Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας και στέλεχος της Attica Group, Διονύσης Θεοδωράτος, μιλώντας στην Ημερίδα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς για το θέμα της ηλεκτροδότησης των πλοίων στα λιμάνια, τόνισε την ανάγκη να υπάρχουν οι ίδιες προδιαγραφές και η ίδια λογική τιμολογιακής προσέγγισης σε όλα τα λιμάνια και πρόσθεσε:

«Υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού όλων των λιμανιών και όχι μόνο των πιο μεγάλων. Το ρεύμα για την ηλεκτροδότηση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί νομικά και φορολογικά με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται σήμερα το ναυτιλιακό καύσιμο. Το μέσο κόστος των σχετικών μετατροπών σε ένα πλοίο είναι 400 – 450.000 ευρώ, αλλά μπορεί να φτάσει ακόμα και το 1 εκατ. ευρώ. Η ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου είναι άμεσης προτεραιότητας, δεδομένου ότι τα πλοία έχουν μέσο όρο ηλικίας 22 – 23 έτη. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα επιλογής ανάμεσα από τις εταιρείες των παρόχων ενέργειας και το ρεύμα που θα χρησιμοποιηθεί για την ηλεκτροδότηση πλοίων να μη φορολογηθεί για μία δεκαετία ώστε να δημιουργηθεί κίνητρο στα πλοία για να προσαρμόσουν τις προδιαγραφές τους ώστε να το χρησιμοποιούν στο μέλλον».

Ζητήσαμε από τον πρόεδρο της Ένωσης Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, να μας αναλύσει περισσότερο τις θέσεις του και μας είπε:

«Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, είναι ο θεσμικός φορέας της επιβατηγού ναυτιλίας και κοινωνικός εταίρος, με μέλη του 23 ελληνικές και κοινοτικές εταιρείες επιβατηγών εν γένει πλοίων που δραστηριοποιούνται στην ακτοπλοΐα, στις διεθνείς δρομολογιακές γραμμές και στην κρουαζιέρα, με 74 συνολικά πλοία.

Ο Σ.Ε.Ε.Ν. υποστηρίζει και επιταχύνει την «απανθρακοποίηση» και την «Πράσινη Μετάβαση» της ακτοπλοΐας με την ηλεκτροδότηση των πλοίων της στα λιμάνια της χώρας.

Η επιτάχυνση, με χρονικό ορίζοντα το 2030, της ανάπτυξης των υποδομών ασφαλούς εφοδιασμού των πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα και με ηλεκτρική ενέργεια, με σαφής οικονομικότερους μεθόδους χρεώσεων της ηλεκτρικής ενέργειας στους χρήστες (πλοία) και η οποία να επιβραβεύει οικονομικά τα πλοία που έχουν επενδύσει στην χρήση «πράσινων» εναλλακτικών μορφών ενέργειας, αποτελεί κύριο και ενιαίο στόχο των Ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων και των φορέων διοίκησης των Λιμένων.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής της δέσμης μέτρων «Fit for 55» όπως γνωρίζετε η Οδηγία για τα εναλλακτικά καύσιμα (Alternative fuels) μεταξύ των οποίων είναι και το ηλεκτρικό ρεύμα, η ηλεκτρική διασύνδεση πλοίων με τους λιμένες θα είναι υποχρεωτική για το 90% τουλάχιστον των πλοίων μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και της ακτοπλοΐας.

Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (Σ.Ε.Ε.Ν.) στο πλαίσιο των σκοπών του μεταξύ άλλων προωθεί ερευνητικά, τεχνολογικά και αναπτυξιακά προγράμματα και έργα για την Επιβατηγό Ναυτιλία χρηματοδοτώντας με ιδίους πόρους την εκπόνηση των ερευνητικών έργων με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα της χώρας.

Για το θέμα της ηλεκτροδότησης από την ξηρά (Onshore Power Supply – O.P.S.) ή «Cold Ironing” των πλοίων της ακτοπλοΐας σε λιμένες της Ελλάδας και του εξωτερικού ο Σύνδεσμος τον περασμένο Φεβρουάριο 2023 υπέγραψε με τη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου «Συμφωνία Πλαίσιο» τριετούς διάρκειας με αντικείμενο την βέλτιστη, ολοκληρωμένη και αποτελεσματική ανάπτυξη και λειτουργία των συστημάτων αυτών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από τους λιμένες.

Ήδη ολοκληρώθηκε και κατατέθηκε στο Σύνδεσμό μας από την Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. ως Α΄ φάση το ερευνητικό έργο για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας (interoperability), των συστημάτων και των εγκαταστάσεών παροχής ρεύματος των λιμένων με τον εξοπλισμό των πλοίων, μέσω ενός ομοιογενούς προτύπου ηλεκτροδότησης αυτών όταν ελλιμενίζονται (Cold Ironing)».

Με βάση το παραπάνω ερευνητικό έργο ο οποίος αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη για την ηλεκτροδότηση από τους λιμένες των πλοίων των εταιρειών μελών μας, ο Σύνδεσμος προχώρησε και ήδη έχει έρθει σε επικοινωνία με την Ένωση Λιμένων (Ε.ΛΙΜ.Ε.) για την υπογραφή Συμφώνου Συνεργασίας όπου μεταξύ άλλων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος στόχο θα έχει την Ομογενοποιημένη Εφαρμογή της ηλεκτρικής διασύνδεσης των ακτοπλοϊκών πλοίων σε όλα τα λιμάνια της Ελλάδας (αλλά και της Ιταλίας) μέσω ενός κοινού χρονοδιαγράμματος ούτως ώστε να συμβαδίζει η προετοιμασία των συστημάτων και εγκαταστάσεων παροχής ρεύματος των λιμένων με την αντίστοιχη προετοιμασία σε εξοπλισμό υποδοχής του ρεύματος στα πλοία.

Σημειώνεται ότι ο Σύνδεσμός μας έχει συνδράμει με σχετικές υποστηρικτικές επιστολές (Letter of Support- LoS) προτάσεις Οργανισμών Λιμένων για τη χρηματοδότηση της προμήθειας-εγκατάστασης και παράδοσης σε λειτουργία υποδομών ηλεκτροδότησης ελλιμενιζόμενων πλοίων στο πλαίσιο Ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Αντίστοιχη επικοινωνία και συνεργασία θα αναπτύξουμε και με τις αντίστοιχες Λιμενικές Αρχές της Ιταλίας των λιμένων των δρομολογιακών γραμμών της Αδριατικής (Ελλάδα- Ιταλία) αλλά και μεταξύ των αντίστοιχων Λιμενικών Ενώσεων της Ιταλίας και της Ελλάδας θα συνέβαλε ουσιαστικά στην επίτευξη του στόχου της ηλεκτροδότησης των πλοίων.

Στην ερώτηση, «ποιες δράσεις ή μέτρα θεωρείτε στο μέλλον ότι θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην βελτίωση του ανθρακικού αποτυπώματος των ελλιμενιζόμενων πλοίων», ο Διονύσης Θεοδωράτος, τόνισε:

«Από πλευράς κόστους για τη μετασκευή και χρήσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης ενός ακτοπλοϊκού πλοίου με απαίτηση ισχύος 2MVA η δαπάνη αυτή υπολογίζεται κατά μέσο όρο για τα ακτοπλοϊκά πλοία άνω σε 300.000€ χωρίς να συνοδεύονται αντίστοιχα με ανάλογα προγράμματα συγχρηματοδότησης ή επιχορήγησης των επενδύσεων αυτών.

Η ηλεκτροδότηση των ακτοπλοϊκών πλοίων με χρεώσεις οικονομικότερες θα απορροφήσει μέρος του αυξημένου λειτουργικού κόστους που θα αντιμετωπίσουν και τα πλοία της ακτοπλοΐας από τις αρχές του 2024 στις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής ενόψει της πλήρους εφαρμογής του αναθεωρημένου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων (ETS) από την ΕΕ στη ναυτιλία, για πλοία ολικής χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω.

Το μέτρο για την εφαρμογή του (ETS) σχετικά με την ακτοπλοΐα αφορά μόνο πλοία κατηγορίας Α, χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω, που δραστηριοποιούνται στις διεθνείς γραμμές αλλά και σε νησιά με περισσότερους από 200.000 κατοίκους

Σημειώνεται ότι για τη χώρα μας μετά από απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της Ε.Ε. έχει δοθεί εξαίρεση από τον κανονισμό έως 31 Δεκεμβρίου 2029 για τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.

Σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ (2021) , η εφαρμογή της δέσμης «Fit for 55» θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων της επιβατηγού ναυτιλίας, στην περίπτωση που δεν γίνουν οι κατάλληλες προσαρμογές στον στόλο και στις υποστηρικτικές υποδομές των λιμένων. Η υποχρέωση της ακτοπλοϊκής αγοράς του συνόλου των δικαιωμάτων εκπομπής εκτιμάται σε συνολικό κόστος περίπου 169 εκατ. ευρώ. Όπως έχει τονιστεί από το ΙΟΒΕ, η κάλυψη της επιπλέον δαπάνης, λόγω της δέσμης «Fit for 55», αναμένεται να επιβαρύνει τις τιμές των εισιτηρίων.

Υπάρχουν ανησυχίες εκ μέρους των μελών επιχειρήσεων του Συνδέσμου μας ως προς την τιμολογιακή πολιτική και τους τρόπους χρέωσης από τους λιμένες. Σύμφωνα με το αντίστοιχο σχέδιο Οδηγίας για τη Φορολόγηση Ενέργειας (Energy Taxation Directive το οποίο έχει σημαντικές αλλαγές σε σχέση με την ισχύουσα Οδηγία), προκρίνονται διάφορα μέτρα ελάφρυνσης των επιβαλλόμενων φόρων προς τα εναλλακτικά καύσιμα και ειδικότερα για το ναυτιλιακό ηλεκτρικό ρεύμα για το οποίο θα υπάρξει περίοδος πλήρους φοροαπαλλαγής για 10 χρόνια. Επίσης προβλέπεται ειδικό καθεστώς φορολόγησης (όπως αποφυγής διπλής φορολόγησης) για τον εξοπλισμό ηλεκτροδότησης ελλιμενιζόμενων πλοίων. Στο πλαίσιο και αυτό θα πρέπει να εξετασθεί με ιδιαίτερη προσοχή και το ζήτημα της τιμολόγησης του ηλεκτρικού ρεύματος. Η επιλογή της ηλεκτροδότησης των πλοίων ως ναυτιλιακό καύσιμο θα αποτελούσε ένα βασικό κριτήριο ως αφορολόγητο λαμβανομένου υπόψη ότι το θεσμικό πλαίσιο (Κανονισμοί και Οδηγίες της Ε.Ε.) της εφαρμογής της δέσμης των μέτρων «Fit for 55» δίνει κίνητρα για αφορολόγητο ρεύμα (για 10) έτη υπό προϋποθέσεις.

Συνοπτικά σημειώνεται ότι η ηλεκτροδότηση των ελλιμενισμένων πλοίων ιδιαίτερα εφόσον πραγματοποιείται με ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), επιτυγχάνει κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη με τον εκμηδενισμό των εκπομπών αερίων ρύπων και τη μείωση θορύβων και δονήσεων από τα πλοία, ενώ συμβάλλει στην ενίσχυση της απασχόλησης και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.

Ως τελικό αποτέλεσμα, η υλοποίηση και εφαρμογή της ηλεκτροδότησης με σαφής και ουσιαστικές οικονομικότερες χρεώσεις της ηλεκτρικής ενέργειας στους χρήστες (πλοία) που ουσιαστικά να επιβραβεύει οικονομικά τα πλοία έναντι του κόστους της χρήσης των σημερινών καυσίμων ενέργειας αναμένεται να επιφέρει ουσιαστικά οφέλη στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, καθώς θα αναβαθμίσει τη ποιότητα ζωής των περίοικων πολιτών, των εργαζομένων και των επιβατών/χρηστών των λιμένων».

Διαβάστε επίσης:

Σήμερα η εισαγωγή της Okeanis Eco Tankers του Γιάννη και Αριστείδη Αλαφούζου στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης

Τραυλού: Η ναυτιλία πρέπει να εμπνεύσει και να ηγηθεί στην ενεργειακή μετάβαση

Κωστής Φραγκούλης: Πρεσβευτής της εξωστρέφειας της ελληνικής ναυτιλίας