσει το λιμάνι.

Ο αγωγός και όλη η διαδικασία ήταν ένα μεγάλο σχολείο, ένας μεγάλος οδηγός και μια τεράστια εμπειρία. Είμαστε πια ώριμοι και έτοιμοι. Τώρα ο πήχης έχει ανέβει ψηλά».

Δημήτρης Χατζήπαπας, συγκολλητής σωλήνων: «Απέκτησα μια νέα, ειδική δεξιότητα»

Εκατοντάδες συγκολλητές, μηχανικοί όλων των ειδικοτήτων, εργατικό προσωπικό, επιθεωρητές και εργαστήρια δοκιμών, είναι μόνο μερικές από τις βασικές ειδικότητες που απασχολήθηκαν στο έργο κατασκευής του αγωγού TAP. Οι υψηλές προδιαγραφές δεν αποτέλεσαν εμπόδιο,  καθώς το Ελληνικό Ινστιτούτο Συγκολλήσεων, μέλος στον Παγκόσμιο (IIW) και Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συγκολλήσεων (EWF), για αντεπεξέλθει στη ζήτηση των ειδικοτήτων του συγκεκριμένου έργου, πραγματοποίησε  εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που προίκισαν για όλη τους τη ζωή όσους τα παρακολούθησαν.

Ο Δημήτρης Χατζήπαπας είναι συγκολλητής σωλήνων και είχε δουλέψει πολλά χρόνια σε αγωγούς. Η ευκαιρία που του έδωσε ο TAP δεν ήταν μόνο δουλειά, αλλά απέκτησε και μια νέα δεξιότητα, μαθαίνοντας τεχνικές που πριν δεν γνώριζε και επομένως απέκτησε μια ειδίκευση που του ανοίγει νέους δρόμους.

«Αυτό το έργο το ευχαριστήθηκα, γιατί είναι κάτι καινούριο και κυρίως γιατί προχώρησα παραπέρα και έμαθα πολλά. Αρχικά, εκπαιδεύτηκα σε μια ιδιαίτερη τεχνική συγκόλλησης, που δεν την ήξερα καν. Πριν ξεκινήσει το έργο, πήρα μέρος σε σεμινάρια δύο μηνών, στα οποία μας έμαθαν αυτήν τη μέθοδο. Μάλιστα ήταν η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Έτσι, απέκτησα και μια νέα, ειδική δεξιότητα.

Και μπορεί στην αρχή να μας φαινόντουσαν όλα λίγο παράξενα, αλλά στο τέλος όλοι κερδίσαμε γενικά… καλά πράγματα. Είδαμε για παράδειγμα με πόση ασφάλεια δουλεύουν οι ξένοι και μας έγινε βίωμα. Σε τέτοιο βαθμό που πλέον προσέχουμε σε όλα, ακόμα και στο όριο ταχύτητας. Νιώθω ότι με αυτό το έργο γίναμε λίγο πιο πολύ Ευρωπαίοι σε θέματα ασφάλειας και κανόνων. Στον αγωγό, δούλεψα σχεδόν δύο χρόνια και μου άρεσε πολύ. Και σαν έργο και σαν συνθήκες. Θα ήθελα πολύ να δουλεύω έτσι».

Χρήστος Κωνσταντινίδης: «Αναβάθμισα ενεργειακά το σύνολο του ξενοδοχείου»

«Ανάσες» ζωής πήραν τα ξενοδοχεία της βόρειας Ελλάδας, της Ροδόπης, της Κομοτηνής, των Σερρών και όλων των πόλεων κοντά στη διαδρομή του TAP, χάρη στην παρουσία των εργαζομένων για την κατασκευή του. Εκατοντάδες εργαζόμενοι για την κατασκευή του έργου έμειναν στα ξενοδοχεία της περιοχής, τα οποία ανέλπιστα, καλοκαίρι και χειμώνα, παρουσίαζαν πληρότητα 100%.

Το ξενοδοχείο του κ. Χρήστου Κωνσταντινίδη στις Σέρρες υπήρχε πολλά χρόνια πριν περάσει ο TAP. Όμως, με το πέρασμά του, η επιχείρηση ενισχύθηκε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα γιατί, όπως λέει, «ο αγωγός ενίσχυσε τη ρευστότητά μας και μακροπρόθεσμα γιατί αναβαθμίσαμε ενεργειακά το σύνολο του ξενοδοχείου και βελτιώσαμε τις συνθήκες ασφάλειας και υγιεινής και είμαστε καλύτεροι και για το μέλλον».