Με κρίση διαρκείας κινδυνεύει η ευρωπαϊκή ναυτιλία από το σύστημα εμπορίας εκπομπών

Κρίση διαρκείας στην ευρωπαϊκή ναυτιλία μπορεί να επιφέρει ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εντάξει τη βιομηχανία στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ΕΣΕΕ). Πρόταση που πρόσφατα υπερψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Πέρα από τις αντιδράσεις όλων των φορέων της ναυτιλίας, κατά της πρόθεσης της ΕΕ να δράσει σε περιφερειακό επίπεδο όταν ένα πλοίο μπορεί να διασχίσει τον μισό πλανήτη σε ένα και μόνο ταξίδι του, τα νούμερα «δείχνουν» ότι τα πλοία δεν θα «βγαίνουν». Ζήτημα που έχει τεθεί τόσο από ελληνικής πλευράς όσο και από όλους τους ναυτιλιακούς φορείς.

Ο μεγαλύτερος ναυλομεσιτικός οίκος στον κόσμο, ο όμιλος Clarksons, έρχεται να επιβεβαιώσει τις «Κασσάνδρες», παρουσιάζοντας τις επιπτώσεις με νούμερα. Η ένταξη της ναυτιλίας από το 2023 στο ΕΣΕΕ, θα επιφέρει αύξηση στα ημερήσια έξοδα ενός τάνκερ, ύψους 4.000 δολαρίων. Πρόκειται για μια αύξηση 66% στα ημερήσια έξοδα του πλοίου, τα οποία σήμερα υπολογίζονται στα 6.000 δολάρια την ημέρα. Μια τέτοια αύξηση, και με το οικονομικό περιβάλλον ιδιαίτερα ασταθές, αφού εκτός της πανδημίας διανύουμε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών στο πλανήτη, θεωρείται βέβαιο ότι θα αναγκάσει πολλές εταιρείες να «δέσουν» τα πλοία τους.  Όπως έγραψε άλλωστε και το www.mononews.gr, «η Ευρώπη (που διαθέτει σήμερα τον μεγαλύτερο στόλο στο κόσμο) παίζει με τη φωτιά», αφού η Κίνα καραδοκεί να πάρει τα πρωτεία και σε αυτόν τον τομέα.

Εκτός από τα κόστη που ανεβαίνουν σε δυσθεώρητα ύψη, το ψήφισμα του Ευρωκοινωβουλίου αφήνει αναπάντητα μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα. Το σύστημα ή θα περιλαμβάνει μόνο τα δρομολόγια πλοίων από ένα ευρωπαϊκό λιμάνι σε ένα άλλο ή τους πλόες όλα τα ευρωπαϊκά ύδατα ή, τέλος, θα υπολογίζει όλο το ταξίδι ενός πλοίου από το λιμάνι που απέπλευσε μέχρι τον τελικό προορισμό. Σημειώνεται ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 ο υπολογισμός για την αεροπλοΐα γίνεται μόνο μεταξύ ευρωπαϊκών αεροδρομίων.

Εφόσον ο σχεδιασμός αυτός υλοποιηθεί, αναμένεται να επιφέρει και τεράστιες αλλαγές και στην λειτουργία των ναυτιλιακών εταιρειών, με κερδισμένα και πάλι τα ναυπηγεία και διαλυτήρια της Ασίας. Ειδικότερα οι ειδικοί εκτιμούν ότι το Σύστημα Εμπορίας θα δημιουργήσει ένα τσουνάμι διαλύσεως για πλοία ακόμα και μεσαίας ηλικίας, προς τα διαλυτήρια της Ασίας, ενώ παράλληλα θα ωθήσει σε δεκάδες ή και εκατοντάδες νέες ναυπηγήσεις με τεχνολογία πρόωσης το φυσικό αέριο, κατά πάσα πιθανότητα, και πάλι στα ναυπηγεία της Ασίας.

Αλλά και σε θέμα ανταγωνιστικότητας, εφόσον ένα πλοίο επιβαρύνεται στην Ευρώπη με το κόστος αυτό, σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ανταγωνιστικό, στο τέλος την ημέρας με ένα άλλο, που κατά βάση δραστηριοποιείται στις Ασιατικές θάλασσες.

Άμεση η αντίδραση της Intercargo

Η αντίδραση του φορέων της ναυτιλίας παγκοσμίως, στην απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, είναι άμεση. Η Intercargo, η μεγαλύτερη Ένωση στο κόσμο πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου, είναι κάθετη. Η διεθνής Ένωση, που ίδρυσε πριν από 40 χρόνια ο αείμνηστος Aντώνης Xανδρής, επισημαίνει ότι η ένταξη της ναυτιλίας στο Σύστημα αγνοεί τις εκκλήσεις της Intercargo και της ναυτιλιακής βιομηχανίας στο σύνολό της για συνεργασία και κοινή υιοθέτηση λύσεων προς την επίτευξη του στόχου της μείωσης των GHG εκπομπών από τα πλοία.

«Η κίνηση αυτή αποτελεί επιβεβαίωση του πόσο μακριά είναι η αντίληψη των Ευρωπαίων νομοθετών και πολιτικών από τις διεθνείς διαστάσεις της ναυτιλίας», τονίζει στην ανακοίνωσή της, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει ότι ο ΙΜΟ εργάζεται για να εξασφαλίσει ένα κοινό πεδίο κανονισμών που θα διέπουν τη βιομηχανία σε αντίθεση με ευρωπαϊκά ή περιφερειακά μέτρα, τα οποία δημιουργούν στρεβλώσεις και αγορές πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων ακόμα και εμπορικές διενέξεις.

Μια ενδελεχής αξιολόγηση του αντικτύπου της ένταξης της ναυτιλίας στο ETS κρίνεται επιτακτική. «Η βιομηχανία χρειάζεται οι προμηθευτές καυσίμων, οι κατασκευαστές μηχανών, τα ναυπηγεία και οι ναυλωτές να επιτύχουν τους στόχους του ΙΜΟ», σημειώνει χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας της INTERCARGO δρ Κώστας Γκόνης και προσθέτει: «η συνεργασία όλων αυτών των μερών αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον ΙΜΟ ενώ πλέον προστίθεται μία ακόμα: η αλλαγή αντίληψης στενόμυαλων περιφερειακών decision makers και η προσπάθεια να πειστούν να δουν τη μεγαλύτερη εικόνα».

Ο ίδιος καταλήγει ότι η ένταξη της ναυτιλίας στο ΕΤS αποτελεί έναν «μηχανισμό συλλογής χρημάτων» υπονομεύοντας την ίδια ώρα το έργο του ΙΜΟ.