Οι δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που αφορούν στην ακύρωση της επέκτασης των προβλητών κρουαζιέρας της Cosco και στον διαγωνισμό για τη Μαρίνα της Καλαμαριάς ενδεχομένως να προεξοφλούν και την απόφαση για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Τόσο για την ακύρωση των αδειοδοτήσεων από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για την επέκταση των προβλητών της κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά όσο και για την ακύρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας από το ΤΑΙΠΕΔ για την εκχώρηση της Μαρίνας Καλαμαριάς, έχουν ένα κοινό στοιχείο: Προβλέπουν κατηγορηματικά ότι για να είναι νόμιμος ένας διαγωνισμός θα πρέπει να υπάρχει εγκεκριμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

1

Θέσαμε την άποψη αυτή στον καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά Κώστα Χλωμούδη, ειδικό σε θέματα Λιμένων, ο οποίος τόνισε προς το Mononews: “H απόφαση για την Μαρίνα της Καλαμαριάς είναι πλέον οδηγός του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις παραχωρήσεις που επιχειρεί το ΤΑΙΠΕΔ στη λιμενική βιομηχανία” και συνέχισε: “Η άγνοια για την σημασία και την ιδιαιτερότητα της λιμενικής βιομηχανίας, από το ΤΑΙΠΕΔ, που την αντιμετωπίζει ως real estate είναι πλέον καταγεγραμμένη, δυστυχώς έχουμε να κάνουμε με ένα μηχανισμό σύγχρονης αποικιοκρατίας που θα πρέπει σύσσωμο το πολιτικό μας σύστημα, σύντομα, να αντιμετωπίσει και να αναδιαρθρώσει ως βασικό πατριωτικό καθήκον”

Για την συσχέτιση της απόφασης για την Μαρίνα της Καλαμαριάς και με τις τρεις αποφάσεις του ΣτΕ για το επενδυτικό πλάνο της κινεζικής εταιρείας στην Πειραϊκή Χερσόνησο, ο Κ. Χλωμούδης, είπε: “Καμιά διαδικασία λοιπόν διαγωνισμού, προς παραχώρηση λιμενικής δραστηριότητας, δεν είναι νόμιμη αν δεν έχει προηγηθεί έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Η Απόφαση είναι οδηγός του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις παραχωρήσεις που επιχειρεί το ΤΑΙΠΕΔ στη λιμενική βιομηχανία. Η άγνοια για την σημασία και την ιδιαιτερότητα της λιμενικής βιομηχανίας, από το ΤΑΙΠΕΔ, που την αντιμετωπίζει ως real estate είναι πλέον καταγεγραμμένη. Η περίπτωση της ακύρωσης του διαγωνισμού για την παραχώρηση της μαρίνας Καλαμαριάς όπως ανακοίνωσε το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ, σε συνέχεια της με αριθμ. 567/2022 απόφασης του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, είναι χαρακτηριστική. Η απόφαση του ΣτΕ δικαιώνει το επιχείρημα του Δήμου Καλαμαριάς ότι θα έπρεπε να είχε προηγηθεί η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) πριν την προκήρυξη του διαγωνισμού”.

Αλλά με το ίδιο σκεπτικό, το ΣτΕ, είχε ακυρώσει τις αποφάσεις – εγκρίσεις για το γενικό προγραμματικό σχέδιο του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.

Ναυτιλιακοί και νομικοί κύκλοι υποστήριζαν ότι ενδεχομένως παρόμοια απόφαση θα εκδώσει το ΣτΕ και για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, αν και ορισμένοι ισχυρίζονταν ότι ο διαγωνισμός της ΕΤΑΔ «έχει κυρίως κενά» για τον τέταρτο προβλήτα.

Αλλά, ας θυμηθούμε τις δύο αποφάσεις του ΣτΕ:

Τα έργα στο λιμάνι του Πειραιά

ΣτΕ Ολ 547-9/2022: Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (Ο.Λ.Π.) Α.Ε., που εξεδόθη στις 11 Μαρτίου 2022:

ΣτΕ Ολ 547, 548, 549/2022

Πρόεδρος: Ε. Σαρπ, Πρόεδρος ΣτΕ

Εισηγήτρια: Μ. Σωτηροπούλου, Σύμβουλος Επικρατείας

Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (Ο.Λ.Π.) Α.Ε.

1.Με την απόφαση 547/2022 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (εκδοθείσα επί αιτήσεως ακυρώσεως υπ΄ αριθμ. καταθ. 955/2020) ακυρώθηκαν πράξεις της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων, με τις οποίες είχαν εγκριθεί, στο πλαίσιο έγκρισης του Γενικού Προγραμματικού Σχεδίου (Master Plan) της εταιρείας “Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (Ο.Λ.Π.) Α.Ε.”, οι υποχρεωτικές επενδύσεις – βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης, που συνήφθη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της ΟΛΠ ΑΕ και κυρώθηκε με το ν. 4404/2016 – και οι πρόσθετες επενδύσεις της ΟΛΠ ΑΕ στο Λιμένα του Πειραιά. Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι πράξεις αυτές ήταν μη νόμιμες, διότι δεν είχε προηγηθεί, κατά παράβαση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ και της κοινής υπουργικής απόφασης ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/28.8.2006  (Β΄ 1225), στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση του νέου σχεδιασμού του λιμένα του Πειραιά, που περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τη νότια επέκταση του επιβατικού λιμένα του Πειραιά, νέο χερσαίο επιβατικό σταθμό, τέσσερα νέα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, την επέκταση του Σταθμού Διακίνησης Αυτοκινήτων στον εμπορικό Λιμένα Ηρακλέους και την κατασκευή πενταώροφου κτηρίου στάθμευσης αυτοκινήτων στον Προβλήτα Ηρακλέους και νέων αποθηκών σε χώρο 80 στρεμμάτων. Μειοψήφησαν επτά μέλη του Δικαστηρίου, κατά τη γνώμη των οποίων δεν απαιτείτο να πραγματοποιηθεί στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση πριν από την έγκριση των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο της ΟΛΠ ΑΕ.

2. Με την απόφαση 548/2022 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (εκδοθείσα επί αιτήσεως ακυρώσεως υπ΄ αριθμ. καταθ. 1056/2020), η δίκη καταργήθηκε, κατά το μέρος που προσβάλλονταν πράξεις της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων ακυρωθείσες με την απόφαση 547/2022 της Ολομελείας (εκδοθείσα επί της αιτήσεως ακυρώσεως υπ΄ αριθμ. καταθ. 955/2020), και ακυρώθηκε η πράξη του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με την οποία χορηγήθηκε η άδεια κατασκευής του έργου της νότιας επέκτασης του επιβατικού λιμένα Πειραιά.

3.  Με την απόφαση 549/2022 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (εκδοθείσα επί αιτήσεως ακυρώσεως υπ΄ αριθμ. καταθ. 1334/2020), η δίκη καταργήθηκε, με την αιτιολογία ότι προσβάλλονταν πράξεις της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων οι οποίες ακυρώθηκαν με την απόφαση 547/2022 της Ολομελείας.

Η Μαρίνα Καλαμαριάς

Η ανακοίνωση του ΤΑΙΠΕΔ, για τον διαγωνισμό της Μαρίνας της Καλαμαριάς, ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική:

“Σε συνέχεια της με αριθμ. 567/2022 απόφασης του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, το ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία μέλος του Υπερταμείου (ΕΕΣΥΠ), ανακοινώνει ότι ακυρώνεται ο διαγωνισμός για την παραχώρηση υπηρεσιών λειτουργίας λιμένος και δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Καλαμαριάς (Αρετσού)”.

Το Δ’ Τμήμα του ΣτΕ έκανε δεκτή την προσφυγή του Δήμου Καλαμαριάς, κρίνοντας ότι το σχετικό προεδρικό διάταγμα θα έπρεπε να είχε προηγηθεί της μελέτης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ακολούθως, θα έπρεπε να κατατεθεί η στρατηγική μελέτη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, να υπογραφούν οι σχετικές Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και ακολούθως να εκκινήσουν οι διαδικασίες για την διενέργεια του διαγωνισμού παραχώρησης από το ΤΑΙΠΕΔ.

Στην προσφυγή του την οποία είχε καταθέσει στις 14 Απριλίου 2021, ο δήμος Καλαμαριάς είχε υποστηρίξει πως η προκήρυξη του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα διότι μεταξύ άλλων δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία για την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας και είχε εγείρει ζητήματα συνταγματικότητας.

Με άλλα λόγια:

«Συνεπεία τούτου, πριν την έκδοση της Προσκλήσεως έπρεπε, κατά τα εκτεθέντα στις σκέψεις 9 και 11, να έχει ολοκληρωθεί η κινηθείσα από το ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε. διαδικασία νέας χωροθετήσεως της μαρίνας κατά το άρθρο 31 του Ν. 2160/1993, δηλαδή να έχει εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα του νέου γενικού σχεδιασμού της και η κοινή υπουργική απόφαση εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία των προβλεπόμενων έργων. Για τον λόγο αυτόν, ο οποίος προβάλλεται βασίμως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη Πρόσκληση».

Διαβάστε επίσης

Εργαζόμενοι στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά: «Απαιτούμε ναυπηγείο με όλες τις δραστηριότητες, χωρίς να χαθεί καμία θέση εργασίας»

ΣτΕ: Νόμιμο το ΠΔ για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του κέντρου του Πειραιά