Μέσα στο επόμενο έτος, αν όλες οι διαγωνιστικές διαδικασίες κυλήσουν χωρίς ενστάσεις και απρόβλεπτες εξελίξεις, θα έχουμε ένα δίκτυο δέκα ιδιωτικοποιημένων λιμένων ή τμημάτων λιμένων με υπο – παραχώρηση.

Ήδη, εκτός από το λιμάνι του Βόλου, όπου έχει αναδειχθεί πλειοδότρια εταιρεία, η Ανώνυμη Εταιρεία Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, αλλά υπάρχει προσφυγή της επιλαχούσας εταιρείας Goldair, είναι σε εξέλιξη οι διαγωνισμοί για τον εμπορικό λιμένα “Φίλιππος Β” της Καβάλας και του λιμένα του Λαυρίου, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ, προκήρυξε διαγωνισμό για υποπαραχώρηση τμημάτων των λιμένων Κατάκολου, Πατρών και “Απόστολου Παύλου” της Καβάλας για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας.

1

Υπενθυμίζεται ότι ο όμιλος του Εμανουέλε Γκριμάλντι, έχει ήδη αποκτήσει το 67% των μετοχών των Οργανισμών Λιμένων Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου, ενώ ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, έχει περάσει και λειτουργεί υπό τον έλεγχο της Κινεζικής εταιρείας Cosco και ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης από κοινοπραξία εταιρειών που επικεφαλής είναι ο Ιβάν Σαββίδης.

Οι καθηγητές Γιώργος Βαγγέλας και Θάνος Πάλλης, στην έρευνα τους GrePort για το λιμενικό σύστημα, που δημοσίευσαν πριν λίγες ημέρες, μας επισήμαναν ότι στις 23 Νοεμβρίου 2023 υπογράφηκε η σύμβαση παραχώρησης του εμπορικού λιμένα «Φίλιππος Β’» της Οργανισμός Λιμένος Καβάλας Α.Ε. μεταξύ του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. και της εταιρείας «ΣΑΡΙΣΑ ΥΠΟΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΛΙΜΕΝΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΙΙ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» η οποία συστάθηκε από την κοινοπραξία «International Port Investments Kavala» στην οποία συμμετέχουν οι εταιρείες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Black Summit Financial Group και EFA Group.

Η συμφωνία προβλέπει την εφάπαξ καταβολή τιμήματος ύψους 33,9 εκατ. ευρώ, καθώς και υποχρεωτικές επενδύσεις ύψους 36 εκατ. ευρώ, για την περαιτέρω ανάπτυξη του λιμένα. Οι υποχρεωτικές επενδύσεις περιλαμβάνουν την κατασκευή κτιρίων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Λιμενικής Αρχής, της Πλοηγικής Υπηρεσίας καθώς και τελωνειακό σταθμό.

Ο επενδυτής θα καλύψει επίσης τις δαπάνες βαριάς συντήρησης του λιμένα και θα προχωρήσει στην προμήθεια νέου εξοπλισμού, software, hardware κ.α. Η σύμβαση έχει διάρκεια 40 ετών. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη επένδυση είναι η μόνη που έχει πραγματοποιήσει το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. με τη μέθοδο της παραχώρησης υποδομής-δραστηριότητας, που αποτελεί και το βασικό εργαλείο αξιοποίησης λιμένων στην Ευρώπη, και όχι με τη μέθοδο πώλησης μετοχών.

Επίσης, όπως αναφέρουν οι δύο καθηγητές, σε εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. για την πώληση του 50% συν μια μετοχή του μετοχικού κεφαλαίου της Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου Α.Ε. Στις 6 Μαρτίου εκκίνησε η διαγωνιστική διαδικασία στην οποία υπέβαλαν φακέλους εκδήλωσης ενδιαφέροντος οκτώ επενδυτικά σχήματα.

Από την διαδικασία της προεπιλογής των επενδυτικών σχημάτων που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής, στην Β’ φάση του διαγωνισμού που αφορά την υποβολή δεσμευτικών προσφορών προκρίθηκαν έξι επενδυτικά σχήματα και συγκεκριμένα:

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.

ΙΝΤΕΡΚΑΤ Α.Ε.

Κοινοπραξία «ΈΝΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ JET PLAN SHIPPING Co LTD-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.».

Κοινοπραξία «GPH CRUISE PORT FINANCE LTD PROMARINE S.A.»

Κοινοπραξία «OLYMPIC MARINE S.A. – MSC CRUISES S.A.»

ISRAEL SHIPYARSS INDUSTRIES LTD.

Ο διαγωνισμός αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2025.

Επίσης, το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), γνωστοποίησε επίσης την έναρξη διεθνούς διαγωνισμού για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας, στα λιμάνια:

Κατακόλου

Κεντρικό λιμάνι Καβάλας “Απόστολος Παύλος”.

Παλαιό λιμάνι Πάτρας.

Σύμφωνα με όσα έγινα γνωστά, ο διαγωνισμός για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας που ανακοίνωσε το ΤΑΙΠΕΔ θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις (Α’ Φάση – Προεπιλογή & Β’ Φάση – Υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών). Οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να εκδηλώσουν ενδιαφέρον μόνο για το ένα ή και για τα δύο τμήματα του διαγωνισμού.

Ο διαγωνισμός για την περαιτέρω ανάπτυξη της δραστηριότητας κρουαζιέρας στους τρεις λιμένες αποτελείται από δύο τμήματα:

– Τμήμα 1: Παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης του λιμένα Κατακόλου και υπο-παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης τμήματος του παλαιού λιμένα Πάτρας, εντός της περιοχής αρμοδιότητας του Οργανισμού Λιμένος Πατρών (ΟΛΠΑ Α.Ε.), με ελάχιστη διάρκεια τα 30 έτη.

– Τμήμα 2: Υπο-παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης σε τμήμα του Κεντρικού Λιμένα Καβάλας «Απόστολος Παύλος», εντός της περιοχής αρμοδιότητας του Οργανισμού Λιμένος Καβάλας (ΟΛΚ Α.Ε.), με ελάχιστη διάρκεια τα 30 έτη.

Επισημάνθηκε ότι το Ταμείο διατηρεί το δικαίωμα να διαχωρίσει στη Β’ Φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας τα φυσικά αντικείμενα του Τμήματος 1 και να αναθέσει σε διαφορετικούς προτιμητέους επενδυτές τη σύμβαση παραχώρησης λιμένα Κατακόλου και τη σύμβαση υπο-παραχώρησης κρουαζιέρας λιμένα Πάτρας.

Καταληκτική ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος έχει οριστεί η 28η Φεβρουαρίου 2025.

Το Κατάκολο

Το λιμάνι του Κατάκολου κατατάχθηκε μεταξύ των 10 λιμένων κρουαζιέρας με τη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση το 2023, κυρίως λόγω της εγγύτητάς του με την Αρχαία Ολυμπία, με 206 κρουαζιερόπλοια και 390.153 επιβάτες. Έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί έως τρία κρουαζιερόπλοια με μήκος άνω των 350 μέτρων.

Το Παλαιό λιμάνι της Πάτρας

Το λιμάνι της Πάτρας, έχει χαρακτηριστεί λιμάνι διεθνούς σημασίας και αποτελεί μέρος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ).

Ο παλαιός λιμένας Πάτρας έχει χερσαία ζώνη έκτασης 106.474 τ.μ. και στο υφιστάμενο masterplan προβλέπεται μία θέση ελλιμενισμού αποκλειστικά για κρουαζιερόπλοια. Το 2023, δεκατρία κρουαζιερόπλοια κατέπλευσαν στο λιμάνι της Πάτρας με 800 επιβάτες.

Το λιμάνι Καβάλας “Απόστολος Παύλος”

Ο κεντρικός λιμένας Καβάλας «Απόστολος Παύλος» διαθέτει δύο θέσεις ελλιμενισμού για την εξυπηρέτηση κρουαζιερόπλοιων με μήκος άνω των 200 μέτρων.

Η επιβατική κίνηση στον τομέα της κρουαζιέρας ανήλθε το 2023 σε 21.052,με προσεγγίσεις 36 κρουαζιερόπλοιων, κατατάσσοντας το λιμάνι της Καβάλας μέσα στα 20 λιμάνια κρουαζιέρας με τη μεγαλύτερη κίνηση το περασμένο έτος.

Τέλος, να υπογραμμιστεί ότι η κοινοπραξία «Goldair Cargo A.E. – Goldair Handling Α.Ε.» άσκησε έφεση κατά της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, η οποία έκρινε ότι δεν τίθεται θέμα συμφερόντων στη διαγωνιστική διαδικασία για το λιμάνι του Βόλου, απορρίπτοντας την προσφυγή της Κοινοπραξίας.

Υπενθυμίζεται ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ, αποφάσισε την παραχώρηση ποσοστού 67% του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού Λιμένος Βόλου Α.Ε. στον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ Α.Ε.) ως Προτιμητέου Επενδυτή έναντι τιμήματος 51 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, η «Goldair Cargo A.E. – Goldair Handling Α.Ε.» προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όμως, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα την έχει η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων στην οποία παρέπεμψε και την εν λόγω υπόθεση προκειμένου να κριθεί.

Το λιμάνι της Καβάλας

Αύξηση κατά 10,9% σε σχέση με το 2022 σημείωσε ο κύκλος εργασιών της Οργανισμός Λιμένος Καβάλας Α.Ε. για το 2023, καθώς διαμορφώθηκε στα €2,121 εκ. Αξιοσημείωτη ήταν η άνοδος στα μικτά κέρδη κατά 237,6%, με το 2023 να κλείνει με μικτά κέρδη περίπου €675.000.

Οι επενδύσεις παρουσίασαν μικρή κάμψη κατά -2,1%, ενώ η εταιρεία εμφανίζει μικρή αύξηση στις συνολικές υποχρεώσεις, κατά 4,3% σε σχέση με το 2022.

Το λιμάνι του Λαυρίου

Πτώση του κύκλου εργασιών αλλά και των μικτών κερδών παρουσίασε η Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου Α.Ε.. Το 2023 ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα €6,005 εκ (-1,5%) και τα μικτά κέρδη στα €3,319 εκ παρουσιάζοντας πτώση κατά -11,1% σε σχέση με το 2022. Οι συνολικές υποχρεώσεις αυξήθηκαν σημαντικά κατά 105,5% και άγγιξαν το €2,576 εκ. Σημαντική ήταν και η ποσοστιαία άνοδος των επενδύσεων (118,9%) οι οποίες σε απόλυτο μέγεθος διαμορφώθηκαν το 2023 στα €406.749. Το Μικτό Περιθώριο Κέρδους ήταν 55,27%, επίπεδο ιδιαίτερα υψηλό για τα δεδομένα της αγοράς, μειωμένο παρόλα αυτά κατά -9,7% σε σχέση με το 2022. Οι δείκτες ROA και ROE διαμορφώθηκαν στο 20,13% και 26,56% αντίστοιχα.

Το λιμάνι των Πατρών

Τα οικονομικά δεδομένα της Οργανισμός Λιμένος Πατρών Α.Ε. για το 2023 προέρχονται από εκτιμήσεις βάσει αναλογικότητας των οικονομικών δεδομένων των δύο προηγούμενων οικονομικών ετών. Χωρίς θετικές μεταβολές εκτιμάται να κλείσει το 2023 για τον Οργανισμό Λιμένος Πατρών, με τον κύκλο εργασιών να αναμένεται ότι θα παραμένει περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2022, με ελάχιστα αρνητική μεταβολή κατά -1% στα €6,87 εκ. και τα μικτά κέρδη να εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά -1% στα €2,86 εκ.. Μικρή μείωση αναμένεται και στις υποχρεώσεις του οργανισμού οι οποίες θα διαμορφωθούν στα €4,61 εκ. περίπου. Το Μικτό Περιθώριο Κέρδους αναμένεται να διαμορφωθεί στο 41,57%.

Το λιμάνι του Βόλου

Για την Οργανισμό Λιμένος Βόλου Α.Ε., το οικονομικό έτος 2023 έκλεισε με μικρή άνοδο του κύκλου εργασιών (6,2%) ο οποίος διαμορφώθηκε στα €5.786.315. Αυξημένα κατά 10,2% κινήθηκαν και τα μικτά κέρδη του Οργανισμού. Αποτέλεσμα της αύξησης των μικτών κερδών, ελάχιστα αυξημένος (κατά 3,7%) εμφανίζεται και ο δείκτης Μικτού Περιθωρίου Κέρδους. Οι δείκτες ROA και ROE διαμορφώθηκαν στο 4,1% και 5,5% αντίστοιχα, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2022. Ο Οργανισμός Λιμένος Βόλου αύξησε τις επενδύσεις το 2023 κατά €1.000.000 ευρώ περίπου σε σχέση με το 2022.