Η Eletson στα «νύχια» των funds: Η κρίσιμη μάχη που θα καθορίσει το μέλλον της ναυτιλιακής

Στη σύγχρονη ναυτιλιακή βιομηχανία, η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης έχει οδηγήσει πολλούς πλοιοκτήτες σε συμμαχίες με επενδυτικά funds.

Η στροφή από την παραδοσιακή τραπεζική χρηματοδότηση προς τα επενδυτικά κεφάλαια αποτελεί πλέον συνηθισμένη πρακτική. Ωστόσο, αυτή η νέα πραγματικότητα εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους που οι πλοιοκτήτες οφείλουν να λάβουν σοβαρά υπόψη.

Η πολύχρονη νομική διαμάχη για τον έλεγχο της ιστορικής ελληνικής ναυτιλιακής Eletson Holdings αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μετάβασης και ένα σκληρό μάθημα για τις απαιτήσεις της σύγχρονης χρηματοπιστωτικής αγοράς, αναφέρουν σε άρθρο τους οι Lloyd’s.

Ο πόλεμος ανάμεσα σε ένα hedge fund με έδρα το Τορόντο και τους παραδοσιακούς ιδιοκτήτες της εταιρείας δεν ήταν ευρέως γνωστή μέχρι πρότινος. Ήρθε στην επικαιρότητα τον περασμένο Νοέμβριο, με ένα δελτίο τύπου που γνωστοποιούσε ότι η Eletson βγήκε από το καθεστώς πτώχευσης, εξασφαλίζοντας νέο χρηματοδότη και νέα διοίκηση.

Το ξεκίνημα

Η διαδρομή της Eletson θεωρείται ξεχωριστή στα χρονικά της ελληνικής ναυτιλίας λόγω των υψηλών στόχων που πέτυχε από το ξεκίνημα της αλλά και του γεγονότος ότι δημιουργήθηκε από τους πλοιάρχους τριών διαφορετικών οικογενειών που παρέμειναν μαζί μέχρι σήμερα, αναφέρει το άρθρο των Lloyd’s.

Kαι συνεχίζει: Για τις οικογένειες Χατζηελευθεριάδη, Καρασταμάτη και Κέρτσικωφ, η μετάβαση στη θάλασσα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μια διέξοδος από τη φτώχεια. Οι άνδρες συγκέντρωσαν τις οικονομίες τους και αγόρασαν τα πρώτα τους φορτηγά πλοία τη δεκαετία του 1960.

Σύντομα, η εταιρεία τους – η Eletson – αποφάσισε να επικεντρωθεί σε έναν μόνο τομέα, τα δεξαμενόπλοια προϊόντων, και αναπτύχθηκε θεαματικά. Οι πλοιοκτήτες είχαν όραμα και ήταν πρωτοπόροι στην παραγγελία δεξαμενόπλοιων με διπλό κύτος, πριν ακόμη αυτό καταστεί υποχρεωτικό.

Η προοδευτική κουλτούρα της Eletson και η πίστη της σε ένα πιο «βιομηχανικό» μοντέλο της άνοιξε μια ευρεία προοπτική δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσέλκυσης μιας διαφορετικής κατηγορίας χρηματοδότησης.

Το 1993, έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή ναυτιλιακή εταιρεία που τοποθέτησε ομόλογο υψηλής απόδοσης στην αγορά δημόσιου χρέους των ΗΠΑ, ύψους 140 εκατ. δολαρίων, με τιμή 9,25%. Τα οποία αποπληρώθηκαν πριν από τη λήξη τους.

Οι σημαντικές συμφωνίες

Το 2006, υπό την ηγεσία πλέον της δεύτερης γενιάς των ιδρυτικών οικογενειών, η ναυτιλιακή διαφοροποιήθηκε κάνοντας άνοιγμα στην αγορά των πλοίων μεταφοράς υγραερίου, με την παραγγελία τεσσάρων LPG/ammonia carriers.

Αυτό φαινόταν να συμβαδίζει με το τολμηρό παρελθόν της, όπως και δύο ακόμη συμφωνίες-ορόσημα που σφραγίστηκαν το 2013.

Μία από αυτές ήταν η ίδρυση της Eletson Gas με εταίρο το fund Blackstone Tactical Opportunities, της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Blackstone. Η κίνηση αυτή συνδυάστηκε με την παραγγελία οκτώ ακόμη νεότευκτων πλοίων, LPG και LEC (που μεταφέρουν υγροποιημένο αιθυλένιο).

Δεύτερον, η Eletson επέστρεψε στην αγορά ομολόγων με μια νέα έκδοση ενυπόθηκων γραμματίων λήξης 2022. Αυτή τη φορά, το ποσό ήταν 300 εκατ. δολάρια και το κουπόνι του επιτοκίου ήταν υψηλότερο, στο 9,625%.

Τα επόμενα έτη ήταν γενικά υποτονικά για τις αγορές των δεξαμενόπλοιων μεταφοράς προϊόντων πετρελαίου και των πλοίων μεταφοράς υγραερίου.

Μέχρι το 2018, η Eletson δεν μπορούσε πλέον να ανταποκριθεί στις τοκοχρεολυτικές υποχρεώσεις, αλλά διαπραγματεύτηκε μια συμφωνία, με βάση την οποία οι κάτοχοι ομολόγων θα αντάλλασσαν τα χαρτιά τους με νέα ομόλογα, τα οποία καθυστερούσαν τις πληρωμές, αλλά είχαν ακόμη υψηλότερο κουπόνι 12%.

Τελικά, αυτό αποδείχθηκε μη βιώσιμο και η Eletson παραχώρησε στους ομολογιούχους τον υποθηκευμένο στόλο των 12 δεξαμενόπλοιων της, σε μια γενικά φιλική και ομαλή διευθέτηση του ομολογιακού χρέους, αναφέρουν οι Lloyd’s.

Αρκετά άλλα πλοία της Eletson κατασχέθηκαν από Κινέζους εκμισθωτές, δυστυχώς λίγους μήνες πριν από την απότομη άνοδο της αγοράς. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι πιστωτές ικανοποιήθηκαν αργότερα.

Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, οκτώ χρόνια μετά την ίδρυση της κοινοπραξίας, η Blackstone αποχώρησε από την Eletson Gas. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με τις οικογένειες της Eletson, η αμερικανική εταιρεία αγνόησε τις λεπτομέρειες που προέβλεπε η συμφωνία της κοινοπραξίας. Και απέκτησαν ξαφνικά νέο εταίρο.

Την Levona Holdings, μια εταιρεία που συνδέεται με το καναδικό hedge fund Murchinson, με επικεφαλής τον Marc Bistricer.

Η Eletson δεν αποτέλεσε την πρώτη εμπλοκή του Bistricer στη ναυτιλία.

Η ναυτιλιακή αγορά τον γνώριζε ήδη από την Kalani Investments, ένα αρχικά ασαφές “όχημα” που επένδυσε σε αρκετές ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές, μεταξύ των οποίων και η Dryships του Γιώργου Οικονόμου, οι οποίες μετά από αλλεπάλληλες εκδόσεις νέων μετοχών οδήγησαν σε δραματική πτώση τις τιμές των μετοχών τους, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των μετόχων.

Ωστόσο, παρά τις πολυετείς έρευνες της SEC και τις αγωγές μετόχων, σε καμία από τις συγκεκριμένες ναυτιλιακές εταιρείες δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις.

Η αρχική εντύπωση των εταίρων της Eletson για το fund Murchinson, φαίνεται να ήταν καλή.

Το μερίδιο της Blackstone που απέκτησε, ισοδυναμούσε με περίπου 40% της εταιρείας. Αλλά οι προνομιούχες μετοχές πωλήθηκαν από την Blackstone για μόλις 3 εκατ. δολάρια σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία, ένα πενιχρό ποσό που ήταν άγνωστο στην Eletson για αρκετό καιρό. Οι προνομιούχες μετοχές αντιπροσώπευαν την πλειοψηφία των οικονομικών συμφερόντων της Eletson Gas και παρείχαν τεράστιο έλεγχο μέσω της δυνατότητας διορισμού της πλειοψηφίας των μελών του ΔΣ.

Ωστόσο, αυτό δεν παραχωρούσε τον απόλυτο έλεγχο της εταιρείας. Η αρχική συμφωνία της κοινοπραξίας όριζε ότι οποιαδήποτε «θεμελιώδης ενέργεια» έπρεπε να έχει την υποστήριξη τουλάχιστον τεσσάρων μελών του διοικητικού συμβουλίου, ένα περισσότερο από αυτό που είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν οι κάτοχοι των προνομιούχων μετοχών.

Παρ’ όλα αυτά, οι δύο πλευρές κατέληξαν αμέσως σε συμφωνία, με βάση την οποία η Levona παρείχε δάνειο ύψους 10 εκατ. δολαρίων, ενώ η Eletson Gas παρέδωσε την κυριότητα δύο πλοίων μεταφοράς υγραερίου, η αξία των οποίων εκτιμάται σε περίπου 23 εκατ. δολάρια, με αντάλλαγμα την εξαγορά του μεριδίου της Murchinson μόλις αποπληρωθεί το δάνειο.

Σημειώνεται ότι οι προνομιούχες μετοχές έχουν έκτοτε καταστεί ένα ιδιαίτερα καυτό θέμα της νομικής διαμάχης και καθοριστικό για την τύχη της Eletson.

Η αρχική αίσθηση συνεργασίας και αρμονίας μεταξύ των στελεχών της Eletson και του Murchinson διήρκεσε λίγους μόνο μήνες. Σύντομα, οι Έλληνες ιδιοκτήτες της Eletson άρχισαν να αντιλαμβάνονται μια σειρά από κινήσεις που πραγματοποιούσε το fund εν αγνοία τους.

Στο επίκεντρο της διαφωνίας βρέθηκε η μυστική διαπραγμάτευση για την πώληση του μεγαλύτερου μέρους του στόλου των πλοίων μεταφοράς υγραερίου της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, η Levona, η οποία υποτίθεται ότι ενεργούσε προς το συμφέρον της Eletson, είχε υπογράψει μια μη δεσμευτική επιστολή προθέσεων με την Unigas, τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή της Eletson, για την πώληση εννέα από τα δώδεκα εναπομείναντα πλοία μεταφοράς υγραερίου. Το προσφερόμενο τίμημα ανερχόταν σε 262 εκατομμύρια δολάρια.

Ενώ το Murchinson θα αποκόμιζε σημαντικά οφέλη από αυτή τη συμφωνία, η Eletson υποστήριξε σθεναρά ότι η τιμή που είχε διαπραγματευτεί με την Unigas ήταν εξαιρετικά χαμηλή, σε σύγκριση με την πραγματική αγοραία αξία των πλοίων.

Αυτή η διαφορά στην αποτίμηση αποτέλεσε το σημείο ανάφλεξης για την σφοδρή διαμάχη που ακολούθησε, θέτοντας σε κίνδυνο τη συμφωνία και επιτείνοντας την ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ των δύο πλευρών.

Η Eletson αμφισβήτησε το δικαίωμα της Levona να λαμβάνει τέτοιες αποφάσεις, υποστηρίζοντας ότι η ίδια είχε ήδη ανακτήσει τον έλεγχο της Eletson Gas μέσω της εξαγοράς των προνομιούχων μετοχών.

Το θέμα οδηγήθηκε σε διαιτησία στη Νέα Υόρκη και τον Σεπτέμβριο του 2023 επιδικάστηκε στην Eletson αποζημίωση  ύψους 87 εκατ. δολαρίων συν τόκους και έξοδα – ανεβάζοντας το συνολικό ποσό σε σχεδόν 100 εκατ. δολάρια.

Όσον αφορά το φλέγον ζήτημα του ποιος ελέγχει τις προνομιούχες μετοχές και, συνεπώς, την Eletson Gas, ο διαιτητής έκρινε ότι η Eletson είχε εκπληρώσει τους όρους της συμφωνίας για την επανάκτηση του ελέγχου, επομένως οι ενέργειες της Levona ήταν παράνομες.

Επίσης, έκρινε υπέρ της Eletson σε πολλά άλλα ζητήματα, όπως το γεγονός ότι το fund Murchinson δωροδοκούσε κρυφά τον οικονομικό διευθυντή της Eletson για εμπιστευτικές πληροφορίες τόσο πριν όσο και μετά την εξαγορά του ποσοστού από την Blackstone.

Ωστόσο, το καναδικό fund είχε εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που έχανε τη διαιτησία. Ένα άλλο όχημα της Murchinson, η Pach Shemen, ανέλαβε την πλειοψηφία των ανεξόφλητων ομολόγων της Eletson – ένα κομμάτι αρχικής αξίας 184 εκατ. δολαρίων. Κατέθεσε  αίτηση ακούσιας πτώχευσης κατά της Eletson Holdings στη Νέα Υόρκη, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε εκούσια πτώχευση κατά το κεφάλαιο 11.

Δικαστική απόφαση

Παρόλο που η απόφαση της διαιτησίας καταδίκαζε τη συμπεριφορά του Murchinson, δεν σήμανε το τέλος της πολύπλοκης αυτής υπόθεσης. Αντίθετα, αποτέλεσε την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου, γεμάτου νομικές μάχες και ανατροπές. Τον τελευταίο χρόνο, η απόφαση της διαιτησίας αμφισβητήθηκε μέσω εφέσεων.

Ο ομοσπονδιακός δικαστής Lewis Liman, στη νότια περιφέρεια της Νέας Υόρκης επιβεβαίωσε αρχικά μέρος της απόφασης πέρυσι. Ωστόσο, προχώρησε στην ακύρωση αποζημιώσεων ύψους αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων.

Το δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι ο διαιτητής υπερέβη την εξουσία του καθιστώντας τις Murchinson και Pach Shemen, ως alter-ego  της Levona.

Παράλληλα, το Murchinson πέτυχε μια σημαντική νίκη στο αμερικανικό πτωχευτικό δικαστήριο, όταν εγκρίθηκε το σχέδιο αναδιοργάνωσης της Pach Shemen για την Eletson Holdings, ενώ απορρίφθηκε μια ανταγωνιστική πρόταση που υπέβαλε η Eletson.

Τον περασμένο Νοέμβριο, η «νέα ηγεσία» της Eletson Holdings, με επικεφαλής το συνδεδεμένο με την Murchinson στέλεχος, Adam Spears, έκανε τις πρώτες δημόσιες δηλώσεις της. Αυτές περιλάμβαναν τη δέσμευση «να επικεντρωθεί στην επόμενη φάση της εξέλιξης της Eletson με την ενίσχυση των λειτουργιών και την προώθηση της ανάπτυξης».

Η Eletson αμφισβήτησε την εξουσία «των υποτιθέμενων νέων ιδιοκτητών» να διορίσουν νέους διαχειριστές ή διευθυντές πριν από την σχετική έγκριση από τα ελληνικά δικαστήρια και τα δικαστήρια της Λιβερίας, όπου οι νομικές διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο νομικός πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών μαίνεται και στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.

Η μάχη για τον έλεγχο βρίσκεται τώρα σε μία κρίσιμη φάση, που περιλαμβάνει μια ακρόαση αυτό το μήνα για την διαιτητική απόφαση στη Νέα Υόρκη και μια ακρόαση σε δικαστήριο στην Ελλάδα για την διαχείριση της εταιρείας.

Το 2025, οι υπεύθυνοι στην έδρα της Eletson στον Πειραιά θα δώσουν ένα σκληρό αγώνα, αναφέρει το δημοσίευμα των Lloyd’s.

Το διακύβευμα δεν είναι μόνο ο έλεγχος ενός στόλου 14 πλοίων μεταφοράς υγραερίου και τεσσάρων δεξαμενόπλοιων μεταφοράς προϊόντων. Η Eletson παλεύει επίσης να διατηρήσει την ιστορική της κληρονομιά και την θέση της στη ναυτιλιακή βιομηχανία.