Οικογένεια Σκλαβενίτη
Σαν κεραυνός εν αιθρία έπεσε το πρωί της Κυριακής, 1 Απριλίου, στον επιχειρηματικό -και όχι μόνο- κόσμο της χώρας η είδηση του θανάτου του Στέλιου Σκλαβενίτη. Άλλωστε ήταν αυτός που, μαζί με τα δύο αδέλφια του, τον Γεράσιμο και τη Μαρία, βρίσκονταν στο τιμόνι του Ομίλου οδηγώντας τον σε μια ιδιαίτερα απαιτητική εποχή και ήταν εκείνοι που έβαλαν την υπογραφή τους σε μία από τις σημαντικότερες στην Ελλάδα και από τις πιο προβεβλημένες ταυτόχρονα κινήσεις των τελευταίων ετών: την εξαγορά του «Μαρινόπουλου» και τη συγχώνευση με αυτόν.
Η κίνηση αυτή, όμως, είναι απλώς το τελευταίο κεφάλαιο στην ιστορία του ομίλου Σκλαβενίτη, που ιδρύθηκε το 1954 από τους Ιωάννη Σκλαβενίτη, Σπύρο Σκλαβενίτη και τον Μιλτιάδη Παπαδόπουλο (αρχικά ως «Χονδρέμπορος»). Ένας όμιλος που έμελλε να κάνει γνωστό το σλόγκαν «τόσο φθηνά όσο πουθενά», που έχει συνδεθεί με τα σουπερμάρκετ «Σκλαβενίτης» ήδη από την ίδρυση του πρώτου από αυτά, τον Φεβρουάριο του 1969, στο Περιστέρι.
Μια οικογένεια που έχει στο αίμα της το εμπόριο
Ο Στέλιος Σκλαβενίτης και τα δύο αδέλφια του ήταν την τρίτη γενιά της οικογένειας που κρατούσε στα χέρια της το τιμόνι του ομίλου. Μιας οικογένειας που είχε πάντα στενότατους δεσμούς με το εμπόριο και η οποία κατάφερε, με όραμα, να ανέβει στην κορυφή.
Η ιστορία της οικογένειας ξεκινά από τη Λευκάδα, το 1920, με μια εταιρεία εισαγωγών ξυλείας κι εξαγωγών κρασιών. Το 1936 όμως ένα ατύχημα με μια μεγάλη παρτίδα εμπορευμάτων που προοριζόταν για αποστολή στο εξωτερικό προκαλεί την κατάρρευση της εταιρείας και την οικονομική καταστροφή της οικογένειας και οδηγεί τον Γεράσιμο Σκλαβενίτη στην Αθήνα. Βρισκόμαστε όμως λίγο πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την Κατοχή, η οποία βρίσκει την οικογένεια σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ο Γεράσιμος Σκλαβενίτης και η σύζυγός του πεθαίνουν το 1942.
Το «γονίδιο» για το εμπόριο όμως είχε ήδη περάσει στα δύο παιδιά τους, τον Γιάννη και τον Σπύρο Σκλαβενίτη, οι οποίοι θα αρχίσουν να ασχολούνται και αυτοί επαγγελματικά με το εμπόριο στα τέλη της δεκαετίας του 1940.
Αρχικά διέθεταν κεχρί, κανναβούρι, καθώς και είδη πρώτης ανάγκης στην Κεντρική Αγορά. Στη συνέχεια στράφηκαν στο εμπόριο ειδών μπακαλικής και μπαχαρικών, ενώ το 1950 γνωρίζονται με τον μικρασιατικής καταγωγής Μιλτιάδη Παπαδόπουλο. Το 1954 οι τρεις φίλοι προχωρούν στη δημιουργία της Σκλαβενίτης & Σία με έδρα τα Πετράλωνα κι αντικείμενο τη χονδρική πώληση τροφίμων.
Το 1967 ιδρύουν την πρώτη εταιρεία τηλεφωνικών παραγγελιών στην Ελλάδα, την ΤΗΛΕΞΥΠ, μια πρωτοποριακή κίνηση για την εποχή και άκρως επιτυχημένη. Με προϊόντα άριστης φήμης που πωλούνταν σε τιμές χονδρικής, η εταιρεία εξαπλώνει σύντομα τη φήμη της σε όλη την Αττική. Το 1969, δημιουργούν το πρώτο κατάστημα λιανικής και, εν συνεχεία, το 1971, προχωρούν στην ίδρυση του πρώτου σουπερμάρκετ στο Περιστέρι (Λεωφόρος Κηφισού 80), εκεί όπου σήμερα βρίσκονται οι κεντρικές εγκαταστάσεις τους.
Το 1993 έφυγε από τη ζωή ο Γιάννης Σκλαβενίτης και το 2006 ο Σπύρος. Την ίδια χρονιά έγιναν σημαντικές αλλαγές στη διοίκηση της εταιρείας. Είχε προηγηθεί, έναν χρόνο νωρίτερα, όπως λέγεται, πρόταση εξαγοράς από πολυεθνικό όμιλο ύψους 400 εκατ. ευρώ. Μάλιστα τότε τα παιδιά του Σπύρου Σκλαβενίτη χρειάστηκαν στήριξη με νέα κεφάλαια για να εξαγοράσουν τις μετοχές των εξαδέλφων τους. Τη στήριξη αυτή τη βρήκαν από τον Νίκο Μαμιδάκη της Jet Oil, ο οποίος συμμετέχει στο ΔΣ της εταιρείας.
Σημειώνεται ότι σύζυγος του Γεράσιμου Σκλαβενίτη είναι η Αννα Μαμιδάκη, κόρη του Νίκου Μαμιδάκη, η οποία δημιούργησε την εταιρεία παιδικού ενδύματος «Look @t me» αξιοποιώντας τις γνώσεις της από τον χώρο της μόδας, καθώς πριν από τον γάμο της διηύθυνε μαζί με τη μητέρα της τον οίκο μόδας Escada.
Σήμερα στο τιμόνι της επιχείρησης βρίσκεται η τρίτη γενιά της οικογένειας. Πρόκειται για τα αδέλφια Μαρία και Γεράσιμο που καλούνται σήμερα να αναμετρηθούν με μια μεγάλη απώλεια: αυτή του τρίτου αδελφού, του Στέλιου Σκλαβενίτη, που έφυγε τόσο ξαφνικά.
Τα τρία αδέλφια πραγματοποίησαν τα τελευταία χρόνια ένα μπαράζ εξαγορών αυξάνοντας το μερίδιό τους στην αγορά. Άνοιξαν νέα καταστήματα και προχώρησαν στην εξαγορά καταστημάτων της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Παπαγεωργίου, καθώς και 28 καταστημάτων άλλων αλυσίδων: 10 από την Ατλάντικ, 4 από τη Δούκας, 5 από την Μπαλάσκας και 9 από την Extra Πρώτα και Φθηνά.
Η εξαγορά της Makro
Tο 2014, ο Όμιλος Σκλαβενίτη προχώρησε σε μία ακόμη εξαγορά, αυτή των Makro, καθώς η γερμανική εταιρεία ήθελε να αποχωρήσει από την Ελλάδα. Το αντίτιμο της εξαγοράς ανήλθε τότε στο πσοό των 65 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για σημαντική επένδυση της Σκλαβενίτης, δεδομένου ότι μέσω της συγκεκριμένης εξαγοράς εισήλθε δυναμικά στην αγορά της χονδρικής, ενώ παράλληλα επέκτεινε, για πρώτη φορά, τη δραστηριότητά της εκτός Αττικής.
Τα Makro μετονομάστηκαν στη συνέχεια σε «The MART» ώστε να δοθεί και επίσημα το στίγμα της νέας ιδιοκτησίας του ομίλου Σκλαβενίτη.
Τα καταστήματα Cash and Carry «The MART» διαθέτουν 13 σημεία πώλησης και έχουν ετήσιο τζίρο 300 εκατομμύρια ευρώ περίπου.
Η εξαγορά ολοκληρώθηκε στα τέλη του Ιανουαρίου του 2015, με την πλευρά Σκλαβενίτη να δίνει στους Γερμανούς περί τα 65 εκατομμύρια ευρώ, με τη χρηματοδοτική υποστήριξη της Eurobank. Επίσης μετά την εξαγορά η Grivalia, πρώην Eurobank Properties, πήρε εννιά ακίνητα της MAKRO με sale and lease back και αρχικό ετήσιο συνολικό μίσθωμα 5,7 εκατομμύρια ευρώ για 15 χρόνια.
Η συμφωνία με τον Βερόπουλο που δεν προχώρησε
Οι οικογένειες Βερόπουλου και Σκλαβενίτη βρέθηκαν μια ανάσα από την τελική συμφωνία, ωστόσο το deal δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Η αλυσίδα Σκλαβενίτης, η οποία είχε εξαγοράσει ήδη την Makro Cash & Carry μπαίνοντας στην αγορά του χονδρεμπορίου, και στη συνέχεια το ποσοστό της Βερόπουλος στην κρητική Χαλκιαδάκης, είχε ξεκινήσει συζητήσεις με τον Νίκο Βερόπουλο ώστε να αποκτήσει τα καταστήματα του ομώνυμου ομίλου στην Ελλάδα. Ωστόσο η συμφωνία συνέπεσε χρονικά με τα capital controls και δεν προχώρησε.
Η τελευταία μεγάλη κίνηση ήταν η εξαγορά της «Μαρινόπουλος». Ο εκλειπών μαζί με τα αδέλφια του σήκωσαν όλο το βάρος των διαπραγματεύσεων που είχαν αίσιο τέλος κυρίως για τους εργαζόμενους της «Μαρινόπουλος» που εντάχθηκαν στην «οικογένεια» Σκλαβενίτη. Σήμερα ο όμιλος Σκλαβανίτη αριθμεί 538 καταστήματα σε Ελλάδα και Κύπρο.
Μια οικογένεια και με τους εργαζόμενους
Μέχρι και σήμερα η επιχείρηση ξεχωρίζει για τις σχεδόν οικογενειακές σχέσεις που διατηρεί με τους εργαζόμενούς της. Παρά την οικονομική ύφεση των τελευταίων έξι ετών, η επιχείρηση δεν επέλεξε τον δρόμο που ακολούθησαν άλλες επιχειρήσεις και δεν προχώρησε σε μαζικές απολύσεις.
Όλοι θυμούνται, επίσης, πως όταν ανακοινώθηκαν τα capital controls, η επιχείρηση πλήρωσε αμέσως με μετρητά τους υπαλλήλους για να μην εγκλωβιστούν στις τράπεζες και στις ατελείωτες ουρές εκείνης της εποχής.
Ταυτόχρονα επέλεξε να μην ανοίγει τις Κυριακές, όπως κάνουν άλλες αλυσίδες λιανικής, ενώ πολλοί εργαζόμενοι έχτισαν, ουσιαστικά, την καριέρα τους και στήριξαν τον εργασιακό βίο τους στους κόλπους της εταιρείας.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι η οικογένεια Σκλαβενίτη έχει επανειλημμένως αρνηθεί προτάσεις εξαγοράς, παραμένοντας μια αμιγώς ελληνική επιχείρηση.