Μιχάλης Χανδρής: Ο Bon Viveur του ελληνικού εφοπλισμού και η παρουσία του στην κηδεία του τέως

Ο μεγάλος αριθμός των Ελλήνων εφοπλιστών στη λίστα των προσκεκλημένων στην κηδεία του έκπτωτου βασιλιά Κωνσταντίνου οφείλεται κυρίως στους δεσμούς του ελληνικού εφοπλισμού με το Λονδίνο, που θεωρείται η «καρδιά της παγκόσμιας ναυτιλίας», αλλά και με τον ισχυρό ρόλο της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλίας Συνεργασίας του Λονδίνου.

Η μακροχρόνια διαμονή των μελών της οικογένειας του Κωνσταντίνου στη βρετανική πρωτεύουσα ενίσχυσε τις σχέσεις τους με την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα που έχει διαχρονική και έντονη παρουσία στα «υψηλά σαλόνια» του Σίτυ.

Η παρουσία του Μιχάλη Χανδρή, γιου του Δημήτρη Χανδρή, ήταν από αυτές τις παρουσίες που εντυπωσίασαν στη Μητρόπολη Αθηνών. Άλλωστε ο πάντα ο «ατσαλάκωτος» Μιχάλης Χανδρής διακρίνεται για το ντύσιμο του και την καλοπροσεγμένη εμφάνιση του. Θεωρείται δε ότι είναι ο Bon Viveur του ελληνικού εφοπλισμού με μεγάλες επιτυχίες στο γυναικείο φύλο.

Ο συνεχιστής της μεγάλης χιώτικης ναυτιλιακής οικογένειας, Μιχάλης Χανδρής, είναι αντιπρόεδρος τα τελευταία χρόνια στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και πάντα αθόρυβος υποστηρικτής του εκάστοτε προέδρου της Ε.Ε.Ε. Άλλωστε, όπως λέγεται, έχει αρνηθεί επανειλημμένα να δεχτεί τη θέση του προέδρου, αποδεικνύοντας την ανιδιοτέλεια του.

Ο Μιχάλης Δ. Χανδρής είναι ο πρόεδρος της Chandris Ltd με έδρα την Αγγλία, διετέλεσε διευθυντής και συνιδρυτής της Celebrity Cruise Line από το 1987 μέχρι το 1997, όταν η εταιρία πουλήθηκε στη Royal Caribbean Cruise Lines (RCCL).

Είναι σύμβουλος του διοικητικού συμβουλίου της Chandris Inc, με έδρα την Ελλάδα, η οποία διαχειρίζεται 13 δεξαμενόπλοια,  πλοία ξηρού φορτίου, ενώ συμμετέχει ως σύμβουλος του διοικητικού συμβουλίου της βρετανικής – ευρωπαϊκής εταιρείας Real Estate Leathbond.

Το κτιριακό συγκρότημα της ναυτιλιακής εταιρείας δεσπόζει στην Ακτή Μιαούλη, απέναντι από τα γραφεία του ΟΛΠ και είναι από τα πρώτα μεγάλα κτίρια που κατασκευάστηκαν στον Πειραιά.

Το όνομα Χανδρής έχει συνδεθεί με ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας. Έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, με την μετανάστευση των Ελλήνων προς την Αμερική και Αυστραλία και με την δημιουργία μιας γενιάς πολυτελών ξενοδοχείων υποδοχής ξένων και Ελλήνων τουριστών.

Χιλιάδες Έλληνες μπήκαν στα πλοία των Χανδρήδων, που στο φουγάρο του είχαν ένα τεράστιο Χ σε μπλε φόντο, για να βρουν καινούργια πατρίδα. Τα πλοία των Χανδρήδων για δεκαετίες αποτέλεσαν την ελπίδα ζωής για χιλιάδες νέους, αμέσως μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ωστόσο, το όνομα Χανδρής, συνδέθηκε και με το άνοιγμα του εφοπλισμού προς την ελληνική κοινωνία. Αυτό έγινε όταν στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών αναδείχθηκε πρόεδρος ο θείος του Μιχάλη, Αντώνης Χανδρής, ο οποίος διαδέχθηκε τον Στρατή Ανδρεάδη.

Πρόδρομος της οικογένειας ήταν ο Ιωάννης Χανδρής, με καταγωγή από την Χίο, ο οποίος ανέπτυξε σπουδαία εφοπλιστική δράση τα χρόνια του μεσοπολέμου. Παράλληλα είχε και μια σημαντική παρουσία στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών στην οποία εκλεγόταν στο διοικητικό της συμβούλιο. Ο Ιωάννης Χανδρής νυμφεύθηκε την Ευγενία Γεωργαντή και απέκτησαν δύο αγόρια.

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η ναυτική εταιρεία Χανδρή, απώλεσε επτά πλοία, τα οποία βυθίστηκαν από τους Γερμανικούς βομβαρδισμούς. Ο Ιωάννης Χανδρής γεννήθηκε το 1890 και πέθανε το 1942 σε ηλικία 52 ετών. Το τιμόνι της οικογενειακής ναυτιλιακής εταιρείας ανέλαβαν τα παιδιά του. Ο Αντώνης και ο Δημήτρης, που χαϊδευτικά τον φώναζαν, Μίμη.

Τον Μάρτιο του 1947, η οικογένεια παρέλαβε το “Nathaniel Macon” ναυπηγημένο το 1943, το οποίο μετονομάστηκε σε “Ευγενία Χανδρή”. Επιπλέον, η οικογένεια μπόρεσε να αποκτήσει ένα από τα επτά δεξαμενόπλοια Τ2, χωρητικότητας περίπου 16.500 τόνων τα οποία είχαν διατεθεί από τους Αμερικανούς για πώληση στους Έλληνες.

Ο Αντώνης Χανδρής γεννήθηκε το 1924 και πέθανε το 1984, ενώ ο Δημήτρης γεννήθηκε το 1921 και πέθανε το 1980. Τα αδέρφια εγκαταστάθηκαν στο Λονδίνο. Την ώρα που η οικογένεια παραλάμβανε το πρώτο της Liberty και το πρώτο δεξαμενόπλοιο, ο Δημήτρης είχε ήδη πάρει την πρωτοβουλία να αποκτήσει την Charlton Steam Shipping Co. με έδρα το Newcastle.

Συνεχιστές της μεγάλης οικογενειακής παράδοσης στη ναυτιλία είναι ο Γιάννης και ο Μιχάλης Χανδρής, παιδιά του Δημήτρη Χανδρή (1921-1980) και της Μυρτώς Πνευματικού και ανίψια του Αντώνη Χανδρή (1924-1984).

Ο Γιάννης Χανδρής μαζί με τον αδελφό του Μιχάλη δημιούργησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τη Celebrity Cruises, που τότε διέθετε τον νεότερο στόλο κρουαζιερόπλοιων. Την πούλησαν το 1997 στη Royal Caribbean με κέρδος 170 εκατ. λιρών για το 51% που διατηρούσε στην εταιρεία.

Η οικογένεια Χανδρή έχει μεγάλη ακίνητη περιουσία στη Μεγάλη Βρετανία. Οι Χανδρήδες συμμετέχουν επίσης σε ναυτιλιακές, ξενοδοχειακές και άλλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, ενώ έχουν και μια συλλογή σύγχρονης τέχνης.

Η οικογένεια Χανδρή ξεκίνησε το πρώτο εγχείρημα δραστηριοποίησης στην επιβατηγό ναυτιλία στοχεύοντας στις ανάγκες των Ελλήνων για αναζήτηση νέας πατρίδας.

Υπενθυμίζεται ότι την δεκαετία του ’20, ο πατέρας τους είχε λειτουργήσει μία επιβατηγό γραμμή ανάμεσα στον Πειραιά και την Κόρινθο και αργότερα μια σύνδεση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Μέχρι το 1960, τα δύο αδέλφια και η μητέρα τους είχαν χτίσει έναν εντυπωσιακό στόλο αποτελούμενο από 30 δεξαμενόπλοια και φορτηγά αλλά είχαν μεγάλες φιλοδοξίες για την επιχείρηση των επιβατηγών πλοίων.

Ο Δημήτρης και ο Αντώνης είχαν πεισθεί για τις δυνατότητες των υπερατλαντικών γραμμών καθώς η μετανάστευση από την Ευρώπη βρισκόταν σε έξαρση την μεταπολεμική περίοδο και ίδρυσε την Chandris Lines, στοχεύοντας κυρίως στην μεταφορά εποίκων από την Ευρώπη που αναζητούσαν μια νέα ζωή στην Αυστραλία.

Το πρώτο πλοίο, το “Bloemfontein Castle”, είχε αρχικά σχεδιαστεί για να μεταφέρει μετανάστες στην Νότια Αφρική για την Βρετανική Union-Castle Line. Μετά την απόκτηση του πλοίου, το ανακαίνισε για να εξυπηρετήσει την ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά των Ελλήνων μεταναστών προς την Αυστραλία. Το πλοίο μετονομαζόμενο σε “Πατρίς”, πραγματοποίησε την πρώτη του αναχώρηση από τον Πειραιά στις 14 Δεκεμβρίου του 1959.

Στην διάρκεια των επόμενων 18 χρόνων, η Chandris Lines επικεντρώθηκε κυρίως στην αγορά Ευρώπης-Αυστραλίας, συμπεριλαμβάνοντας την αυξημένη ζήτηση στο Ηνωμένο Βασίλειο για πέρασμα στην Αυστραλία. Αγοράστηκαν πολλά διαφορετικά πλοία. Το σημαντικότερο που προστέθηκε στον στόλο ήταν το ‘SS Australis’.

To πρώην ‘SS America’ ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο επιβατηγό τακτικών γραμμών πλοίο Αμερικανικών συμφερόντων όταν αγοράστηκε από την Chandris το 1964. Το πλοίο έγινε το μεγαλύτερο επιβατηγό υπό Ελληνική σημαία. Η Chandris Lines προσέφερε μία ενιαία θέση με σχετικά ανεπίσημο περιβάλλον στα πλοία της αλλά με κλιματιζόμενες καμπίνες, ποικιλία οργανωμένης ψυχαγωγίας για εκείνη την εποχή και υψηλής ποιότητας φαγητό στις τραπεζαρίες. Πάντως ο ίδιος ο Χανδρής διαφοροποίησε τις υπηρεσίες του από τις πολυτελείς κρουαζιέρες που κόστιζαν ίσως την διπλάσια τιμή.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, οι αδελφοί Χανδρή λειτουργούσαν τον μεγαλύτερο στόλο επιβατηγών κρουαζιέρας στον κόσμο με συνολικό αριθμό 13 πλοίων, ξεπερνώντας την P&O, την Cunard και την Union-Castle.

Το 1978, ο Χανδρής ανέστειλε την λειτουργία της Chandris Lines λόγω της αύξησης στα κόστη και της απόφασης της Αυστραλίας να τερματίσει το  σύστημα μετανάστευσης για τους Ευρωπαίους πολίτες. Επιπλέον, η άφιξη της εποχής των αεροπορικών συγκοινωνιών είχε καταστήσει τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων ισχυρό ανταγωνιστή και η αγορά της μεταφοράς επιβατών δια θαλάσσης άρχισε να φθίνει.

Ο Αντώνης Χανδρής νυμφεύθηκε την Ράνια Νικολάου, αλλά δεν έκαναν παιδιά. Έτσι, μετά τον θάνατό του οι απόγονοι του Δημήτρη, Ευγενία, Μιχάλης και Ιωάννης, συνέχισαν την επιχείρηση των κρουαζιερών για πολλά χρόνια. Σχημάτισαν τον πολυτελή στόλο της Celebrity Cruises με τη συμμετοχή κατά 49% της Overseas Shipholding Group (OGS) που είχε έδρα την Αμερική, έως ότου η εταιρία αγοράστηκε από την Royal Caribbean International το 1997.

Η οικογένεια Χανδρή, όλα αυτά τα χρόνια, δεν είχε παραμελήσει την ναυτιλιακή της επιχείρηση μεταφορών φορτίων και την δεκαετία του ‘60 ήταν μία εκ των δέκα κορυφαίων εφοπλιστικών οικογενειών, με στόλο που αριθμούσε περί τα 30 πλοία. Η Chandris ήταν ανάμεσα στις πρώτες Ελληνικές εταιρείες που κατείχαν very large crude carriers (VLCCs), τα οποία είχαν παραγγείλει σε ναυπηγεία στην Δανία και στην Ιαπωνία. Το 1969, κατά την παράδοση του από τα ναυπηγεία της Οδησσού, το ‘Ευγενία Χανδρή’ χωρητικότητας 205.000 τόννων ήταν το μεγαλύτερο δεξαμενόπλοιο που διέθετε ποτέ Ελληνική εταιρία. Ωστόσο το συγκεκριμένο δεξαμενόπλοιο και δύο ακόμη μεταγενέστερα νεότευκτα VLCCs πουλήθηκαν το 1976.

Ο Αντώνης Χανδρής ονομάστηκε “Ναυτιλάνθρωπος” από την επιτυχή προσπάθεια του να βελτιώσει τη φήμη των Ελλήνων εφοπλιστών στην ελληνική κοινωνία. Διαδέχθηκε στην ΕΕΕ, τον Στρατή Ανδρεάδη στην προεδρία και εξελέγη ακόμη δύο φορές στη θέση του προέδρου, το 1976 και το 1979. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον Φεβρουάριο του 1981 μετά τον απροσδόκητο θάνατο του αδελφού του Μίμη.

Το άνοιγμα του εφοπλισμού προς την ελληνική κοινωνία ήταν ιδέα του Αντώνη Χανδρή. Αποκατέστησε σχέσεις διαλόγου με την Πολιτεία, καθιέρωσε συχνές και εποικοδομητικές επαφές με εκπροσώπους των κοινωνικών φορέων και ανέπτυξε σχέσεις με τον ναυτιλιακό Τύπο, αλλά και με τους δημοσιογράφους γενικότερα. Η προσωπικότητα του βοήθησε ώστε το συλλογικό όργανο των εφοπλιστών να αποκτήσει σύγχρονη δομή και να οργανωθεί σε μοντέρνα και επιστημονική βάση.

Ενθάρρυνε επίσης τους νεώτερους εφοπλιστές και σφυρηλάτησε καλές σχέσεις με όλα τα πολιτικά κόμματα, διαδικασία η οποία συμπεριέλαβε μια ιστορική πρώτη συνάντηση ενός προέδρου των εφοπλιστών με τον αρχηγό του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας.

Ο Αντώνης Χανδρής διασφάλισε επίσης πως η ευνοϊκή ναυτιλιακή νομοθεσία περιλαμβανόταν στην αναθεώρηση του Συντάγματος του 1976, επισφραγίζοντας το προνομιακό καθεστώς που ισχύει μέχρι σήμερα.

Η οικογένεια Χανδρή είχε συστήσει μια εταιρία ηλεκτρικών ειδών και συσκευών στα 1960 και την επόμενη χρονιά ίδρυσε ιδιόκτητο ναυπηγείο στην Σαλαμίνα. Το ναυπηγείο μετασκεύαζε και επισκεύαζε πολλά από τα δικά τους πλοία. Ο Χανδρής ήταν ανάμεσα σε μια ομάδα εφοπλιστών που προσπάθησαν να δημιουργήσουν την πρώτη Ελληνική ασφαλιστική εταιρία ειδικά για την ναυτιλία – την Ελληνική Ασφαλιστική Πλοίων και Αεροσκαφών (Hellenic Ship & Aircraft Insurance) το 1964.

Διαβάστε επίσης:

Αριστοτέλης Ωνάσης: 117 χρόνια από τη γέννηση του Έλληνα μεγαλοεφοπλιστή

H MSC αγόρασε 92 πλοία μεταφοράς κοντέινερ το 2022 – Το 44% των πωληθέντων πλοίων πέρασε στην εταιρεία του Τζιανλουίτζι Απόντε