Πρόσκληση προς τα ενδιαφερόμενα μέρη της εφοδιαστικής αλυσίδας των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών θαλάσσιων μεταφορών, να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το νομικό πλαίσιο που απαλλάσσει τις κοινοπραξίες των liners στη βιομηχανία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, από τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ, απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η επιτροπή απέστειλε στοχευμένα ερωτηματολόγια στα ενδιαφερόμενα μέρη της εφοδιαστικής αλυσίδας (δηλ. μεταφορείς, φορτωτές, πράκτορες αλλά και οι φορείς εκμετάλλευσης λιμένων και τερματικών σταθμών) σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν στις δραστηριότητές τους από το 2020 οι κοινοπραξίες μεταξύ των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών.

1

Στις υπηρεσίες των κοινοπραξιών τακτικών γραμμών θαλάσσιων μεταφορών περιλαμβάνεται η παροχή τακτικών και προγραμματισμένων θαλάσσιων μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων σε συγκεκριμένη διαδρομή. Παίζουν ουσιαστικό ρόλο στις εμπορικές συναλλαγές της ΕΕ και στην οικονομία της ΕΕ συνολικά.

Αφορμή της αξιολόγησης σε επίπεδο Ευρώπης, ήταν η προκαθορισμένη βάσει θεσμικού πλαισίου εξέταση της επέκτασης του κανονισμού απαλλαγής που διέπει τις κοινοπραξίες, η ισχύς της οποίας λήγει στις 25 Απριλίου 2024.

Η Επιτροπή παρέτεινε την ισχύ του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κοινοπραξίες το 2014 και το 2020.

Η παράταση το 2020 αποφασίστηκε γιατί από την αξιολόγηση προέκυψε ότι, παρά τις εξελίξεις στην αγορά (αυξημένη ενοποίηση, συγκέντρωση, τεχνολογική αλλαγή, αύξηση του μεγέθους των σκαφών), ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κοινοπραξίες εξακολουθούσε να είναι κατάλληλος για τον επιδιωκόμενο σκοπό, σύμφωνα με την προσέγγιση της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής, και επιτύγχανε τους στόχους του.

Σημειώνεται ότι η απαλλαγή ισχύει μόνο για κοινοπραξίες με μερίδιο αγοράς που δεν υπερέβαινε το 30%, των οποίων τα μέλη ήταν ελεύθερα να καθορίζουν ανεξάρτητα τις τιμές.

Στόχος της σχετικής απαλλαγής από την ΕΕ που καθορίζεται με ειδικούς όρους στις κοινοπραξίες των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών ήταν στο εξασφαλιστούν για τους καταναλωτές οικονομικά οφέλη αλλά και να συμβάλλει στη βελτίωση της διανομής των προϊόντων μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Η ΕΕ που θα συνοψίσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης σε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της, το οποίο προβλέπεται να δημοσιευθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2022, έχει αποστείλει στοχευμένα ερωτηματολόγια στα ενδιαφερόμενα μέρη της εφοδιαστικής αλυσίδας ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών θαλάσσιων μεταφορών (δηλ. μεταφορείς, φορτωτές και πράκτορες μεταφορών, φορείς εκμετάλλευσης λιμένων και τερματικών σταθμών), σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν στις δραστηριότητές τους, από το 2020, οι κοινοπραξίες μεταξύ ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών, καθώς και ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κοινοπραξίες.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις για οκτώ εβδομάδες, έως τις 3 Οκτωβρίου 2022.

Σημειώνεται ότι οι αντιμονοπωλιακοί κανόνες της ΕΕ απαγορεύουν εν γένει τις συμφωνίες μεταξύ εταιρειών που περιορίζουν τον ανταγωνισμό.

Ωστόσο, ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κοινοπραξίες επιτρέπει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών με συνολικό μερίδιο αγοράς κάτω του 30% να συνάπτουν συμφωνίες συνεργασίας για την παροχή κοινών υπηρεσιών μεταφοράς φορτίου, γνωστές και ως “κοινοπραξίες”.

Κατά την τελευταία διετία, η Επιτροπή είχε τακτικές επαφές με συμμετέχοντες στην αγορά, όπως φορτωτές, πράκτορες μεταφορών και μεταφορείς, καθώς και με τις αρχές ανταγωνισμού και τις ρυθμιστικές αρχές στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και άλλες δικαιοδοσίες, σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ναυτιλιακός τομέας.

Σημειώνεται ότι φορείς της εφοδιαστικής αλυσίδας είχαν κάνει λόγο για υπέρογκες αυξήσεις στους ναύλους των liners, ενώ είχαν ζητήσει εδώ και καιρό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και από τις ΗΠΑ, να ξεκινήσουν τις διαδικασίες για αναθεώρηση του κανονισμού ανταγωνισμού στη βιομηχανία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Ρεκόρ κερδών για τους liners

Σύμφωνα με την Drewry, εταιρία συμβούλων η οποία συλλέγει και επεξεργάζεται δεδομένα της ναυτιλιακής αγοράς, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών μετά τα κέρδη ύψους 190 δισ. δολαρίων που κατέγραψαν το 2021, θα έχουν ένα ακόμα καλύτερο 2022.

Ήδη η Cosco, ο τέταρτος μεγαλύτερος liner στον κόσμο, ανέφερε ότι σε επίπεδο εξαμήνου η κερδοφορία της θα αυξηθεί κατά 74%.

Η Maersk, η δεύτερη μεγαλύτερη γραμμή εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, αποκάλυψε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι αναμένει να σημειώσει κέρδη ρεκόρ 31 δισεκατομμυρίων δολαρίων για ολόκληρο το έτος, επικαλούμενη επίσης το ισχυρό περιβάλλον μακροπρόθεσμων ναύλων.

Η Maersk θα ξεπεράσει τα 10,4 δισ. δολάρια σε EBIT το δεύτερο τρίμηνο του έτους, αυξημένα κατά 1,3 δισ. δολάρια σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Όπως και η Evergreen, που αναμένεται να καταγράψει επιδόσεις ρεκόρ όλων των εποχών το β’ εξάμηνο του 2022.

Παρ’ όλα αυτά, η παγκόσμια χωρητικότητα δεν έχει αυξηθεί ιδιαίτερα σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Alphaliner, στο πρώτο εξάμηνο του έτους η συνολική χωρητικότητα του στόλου αυξήθηκε κατά 1,7% και έφτασε τα 25,4 εκατ. teu. Από τους 10 μεγαλύτερους liners οι έξι πέτυχαν να μεγεθύνουν τη χωρητικότητά των στόλων τους, ενώ άλλοι τέσσερις σημείωσαν οριακή πτώση. Η Blue Alpha Capital βλέπει τις μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων να καταγράφουν καθαρό κέρδος 256 δισεκατομμυρίων δολαρίων εφέτος, ενώ η βρετανική εταιρεία συμβούλων Drewry έχει προβλέψει ένα ακόμη υψηλότερο ποσό, στα 270 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Blue Alpha Capital, η ναυτιλία τακτικών γραμμών πρόκειται να συντρίψει τα κέρδη ρεκόρ του περασμένου έτους έως και 73%, επικαλούμενη την άνοδο των συμβολαίων που εξασφάλισαν οι μεταφορείς το 2022 και τα συνεχιζόμενα προβλήματα συμφόρησης των λιμανιών.

Τα καθαρά έσοδα εφέτος πιθανότατα θα φτάσουν τα 256 δισ. δολάρια με βάση τις 11 εταιρείες που παρακολουθεί η Blue Alpha Capital, αριθμός που επισήμανε το Bloomberg είναι περίπου ισοδύναμος με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Πορτογαλίας.