«Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση 1924 – 1975»: Τα αρχεία του Αριστοτέλη Ωνάση σε ένα τόμο!

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης θεωρείται ότι είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας εφοπλιστής όλων των εποχών. Ο φιλόδοξος Σμυρνιός πρόσφυγας, ξεκίνησε την επιχειρηματική του δραστηριότητα από την Αργεντινή, όπου κατέφυγε ως μετανάστης. Έγινε θρύλος, πρότυπο για κάθε νέο άνθρωπο.

Η φράση “θα γίνω Ωνάσης” ακούγονταν συχνά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

Υπάρχουν πολλά ντοκιμαντέρ για τη ζωή του. Γυρίστηκαν ταινίες, γράφτηκαν πολλά βιβλία για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, για τις σχέσεις του με την Μαρία Κάλλας και την Τζάκι Κένεντι.

Όμως, το Ίδρυμα Ωνάση, αποφάσισε να δώσει στη δημοσιότητα έγγραφα και αρχειακό υλικό για τον Αριστοτέλη Ωνάση, σε ένα βιβλίο που επιμελήθηκαν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Η αξιολόγηση του αρχείου και η συγγραφή της ιστορίας των επιχειρήσεων Ωνάση είναι αποτέλεσμα ερευνητικού έργου που ανέθεσε το  Ίδρυμα Ωνάση, στο Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, με συμμετοχή καθηγητών υπό τη διεύθυνση της Τζελίνας Χαρλαύτη, καθηγήτριας Ναυτιλιακής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντριας του ΙΤΕ.

Ο Αντώνης Παπαδημητρίου

Μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, τόνισε ότι “ο Ωνάσης ήταν πάντα αόρατος, αλλά παρών”, και πρόσθεσε: “Ο Ωνάσης ίσως δεν είχε ποτέ τα περισσότερα πλοία του κόσμου, ούτε τα περισσότερα χρήματα στις τράπεζες.

Δεν υπήρξε ο καλύτερος των συζύγων, ούτε ένας άριστος πατέρας. Όμως υπήρξε μοναδικός στο είδος του ως επιχειρηματίας και ως άνθρωπος.

Αυτός, ο γιος του καπνέμπορου από την Μονταλάσκη, στα βάθη της Μικράς Ασίας, που έκανε λάθη, πήρε λάθος επιχειρηματικές αποφάσεις, αλλά οι περισσότερες ήταν σωστές.

Ο Ωνάσης ήξερε να είναι winner. Ποτέ δεν άφησε καμία επιχειρηματική καταστροφή να τον καταβάλει.

Τίποτα δεν τον κατέβαλε. Εκτός από τον θάνατο του γιου του το 1973. Δύο χρόνια μετά απεβίωσε και ο ίδιος.

Σε αυτά τα δύο χρόνια όμως, πήρε την μεγαλύτερη επενδυτική του απόφαση και έβαλε τη σημαντικότερη υπογραφή της ζωής του. Χάρη σε αυτή την υπογραφή υπάρχει το Ίδρυμα Ωνάση”.

Η Τζελίνα Χαρλαύτη

Η καθηγήτρια Τζελίνα Χαρλαύτη, η οποία επιμελήθηκε και συντόνισε την έκδοση του βιβλίου, αναφέρθηκε για το πως γεννήθηκε η ιδέα για την συγγραφή του βιβλίου:

“Το 2017 προσέγγισα τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση. Με μεγάλη μου έκπληξη μού είπε ότι υπήρχαν πολλά αρχεία και με ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη μού επέτρεψε να δω όλα τα αρχεία, που βρίσκονταν σε μια τεράστια αποθήκη στου Ρέντη, σε μια αποθήκη στην ναυτιλιακή επιχείρηση, ακόμη και στη Νέα Υόρκη.

Ό,τι καλύτερο μπορούσε να συμβεί σε έναν ιστορικό να αξιολογήσει τα επιχειρηματικά αρχεία 240 υπεράκτιων εταιρειών. Αριστοτέλης Ωνάσης δεν ήταν αυτοδημιούργητος, καθώς τα πρώτα του κεφάλαια τα κέρδισε με την οικογενειακή επιχείρηση του πατέρα του, του Σωκράτη Ωνάση -ενός ευκατάστατου καπνεμπόρου από την Σμύρνη.

Μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ο πατέρας του Αριστοτέλη Ωνάση, πήγε στο Μπουένος Άιρες, όπου υπήρχε ήδη μεγάλη κοινότητα Μικρασιατών. Εκεί, σε συνεργασία με τον πατέρα του και τον θείο του, έστησαν ένα οικογενειακό δίκτυο, εξάγοντας καπνά από την Ελλάδα στην Αργεντινή.

Το 1932, χρονιά που πεθαίνει και ο πατέρας του, παίρνει την απόφαση να σταματήσει τις εμπορικές δραστηριότητες και να στραφεί στην ναυτιλία, έχοντας ήδη γνωριστεί και με τον Κώστα Γράτσο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 πήγε στο Λονδίνο, γνώρισε την εφοπλιστική κοινότητα και μαθήτευσε στα γραφεία των εφοπλιστών αδελφών Δρακούλη.

Το 1933, εν μέσω ύφεσης, αγοράζει τα δύο πρώτα του πλοία με 3,5 χιλ. λίρες το καθένα, όταν δέκα χρόνια πριν, τα συγκεκριμένα πλοία κόστιζαν 200 χιλ. λίρες.

Την δεκαετία του ‘30, τα πήγε πολύ καλά, πουλώντας τα πλοία έξι φορές πάνω από την αρχική τους αξία.

Μία καινοτομία του ήταν ότι μπήκε στον χώρο των τάνκερ και ήταν ο πρώτος Έλληνας που ναυπήγησε δεξαμενόπλοιο.

Η μεγάλη του επιτυχία ήταν, όμως, ότι έφτιαξε το μοντέλο της παγκοσμιοποιημένης ναυτιλιακής εταιρείας, που ακολούθησαν μετά πολλές επιχειρήσεις.

Ήταν ένας παγκοσμιοποιημένος επιχειρηματίας. Από τους πρώτους παγκόσμιους επιχειρηματίες που, επειδή έχασε την πατρίδα του νωρίς, δεν ήθελε να είναι συνδεδεμένος με ένα μόνο κράτος.

Είχε μια απίθανη κινητικότητα. Μέσα από τα πολλά του ταξίδια, απέκτησε μια συνολική θεώρηση του κόσμου και την ενοποίησε. Γνώριζε ότι για να κάνει τις δουλειές του έπρεπε να συνεργαστεί με όλες τις κυβερνήσεις”.

Στη συνέχεια, η Τζελίνα Χαρλαύτη, τόνισε ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης έγινε ευρύτερα γνωστός όταν, αποχωρώντας από τις ΗΠΑ, λόγω της συμφωνίας με την Σαουδική Αραβία, με την οποία μονοπώλησε ουσιαστικά την πορεία του πετρελαίου που διύλιζαν οι αμερικανικές εταιρείες, πήγε στο Μόντε Κάρλο και απέκτησε τον έλεγχο της Εταιρείας Θαλασσίων Λουτρών, στην οποία ανήκουν το Καζίνο του Μόντε Κάρλο, ξενοδοχεία, θέατρα και άλλα ακίνητα και συνέχισε: “Το 1956 αγόρασε από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης του αποδυναμωμένου εθνικού αερομεταφορέα Τ.Α.Ε. και ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία.

Όπως έλεγε, η ναυτιλία ήταν η σύζυγός του και η Ολυμπιακή Αεροπορία η ερωμένη του. Τα δεξαμενόπλοια έμειναν αναύλωτα, έχανε εκατομμύρια και βρέθηκε ένα βήμα πριν την καταστροφή. Τότε, όμως, έκλεισε το Σουέζ, έπρεπε να αλλάξουν οι διαδρομές και η ζήτηση εκτοξεύτηκε. Έτσι, στράφηκαν στα αναύλωτα δεξαμενόπλοια του Αριστοτέλη Ωνάση και έγινε πάμπλουτος.

Η Τζελίνα Χαρλαύτη, επισήμανε ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης ένιωθε κομμάτι του εφοπλιστικού κατεστημένου της εποχής του, αλλά όχι του ελληνικού, γιατί για τους Έλληνες ήταν “αλεξιπτωτιστής” και ανέλυσε στη συνέχεια τις τρεις καινοτομίες στην ναυτιλία:

– Άνοιγμα αγορών, καθώς ήταν ο πρώτος Έλληνας που μπήκε στην αγορά των δεξαμενόπλοιων και διεθνώς ήταν εκείνος που άνοιξε την χρηματοπιστωτική αγορά της Αμερικής στην ναυτιλία

– Επιχειρηματικές πρακτικές, καθώς έφτιαξε το μοντέλο της παγκόσμιας ναυτιλιακής εταιρείας

– Βελτίωση της τεχνολογίας δεξαμενόπλοιων, με ένα εξαιρετικό τμήμα ναυπηγήσεων

Ο Κώστας Γραμμένος

Ο Κώστας Γραμμένος, Καθηγητής Ναυτιλίας, Εμπορίου & Χρηματοοικονομικών και Πρόεδρος του Κέντρου Ναυτιλίας, Εμπορίου & Χρηματοοικονομικών “Κώστας Γραμμένος” στην Bayes Business School του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου, εξιστόρησε για το πως γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση όταν εργαζόταν στην Εθνική Τράπεζα. Ο Κώστας Γραμμένος, με ιδιαίτερη συγκίνηση, είπε:

“Εκείνη την περίοδο, η Εθνική είχε ιδρύσει την διεθνή ναυτιλιακή και είχε επίσης αποφασίσει να εφαρμόσει τα κοινοπρακτικά δάνεια. Αποτέλεσμα των δύο αυτών κινήσεων ήταν η διοργάνωση εκδηλώσεων από την τράπεζα και σε μία από αυτές τις εκδηλώσεις ήταν που γνώρισα τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Με τον Αριστοτέλη Ωνάση και τον γιο του, Αλέξανδρο, σε μια σουίτα του Hilton, όπου έγινε “μάρτυρας” και μιας κόντρας ανάμεσα σε πατέρα και γιο. Η τελευταία φορά που είδα τον Αριστοτέλη Ωνάση ήταν το 1973, μετά τον θάνατο του γιου του, όπου είδε έναν άνθρωπο συντετριμμένο που “έκλαιγε βουβά”.

Οικοδόμησε μια αυτοκρατορία διεθνή με ιδιοφυείς αποφάσεις και με εμπορικές κινήσεις συχνά μη αναμενόμενες.

Με την διαθήκη του ίδρυσε το ίδρυμα ‘Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης’. Το ποσό που δόθηκε για την ίδρυσή του ιδρύματος έχει αυξηθεί μέχρι σήμερα έντεκα φορές από την ίδρυσή του.

Έχω την εντύπωση ότι ο Αριστοτέλης θα χαμογελούσε αχνά στο άκουσμα αυτών των αριθμών”.

Ο Ιωάννης Θεοτοκάς

Ο Ιωάννης Θεοτοκάς, Καθηγητής Διοίκησης Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων και Πρόεδρος του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, αρχικά είπε πως η Τζελίνα Χαρλαύτη είναι στην θέση σήμερα να εκπληρώνει σήμερα το όνειρο κάθε ερευνητή και τόνισε:

‘Ο Αριστοτέλης Ωνάσης υπήρξε επιχειρηματίας-ηγέτης της παγκόσμιας ναυτιλιακής αγοράς. Σε όλη του την πορεία αναζητούσε νέους δρόμους. Δημιούργησε ένα πρότυπο που παραμένει ισχυρό μέχρι σήμερα.

Ήταν κοσμοπολίτης, πολύγλωσσος, ανήσυχος, αεικίνητος και δεν τον χωρούσαν τα σύνορα ενός κράτους. Όπως προκύπτει από τα αρχεία, τις περισσότερες μέρες του χρόνου “έλειπε σε ταξίδι”. Ως επιχειρηματίας ήταν απρόβλεπτος και επίμονος αλλά και τυχερός.

Εντόπισε ευκαιρίες κι τις αξιοποίησε, ενώ σε όλη του την επιχειρηματική πορεία αναλάμβανε ρίσκο και αυτό ήταν η κινητήρια δύναμή του. Για τον Αριστοτέλη Ωνάση πολύ σημαντικοί παράγοντες της επιτυχίας ήταν το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ η εξωστρέφεια χαρακτήριζε όλες τις πτυχές της δράσης του.

Η έκδοση είναι ένας σταθμός στην ναυτιλιακή βιβλιογραφία, η πρώτη έκδοση που βασίζεται σε πρωτογενείς πηγές και περιέχει αυθεντικές ερμηνείες. Την ίδια στιγμή που απαντά σε ερωτήματα δημιουργεί και νέα, θέτοντας προοπτικές για περαιτέρω έρευνα και αξιοποίηση του αρχείου”.

Ο Πήτερ Γ. Λιβανός

Ο Πήτερ Γ. Λιβανός, μιλώντας στην εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου, είπε: “Ο Αντώνης Παπαδημητρίου λέει στο βιβλίο ότι οι επιχειρήσεις καθορίζονται από την προσωπικότητα του ιδρυτή τους. Και πράγματι, στην περίπτωση του Ωνάση και της επιχείρησής του, αυτό ισχύει απόλυτα.

Η ναυτιλία όντως δεν είναι επιστήμη, είναι τέχνη, κι ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της ναυτιλίας ήταν ο Ωνάσης. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε την ικανότητα να υπολογίζει το ρίσκο και να το ισορροπεί. Ήταν πολίτης του κόσμου.

Δεν είχα καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι αυτός ο άνθρωπος είχε την ικανότητα να μετακινείται άνετα μεταξύ εθνών και πόλεων, κάτι που ήταν σπάνιο μεταξύ των Ελλήνων της εποχής”.

Ποιος ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης

Εφέτος συμπληρώθηκαν 117 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλη Ωνάση. Υπάρχουν μαρτυρίες και έγγραφα ότι γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1906. Βέβαια υπάρχει καταχωρημένο έγγραφο ότι η ημερομηνία γέννησης του έγινε το έτος 1900. Όμως σχεδόν όλοι αποδέχονται ως ημερομηνία γέννησης του την 15η Ιανουαρίου 1906.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη και πατέρας του ήταν ο Σωκράτης Ωνάσης και η μητέρα του ήταν η Πηνελόπη Δολόγλου. Η καταγωγή της οικογένειας ήταν από το Μουταλάσι της Καππαδοκίας. Τα πολεμικό γεγονότα που ακολούθησαν την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, συμπαρασύρει σε οικονομική καταστροφή την οικογενειακή επιχείρηση.

Ο πατέρας του, Σωκράτης Ωνάσης, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε κατόπιν ενεργειών του Αριστοτέλη, για τις οποίες έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά.

Ο αναγκαστικός ξεριζωμός της οικογένειας από την Σμύρνη ήταν αναπόφευκτος. Η εγκατάσταση της στην Αθήνα έγινε με περιπετειώδη τρόπο.

Πρώτα εγκαταστάθηκε ο πατέρας του, η μητέρα του και η αδελφή του.

Μετά από λίγο καιρό ήρθε στην Αθήνα και ο Αριστοτέλης, αφού κατόρθωσε να διαφύγει από τη Σμύρνη με διάφορους τρόπους. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, εργάζεται αρχικά ως κλητήρας στον εφημερίδα “Ελεύθερος Λόγος”.

Το επόμενο έτος, το 1923, ο Αριστοτέλης μετανάστευσε στη Λατινική Αμερική, με ένα διαβατήριο Νάνσεν, δηλαδή με διαβατήριο χωρίς εθνικότητα, που δίνονταν στους απάτριδες.

Ναυτολογήθηκε ως ναύτης στο πλοίο “Ηλίας Κουλουκουντής”, που μετέβη πρώτα στη Νάπολη της Ιταλίας. Από το ιταλικό αυτό λιμάνι επιβιβάστηκε στο πλοίο Tomaro di Savoia, με το οποίο έφτασε στις 21 Σεπτεμβρίου 1923 στο Μπουένος Άιρες.

Η Αργεντινή είναι η χώρα που τον φιλοξένησε. Εργάστηκε στην αρχή ως νυχτερινός τηλεφωνητής στην εταιρεία United Telecom. Εκτός από την νυχτερινή του απασχόληση, ξεκίνησε και τις εισαγωγές καπνού. Στο εμπόριο τσιγάρων συνεργάστηκε με τα ξαδέρφια του Νίκο και Κωνσταντίνο Κονιαλίδη.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, επινόησε τα τσιγάρα για τις γυναίκες και συνέβαλε στην αύξηση της κατανάλωσης των ανατολικών καπνών από το 10% στο 35%.

Το εφεύρημα του ήταν το τσιγάρο με ροζ άκρη για τις κυρίες.

Η προμήθεια που εισέπραττε ήταν 5% από τις πωλήσεις καπνού και μέσα σε δύο χρόνια αποκόμισε 100.000 δολάρια.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε γνωστός στους κοσμικούς κύκλους του Μπουένος Άιρες. Το 1928, η Ελληνική κυβέρνηση του ανέθεσε να διαπραγματευτεί μια διακρατική συμφωνία με την κυβέρνηση της Αργεντινής. Αμέσως μετά, το 1931, έγινε γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Αργεντινή.

Σύντομα, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, δημιούργησε μια βιομηχανία που κατασκεύαζε τσιγάρα και άλλα προϊόντα. Σε ηλικία 25 ετών είχε αποταμιεύσει ένα εκατομμύριο δολάρια. Σε ηλικία 32 ετών, το 1932, αγόρασε έξι φορτηγά πλοία, από μια Καναδική εταιρεία στην τιμή των 120.000 δολαρίων.

Το πρώτο του πλοίο το ονόμασε «Καλλιρόη» και στα άλλα δύο τους έδωσε τα ονόματα των γονιών του. Τα «Ωνάσης – Πηνελόπη» και «Ωνάσης – Σωκράτης» ξεκινούν το ταξίδι στους εμπορικούς δρόμους της υφηλίου.

Στη συνέχεια, η αυξανόμενη ζήτηση για πετρέλαιο τον ωθεί στα τάνκερ. Οι υπολογισμοί του δείχνουν ότι ένα δεξαμενόπλοιο χωρητικότητας 15.000 τόνων θα έχει πολύ μικρότερο λειτουργικό κόστος σε σύγκριση με εκείνα των 9.000 τόνων που κατασκευάζονταν εκείνη την εποχή.

Το 1938 ναυπηγεί στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας το πρώτο του δεξαμενόπλοιο, το «Άριστον», εκτοπίσματος 15.000 τόνων. Είναι το μεγαλύτερο τάνκερ του κόσμου και αναμφίβολα το πρώτο τάνκερ με πισίνα.

Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το τρίτο του δεξαμενόπλοιο βρίσκεται στα τελικά στάδια ναυπήγησης στη Σουηδία. Η απόφαση όμως των ουδέτερων Σουηδών να ακινητοποιήσουν πολλά ξένα πλοία, ανάμεσά τους και το «Άριστον», που βρίσκεται δεμένο στη Στοκχόλμη, θα τον αιφνιδιάσει αλλά δεν θα τον αποτρέψει να συνεχίσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα.

Το 1940 εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη, από όπου διαχειρίζεται τον στόλο του. Η νομοθεσία περιορίζει σε Αμερικανούς πολίτες την ιδιοκτησία των δεξαμενόπλοιων τύπου Τ2, τα επονομαζόμενα και «Λίμπερτυ», που ναυπηγήθηκαν μαζικά στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου για τις αυξημένες ανάγκες ανεφοδιασμού των Συμμάχων.

Όμως, ο Ωνάσης εξασφαλίζει τον έλεγχο μιας νέας εταιρείας που αγοράζει τέσσερα Τ2 και επωφελείται από την ανοδική πορεία της αγοράς που προκαλείται από το άλμα της τιμής των καυσίμων τον χειμώνα του 1947.

Το 1952 ιδρύει την Olympic Maritime. Το 1953 ναυπηγεί στο Αμβούργο το πρώτο υπερδεξαμενόπλοιο 46.000 τόνων.

Θα του δώσει το όνομα της πρώτης συζύγου του Αθηνάς (Τίνας) Ωνάση. Είναι η μικρή κόρη του μεγαλύτερου τότε Έλληνα εφοπλιστή, Σταύρου Λιβανού από τη Χίο.

Με την Τίνα παντρεύτηκαν το 1946 στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδας στη Νέα Υόρκη. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Αλέξανδρο, το 1948 και την Χριστίνα, το 1950.

Ανάμεσα στα έτη 1950 και 1956, ο Αριστοτέλης Ωνάσης άρχισε να δραστηριοποιείται στην φαλαινοθηρία στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Νότιας Αμερικής, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Μόνο στο πρώτο ταξίδι των πλοίων του κέρδισε 4,5 εκατομμύρια δολάρια.

Παρά τους διεθνείς περιορισμούς, ο Αριστοτέλης Ωνάσης συνέχισε την φαλαινοθηρία μέχρι που τα πλοία ακινητοποιήθηκαν από την κυβέρνηση του Περού και στη συνέχεια πουλήθηκαν.

Τον Ιανουάριο του 1954 ο Αριστοτέλης Ωνάσης υπογράφει μια συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, η οποία αιφνιδίασε τους ανταγωνιστές του.

Το 1953 αποκτά τον έλεγχο της Εταιρείας Θαλασσίων Λουτρών του Μόντε Κάρλο, στην οποία ανήκουν το Καζίνο του Μόντε Κάρλο, ξενοδοχεία, θέατρα και άλλα ακίνητα.

Το 1956 αγοράζει από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης του αποδυναμωμένου εθνικού αερομεταφορέα Τ.Α.Ε. και ιδρύει την Ολυμπιακή Αεροπορία. Είναι ο ένας από τους δύο ιδιώτες στον κόσμο με δική τους αεροπορική εταιρεία. Ο άλλος είναι ο Αμερικανός επιχειρηματίας Howard Hughes, που κατέχει την TWA.

Η εταιρεία λειτούργησε στις 6 Απριλίου 1957, με προδιαγραφές εξυπηρέτησης επιβατών που σήμερα θεωρούνται αδιανόητες, λόγω κόστους. Πολύ γρήγορα η Ολυμπιακή ανοίγει τα φτερά της στις πέντε ηπείρους και γίνεται μία από τις ασφαλέστερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο.

Στα τέλη του 1974, ο Ωνάσης καταγγέλλει τη σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο και στις 4 Αυγούστου 1975, μετά τον θάνατό του, η Ολυμπιακή Αεροπορία μεταβιβάζεται στο ελληνικό Δημόσιο.

Το 1963 ο Ωνάσης αγοράζει τον Σκορπιό, ένα μικρό, άγονο και άνυδρο νησί απέναντι από τη Λευκάδα. Το μεταμορφώνει στον ιδιωτικό του επίγειο παράδεισο, με δενδροφυτεύσεις, ξενώνες, λιμάνια, παραλίες και μία φάρμα. Σήμερα ανήκει σε Ρώσο μεγιστάνα. Αλλά και η θρυλική του θαλαμηγός “Χριστίνα” πουλήθηκε και ταξιδεύει σήμερα ως μικρό κρουαζιερόπλοιο.

Ο γάμος του με την Αθηνά Λιβανού έληξε επίσημα το 1960. Θα συνδεθεί με μακροχρόνιο και θυελλώδη δεσμό με τη μεγάλη ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας και το 1968 αιφνιδιάζει εκ νέου την υφήλιο νυμφευόμενος στον Σκορπιό τη Jacqueline Bouvier Kennedy, χήρα του δολοφονηθέντος Αμερικανού προέδρου John F. Kennedy.

Στις 24 Ιανουαρίου 1973, ο γιος του Αλέξανδρος χάνει τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα στο Ελληνικό, σε ηλικία μόλις 25 ετών. Ο πρόωρος και αδόκητος θάνατός του επιφέρει στον Αριστοτέλη Ωνάση βαρύτατο πλήγμα, από το οποίο δεν θα συνέλθει ποτέ.

Πεθαίνει δύο χρόνια αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1975, στο αμερικανικό νοσοκομείο του Παρισιού. Θα ταφεί στον Σκορπιό, όπου αναπαύεται ήδη ο γιος του και η αδελφή του Άρτεμη. Εκεί θα τους ακολουθήσει αργότερα και η κόρη του Χριστίνα, η οποία αφήνει την τελευταία πνοή της στις 19 Νοεμβρίου 1988, στο Μπουένος Άιρες.

Το 2000, η μεγάλη ναυτική εφημερίδα Lloyds List του Λονδίνου τον ανακήρυξε ως την «κορυφαία προσωπικότητα της παγκόσμιας ναυτιλίας για τον 20ό αιώνα».

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα αφήσει στη χειρόγραφη διαθήκη του εντολή για τη δημιουργία, στη μνήμη του γιου του, κοινωφελούς ιδρύματος με το όνομα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης».

Οι εκτελεστές της διαθήκης του, ανάμεσά τους και στενοί συνεργάτες του, θα προβούν στις ενέργειες για να πραγματωθεί η τελευταία του επιθυμία. Έδρα του Ιδρύματος ορίζεται η Βαντούζ του Λιχτενστάιν.

Όρος της διαθήκης είναι το Κοινωφελές Ίδρυμα να αντλεί τους πόρους του από ένα Επιχειρηματικό Ίδρυμα, το οποίο θα λειτουργεί παράλληλα.

Ο μοναδικός απόγονος του Αριστοτέλη Ωνάση, είναι η Αθηνά Ωνάση – Ρουσέλ, κόρη της Χριστίνας Ωνάση, η οποία γεννήθηκε το 1985.

Διαβάστε επίσης: 

Νταλακογιώργος: Καταδικάζουμε τα κρούσματα επιθέσεων σε βάρος πληρωμάτων των ακτοπλοϊκών πλοίων

Σουζάνα Λασκαρίδη: Οι Ρυθμιστικές Αρχές να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα των πλοίων και των εταιρειών

Κύπρος: Δημιουργείται ναυτιλιακό κέντρο μονοθυριδικής εξυπηρέτησης – «one-stop shipping center»

________________­_______

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023

Δείτε πώς διαμορφώνονται οι χάρτες των αποτελεσμάτων για δήμους και περιφέρειες