Slide2Open Shipping Finance 2020: Αναδείχθηκαν και εφέτος σημαντικά θέματα για την ελληνική ναυτιλία

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Συνέδριο Slide2Open Shipping Finance 2020, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στην Αθήνα.

Το  συνέδριο άνοιξε ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κύριος Γιάννης Πλακιωτάκης, ο οποίος σημείωσε τις πολλαπλές προκλήσεις απέναντι στις οποίες βρίσκεται η ελληνική, αλλά και η παγκόσμια ναυτιλία, και τόνισε τη βούληση της κυβέρνησης «να τα αλλάξει όλα στη ναυτιλία μέσα στο 2020», στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που έχει ήδη εκπονηθεί, ενώ υπογράμμισε ότι δε θα χαθεί ούτε μία επενδυτική ευκαιρία. Τόνισε ακόμα πως από οικονομικής απόψεως, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο, κάτι που αναγνωρίζεται από όλες τις αγορές, από όλα τα funds αλλά και τους οίκους αξιολόγησης.

Μίλησε και για το ελληνικό νηολόγιο που η κυβέρνηση φιλοδοξεί να γίνει πιο ανταγωνιστικό, με την υιοθέτηση καλών πρακτικών από τα άλλα ανταγωνιστικά νηολόγια, μείωση της γραφειοκρατίας και ενίσχυση των ηλεκτρονικών διαδικασιών, ώστε ο πλοιοκτήτης να μπορεί εύκολα και μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να νηολογήσει πλοία υπό ελληνική σημαία. Σημείωσε επίσης την έγκριση του master plan για το λιμάνι του Πειραιά (ύψους 610 εκατ. ευρώ), ενώ πρόσθεσε ότι προχωρά η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπως και οι σχετικές διαδικασίες για τα 10 μεγάλα περιφερειακά λιμάνια της χώρας μας για τα οποία υπογράμμισε ότι «υπάρχει τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον». Ο κ. Πλακιωτάκης σημείωσε ακόμα ότι τα λιμάνια εντάσσονται, πλέον, στην εθνική στρατηγική λιμένων, logistics και μεταφορών και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να εξυπηρετήσουν συνδυασμένες μεταφορές.

Μετά τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ακολούθησε ο κύριος Λεωνίδας Δημητριάδης – Ευγενίδης, Πρεσβευτής του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) στην Ελλάδα και Πρόεδρος του Ιδρύματος Ευγενίδου, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του επισήμανε πως παρότι το 2020 δεν αναμένεται να έχουμε παγκόσμια κρίση, υπάρχουν πολλές δυσμενείς συνθήκες, όπως το θέμα των τελωνειακών δασμών, οι εμπορικοί πόλεμοι, το Brexit και ο κορονοϊός και τόνισε ότι χρειάζονται οικονομικά κίνητρα. Σημείωσε ότι έως το 2030 ο κλάδος θα πρέπει να επιτύχει τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ και ταυτόχρονα να ανταποκριθεί στην ψηφιοποίηση. Μίλησε ακόμα για την προοπτική να έχουμε στο μέλλον αυτόνομα πλοία, ενώ  ανέφερε ότι οι πλοιοκτήτες θα χρειαστούν περισσότερη στήριξη, ιδίως αυτοί που έχουν πιο μικρά και παλαιά πλοία, που είναι και οι περισσότεροι.

Χαιρετισμό απηύθυνε στη συνέχεια, ο κύριος Γιώργος Δ. Πατέρας, Πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος και Αντιπρόεδρος της Contships Management Inc., ο οποίος με αφορμή το θέμα του συνεδρίου «Let’s ReFuture Shipping» στάθηκε στις αλλαγές που συζητά ο κλάδος αυτή την περίοδο, όπως το ζήτημα της ταχύτητας και το πώς μπορούν να μειωθούν οι εκπομπές αερίων, ενώ σημείωσε ότι είναι σημαντικό να εστιάσουμε στον νέο σχεδιασμό των πλοίων. Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε ότι πρέπει να επενδυθούν περισσότερα χρήματα για την ανάπτυξη μπαταριών και άλλων τεχνολογιών, διότι οι σημερινές λύσεις κίνησης των πλοίων με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα γίνουν ασύμφορες, είτε λόγω κόστους, είτε λόγω κανονιστικών περιορισμών.

Στη συνέχεια μίλησε ο καθηγητής Martin Stopford, μη εκτελεστικός Πρόεδρος της Clarkson Research Services Ltd, ο οποίος εστίασε την ομιλία του με θέμα «Εξελίξεις στη μεταφορά εμπορευμάτων 2020-2050», στη σημαντική συμβολή της τεχνολογίας στη ναυτιλία, προτρέποντας τις εταιρείες να επενδύσουν στην τεχνολογία όσο περισσότερο γίνεται, καθώς αυτή επιτρέπει στη ναυτιλία να χαμηλώσει πάρα πολύ τα κόστη της και να επιτύχει τεράστια αύξηση της αποδοτικότητας.

Παράλληλα, τόνισε πως θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα προγράμματα εκπαίδευσης στις νέες τεχνολογίες σε όλες τις βαθμίδες λειτουργίας των ναυτιλιακών εταιρειών. Πρόσθεσε ακόμα ότι η τεχνολογία δεν βοηθάει μόνο τον διαχειριστικό τομέα, αλλά προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για τη συντήρηση και την υγεία του στόλου. Τόνισε επίσης ότι ο κλάδος οφείλει να παρακολουθεί και να υιοθετεί πολύ πιο άμεσα πλέον τις εξελίξεις στην ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών στη ναυτιλία, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικός, και σημείωσε ότι όλες οι τεχνολογικές εξελίξεις οδηγούν, τελικά, στα «ηλεκτρικά» πλοία.

Ο καθηγητής Stopford ανέφερε ακόμα ότι οι νέοι περιβαλλοντικοί κανόνες θα υποχρεώσουν στο εξής τα πλοία να πηγαίνουν πιο αργά και να μειώσουν το φορτίο που μεταφέρουν, ενώ σημείωσε ότι μέχρι τώρα δεν έχουμε κάποια καλή εναλλακτική των ορυκτών καυσίμων.

Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια ο κύριος Αναστάσιος Παπαγιαννόπουλος, Principal της Common Progress Co Na S.A. και αμέσως προηγούμενος Πρόεδρος της BIMCO, ο οποίος ανέφερε ότι δεν υπάρχουν ρεαλιστικές οικονομικές πολιτικές για τις χώρες που διαφωνούν με την πολιτική της ΕΕ, και στάθηκε στην περίπτωση της Κίνας, σημειώνοντας ότι οι Κινέζοι άνοιξαν την οικονομία τους στις νέες τεχνολογίες, αλλά με τρόπο που τους επέτρεψε να τις εκμεταλλευτούν θετικά για την οικονομία τους. Πρόσθεσε ακόμα ότι οι Ευρωπαίοι στην πλειοψηφία τους δείχνουν απροετοίμαστοι για την ενσωμάτωση των τεχνολογικών εξελίξεων που έρχονται, αλλά και αρκετών από αυτές που έχουν ήδη έρθει.

Εκτός από τις ομιλίες σημαντικά ήταν και τα θέματα που αναδείχθηκαν στα πάνελ των συζητήσεων που διεξήχθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Στο πάνελ του συνεδρίου «Στο τραπέζι των εφοπλιστών: θα είναι το μέλλον ευοίωνο;» ο πρόεδρος και συντονιστής της συζήτησης κύριος Άγγελος Ρούπας Πανταλέων, ιδρυτής της Second Wind & Partners, είπε ότι αν υπάρχει μία φράση που θεωρεί ότι ταιριάζει ως τίτλος για ένα πάνελ εφοπλιστών είναι η φράση «εγκλωβισμένοι στη μέση», γιατί όντως οι πλοιοκτήτες αυτή τη στιγμή βρίσκονται μεταξύ κανονιστικών ρυθμίσεων, μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, κεντρικών Τραπεζών, ESG, κ.ά.

H κυρία Μαρίλη Φραγκίστα, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Franco Compania Naviera, ανέφερε, ότι η πλειοψηφία των πλοιοκτητών έχει συμπεριφερθεί πολύ υπεύθυνα σε ότι αφορά στην προσαρμογή στα δεδομένα της πράσινης ναυτιλίας. Τόνισε ακόμα ότι μεταξύ του 2008 και του 2018 υπήρξε τουλάχιστον 50% μείωση των εκπομπών άνθρακα από τα πλοία. Ανέφερε ακόμα την πρωτοβουλία της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας να χρηματοδοτήσει ένα ταμείο για την έρευνα και τον σχεδιασμό πλοίου με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Ο κύριος Γιώργος Γουρδομιχάλης, Διευθύνων Σύμβουλος της Phoenix Shipping & Trading SA, σημείωσε από την πλευρά του ότι ο εφοπλιστικός κόσμος έχει κάνει τόσες «πράσινες» αλλαγές «που εμείς οι ίδιοι έχουμε δημιουργήσει ζημιά στον εαυτό μας, δεχόμενοι χωρίς καμία αντίρρηση την επιβολή όλων των περιβαλλοντικών κανονισμών».

Ο κύριος Γιάννης Δράγνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Goldenport Group, προέβλεψε ότι τα επόμενα χρόνια θα είναι ολοένα πιο ακριβά τα καύσιμα για τα πλοία. Πρόσθεσε ότι υπάρχει η επιλογή των πλοίων που κινούνται με LNG «αλλά αυτή η τεχνολογία είναι μάλλον κάτι μεταβατικό, που θα διαρκέσει μέχρι το 2030 το πολύ». Ο κύριος Γιώργος Αλεξανδράτος, Γενικός Διευθυντής της Apollonia Lines SA. ανέφερε ότι η ναυτιλία που μεταφέρει 9 στα 10 αγαθά, θα έπρεπε να επηρεάζει πιο αποτελεσματικά τις διεθνείς αποφάσεις που την αφορούν. Ο κύριος Δημήτρης Θεοδωράκης της Swissmarine Inc., είπε πως είναι πολύ σημαντική η αλλαγή που θα γίνει στις μηχανές των πλοίων, «αλλά για να αναπτυχθεί ένας κινητήρας χρειάζονται 10 – 15 χρόνια, κάτι που δυσκολεύει πολύ την απόφαση των εφοπλιστών για νέα πλοία».

Τέλος, ο κύριος Νικόλας Παπαλιός ανέφερε ότι «όλοι οραματιζόμαστε ένα «πράσινο» μέλλον, ωστόσο το κόστος της μετάβασης από τη μία κατάσταση στην άλλη δεν μπορεί να απορροφηθεί μόνο από τους πλοιοκτήτες και παράλληλα οι υπόλοιποι να κερδίζουν από αυτήν τη μετάβαση». Σχετικά με τις κοινοπραξίες (joint ventures) συμφώνησαν όλοι ότι για να έχουν νόημα για την ναυτιλία θα πρέπει να γίνονται με τουλάχιστον μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Οι σύγχρονοι εφοπλιστές, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο έχουν εμπειρία από τέτοιες επενδύσεις εξαιτίας της έλλειψης τραπεζικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της ναυτιλίας. Τα μέλη του πάνελ ανέφεραν ότι υπάρχουν τεράστια κεφάλαια στα χέρια των θεσμικών επενδυτών που περιμένουν να αξιοποιηθούν.

Στο πάνελ με θέμα «Συμμόρφωση & διατηρησιμότητα», η Πρόεδρος της ενότητας και συντονίστρια του πάνελ κυρία Δανάη Μπεζαντάκου, CEO της Navigator Shipping Consultants και Γενική Γραμματέας του International Propeller Club, Port of Piraeus, αρχικά έδωσε τον λόγο στον κύριο Greg Atkinson, Director & Chief Technology Officer της Eco Marine Power Co. Ltd και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ohori Capital Pty. Ltd, ο οποίος σημείωσε πως «αργά ή γρήγορα, θα πάμε στα «ηλεκτρικά πλοία» και πρόσθεσε ότι «στο ενδιάμεσο θα έχουμε κάποιες εναλλακτικές τεχνολογίες».

Στη συνέχεια ο κύριος Κώστας Κόντες, Διευθύνων Σύμβουλος της V.Ships Greece Ltd, σημείωσε ότι ο τρόπος διαχείρισης πλοίων δεν έχει αλλάξει σημαντικά μέχρι τώρα, αλλά πλέον έρχονται μεγάλες αλλαγές και προκλήσεις, όπως η ψηφιοποίηση και η αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων. Πρόσθεσε πως η ναυτιλία θα ρυθμίζεται στο εξής όλο και περισσότερο, καθώς μέχρι το 2050 θα τίθενται σε ισχύ όλο και περισσότεροι κανονισμοί.

Ακολούθως, ο κύριος Γιάννης Πατινιώτης, Οικονομικός Διευθυντής της Carras (Hellas) S.A., ανέφερε ότι παρά το γεγονός πως η ελληνική ναυτιλία είναι πρώτη στον κόσμο, δεν έχει την ανάλογη δύναμη να επηρεάσει τις εξελίξεις σε ότι αφορά στη διαμόρφωση των ναυτιλιακών κανονισμών.

Ο κύριος Γιάννης Κοτζιάς, Projects & Finance, Xclusiv Shipbrokers και Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεσιτών Ναυτιλιακών Συμβάσεων, σημείωσε ότι «μπορεί ένα πλοίο με σκράμπερ που θα παραγγείλουμε σήμερα και θα μας έρθει σε 2 χρόνια, να μην είναι συμφέρον με βάση το τι θα ισχύει τότε για τις τιμές των καυσίμων. Είναι μία δύσκολη «εξίσωση» στην οποία αναζητείται απάντηση».

Στο θέμα της ασφάλισης των πλοίων στάθηκε ο κύριος Κώστας Καραβασίλης, ανώτερος εκτελεστικός διευθυντής πρόληψης απώλειας της Thomas Miller (Hellas) Ltd. Σημείωσε ότι η ασφάλιση των πλοίων μέχρι και πριν 2-3 χρόνια ήταν κάτι φθηνό, γεγονός που οδήγησε σε μη βιωσιμότητα τον συγκεκριμένο κλάδο. Ωστόσο, όπως είπε, εδώ και 3 χρόνια η συγκεκριμένη αγορά δείχνει σημάδια εξυγίανσης και ωρίμανσης, ενώ χαρακτήρισε σημαντικές τις προκλήσεις στην ασφαλιστική αγορά πλοίων λόγω της σταδιακής αλλαγής των κανονισμών.

Η ενότητα «Στρατηγικές που αντέχουν στον χρόνο» άνοιξε με ομιλία του κυρίου Peter Sand, Επικεφαλής Ναυτιλιακού Αναλυτή της BIMCO, ο οποίος ανέφερε ότι για το 2020 εκτιμάται πως θα υπάρχει ζήτηση για τάνκερ αργού πετρελαίου, ωστόσο μακροπρόθεσμα τα τάνκερ δε δείχνουν να αποτελούν βιώσιμη επένδυση. Πρόσθεσε ακόμα ότι η προσφορά σήμερα είναι αρκετά μεγαλύτερη από τη ζήτηση, και σημείωσε ότι είναι αναγκαία η τοποθέτηση σκράμπερ στα πλοία για να μειωθούν τα λειτουργικά έξοδα που είναι πλέον μεγάλα.

Πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις ακούστηκαν στο panel με θέμα «Μπορεί η ναυτιλιακή χρηματοδότηση να ξαναγίνει ελκυστική για τις τράπεζες;». Πρόεδρος και συντονίστρια του πάνελ ήταν η κυρία Κατερίνα Σταθοπούλου, Εκτελεστική Διευθύντρια της Investments & Finance Ltd και Governor του International Propeller Club, Port of Piraeus.

Στη συζήτηση συμμετείχαν η κυρία Αλεξάνδρα Μιχαλοπούλου, Partner της Watson, Farley & Williams, η κυρία Κορίννα Ταπακτσόγλου, Chief Financial Officer της Pioneer Marine, ο κύριος Christopher Conway, Διευθύνων Σύμβουλος και Global Head of Shipping & Offshore Export & Agency Finance της Citi, ο κύριος Χρήστος Τσάκωνας, Global Head of Shipping της DNB Bank, ο κύριος Marc Hari, Εκτελεστικός Διευθυντής, Shipping Finance & ECA της Macquarie Bank, ο κύριος Ανδρέας Χρυσοστόμου, Διευθύνων Σύμβουλος της Marine Fields και ο κύριος Σταύρος Γυφτάκης, Chief Financial Officer της Seanergy Maritime Holdings Corp. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι ναι μεν υπάρχει διαθεσιμότητα τραπεζικών κεφαλαίων για χρηματοδότηση της ναυτιλίας, αλλά αυξάνει διαρκώς ο όγκος των προϋποθέσεων που θέτει το κανονιστικό πλαίσιο και οι πολιτικές κινδύνου (risk policy) των τραπεζών.

O κύριος Christopher Conway της Citi, αναφερόμενος γενικότερα στο κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει και που είναι επικείμενο να έρθει όπως τα κριτήρια ESG (environmental, social and governance) είπε ότι «οι τράπεζες δεν μπορούν να γίνουν οι αστυνομικοί των ρυθμιστικών αρχών».

Κατά τη διάρκεια του πανελ «Χαρτογράφηση των ευκαιριών χρηματοδότησης» έγινε μια καταγραφή της κατάστασης που επικρατεί σήμερα, και παράλληλα συζητήθηκε πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες στο εξής.

Ο κύριος  Γιώργος Λάιος, Αναπληρωτής CEO της Intermodal, τόνισε πως παρά τις αβεβαιότητες,  το τοπίο της αγοράς, όσον αφορά στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση έχει πλέον ξεκαθαρίζει, ενώ ο κύριος  Ali Susanto, Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής του γραφείου της Σιγκαπούρης της Braemar Naves, συμπλήρωσε πως οι ασιατικές εταιρείες leasing είναι θετικά προσκείμενες προς την ναυτιλία και έτοιμες να αυξήσουν τις επενδύσεις τους, καθώς εκτιμούν πως η συγκεκριμένη αγορά σημειώνει σταθερά ανοδική πορεία.  Ο κύριος Χάρης Κοσμάτος,  Corporate Development Officer της Tsakos Energy Navigation (TEN) Limited, υπογράμμισε με τη σειρά του  ότι πλέον η πρόσβαση σε φθηνό  δανεισμό από τις τραπεζες γίνεται ολοένα πιο δύσκολη και πιο επιλεκτική. Ο κύριος Γιώργος Καμπάνης, Διευθύνων Σύμβουλος της YieldStreet Marine Finance, αναφέρθηκε στις λύσεις Fintech.

Ο κύριος Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, μέλος Δ.Σ. της Aegean Baltic Bank,  ανέδειξε το κρίσιμο θέμα της περαιτέρω μείωσης κεφαλαίων για την ναυτιλία από τις διεθνείς τράπεζες. Ωστόσο σημείωσε οτι υπάρχει μια θετική αντιμετώπιση από τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες σκοπεύουν να αυξήσουν την κάλυψη που παρέχουν στις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες. Ο κύριος Christoph Beneke, Ship Finance Executive της Meerbaum Capital Solutions Inc., αναφέρθηκε στις εταιρείες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων (private equity – PE), οι οποίες  αν και αυξάνουν τα κεφάλαια τους για τον κλάδο ναυτιλίας, τα διαθέτουν σε κόστος ιδιαίτερα υψηλό, γεγονός που αποτελεί έναν σημαντικό περιοριστικό παράγοντα.

Ο συντονιστής του πάνελ κύριος Κωνσταντίνος Κανελλόπουλος, από την Braemar Naves Corporate Finance, υπογράμμισε ότι μπορεί να αυξάνονται οι πηγές και οι ευκαιρίες για ανεύρεση κεφαλαίων, ωστόσο δεν λύνεται ουσιαστικά το πρόβλημα, καθώς τα κεφάλαια διατίθενται με σημαντικά υψηλότερο κόστος.

Κατά τη διάρκεια του πάνελ «Ψηφιακός μετασχηματισμός: το σύγχρονο συγκριτικό πλεονέκτημα», το οποίο συντόνισε η κυρία Ειρήνη Λιαδή, ICT Senior Sales Specialist του Ομίλου ΟΤΕ, το θέμα που αναδείχθηκε ήταν ο ψηφιακός μετασχηματισμός και το στοίχημα για τις ναυτιλιακές εταιρείες να αποδειχτούν έτοιμες την κατάλληλη στιγμή να ενσωματώσουν τις αναγκαίες αλλαγές, ώστε να μη χάσουν το ψηφιακό στοίχημα και πάψουν να είναι ανταγωνιστικές, αλλά και ασφαλείς.

Τέλος, τονίστηκε ότι οι κυβερνοεπιθέσεις δε γίνονται πλέον από «ερασιτέχνες», αλλά είναι «επιχειρησιακά» οργανωμένες και έχουν πολύ συγκεκριμένη στόχευση.

Το συνέδριο παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον 600 σύνεδροι. Η επόμενη διοργάνωση Slide2Open Shipping Finance 2021 θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2021.