«Μικροί μεγάλοι εν δράσει».

Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων.

Όπως στην ελληνική ταινία του 1963, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο αξεπέραστος κωμικός ηθοποιός, Λάμπρος Κωνσταντάρας, όπου όλοι αναζητούν το ταίρι τους, έτσι και στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, μικρότεροι και μεγαλύτεροι παίκτες με το βλέμμα στην επόμενη μέρα βολιδοσκοπούν και εξετάζουν νέες συνεργασίες και εξαγορές.

Η ατάκα «όλοι συζητούν με όλους» ακούγεται όλο και πιο συχνά από χείλη ανθρώπων που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις, οι οποίοι θεωρούν θέμα χρόνου να εκδηλωθεί κάποια θεαματική κίνηση από τις ισχυρές δυνάμεις του χώρου.

Σύμφωνα με απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες η αλυσίδα Bazaar της οικογένειας Βερούκα δέχτηκε δυο διαδοχικές προτάσεις εξαγοράς από τις εταιρείες, «Μασούτης» και «Κρητικός», αντίστοιχα.

Ωστόσο, καμία από τις δυο δεν προχώρησε στο επόμενο στάδιο καθώς ο ιδιοκτήτης διαμήνυσε στους ενδιαφερόμενους πως η εταιρεία δεν πωλείται.

Στο «κυνήγι»… εξαγορών βρίσκεται και η αλυσίδα Πέντε – Γαλαξία. Η διοίκηση της τελευταίας, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές κατέθεσε πρόσφατα πρόταση εξαγοράς σε τοπική αλυσίδα της Πελοποννήσου, η οποία αριθμεί 26 καταστήματα και εμφανίζει τζίρο περίπου 40 εκατ. ευρώ.

Η πρόταση ωστόσο δεν τελεσφόρησε καθώς δεν κατάφεραν να βρουν κοινό τόπο στο οικονομικό σκέλος. Τη συγκεκριμένη αλυσίδα λέγεται πως είχε προσεγγίσει και η ΑΒ Βασιλόπουλος, η διοίκηση της οποίας δηλώνει ξεκάθαρα πως παρακολουθεί την αγορά και έχει «τα αυτιά και τα μάτια της ανοιχτά» σε πιθανές ευκαιρίες.

Κάποιες πληροφορίες, οι οποίες δεν επιβεβαιώνονται θέλουν τη θυγατρική του ολλανδικού ομίλου Ahold Delhaize να έχει κάνει κρούση σε αλυσίδα μεσαίου βεληνεκούς, η οποία διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο καταστημάτων και έχει αλματώδη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.

Λέγεται πως το δίκτυό της «δένει» άψογα με αυτό της ΑΒ Βασιλόπουλος και θα μπορούσε να δώσει νέα πνοή και ώθηση στα σχέδιά της.

Η συγκέντρωση δυνάμεων στον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια. Πήρε ωστόσο διαστάσεις μετά την είσοδο της ελληνικής οικονομίας στον «αστερισμό των Μνημονίων» και των σκληρών πολιτικών λιτότητας και κορυφώθηκε στα μέσα της περασμένης δεκαετίας με τις εξαγορές του «Μαρινόπουλου» από την Σκλαβενίτης και του «Βερόπουλου» από τον όμιλο METRO – My Market της οικογένειας Παντελιάδη.

Η πανδημία του κορονοϊού φαίνεται να επιταχύνει τις διεργασίες ενώ κάποιοι θεωρούν πως βρισκόμαστε προ των πυλών ενός νέου κύκλου βίαιης συγκέντρωσης του κλάδου.

«Υπάρχει έντονη κινητικότητα, με τους μικρότερους να αναζητούν εναγωνίως να προσδεθούν σε μεγαλύτερα σχήματα λόγω της πίεσης που υφίστανται από τον ανταγωνισμό», σημειώνουν παράγοντες της αγοράς και προεξοφλούν νέες αλλαγές στον χάρτη του λιανεμπορίου. Ενδεικτικά αναφέρουν την πρόθεση της ρωσικής Mere να δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα αλλά και τις πληροφορίες περί αποχώρησης του «Bazaar» και της «Κρητικός» από τον όμιλο αγορών ΕΛΟΜΑΣ, ο οποίος εκπροσωπεί μικρομεσαία σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα.

Μετά την φρενίτιδα, το κοντέρ σχεδόν… μηδένισε

Οι πιέσεις που έχει αρχίσει να υφίσταται η κατανάλωση εκτιμάται πως θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις. Μετά την «εκτόξευση» που κατέγραψαν την περίοδο του Lockdown, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ άρχισαν να «προσγειώνονται» σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με την όποια δυναμική να εξασθενεί.

Το «κοντέρ» σχεδόν μηδένισε καθώς σύμφωνα με στοιχεία της IRI, τον Ιούλιο οι πωλήσεις των ταχυκίνητων κωδικών είναι οριακά αυξημένη (+0,4%), με την κατηγορία των τροφίμων μάλιστα να είναι πτωτική (-1,7%). Αντίθετα, τα είδη προσωπικής υγιεινής, τα οικιακά είδη και τα υπόλοιπα είναι ανοδικά με 2,1%, 7,8% και 5,3% αντίστοιχα.

Πολλοί εκτιμούν πως συνολικά η φετινή χρονιά θα είναι οριακά θετική για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, κάτι για το οποίο προειδοποιούσαν από την πρώτη στιγμή κορυφαία στελέχη του χώρου καθώς έβλεπαν πως η καταναλωτική φρενίτιδα που παρατηρήθηκε αμέσως μετά την έλευση του πρώτου κρούσματος στην Ελλάδα είχε ημερομηνία λήξης.

Βέβαια, «δεν είναι όλοι στην ίδια μοίρα». Ο Σκλαβενίτης είναι ο «μεγάλος κερδισμένος».

Και αυτό γιατί διαθέτει τα περισσότερα υπερμάρκετ που αυτή την περίοδο αποτελούν πόλο έλξης των καταναλωτών στην εποχή του Covid-19 (+8,1% αύξηση πωλήσεων) και ταυτόχρονα ευνοήθηκε τα μάλα από την παραμονή αρκετών Αθηναίων στην πρωτεύουσα στη διάρκεια του καλοκαιριού καθώς διατηρεί το μεγαλύτερο δίκτυο στην Αττική.

Εξίσου καλά κινείται και η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Lidl και η «Γαλαξίας» που διατηρεί τους καταναλωτές της.

Πιέσεις για μετάθεση επιταγών στο HORECA

Από την άλλη πλευρά, προβλήματα αντιμετωπίζουν όσοι λιανέμποροι προμηθεύουν εστιατόρια και ξενοδοχεία σε τουριστικές περιοχές, τα οποία υφίστανται ισχυρό πλήγμα από την καθίζηση του τουρισμού.

Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις μικρομεσαίων αλυσίδων στα νησιά της Ρόδου και της Κρήτης όπου η κάμψη κυμαίνεται από 20% και φθάνει έως και 65% στο συγκεκριμένο τομέα.

Το πιο ανησυχητικό είναι ο κίνδυνος αθέτησης των επιταγών καθώς πολλοί ξενοδόχοι και εστιάτορες ζητάνε διαρκώς να μετατεθεί όλο και πιο πίσω η ημερομηνία είσπραξής τους. Κάποιοι μάλιστα, επιδιώκουν να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους τη νέα χρονιά επικαλούμενοι την κατάρρευση των εσόδων τους λόγω της πανδημίας.

Κάτι που δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτό αφού η συγκεκριμένη διευκόλυνση «χτυπάει» αυτόματα στο cash flow και πληγώνει την ρευστότητα, σε μια εποχή που και το τελευταίο σεντ είναι πολύτιμο.