Συνέντευξη στο mononews.gr σχετικά με την αγορά εν μέσω της πανδημίας παραχώρησε ο πρόεδρος Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, Σίμος Αναστασόπουλος.

3ος χρόνος πανδημίας. Πώς βλέπετε την αγορά κ. Αναστασόπουλε;

Η ισχυρή ανάπτυξη του 2021, ειδικά μετά την εξαιρετική επίδοση του τουρισμού, επέτρεψε την επαναφορά πολλών κλάδων της οικονομίας σε επίπεδα επιδόσεων προ πανδημίας και δημιούργησε ένα κλίμα αυξημένων προσδοκιών για τη συνέχεια. Η συνέχιση της πανδημίας όμως με την εμφάνιση της ‘Όμικρον’ και οι ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις που δημιουργήθηκαν από την έλλειψη σημαντικών πρώτων υλών και την πρωτόγνωρη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας σαν αποτέλεσμα της απότομης παγκόσμιας ανάκαμψης προσγείωσαν την αγορά σε χαμηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης για το μέλλον. Ανάγκασαν επίσης την κυβέρνηση να ανακοινώσει νέα προγράμματα στήριξης για ενίσχυση των κλάδων που πλήττονται από την πανδημία και των καταναλωτών που δυσκολεύονται από τις συνεχείς και σημαντικές αυξήσεις των τιμών βασικών προϊόντων και της ενέργειας.

Εκτιμώ ότι οι σημαντικές εισροές κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα επιτρέψουν στην οικονομία μας να αναπτυχθεί και το 2022 με ισχυρούς ρυθμούς, απαιτείται όμως ιδιαίτερη μέριμνα ώστε τα κεφάλαια αυτά να εισπραχθούν εμπρόθεσμα και να διαχυθούν στο σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας ώστε να ωφεληθούν όχι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις που θα αναλάβουν τον μεγάλο όγκο της εκτέλεσης των έργων που προβλέπει το Σχέδιο Ανάκαμψης, αλλά και οι μικρές επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής επιχειρηματικότητας και κινδυνεύουν από τις συνεχιζόμενες δύσκολες συνθήκες.

Αναφέρεστε συχνά στη συνέχεια των μεταρρυθμίσεων. Ποιες πιστεύετε ότι πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής σε μια οικονομία που μετά την οικονομική κρίση πλήττεται από την πανδημία;

Η ανταγωνιστικότητα της χώρας εξακολουθεί να υστερεί. Τι πρέπει να γίνει; Μπορεί η ελληνική οικονομία να βρει διεθνή βηματισμό;

Οι διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες και προκλήσεις απαιτούν ευελιξία και επιβάλλουν αλλαγή των προτεραιοτήτων. Παράδειγμα αυτού είναι η νέα καταβολή ενισχύσεων σε αντίθετη κατεύθυνση από τα δημοσιονομικά περιθώρια και τον περιορισμό του δημοσίου χρέους. Η βασική προτεραιότητα όμως είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας που υστερεί και περιορίζει τις δυνατότητες της χώρας να ανακάμψει και να αναπτυχθεί σταθερά και βιώσιμα.

Επειδή η πανδημία και τα μέτρα στήριξης που τη συνοδεύουν προβλέπεται να τελειώσουν σύντομα, η συζήτηση στην Ευρώπη θα επανέλθει στη δημοσιονομική πειθαρχία και το χρέος των χωρών.

Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη τότε να στηριχθεί στις δικές δυνάμεις για να ανταπεξέλθει στις δύσκολες απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας και να προσελκύσει τις επενδύσεις που τόσο χρειάζεται για τη διατήρηση της αναπτυξιακής της πορείας. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ μας δίνουν το περιθώριο και τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε το μετασχηματισμό της οικονομίας, υλοποιώντας όλες τις μεταρρυθμίσεις που περιγράφονται στο Σχέδιο Ανάπτυξης, για να διεκδικήσουμε τη θέση μας στις διεθνείς αγορές και να βρούμε το δρόμο προς την ευημερία.

Ελλάδα 2.0. Η μέση ελληνική επιχείρηση συμμετέχει στον ψηφιακό μετασχηματισμό; Πόσο σημαντική είναι η καινοτομία και πως αυτή συμβαδίζει με το ελληνικό μοντέλο της οικογενειακής επιχείρησης;

Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας αντιστοιχίζοντας μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού σε ψηφιακούς στόχους και ευθυγραμμίζεται με τις βασικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Στρατηγικής. Ο στόχος είναι η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για τις ιδιωτικές επενδύσεις και την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Εξίσου κρίσιμο μέγεθος για την ανταγωνιστικότητα είναι η δυνατότητα της χώρας, της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας να ‘παράγουν’ καινοτομία και να την χρησιμοποιούν για την ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων προϊόντων και υπηρεσιών. Η καινοτομία είναι η κινητήρια δύναμη για την εξέλιξη και την ευημερία.

Σε αυτά τα δύο θέματα εντοπίζεται και η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα καθόσον όλες οι μελέτες αποτυπώνουν τη σημαντική υστέρηση των ελληνικών μΜΕ, τόσο έναντι των μεγάλων επιχειρήσεων όσο και έναντι των αντίστοιχων μΜΕ της Ευρώπης καθώς χαρακτηρίζονται από εσωστρέφεια, χαμηλή παραγωγικότητα και μεγάλο έλλειμα καινοτομίας. Προς τις μΜΕ, που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής επιχειρηματικότητας (το επαναλαμβάνω για την εμπέδωση της σημαντικής αυτής της πραγματικότητας προς όφελος της διαμόρφωσης των πολιτικών που θα αλλάξουν το χάρτη του επιχειρείν), θα πρέπει να απευθυνθεί και το μεγάλο μέρος της προσπάθειας τόσο για κατανόηση της σημασίας της καινοτομίας και της παραγωγής των προϊόντων διεθνούς ζήτησης που απαιτεί το νέο μοντέλο εξωστρέφειας όσο και της ψηφιακής προσαρμογής σαν απαραίτητων συστατικών της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.

Ενισχύοντας την εθνική προσπάθεια, το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας (CompeteGr) και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (DEF) επέτυχαν την διεξαγωγή του ετήσιου διεθνούς Συνεδρίου για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (Global Innovation Summit GIS) που οργανώνει το Global Federation of Competitiveness Councils (GFCC) για το 2022 στην Αθήνα, βάζοντας την Ελλάδα για τα καλά στο κέντρο των εξελίξεων και τον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη.

Μαζί με την διεθνή προβολή της χώρας σαν ανοιχτή οικονομία έτοιμη να συμμετάσχει στις διεθνείς αλυσίδες αξίας, επιχειρούμε με το Συνέδριο αυτό να συμμετέχουμε στην προσπάθεια εισαγωγής της καινοτομίας στην επιχειρηματική πρακτική τόσο των μεγάλων όσο και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Ανεργία, απομακρυσμένη εργασία, ελαστικό ωράριο. Εκτιμάτε ότι η αγορά εργασίας εξορθολογίζεται ή ότι παραμένει σοβαρό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας;

Η πανδημία και τα αναγκαστικά μέτρα προστασίας από τη διάδοση της επέβαλλαν και νέους κανόνες για την εργασία που θα φάνταζαν αδύνατοι στους καιρούς της παλιάς κανονικότητας.

Αντίστοιχα η εξέλιξη των κοινωνιών και οι δυνατότητες της σύγχρονής τεχνολογίας επιτρέπουν πλέουν τόσο την εξ αποστάσεως εργασία (όχι ασφαλώς σε όλους τους τομείς αλλά σίγουρα σε πολλούς) όσο και τα ελαστικά ωράρια.

Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει ένα μεγάλο θέμα και ως τέτοιο βαθμολογείται εξαιρετικά χαμηλά με όρους ανταγωνιστικότητας. Ενώ θεωρείται και αντιμετωπίζεται ως εργαλείο προάσπισης των εργασιακών δικαιωμάτων τελικά ούτε τους εργαζόμενους προστατεύει, ούτε τον διάλογο εργαζομένων, εργοδοτών και πολιτείας προάγει, ούτε, και αυτό είναι το σημαντικότερο, την προσφορά νέων θέσεων εργασίας εξυπηρετεί.

Για την αντιμετώπιση της ανεργίας απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός για τη σύγκλιση δεξιοτήτων σε κλαδικό επίπεδο λαμβάνοντας υπόψιν το χάσμα δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τόσο με τις υπάρχουσες απαιτήσεις της τοπικής και της διεθνούς αγοράς όσο και τις μελλοντικές τάσεις. Η συνεχιζόμενη κατάρτιση (reskilling) μπορεί να δημιουργήσει γέφυρες μεταξύ ανθρώπινου δυναμικού που βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας και κλάδων που παρουσιάζουν σημαντική ζήτηση ενώ η βελτίωση δεξιοτήτων (upskilling) αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προσαρμογή του ανθρώπινου δυναμικού και της οικονομίας στις αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία και οι μελλοντικές τάσεις. Παράλληλα με τις αλλαγές που χρειάζεται η αγορά εργασίας για να γίνει πιο ευέλικτη, να προσαρμοστεί στις σύγχρονες απαιτήσεις και να γίνει εργαλείο εύκολης δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Η ωριμότητα που επέφερε η δεκαετής οικονομική κρίση και η πανδημία στην κοινωνία και την επιχειρηματική τάξη επιτρέπει πλέον στη δημόσια διοίκηση να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για την προσαρμογή της αγοράς εργασίας στις απαιτήσεις της Νέας Πραγματικότητας.

Διαβάστε επίσης:

Σίμος Αναστασόπουλος: Τα «κλειδιά» για γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας

Στην Ελλάδα το Global Innovation Summit 2022

ΔΕΣΦΑ: Το 2021 ήταν χρονιά ρεκόρ για την κατανάλωση φυσικού αερίου