Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία του κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου Slide2Open Shipping Finance 2021, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κος Γιάννης Πλακιωτάκης αναφέρθηκε στη σημασία της ναυτιλίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις εθνικές οικονομίες και αναγνώρισε ότι η πανδημία έφερε στην επιφάνεια τις αδυναμίες στο σύστημα διακυβέρνησης και τις εφαρμοζόμενες πολιτικές.

Ορισμένοι τομείς της γαλάζιας οικονομίας αποδείχθηκαν ισχυροί και κρίσιμης σημασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας: οι θαλάσσιες μεταφορές και οι εργασίες λιμένος δεν έπαυσαν να λειτουργούν και διασφάλισαν την ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η Υπουργική Διακήρυξη για την Γαλάζια Οικονομία διαπιστώνει τους τομείς προτεραιότητας για τα κράτη της Μεσογείου. Στη χώρα μας, όπου το ¼ του ΑΕΠ αφορά την γαλάζια οικονομία και το 1/5 του πληθυσμού ζει στα νησιά, η νέα εθνική στρατηγική ενσωματώνει τη ναυτιλιακή και νησιωτική πολιτική: νησιωτικότητα, θαλάσσια οικονομία και γαλάζια ανάπτυξη». Προς το σκοπό αυτό, εισάγονται τρία χρηματοδοτικά εργαλεία, και οι σχετικές πρωτοβουλίες προωθούνται σε συνεργασία με άλλα Υπουργεία και Ιδρύματα.

Η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα ασφάλειας στην περιοχή και διατηρεί ισχυρή τη δέσμευσή της στις βασικές ευρωπαϊκές αρχές. Κλείνοντας ο Υπουργός τόνισε ότι είναι πολύ αισιόδοξος για τις ευκαιρίες που δημιουργούν οι συνέργειες με στόχο την γαλάζια ανάπτυξη.

Κατόπιν, στη συνέντευξή του με τον κο Άγγελο Ρούπα-Πανταλέων, ο Υπουργός αναφέρθηκε στο επιχειρηματικό πνεύμα των Ελλήνων εφοπλιστών και σημείωσε ότι το κράτος δεν μπορεί να βασίζεται απλώς στην μη παρεμβατική προσέγγιση. Η ναυτιλία αποτελεί έναν οικονομικό κλάδο με υψηλή κινητικότητα και η Ελλάδα πρέπει να διατηρήσει και να προωθήσει τις συνθήκες που θα κάνουν τις ναυτιλιακές εταιρείες να παραμείνουν ή να έρθουν στην Ελλάδα. Επίσης όμως αποτελεί προτεραιότητα η δημιουργία ενός διεθνώς ανταγωνιστικού νηολογίου.

Είσου σημαντική όμως είναι η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης, κάτι που υλοποιείται με μια Νέα Συμφωνία με την ναυτιλιακή κοινότητα. Στόχος είναι η προσέλκυση περισσότερων πλοίων στην ελληνική σημαία και νέων ανθρώπων στο επάγγελμα.

Ο κος Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης τόνισε ότι οι βασικές αρχές, η προσαρμοστικότητα, η τεχνολογία και οι άνθρωποι της ναυτιλίας είναι που κατάφεραν να κινήσουν τον κόσμο και στη διάρκεια της πανδημίας. Μεγάλο μειονέκτημα αυτό το διάστημα ήταν η αδυναμία επαναπατρισμού των πληρωμάτων. Απαιτείται διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους και μελέτες επιπτώσεων προκειμένου να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος.

Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης

Στη συνέντευξή του με τον κο Ρούπα, ο κος Ευγενίδης αναφέρθηκε στον πρώην υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ, Donald Rumsfeld, ο οποίος είχε πει «όσα ξέρουμε, δεν τα ξέρουμε», προκειμένου να δείξει πόσο ανέτοιμοι ήμασταν για την πανδημία. Η τεχνολογία συνέβαλε ποικιλλοτρόπως, το ίδιο και η εκπαίδευση, αλλά οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη διαφορά. Αναφέρθηκε στη σημασία της ψηφιοποίησης, της διαχείρισης των δεδομένων, της αποφυγής αναποτελεσματικότητας, στην προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας και έκλεισε λέγοντας ότι, από αυτή την άποψη, η πανδημία επιτάχυνε την αλλαγή.

Η Δρ Sadan Kaptanoglu, στη συνέντευξή της στην κα Κατερίνα Σταθοπούλου αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η ναυτιλία δεν σταμάτησε στη διάρκεια της πανδημίας, εφοδιάζοντας όλον τον κόσμο. Οι αλλαγές των πληρωμάτων και ο επαναπατρισμός των ναυτικών ήταν το μεγάλο αγκάθι στη διαδικασία. Η BIMCO αντέδρασε αμέσως με την εισαγωγή ειδικής ρήτρας. Η απαλλαγή από τη χρήση ορυκτών καυσίμων αποτελεί πρόκληση, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένες προθεσμίες. Τέλος αναφέρθηκε στην πειρατεία, η οποία θα καταπολεμηθεί μόνο με συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων και στο ενημερωτικό βίντεο της BIMCO για τη ναυτιλία με τίτλο “Ships make the world go”.

O κος Axel Siepmann αναφέρθηκε στις ενοποιήσεις στον χώρο της ναυτιλίας οι οποίες μπορεί μεν να έχουν νόημα λόγω των πλεονεκτημάτων των μεγαλύτερων σε μέγεθος εταιρειών, αλλά οι οικογενειακές ναυτιλιακές εταιρείες της Ελλάδας είναι ήδη επιτυχημένες, οπότε ίσως να μην χρειάζονται.

Στο πρώτο πάνελ της ημέρας, ο κος Κωνσταντίνος Κανελλόπουλος ρώτησε τον κο Χάρη Κοσμάτο και τον κο Αλέξη Στεφάνου τι πιστεύουν για τις προοπτικές της ναυτιλίας. Ο κος Κοσμάτος σημείωσε ότι, πέρα από τους κανονισμούς και όλα τα τεχνικά ζητήματα, οι Έλληνες έχουν αποδείξει ότι μπορούν να προσαρμοστούν και πιστεύει ότι η ελληνική ναυτιλία θα παραμείνει κυρίαρχη δύναμη. Ο κος Στεφάνου τόνισε τη σημασία της διαφοροοποίησης και των μακροχρόνιων σχέσεων με τους ναυλωτές, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Η ελληνική ναυτιλία αποτελείται από μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που λειτουργούν σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού. Οι ενοποιήσεις θα είναι μάλλον δύσκολες, αλλά μια εναλλακτική θα μπορούσε να είναι το οutsourcing, κάτι όμως που θα απαιτήσει αλλαγή νοοτροπίας.

Στη συνέντευξή του στον κο Ρούπα, ο κος Νικόλαος Παπαλιός δήλωσε ότι μια μικρή ή μεσαία ναυτιλιακή επιχείρηση ωφελείται από την άμεση λήψη αποφάσεων, τις προσωπικές σχέσεις και την ευελιξία που της επιτρέπει να προσφέρει πιο «προσωποποιημένες» υπηρεσίες. Ο ίδιος, εφοπλιστής 5ης γενιάς, εξήγησε ότι οι βασικές αρχές παραμένουν ίδιες και ότι οι νέοι κανονισμοί και η τεχνολογία δεν μπορούν να αλλάξουν τις θεμελιώδεις αρχές της ναυτιλίας.

Η κα Elisabeth Calbari, με τη χρήση προσομοιωτή, παρουσίασε την επίδραση στρεσογόνων καταστάσεων στο σώμα και το μυαλό και εξήγησε πως όταν ο αξιωματικός μπορεί να ελέγξει βασικές αλλαγές, τότε είναι πιο ήρεμος και ελέγχει την κατάσταση, με αποτέλεσμα να λαμβάνει καλύτερες αποφάσεις.

Στο δεύτερο πανελ της ημέρας, οι Δρ. Κωνσταντίνος Γαλάνης, Δρ Ηρακλής Λαζάκης και κος Σπυρίδων Ταράσης απάντησαν στα ερωτήματα που έθεσε ο Δρ Γιώργος Βαγγελας. Η ναυτιλία έχει ανάγκη από ανθρώπους ευέλικτους και αποτελεσματικούς, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα προσφέρουν περισσότερο θεωρητική γνώση και η τεχνολογία αποτελεί εργαλείο που πρέπει να το χειριστούμε αποτελεσματικά. Τα στελέχη πρέπει να έχουν και πρακτικές γνώσεις, να είναι καλοί διαπραγματευτές και σε θέση να προάγουν το ομαδικό πνεύμα. Εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο είναι να υπάρχουν επαφές των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τη ναυτιλία, έτσι ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της. Σε κάθε περίπτωση, το πιο σημαντικό στοιχεί της ναυτιλίας είναι οι άνθρωποι της και είναι σημαντικό οι άνθρωποι της ναυτιλίας να λάβουν πρακτική κατάρτιση στον χώρο.

Ο κος Θεόφιλος Ξενακουδάκης, ανέφερε ότι η καραντίνα άλλαξε τις ζωές μας, έγινε πολύ εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας (π.χ. πραγματοποίησαν 900 επιθεωρήσεις εξ αποστάσεως), και η επόμενη πρόκληση είναι η προετοιμασία για την εποχή μετά την πανδημία.

Ο Δρ Χρήστος Γκιζέλης παρουσίασε ένα καινοτομικό πρόγραμμα, το Dataports, που σκοπό έχει τη μετατροπή των λιμένων σε ένα έξυπνο, γνωσιακό και αλληλοσυνδεδεμένο χώρο, προς όφελος των επιχειρήσεων, των πολιτών και των δημόσιων οργανισμών.

Στο τρίτο πανελ, η κα Κατερίνα Σταθοπούλου συνομίλησε με τον κο Νικόλαο Φραγκίστα, τον κο Μιχαήλ Κοκκίνη, τον κο Γεώργιο Μακρυμίχαλο και τον κο Γιάννη Πλατσιδάκη. Από τη συζήτηση έγινε σαφές ότι η ναυτιλία πέρασε μέσα από όλες τις κρίσεις του προηγούμενου αιώνα, βλέποντας κάποιες από αυτές ως ευκαιρία ανάπτυξης. Υπήρξαν αλλαγές στη χρηματοδότηση, με την απομάκρυνση των τραπεζών και των προσωπικών σχέσεων με τους εφοπλιστές, η παγκοσμιοποίηση και η είσοδος της Κίνας επίσης πυροδότησαν αλλαγές, οι αγορές κεφαλαίων άλλαξαν, αλλά η ναυτιλιακή κουλτούρα, το «τσαγανό»  και η προσαρμοστικότητα είναι αυτά που κράτησαν τη βιομηχανία ισχυρή.

Ο κος Justin Keeble ανέφερε τρεις τομείς προτεραιότητας (net zero, διαφάνεια και προβλεψιμότητα) και την ανάγκη ύπαρξης σαφούς στρατηγικής: η βιωσιμότητα αποτελεί κινητήρια δύναμη νέας ανάπτυξης και εσόδων.

Ο κος Γιώργος Πολυχρονίου μίλησε για τη χρήση του LNG ως καυσίμου για τη ναυτιλία, το οποίο αποτελεί την πιο καθαρή και σε επαρκείς ποσότητες εναλλακτική που μπορεί ήδη να προσφερθεί.

Στο τελευταίο πάνελ της ημέρας, η κα Δανάη Μπεζαντάκου συνομίλησε με τον κο Γιώργο Αλεξανδράτο, τον κο Δημήτριο Φαφαλιό, τον κο Κωστή Φραγκούλη, τον κο Αλέξανδρο Χατζηπατέρα, την κα Σεμίραμη Παλιού και την κα Ελένη Παπαχρονοπούλου. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις πρωτοβουλίες ανανέωσης του στόλου, σε συνεργασία με την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, και δόθηκε έμφαση στη σημασία της συνεργασίας. Η δημιουργία και επιτυχία ναυτιλιακού cluster εξαρτάται από τις συνέργειες μεταξύ όλων των εμπλεκομένων. Η πανδημία είχε επιπτώσεις στους ναύλους, αλλά η ναυτιλία ξέρει να διαχειρίζεται τις αλλαγές. Μεγάλο πρόβλημα ήταν το θέμα της αλλαγής των πληρωμάτων, κάτι που πλέον πρέπει να επιλυθεί σε πολύ υψηλό πολιτικό επίπεδο – σήμερα 750 εταιρείες έχουν υπογράψει Διακήρυξη Ποσειδών. Οι συμμετέχοντες εξήραν τη σημασία της εκπαίδευσης, μίλησαν για τη χρήση ελληνικού εξοπλισμού που είναι διεθνώς ανταγωνιστικός και παράγεται με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας και έκλεισαν δηλώνοντας αισιόδοξοι για το μέλλον.