Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση, με όλα τα τελευταία νέα και ειδήσεις για την Οικονομία, τις Επιχειρήσεις, το Χρηματιστήριο, το Bitcoin, τις πολιτικές εξελίξεις και τον πολιτισμό
Άρθρα

Εθνικό Λιμενικό Σύστημα, Λιμενικές Υποδομές και ασφάλεια λιμένων και επιβατών

Νίκος Ι. Σπανός, Ναύαρχος ΛΣ-ΕΛΑΚΤ

Νίκος Ι. Σπανός, Ναύαρχος ΛΣ-ΕΛΑΚΤ (εα)

Ο κόσμος των πολυτελών σκαφών αναψυχής εμπεριέχει κάθε λεπτομέρεια που συνδυάζει κομψότητα και ασφάλεια.

Για τους λάτρεις που απαιτούν το καλύτερο, δεν πρόκειται μόνο για την υψηλή πολυτέλεια και την κορυφαία άνεση.

Η ασφάλεια δεν είναι απλώς μια δευτερεύουσα σκέψη- είναι ενσωματωμένη στην ίδια την ουσία της πολυτέλειας στο ταξίδι – μια αρμονική σύνδεση της πρόληψης και της αναψυχής.

Και όταν είσαι στη θάλασσα, η νομική εμπειρογνωμοσύνη ενισχύει αυτή την αίσθηση ασφάλειας, μια ανάγκη εξίσου σημαντική με το ίδιο το σκάφος.

Ο άψογος συνδυασμός ασφάλειας και στυλ

Όταν σκεφτόμαστε τα πολυτελή σκάφη αναψυχής, δεν είναι μόνο τα καλαίσθητα καταστρώματα και τα βελούδινα καθίσματα που έχουν σημασία. Η αληθινή εκλέπτυνση έγκειται στα μέτρα ασφαλείας που είναι τόσο άρτια προσαρμοσμένα, ώστε να ενισχύουν την κομψότητα ενός σκάφους αναψυχής.

Αναλογιστείτε την ύπαρξη ραντάρ που ανιχνεύει αντικείμενα ακόμη και τις πιο σκοτεινές νύχτες και κομψές φορητές συσκευές (wearables), που ειδοποιούν αμέσως αν κάποιος πέσει στη θάλασσα. Αυτά τα χαρακτηριστικά διασφαλίζουν, ότι το ταξίδι στο σκάφος θα είναι το ίδιο ασφαλές, όσο και πολυτελές.

Πρωτοποριακή ασφάλεια στις θάλασσες

Έχω να πω ότι στους elite κύκλους των σκαφών, οι καινοτομίες στον τομέα της ασφάλειας καθορίζουν το βηματισμό.

Σκεφτείτε τα φορητά όργανα wearables που είναι διακριτικά σχεδιασμένα για να ταιριάζουν με τη ναυτική ένδυση, αλλά είναι κατασκευασμένα για να ειδοποιούν αμέσως το πλήρωμα σε περίπτωση που κάποιος κάνει μια απροσδόκητη βουτιά

. Αυτές οι συσκευές δεν είναι απλά gadgets, είναι σωστικά μέσα.

Τα συστήματα πυρόσβεσης τελευταίου τύπου είναι κρυμμένα μέσα στους πολυτελείς εσωτερικούς χώρους, έτοιμα να δράσουν σε μια στιγμή ανάγκης χωρίς να αλλοιώσουν την ομορφιά του σκάφους.

Εδώ είναι που η τελευταία λέξη της τεχνολογίας συναντά την τελευταία λέξη της άνεσης. Η τεχνολογία εδώ υπηρετεί δύο βασικούς σκοπούς: την άνεση των επιβατών και τη γοητεία του σκάφους.

Εκπαιδευτική κατάρτιση μέσω της τεχνολογίας

Θα λέγαμε ότι τα σύγχρονα πολυτελή σκάφη αναψυχής δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη λάμψη και το γυάλισμα- έχουν να κάνουν και με την προετοιμασία. Οι προσομοιωτές τελευταίας τεχνολογίας προσφέρουν εκπαίδευση του πληρώματος που συναγωνίζεται την ακρίβεια της σχολής πτήσεων, προσαρμοσμένη στο απρόβλεπτο της θάλασσας.

Τα σενάρια είναι προσεκτικά σχεδιασμένα, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις προκλήσεις του πραγματικού κόσμου – οι ναυτικοί μαθαίνουν μέσα από εικονικά μπουρίνια και ψηφιακές παλίρροιες.

Θα ήταν σκόπιμο να αναφέρουμε και έναν Οδηγό Κατάρτισης για την ειδικότητα του Κυβερνήτη Σκαφών Αναψυχής στον οποίο ανήκω στην συγγραφική ομάδα ως Επιστημονικός Υπεύθυνος.

Είναι ένα εκπαιδευτικό εγχειρίδιο, το οποίο υλοποιήθηκε σε διάστημα δύο ετών με την αμέριστη και ακούραστη βοήθεια και υποστήριξη πολύ σημαντικών επιστημονικών συνεργατών.

Στόχος του εγχειριδίου είναι η περιγραφή των εκπαιδευτικών και λοιπών προδιαγραφών υλοποίησης ενός προγράμματος αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης στην ειδικότητα «Κυβερνήτης σκαφών αναψυχής» και η ενημέρωση του συνόλου των συντελεστών του, λαμβάνοντας υπόψη τα περιεχόμενα των καθηκόντων και τις ιδιαιτερότητές της, καθώς και τους ισχύοντες θεσμικούς περιορισμούς στο πεδίο.

Απευθύνεται κυρίως στα στελέχη σχεδιασμού, στους/στις εκπαιδευτές/τριες των προγραμμάτων, καθώς και στους σχετικούς φορείς υλοποίησής τους – στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Επιπλέον, αποτελεί ένα χρήσιμο εγχειρίδιο για τους/τις εκπαιδευομένους/ες, αλλά και για το σύνολο των υπόλοιπων δυνάμει συντελεστών ενός προγράμματος αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, ιδιαίτερα για όσους/ες συμμετέχουν στην υλοποίηση της πρακτικής άσκησης/μαθητείας.

Ο Οδηγός αυτός αποτελεί μια συστηματική βάση η οποία περιλαμβάνει σημαντικές πληροφορίες για την κατανόηση του ίδιου του πεδίου της συγκεκριμένης ειδικότητας, αλλά και των απαραίτητων προϋποθέσεων για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση ενός οποιουδήποτε προγράμματος που στοχεύει στην ποιοτική και αποτελεσματική κατάρτιση μιας ομάδας εκπαιδευομένων.

Ικανότητα πληρώματος

Η ουσία της ασφάλειας ενός σκάφους αναψυχής δεν έγκειται μόνο στον εξοπλισμό του, αλλά κυρίως στην ικανότητα αυτών που το πλοηγούν.

Η εξειδίκευση στο πηδάλιο μεταφράζεται σε έμπειρους επαγγελματίες των οποίων τα προσόντα ξεπερνούν τις απλές διατυπώσεις.

Εδώ είναι που οι καλοί κυβερνήτες και τα μέλη του πληρώματός τους καθίστανται ανεκτίμητοι, καθένας από τους οποίους εκπαιδεύεται αυστηρά σε καταστάσεις που ελπίζουμε, ότι δεν θα απομακρυνθούν ποτέ από τη θεωρητική βάση.

Αυτά τα άτομα είναι κάτι περισσότερο από πλήρωμα – είναι φύλακες με βαθιά γνώση της ναυτικής παράδοσης, ωστόσο με ευχέρεια στο σύγχρονο πρωτόκολλο.

Η ικανότητά τους αποτελεί τον καρδιακό παλμό της λειτουργίας του πλοίου – μια συμφωνία που εκτελείται καθημερινά μέσω της απρόσκοπτης ομαδικής εργασίας και της άγρυπνης εποπτείας.

Επειδή σε ένα πολυτελές σκάφος αναψυχής, η ηγεσία της ασφάλειας είναι εξίσου σημαντική με τη πολυτέλεια που προβάλλεται.

Διεθνείς Λιμενικές Πολιτικές

Οι Πολιτικές που αποφασίζονται από τους φορείς άσκησης πολιτικής, ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια μιας χώρας. Οι λιμένες εξυπηρετούν τις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές και είναι ενσωματωμένοι σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.

Έτσι, οι λιμένες μοιράζονται αρκετές παρόμοιες ανησυχίες και προκλήσεις και η αντιμετώπισή τους σε τοπικό επίπεδο μπορεί να είναι αναποτελεσματική ή να στρεβλώνει τον ανταγωνισμό.

Ένας ενδεικτικός κατάλογος αυτών των προβληματισμών και προκλήσεων θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής, την διαδικασία που ακολουθείται σύμφωνα με το τυπικό πρωτόκολλο ναυτικής ασφάλειας, τα εργασιακά ζητήματα, την τελωνειακή και λειτουργική τυποποίηση και τον ανταγωνισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων.

Οι διεθνείς διακυβερνητικοί οργανισμοί (συμπεριλαμβανομένων των παραγόντων των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)) παρεμβαίνουν, αναλαμβάνοντας δράσεις που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους σε αυτούς τους τομείς.

Η κανονιστική τους απόφαση και άλλες πρωτοβουλίες είναι, ή τουλάχιστον συνεπάγονται τη δυνατότητα να είναι, πιο αποτελεσματικές από τη δράση που αναλαμβάνεται σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο.

Διεθνείς οργανισμοί

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (International Maritime Organization/ΙΜΟ) είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που, από το 1948, έχει αναπτύξει και υιοθετήσει κανονισμούς, κατευθυντήριες γραμμές, κώδικες πρακτικής και άλλες πρωτοβουλίες που:

· Καθορίζουν πρότυπα για την ασφάλεια και την προστασία των πλοίων και τη διασύνδεση πλοίου/λιμένα.

· Προστατεύουν το περιβάλλον από τις ναυτιλιακές δραστηριότητες.

· Καθιερώνουν παγκόσμιες διατάξεις για την έρευνα και διάσωση.

· Διασφαλίζουν ότι όλοι οι ναυτικοί είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι και ικανοί.

· Καθορίζουν την ευθύνη και εξασφαλίζουν την αποζημίωση όταν συμβαίνουν ατυχήματα.

Η εφαρμογή των συμβάσεων του ΙΜΟ προϋποθέτει την επικύρωση και την εφαρμογή τους από όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες.

Η επικύρωση αυτή εξαρτάται από τις εθνικές τεχνικές δυνατότητες και την προθυμία εφαρμογής των συμβάσεων.

Οι βασικές συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί από χώρες που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 95% της παγκόσμιας χωρητικότητας, διαμορφώνουν ήδη το πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν οι λιμένες, η ναυτιλία και οι αλυσίδες θαλάσσιου εφοδιασμού.

Περιλαμβάνονται:

· Η Διεθνής Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (SOLAS) 1974, όπως τροποποιήθηκε.

· Η Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από τα Πλοία (MARPOL), 1973, τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο του 1978 και από το Πρωτόκολλο του 1997.

· Η Διεθνής Σύμβαση για τα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Πιστοποίησης και Φύλαξης των Ναυτικών (STCW), όπως τροποποιήθηκε, συμπεριλαμβανομένων των τροποποιήσεων του 1995 και του 2010.

Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (The International Labour Organization/ILO) έχει προωθήσει τα Διεθνή Πρότυπα Λιμενικής Εργασιακής Νομοθεσίας.

Ο ΔΟΕ είναι ο μοναδικός τριμερής Οργανισμός του ΟΗΕ που συγκεντρώνει κυβερνήσεις, εργοδότες και εργαζόμενους από 187 κράτη μέλη, για να θέσει εργασιακά πρότυπα, να αναπτύξει πολιτικές και να σχεδιάσει προγράμματα που προωθούν κατάλληλες συνθήκες εργασίας.

Οι δραστηριότητές του που σχετίζονται με τους λιμένες επικεντρώνονται στην ασφάλεια και την υγεία, την προστασία, την κατάρτιση, τις συνθήκες εργασίας, τα ζητήματα φύλου και το ρόλο των λιμένων στην αλυσίδα του ανεφοδιασμού.

Παρόμοια με τον ΙΜΟ, η εφαρμογή των αποφάσεων του ΔΟΕ υπόκειται στην επικύρωσή τους από τις συμμετέχουσες χώρες.

Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (International Organization for Standardization/ISO) είναι ένας ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός διεθνής οργανισμός με μέλη 166 εθνικούς οργανισμούς τυποποίησης.

Αναπτύσσει εθελοντικά, με βάση τη συναίνεση, διεθνή πρότυπα που αφορούν την αγορά και υποστηρίζουν την παραγωγή ενός προϊόντος, τη διαχείριση μιας διαδικασίας, την παροχή μιας υπηρεσίας ή την προμήθεια υλικών. Τα πρότυπα αυτά αφορούν:

· Πρότυπα διαχείρισης ποιότητας για την αποτελεσματικότερη εργασία και τη μείωση των αποτυχιών των προϊόντων.

· Πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη μείωση των αποβλήτων και την αειφορία.

· Πρότυπα υγείας και ασφάλειας για τη μείωση των ατυχημάτων στο χώρο εργασίας.

· Πρότυπα ενεργειακής διαχείρισης για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

· Πρότυπα ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων για την ασφάλεια των ευαίσθητων απόρρητων πληροφοριών.

Τα λιμάνια έχουν πιστοποιηθεί με το πρότυπο ISO 9001[1] για τη διαχείριση των τερματικών σταθμών εμπορευματοκιβωτίων, χύδην φορτίου, επιβατών και κρουαζιέρας.

Η ίδια πιστοποίηση ισχύει και για συγκεκριμένες υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες φόρτωσης και εκφόρτωσης φορτίων, ελλιμενισμού, καθώς και για ορισμένες περιπτώσεις δημόσιων συμβάσεων και λιμενικών έργων.

Ασφάλεια πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων

Όπως και στην ασφάλεια στη θάλασσα, ορισμένοι από τους βασικούς κανονισμούς σχετικά με την ασφάλεια στο εμπόριο και τις μεταφορές έχουν αναληφθεί από τον ΙΜΟ.

Το 2002 εγκρίθηκε μια τροποποίηση της Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (Safety Of Life At Sea /SOLAS), η οποία την συμπλήρωσε με τον Διεθνή Κώδικα Ασφάλειας Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων (International Ship and Port Facility Security/ISPS).

Η πρωτοβουλία αυτή άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο εξετάζεται η ασφάλεια των πλοίων και των λιμένων.

Ο κώδικας ISPS αποτελείται από δύο μέρη. Το μέρος Α είναι υποχρεωτικό για όλες τις συμβαλλόμενες χώρες, ενώ το μέρος Β περιέχει συνιστώμενες δράσεις που έχουν υιοθετηθεί από λίγες χώρες.

Ο Κώδικας ISPS καθιέρωσε τρία (3) επίπεδα ασφάλειας που δηλώνουν την ανάγκη για κανονικά (επίπεδο 1), αυξημένα (επίπεδο 2) και έκτακτα (επίπεδο 3), μέτρα ασφάλειας.

Η εφαρμογή των απαιτήσεων του κώδικα και η αντίστοιχη πιστοποίηση των πλοίων και των ναυτιλιακών εταιρειών είναι ευθύνη του εκάστοτε κράτους της σημαίας.

Ταυτόχρονα, οι εθνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την επιθεώρηση και την πιστοποίηση της ορθής εφαρμογής.

Οι διατάξεις αυτές καλύπτουν όλους τους τύπους πλοίων άνω των 500 grt, τις κινητές μονάδες υπεράκτιας γεώτρησης και τις λιμενικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν πλοία, τα οποία εκτελούν διεθνή ταξίδια.

Όσον αφορά τους λιμένες, ο κώδικας ISPS επικεντρώνεται στις θέσεις της διασύνδεσης πλοίου/λιμένα.

Οι λιμένες οφείλουν να καταρτίσουν ένα σχέδιο ασφάλειας λιμενικών εγκαταστάσεων (Port Facility Security Plan/PFSP), στο οποίο περιγράφονται λεπτομερώς οι βασικές ενέργειες για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση ενός περιστατικού ασφάλειας.

Πρέπει επίσης να ορίσουν έναν υπεύθυνο ασφάλειας λιμενικών εγκαταστάσεων (Port Facility Security Officer/PFSO), υπεύθυνο για τη διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων, ασκήσεων και σεμιναρίων σχετικά με την ασφάλεια των λιμενικών εγκαταστάσεων.

Επιπλέον, στο Μέρος Α γίνεται ρητή αναφορά στον εντοπισμό και την εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων και των υποδομών που είναι σημαντικό να προστατευθούν.

Καθώς το ταξίδι μας στο αρμονικό μείγμα πολυτέλειας και ασφάλειας φτάνει στο τέλος του, να θυμάστε ότι η πραγματική χλιδή στο σκάφος είναι κάτι περισσότερο από το οφθαλμοφανές.

Εκτείνεται κάτω από την επιφάνεια, στο πεδίο της επαγρύπνησης, της ετοιμότητας και των συμβουλών των πραγματογνωμόνων.

Εξοπλίστε τις θαλάσσιες περιπέτειές σας με τεχνολογία αιχμής, ολοκληρωμένη εκπαίδευση και νομική ευθυκρισία.

Διαβάστε επίσης:

Αντισυλληπτικά: Ποια συνδέονται με αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού

Atradius Hellas: Εντάσσει στο δυναμικό της τον Γρηγόρη Σταματόπουλο ως Deputy Managing Director

Τράπεζα Πειραιώς: Συμμετέχει στην παγκόσμια εκστρατεία «Σύμπραξη για την Πράσινη Εκπαίδευση» της UNESCO