Στα 274 εκατ. ευρώ ο τζίρος των 13 λιμένων της χώρας – Άλλα 511 εκατ. ευρώ έσοδα έχουν οι δύο προβλήτες της Cosco

Το προηγούμενο έτος 2021 ο κύκλος εργασιών των δεκατριών Οργανισμών Λιμένων αυξήθηκε κατά 4,4% και διαμορφώθηκε στα 274 εκατ. ευρώ. Σε αυτό πρέπει να προστεθούν και τα έσοδα της ΙΙ και ΙΙΙ προβλήτας του λιμένα Πειραιά που ανέρχονται σε 511 εκατ. ευρώ. Αυτό αποκαλύπτουν στην ετήσια μελέτη τους, οι καθηγητές: Γιώργος Βαγγέλας Θάνος Πάλλης Eύη Κλαδάκη

Σύμφωνα με τη μελέτη, τα οικονομικά αποτέλεσμα αποτελούν την καλύτερη επίδοση από το 2007, όταν τα έσοδα των λιμένων αυτών διαμορφώθηκαν στα 276,4 εκατ. ευρώ. Οι δύο Οργανισμοί που διαχειρίζονται τους δύο μεγαλύτερους λιμένες της χώρας (Πειραιώς και Θεσσαλονίκης) παράγουν το μεγαλύτερο τμήμα των συνολικών εσόδων.

Περισσότερο από το ήμισυ (56,2%) των παραγόμενων εσόδων οφείλονται στη δραστηριότητα της ΟΛΠ Α.Ε., ενώ 28,0% προέρχονται από την λειτουργία της ΟΛΘ Α.Ε. Αθροιστικά οι δύο Οργανισμοί παράγουν το 84,3% των συνολικών εσόδων, στοιχείο που αναδεικνύει την ύπαρξη δύο καθοριστικών πόλων στο εθνικό λιμενικό σύστημα της χώρας.

Στην τρίτη θέση με βάση τα ετήσια έσοδα κατατάσσεται το λιμάνι της Πάτρας (€6,33 εκ το 2021). Την πεντάδα συμπληρώνουν οι Οργανισμοί Λιμένος Ελευσίνας (€5,96 εκ.) και Ηρακλείου (5,66 εκ.). Σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση (GREPORT 2020), ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας υποχώρησε στη σχετική κατάταξη εκτός πεντάδας, και τη θέση αυτή κατέλαβε ο Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνας.

Στην ανάλυση δεν έχει συμπεριληφθεί η Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά (ΣΕΠ) Α.Ε. η οποία για το 2021 σημείωσε έσοδα €237,6 εκ. Αν προστεθούν τα έσοδα του ιδιώτη διαχειριστή στα έσοδα των Οργανισμών Λιμένων τότε το σύνολο των λιμενικών εγκαταστάσεων που διαχειρίζονται οι Οργανισμοί Λιμένων (είτε οι ίδιοι είτε μέσω παραχωρήσεων), δημιουργεί έσοδα τα οποία ξεπερνούν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ (€511 εκ.).

Οι υπόλοιποι 11 Οργανισμοί Λιμένων (εκτός ΟΛΠ και ΟΛΘ) είχαν συνολικά έσοδα €42,9 εκ., με τέσσερις Οργανισμούς Λιμένων (Πάτρα, Ελευσίνα, Ηράκλειο και Ηγουμενίτσα) να παράγουν το 54,6% του συγκεκριμένου ποσού εσόδων. Μεσοπρόθεσμα, την περίοδο 2017-2021, ο κύκλος εργασιών των 13 Οργανισμών Λιμένων αυξήθηκε κατά +33,3% με τα ετήσια έσοδα να αυξάνονται καθ΄ όλη την διάρκεια της πενταετίας, πέραν του έτους 2020 όπου σημείωσαν πτώση.

Τη συγκεκριμένη πενταετία προστέθηκαν στον συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών των Ο.Λ. περίπου €68 εκ. καθώς όλοι οι Οργανισμοί παρουσίασαν αύξηση του κύκλου εργασιών τη συγκεκριμένη περίοδο. Για την περίοδο 2010-2021 ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των Οργανισμών Λιμένων αυξήθηκε κατά 35,9%.

Οι Οργανισμοί Λιμένων Βόλου, Ευβοίας, Ηρακλείου, Πατρών και Ραφήνας παρουσίασαν μείωση στον κύκλο εργασιών τους σε αυτή την περίοδο. Παράλληλα, την ίδια περίοδο σημαντική ποσοστιαία αύξηση του κύκλου εργασιών παρουσίασαν οι Οργανισμοί Λιμένων Αλεξανδρούπολης (+159%), Ελευσίνας (+114,5%) και Λαυρίου (+108%).

Ο Ο.Λ. Πειραιώς παρουσίασε αύξηση κύκλου εργασιών +32,1% προσθέτοντας περίπου €37 εκ. στον κύκλο εργασιών του. Αντίστοιχα ο Ο.Λ. Θεσσαλονίκης παρουσίασε αύξηση 55%, που μεταφράζεται σε κύκλο εργασιών του 2021 αυξημένο κατά 27,3 εκ. σε σύγκριση με το αντίστοιχο μέγεθος του 2010.

ΑΕΠ & Κύκλος Εργασιών Λιμένων

Ο κύκλος εργασιών των Οργανισμών Λιμένων εμφανίζεται σχετικά διαφοροποιημένος από την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Την περίοδο 2010- 2012 ο κύκλος εργασιών τόσο των 11 Οργανισμών Λιμένων όσο και το ΑΕΠ της χώρας κινήθηκαν πτωτικά. Σε αντίθετη κατεύθυνση ο συνδυασμένος κύκλος εργασιών των Οργανισμών Λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, ακολούθησε την πτωτική τάση του ΑΕΠ μέχρι το 2011 αλλά το 2012 κινήθηκε ανοδικά, όταν το ΑΕΠ συνέχισε πτωτική πορεία.

Την περίοδο 2013-2019 ο κύκλος εργασιών των 11 Οργανισμών Λιμένων παρουσιάζει μία συνεχή ανοδική πορεία, ενώ το ΑΕΠ της χώρας κινείται πτωτικά μέχρι και το 2016. Ο συνδυασμένος κύκλος εργασιών ΟΛΠ και ΟΛΘ, παρουσιάζει περισσότερες αυξομειώσεις στις ετήσιες μεταβολές, χωρίς να υπάρχει εμφανής τάση στη συσχέτιση του με το ΑΕΠ της χώρας.

Τα μικτά κέρδη των οργανισμών λιμένων παρουσίασαν διαφοροποιημένες τάσεις το 2021. Σε σχέση με το 2019, έξι από τους 13 Οργανισμούς Λιμένων, κατέγραψαν μείωση των σχετικών μεγεθών.

Επτά Οργανισμοί Λιμένων, μεταξύ των οποίων η ΟΛΠ Α.Ε. και η ΟΛΘ Α.Ε. παρουσίασαν αύξηση των μεικτών κερδών τους. Τα συνολικά μικτά κέρδη των Οργανισμών Λιμένων κατέγραψαν το 2021 άνοδο 11,2% σε σχέση με το έτος 2019.

Διαφορετική είναι η εικόνα που παρουσιάζει η εξέλιξη των συνολικών μεικτών κερδών σε σύγκριση με την αρχή της πενταετίας 2017-2021, αλλά και της περιόδου 2010-2021. Τα μικτά κέρδη του 2021 εμφανίζονται αυξημένα κατά 75,7% έναντι των αντίστοιχων του 2017, και 207% έναντι των μεγεθών του 2010 (έτος εισόδου της χώρας σε Προγράμματα Δημοσιονομικής Προσαρμογής). Χρησιμοποιώντας ως Έτος Βάσης το 2005 (μικτά κέρδη 2005=100), η εξέλιξη του δείκτη δεν παρουσιάζει ξεκάθαρη τάση για το σύνολο των οργανισμών λιμένων. Με εξαίρεση τα έτη 2006 και 2009, τα υπόλοιπα έτη ο δείκτης μεικτών κέρδη της ΟΛΘ Α.Ε. συνεχίζει να βρίσκεται σε ψηλότερο σημείο από το έτος βάσης.

Μάλιστα μετά το 2010 ο δείκτης έχει παρουσιάσει σημαντική αύξηση και το 2021 διαμορφώθηκες στις 427 μονάδες βάσης – τα μικτά κέρδη της ΟΛΘ Α.Ε. έχουν τετραπλασιαστεί σε σχέση με τα αντίστοιχα κέρδη του 2005. Η ΟΛΠ Α.Ε. παρουσιάζει πιο ομαλή εξέλιξη του δείκτη μεικτών κερδών. Ειδικότερα, τα μικτά κέρδη του Οργανισμού σημείωσαν πτώση το 2008 (έτος κινητοποιήσεων των εργαζομένων κατά στην παραχώρηση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων, συνέχισαν πτωτικά το 2009, και κινήθηκαν υποτονικά μέχρι και το 2015, χρονιά κατά την οποία ο δείκτης ξεπέρασε τις 100 μονάδες.

Έκτοτε και μέχρι το 2021 ο δείκτης παρουσιάζει σταθερή άνοδο, με το 2021 να κλείνει στις 312 μονάδες. Σε ότι αφορά στους υπόλοιπους 11 Οργανισμούς Λιμένων, ο δείκτης μικτών κερδών κινήθηκε πτωτικά την περίοδο 2008-2012, χωρίς όμως να διαμορφωθεί χαμηλότερα από τις 100 μονάδες βάσης. Από το 2013 ο δείκτης ακολουθεί γενικά αυξητική τάση, με μόνη εξαίρεση το έτος 2017 όπου και σημειώνει μία μικρή πτώση, όπως και το 2020, κλείνοντας στις 303 μονάδες το έτος 2021. Συνολικά, μεταξύ 2005-2021 οι 13 Οργανισμοί Λιμένων έχουν τριπλασιάσει τα μικτά τους κέρδη.

Τα συνολικά Κέρδη Προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων (EBITDA) των 13 Οργανισμών Λιμένων της χώρας, διαμορφώθηκαν το 2021 σε €114,2 εκ., σημαντικά αυξημένα κατά 10,4%. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση από την μετατροπή των Οργανισμών σε Ανώνυμες Εταιρίες μέχρι σήμερα. Το 92% των συνολικών EBITDA προήλθαν από δύο μόνο Οργανισμούς Λιμένων, τους ΟΛΠ Α.Ε. και ΟΛΘ Α.Ε. αντίστοιχα, και μόλις 8% από τους υπόλοιπους 11 Οργανισμούς, μία ένδειξη της έντονης ανισορροπίας μεγεθών την οποία εμφανίζει το Λιμενικό Σύστημα της χώρας.

Σε ότι αφορά στις επιμέρους επιδόσεις των Οργανισμών Λιμένων, επτά οργανισμοί παρουσίασαν αυξημένα EBITDA το 2021 σε σχέση με το έτος 2019, και πιο συγκεκριμένα οι Ο.Λ. Ραφήνας (+668%), Ο.Λ. Αλεξανδρούπολης (+597,5%), Ο.Λ. Ελευσίνας (477,4%), Ο.Λ. Ηρακλείου (+97%), Ο.Λ. Λαυρίου (+53,1%), και ο Ο.Λ. Θεσσαλονίκης (+16,7%) και Ο.Λ. Πειραιά (4,2%) Εξετάζοντας συγκριτικά τα αποτελέσματα της πενταετίας 2017-2021, τα συνολικά EBITDA παρουσίασαν συνεχή αύξηση (πέραν του έτους 2020), επιτυγχάνοντας άνοδο 90,1%. Σημαντικό ρόλο στα συγκεκριμένα μεγέθη διαδραμάτισαν οι επιδόσεις των ΟΛΠ και ΟΛΘ, οι οποίοι αθροιστικά το 2021 παρουσίασαν EBITDA ύψους €105 εκ.

Την περίοδο 2010-2021 τα συνολικά EBITDA των Οργανισμών Λιμένων αυξήθηκαν κατά 159,3%. Ανοδική πορεία εμφανίζουν και οι συνολικές επενδύσεις.

Το 2021 οι επενδύσεις παρουσιάζονται αυξημένες κατά 160% σε σχέση με το 2019. Σε απόλυτες τιμές €64,2 εκ. επενδύθηκαν των 2021 από τους 13 Οργανισμών Λιμένων της χώρας, σε σύγκριση με τα €24,7 εκ. του 2019. Τα €40,6 εκ. αφορούν επενδύσεις από την ΟΛΠ Α.Ε., και περίπου €17,9 εκ. ήταν οι επενδύσεις της ΟΛΘ Α.Ε.

Όλοι οι υπόλοιποι Οργανισμοί Λιμένων επένδυσαν συνολικά €5,6 εκ. Κατά την πενταετία 2017-2021 οι επενδύσεις αυξήθηκαν σημαντικά, κατά 389%. Σε σύγκριση με το 2010, οι επενδύσεις των Οργανισμών Λιμένων το 2021 αυξήθηκαν κατά 13,7%.

Η χαμηλότερη επίδοση στις επενδύσεις παραμένει εκείνη του έτους 2013 όταν μόλις €9 εκ. επενδύθηκαν από τους 13 Οργανισμούς Λιμένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν εξαιρεθούν οι ΟΛΠ Α.Ε. και ΟΛΘ Α.Ε., οι συνολικές επενδύσεις των υπόλοιπων Οργανισμών Λιμένων κινούνται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, καθώς στην περίοδο 2010-2021 κατά μέσο όρο περίπου €4,7 εκ. επενδύονται σε ετήσια βάση.

Η απασχόληση στους Οργανισμούς Λιμένων κινήθηκε πτωτικά τη δεκαετία 2010- 2021. Ο αριθμός απασχολούμενων μειώθηκε από 2.142 εργαζόμενους το 2010 στους 1.617 το 2021 (-24,5%).

Στην πενταετία 2017-2021 η μείωση στην απασχόληση στους 13 Οργανισμούς Λιμένων διαμορφώθηκε στο -0,9%, καθώς οι περισσότερες αποχωρήσεις εργαζομένων έλαβαν χώρα την πενταετία 2010-2014. Το γεγονός οφείλεται στα δημοσιονομικά μέτρα που εφαρμόστηκαν την συγκεκριμένη περίοδο και μεταξύ άλλων προέβλεπαν αλλαγές στην εργατική νομοθεσία (π.χ. επέκταση χρόνου συνταξιοδότησης, αλλαγή τρόπου υπολογισμού συντάξεων κτλ.), με αποτέλεσμα αρκετοί υπάλληλοι να αποχωρήσουν ώστε να κατοχυρώσουν εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα