Κενό έμεινε  το εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας στο οποίο θα έπρεπε να βρίσκεται  ο άλλοτε πανίσχυρος εκδότης, Σταύρος Ψυχάρης, στη δίκη του για τα  «επισφαλή» δάνεια που έπαιρνε επί επτά χρόνια, διατηρώντας την κυριαρχία του στον Τύπο.

Τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο πρώην εκδότης ,  τον κράτησαν  μακριά από την αίθουσα του δικαστηρίου. 

Παρόντες σε κάθε συνεδρίαση του δικαστηρίου ήταν μόνο οι συνήγοροί του, κορυφαίοι ποινικολόγοι  οι οποίοι είχαν αναλάβει να ενημερώνουν το Στ. Ψυχάρη για την εξέλιξη της δίκης του.

Ο άλλοτε επικεφαλής του ΔΟΛ δεν εμφανίστηκε ούτε για να απολογηθεί.  Το όνομά του, κάθε φορά, κυριαρχούσε στη διαδικασία αλλά ο ίδιος είχε προτιμήσει να είναι απών. 

Όσοι γνωρίζουν την επιβαρυμένη υγεία του, χαρακτηρίζουν   μάλλον αναμενόμενη τη στάση του.

Όλα αυτά τα χρόνια άλλωστε πολλά άλλαξαν και ο Στ. Ψυχάρης θα ήταν σίγουρα ο τελευταίος που θα επεδίωκε την ..έκθεση της δημόσιας εικόνας του η οποία είναι πλέον  διαφορετική.

Γιατί κατηγορείται ο Ψυχάρης

Η εικόνα όμως του πρώην κραταιού εκδότη  «μονοπώλησε» τη διαδικασία, μέσα από τις καταθέσεις των μαρτύρων αλλά και τις απολογίες του 10 στελεχών της Alpha Bank. 

Ως ηθικός αυτουργός  της απιστίας κατηγορείται  ο πρώην εκδότης ο οποίος φέρεται ότι εκμεταλλευόμενος την καλή του σχέση με τα τραπεζικά στελέχη, πέτυχε τη δανειοδότησή του, χωρίς επαρκείς διασφαλίσεις.

Αξιολογώντας πάντως τα στοιχεία που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, η εισαγγελέας της έδρας δεν φάνηκε να συμφωνεί με την κατηγορία, ζητώντας να απαλλαγούν τόσο ο Στ. Ψυχάρης όσο και τα στελέχη της Alpha Bank.

Η απαλλακτική πρόταση της εισαγγελέως

Στην αγόρευσή της, η  εισαγγελική  λειτουργός δεν πείστηκε πως ήταν βλαπτικές για τα συμφέροντα της τράπεζας οι ενέργειες στις οποίες προχώρησαν τα στελέχη της, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. 

Αντίθετα, όπως τόνισε, οι ρυθμίσεις που έγιναν, με ήταν απολύτως σύννομες και εξασφάλιζαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, την περιουσία της τράπεζας, η οποία είχε προχωρήσει ήδη στο δανεισμό του επιχειρηματία Σταύρου Ψυχάρη.

Σύμφωνα με την εισαγγελική λειτουργό, δεν αποδείχτηκε ότι ζημιώθηκε η τράπεζα και με ποιο ποσό από τα δάνεια και τους χειρισμούς που έγιναν σε αυτά.

Τι βάρυνε για την εισαγγελέα

Σε κάθε περίπτωση, επρόκειτο για ενέργειες θετικές  που απέτρεπαν την κατάρρευση της επιχείρησης και τον κίνδυνο να βρεθούν 2.500 εργαζόμενοι στο δρόμο.

Οι ίδιες, άλλωστε, ενέργειες γίνονταν σε πολλές άλλες επιχειρήσεις, κατά την περίοδο της κρίσης. «Κάθε τραπεζική πρακτική ενέχει πάντα έναν κίνδυνο και, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να λειτουργεί αυτός αποτρεπτικά στο τραπεζικό σύστημα, γιατί τότε δε θα κινείται τίποτα», , είπε η εισαγγελική λειτουργός η οποία πρόσθεσε πως ο  Σταύρος Ψυχάρης, μέχρι το 2010 ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του στην τράπεζα και φαινόταν φερέγγυος. 

Για αυτό  και τα τραπεζικά στελέχη, ακολουθώντας  τη συνήθη πρακτική, προτίμησαν να τον διευκολύνουν, με δεδομένες μάλιστα τις εκτιμήσεις που υπήρχαν, για σύντομη ανάκαμψη της οικονομίας και κατά συνέπεια και του ΔΟΛ.

Οι σχέσεις Ψυχάρη με τα τραπεζικά στελέχη

Εξάλλου, όσον αφορά στον Σταύρο Ψυχάρη, η Εισαγγελέας έκρινε ότι δεν είχε ιδιαίτερη σχέση φιλίας με τους κατηγορούμενους υπαλλήλους της τράπεζας, εκτός των τραπεζικών του συναλλαγών.

Γιατί στήριξαν τον Ψυχάρη οι τράπεζες

“Δεν πυροβολείς τον δανειολήπτη σου σε τέτοιες ακραίες οικονομικές καταστάσεις όπως αυτές που περνούσε η χώρα, γιατί ο πρώτος που θα χάσει θα είναι η τράπεζα”

Με τα λόγια αυτά, υπεραμύνθηκαν τα τραπεζικά στελέχη των χειρισμών που έκαναν με τις δανειοδοτήσεις του διαδόχου του Χρήστου Λαμπράκη στον ΔΟΛ, τονίζοντας πως μοναδικό τους γνώμονα είχαν το συμφέρον της τράπεζας. 

Όπως μάλιστα εξήγησαν στο δικαστήριο,   το συμφέρον τους ήταν να στηρίξουν την πιο κραταιά επιχείρηση Μέσων Ενημέρωσης της χώρας ώστε να μην βρεθεί εκτεθειμένη η τράπεζα και να εξυπηρετούνται οι απαιτήσεις της.

Ουδεμία μομφή για τους χειρισμούς στα δάνεια Ψυχάρη από το νυν ΔΣ της Alpha Bank

Σύμφωνα με τις απολογίες των στελεχών της τράπεζας , ακόμη και το νυν Διοικητικό Συμβούλιο της Alpha που  απασχολήθηκε διεξοδικά με την “υπόθεση Ψυχάρη-ΔΟΛ”, αξιολογώντας  όλα τα δεδομένα ειδικά μετά την εισαγωγή της χώρας σε μηχανισμό στήριξης και την πτωτική πορεία των μιντιακών επιχειρήσεων, δεν τους απέδωσε καμία μομφή, αφού έκρινε ότι  “έλαβαν μία εύλογη απόφαση”.

Στο «σφυρί» τα ακίνητα Ψυχάρη σε Αθήνα και Αράχοβα

Υπερασπίζοντας  την ορθότητα της επιλογή στήριξης στο Στ. Ψυχάρη, εκείνη την περίοδο, τα τραπεζικά στελέχη, τόνισαν επίσης πως μέχρι στιγμής η Τράπεζα έχει ανακτήσει περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ από αναγκαστικές εκτελέσεις, πωλήσεις τίτλων του ΔΟΛ, πλειστηριασμούς ακινήτων του κ. Ψυχάρη (μεταξύ αυτών και στο Πόρτο Χέλι) , πωλήσεις ξένων χαρτοφυλακίων κ.α.

Στο ποσό αυτό , όπως επεσήμαναν, συμπεριλαμβάνονται και 11 εκατομμύρια ευρώ από περιουσιακά στοιχεία του υιού Ψυχάρη. 

Ανέφεραν επίσης ότι άμεσα αναμένονται άλλες δύο εκπλειστηριάσεις ακινήτων σε Αθήνα και Αράχοβα. 

Μάλιστα όλοι τους, απαντώντας σε ερωτήσεις της έδρας για το ύψος της ζημιάς της τράπεζας είπαν πως είναι αδύνατο να υπολογιστεί αν και πόση είναι καθώς η διαδικασία ανάκτησης συνεχίζεται και θα πάρει χρόνια ώστε να ολοκληρωθεί.

Η αντίστροφη μέτρηση για το Στ. Ψυχάρη

Οι κατηγορούμενοι επεσήμαναν ότι μέχρι τα τέλη του 2016 ο ΔΟΛ και ο κ. Ψυχάρης εξυπηρετούσαν κανονικά τα δάνεια τους.

Για τις δανειοδοτήσεις και τις ρυθμίσεις που δόθηκαν στον κ. Ψυχάρη μετά το πρώτο Μνημόνιο , όλα τα στελέχη της Τράπεζας που βρέθηκαν στο βήμα του δικαστηρίου είπαν πως από όταν ο ΔΟΛ μπήκε σε χαμηλότερη κλίμακα της πιστοληπτικής ικανότητας , το διάστημα 2009 έως τον Μάιο του 2010 -οπότε το χρηματιστήριο είχε πτώση 50%- η τράπεζα εξέτασε την υπόθεση και είχε μόνο δύο επιλογές: Ή να καταγγείλει τις συμβάσεις ή να τις ρυθμίσει, να τηρήσει στάση αναμονής, ώστε να μην χάσει. Όπως μάλιστα είπαν , μέχρι τότε ο ΔΟΛ ήταν μία υγιής επιχείρηση με τζίρο 300 εκατομμύρια ετησίως και δανειοδοτήσεις στα 100 εκατομμύρια.

Μονόδρομος η δανειοδότηση

Κατά τους κατηγορούμενους “φαινόταν μονόδρομος” η επιλογή της στήριξης της επιχείρησης με δεδομένο ότι μετά το πρώτο μνημόνιο οι προβλέψεις ήταν ότι η χώρα θα ανακάμψει στα δύο έτη και επομένως θα ανέκαμπτε και η οικονομία και θα αυξάνονταν ξανά η διαφημιστική δαπάνη που τότε εμφάνιζε πτώση της τάξης του 70% , λόγος για τον οποίο ο κλάδος των ΜΜΕ ήταν ο πρώτος που επλήγη από την οικονομική κρίση.

Κρίθηκε τότε πως αν σε εκείνη την περίοδο “έσπαγαν” το κάλυμμα τους , δηλαδή τις μετοχές του ΔΟΛ , θα έπαιρναν μερικές χιλιάδες ευρώ , ενώ θα προκαλούσαν μία τεράστια αναστάτωση στην αγορά. “Θα δίναμε “σήμα” πως ο ΔΟΛ έχει πρόβλημα”.

Όπως ανέφεραν , “αποφασίσαμε ότι έπρεπε να αναπληρώσουμε τα καλύμματα μας μέσω συγκεκριμένων ενεργειών”. Υπογράμμισαν δε, πως οι άλλες τράπεζες που “ήταν εκτεθειμένες στον ΔΟΛ με δάνεια ύψους σχεδόν 100 εκατομμυρίων δεν έδρασαν διαφορετικά από την ALPHA: “πήραν αντίστοιχες αποφάσεις”.

Αποφεύχθηκε ζημία 30 εκ. ευρώ για τις τράπεζες

Οι κατηγορούμενοι εμφανίστηκαν απολύτως βέβαιοι πως στην συγκεκριμένη συγκυρία δρούσαν διαφορετικά “η τράπεζα θα είχε υποστεί ζημιά τουλάχιστον 30 εκατομμυρίων ευρώ”.

Έτσι με σκοπό να αγοράσει ο κ. Ψυχάρης όλες τις μετοχές του ΔΟΛ και να αποσυρθεί η μετοχή από το ΧΑΑ ,όπου η απώλειες της μετοχής της ήταν της τάξης του 70%, ώστε να ξεκινήσει πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της επιχείρησης , αποφασίστηκε το 2012 η νέα δανειοδότηση , ύψους περίπου 14,5 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να αγοραστούν οι μετοχές του κ. Ρέστη καθώς και συγγενών του Χρήστου Λαμπράκη. 

Παράλληλα , όπως είπαν οι κατηγορούμενοι, σε αυτό το ποσό σχεδόν τα μισά αφορούσαν την προσπάθεια ισορρόπησης της εταιρίας ώστε να μπει σε αναδιάρθρωση. 

Για τα ποσά αυτά , όπως τόνισαν , η τράπεζα έλαβε εξασφαλίσεις τόσο σε ακίνητα του ίδιου του κ. Ψυχάρη και του γιού του, όσο και σε άυλους τίτλους που κατείχε ο κ. Ψυχάρης και απαίτησε λειτουργική αναδιάρθρωση της επιχείρησης με σχέδιο που καταρτίστηκε και εγκρίθηκε από την Thorton.

Το κοινοπρακτικό δάνειο των τραπεζών

Στο ίδιο πλαίσιο συναποφασίστηκε με τις άλλες δύο συστημικές τράπεζες (ΕΤΕ και ΠΕΙΡΑΙΩΣ) η σύναψη κοινοπρακτικού δανείου ύψους περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ ενώ σε αντίστοιχη σύμβαση προχώρησε και η Eurobank η οποία λόγω μικρού ποσοστού στο κοινοπρακτικό των τριών, θέλησε να προχωρήσει με πανομοιότυπο τρόπο αλλά κατά μόνας. Σύμφωνα με τα απολογούμενα στελέχη “με το κοινοπρακτικό είχαμε εμπράγματες εξασφαλίσεις για όλα τα περιουσιακά στοιχεία..τα πάντα”.

Το μοντέλο του ΔΟΛ και σε άλλες επιχειρήσεις

Οι κατηγορούμενοι τόνισαν πως όλα αυτά δεν τα εφάρμοσαν μόνο στην περίπτωση του κ. Ψυχάρη και του ΔΟΛ αλλά και σε πολλές άλλες επιχειρήσεις που με την κρίση στην χώρα εμφάνιζαν τα ίδια προβλήματα. “Κάποιες από αυτές τα κατάφεραν κάποιες άλλες δεν άντεξαν”.

Δάνειο 200 εκ. ευρώ στη ΔΕΗ

Ένας μάλιστα εκ των απολογουμένων τόνισε πως μόλις πριν λίγες ημέρες οι τράπεζες έδωσαν δάνειο 200 εκατομμυρίων στην ΔΕΗ και συνέχισε “Η ΔΕΗ έχει χρέη 900 εκατομμύρια ευρώ. Θα βρεθώ κατηγορούμενος και για αυτό” ερώτηση που δεν έμεινε αναπάντητη από πολλούς συνηγόρους που με χιουμοριστική διάθεση έλεγαν “βέβαιον” κάποιοι και “πιθανόν” κάποιοι άλλοι.

 

Οι  «περικοπές» στο ΔΟΛ έφεραν την πρόσκαιρη ανάκαμψη

Σύμφωνα με τους κατηγορούμενους η στόχευση των τραπεζών για αναδιάρθρωση ουσιαστικά ξεκίνησε να εφαρμόζεται με επιτυχία καθώς ο ΔΟΛ κατάφερε , με απολύσεις , κλείσιμο θυγατρικών και περικοπές δαπανών, να εμφανίσει “μία μικρή ανάκαμψη το 2014” και να μειώσει τα ετήσια λειτουργικά του έξοδα του από τα 120 εκατομμύρια στα 60 εκατομμύρια ευρώ. 

“Όμως την επόμενη χρονιά, που οι εκτιμήσεις ήταν για “ανάκαμψη της χώρας” ..τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ομαλά. Ειδικά μετά τα capital controls οι συνθήκες άλλαξαν ραγδαία: “υπήρχε παντού ασφυξία. 

Η εικόνα πλέον ήταν άλλη. Τότε προχωρήσαμε σε καταγγελία των συμβάσεων καθώς οι προβλέψεις ήταν για δύο χρόνια σκληρής ύφεσης».

Η διαδικασία θα συνεχιστεί στις 18 Σεπτεμβρίου με τις αγορεύσεις των συνηγόρων υπεράσπισης και στη συνέχεια το δικαστήριο θα προχωρήσει, στην έκδοση της απόφασής του.