Ανησυχία για τις εξελίξεις και έντονο διπλωματικό και πολιτικό παρασκήνιο εκτυλίσσεται μεταξύ της Βουλγαρίας, της Ελλάδας και των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών που θίγονται από την απόφασή της Σόφιας να επιβάλει φόρο διαμετακόμισης 10,20 ευρώ/mwh στο ρωσικό αέριο που εισάγεται στη χώρα ή μεταφέρεται μέσω αυτής σε άλλα κράτη.

Η Βουλγαρία αναμένεται να βάλει στα ταμεία της πρόσθετα έσοδα 1,2 δισ. ευρώ ετησίως από τους γείτονές της.

Ήδη, η Ουγγαρία και η Σερβία αντέδρασαν και εξέδωσαν κοινή δήλωση κατά της απόφασης της Σόφιας καθώς, όπως σημειώνουν, η πολιτική αυτή θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια των δύο χωρών.

Οι καταγγελίες στην Ευρώπη μαζεύονται και μένει να δούμε αν θα υπάρξει αντίδραση ή θα γίνει δεκτό το νέο μέτρο.

Σύμφωνα με καλούς γνώστες της αγοράς, η πρωτοβουλία της Βουλγαρίας να επιβάλει το φόρο διαμετακόμισης, δεν είναι ένα απλό εισπρακτικό μέτρο, αλλά μια κίνηση που υπαγορεύεται από την ενεργειακή ατζέντα πέραν του Ατλαντικού.

Κι αυτό γιατί από το 2024, με τη λειτουργία του FSRU Αλεξανδρούπολης, μπορούν να έρθουν στα Βαλκάνια τέτοιες ποσότητες LNG ώστε το να κλείσει η στρόφιγγα της Gazprom δεν είναι πια «σενάριο τρόμου» αλλά αντίθετα, μια, για κάποιους, «επιθυμητή εξέλιξη».

Σημειώνεται ότι η Bulgargaz είναι μέτοχος κατά 20% στο FSRU Αλεξανδρούπολης, που από τον Ιανουάριο του 2024 θα υποδέχεται το αμερικάνικο LNG.

Πρόκληση εξελίξεων

Σε αυτό το σενάριο, η κίνηση  της Βουλγαρίας, να αυξάνει το κόστος της Gazprom, δεν είναι παρά μια πρόκληση εξελίξεων.

Άλλες πηγές, που γνωρίζουν καλά και τις δύο πλευρές, θεωρούν βέβαιο ότι η Ρωσία και η Gazprom δεν πρόκειται να συναινέσουν και να πληρώσουν τον νέο φόρο. Σε αυτή την περίπτωση,  τελικά, η Βουλγαρία θα αντιδράσει, υπερασπιζόμενη τον νόμο της, κόβοντας τη δυνατότητα διέλευσης για το φυσικό αέριο της Gazprom;

Αυτό φαίνεται να υπαινίσσεται η Βουλγαρία όταν ισχυρίζεται ότι το τέλος που επέβαλε «θα επηρεάσει τα κέρδη της Gazprom και όχι τις τιμές αερίου των χωρών…» και ότι «είναι ένα μέτρο που προωθεί την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και το ρωσικό αέριο…».

Φαίνεται πως η κίνηση της Σόφιας, περνάει σε επόμενο επίπεδο τον ενεργειακό πόλεμο Αμερικής και Ευρώπης με τη Ρωσία και τις εξελίξεις θα καθορίσει τόσο η απόφαση της Μόσχας να πληρώσει ή όχι το τέλος, όσο και η απάντηση της Βουλγαρίας αν την αγνοήσει.

Στην περίπτωση αυτή, όμως, ποια θα είναι η θέση της Ελλάδας;

Το ενδεχόμενο κλεισίματος της στρόφιγγας από την Gazprom δεν μας τρομάζει πια; Πόσο θα αυξήσει το κόστος της ενέργειας και τι κάνουμε να το αποτρέψουμε;

Αν οι Ρώσοι διακόψουν τον εφοδιασμό με αέριο αγωγών, o ευρωπαϊκός διαχειριστής ENTSO-G υπολογίζει ότι οι ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου θα ολοκληρώσουν τον χειμώνα στο 32%.

Αυτό προϋποθέτει ομαλή τροφοδοσία με LNG και φυσιολογικές καιρικές συνθήκες. Τι θα γίνει αν ο χειμώνας είναι κρύος και το Μεσανατολικό πρόβλημα κλιμακωθεί, κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει….

Οι αντιδράσεις της Ελλάδας

Επισήμως, η Ελλάδα δεν έχει αντιδράσει στην απόφαση της Βουλγαρίας.

Πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι είναι σε εξέλιξη μια έντονη διπλωματική και πολιτική διαπραγμάτευση μεταξύ των υπουργών Ενέργειας των δύο χωρών, για να δουν πώς μπορεί να μην υπάρξουν επιπτώσεις για την Ελλάδα, στο πλαίσιο των ευρύτερων ενεργειακών σχέσεων των δύο χωρών.

Σημειώνεται ότι υφίστανται σύνθετες συμφωνίες στην εμπορία φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών, με σημαντικές εξαγωγές αερίου προς τη Βουλγαρία, συμβόλαια swaps που συνδέουν διαφορετικές χώρες και χρονοθυρίδες στη Ρεβυθούσα (η βουλγαρική Bulgargaz, η ελβετική βουλγαρικών συμφερόντων Colmar και η βουλγαρική Overgaz έχουν slot στη Ρεβυθούσα).

Όπως είπε πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, το αέριο που εισάγει η ΔΕΠΑ δε θα επηρεαστεί γιατί η συμφωνία έχει προσδιορίσει την τιμή στο σημείο παραλαβής που είναι το Σιδηρόκαστρο.

Δεν είναι, όμως, αρμοδιότητα του υπουργού να εκπροσωπεί όλες τις ελληνικές εταιρείες και όχι μόνο την κρατική ΔΕΠΑ;

Από το Σιδηρόκαστρο έρχεται το 30% του φυσικού αερίου στην Ελλάδα και πρόκειται για το αέριο της Gazprom που εισάγεται από τις εταιρείες ΔΕΠΑ, Mytilineos και την Promitheus Gas του ομίλου Κοπελούζος.

Το θέμα είναι σε εξέλιξη καθώς το επόμενο διάστημα θα δούμε τις αντιδράσεις και τις συνέπειές τους, ενώ το θέμα μιας διακοπής των ροών από τη Ρωσία απασχολεί όλο και περισσότερο την αγορά.

Συζητά άρα ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας με το Βούλγαρο ομόλογό του, τι θα συμβεί αν η Gazprom δεν πληρώσει και αν, δηλαδή, η Βουλγαρία θα της στερήσει το δικαίωμα μεταφοράς αερίου;

Σημειώνεται ότι οι παραπάνω εξελίξεις δυσχεραίνουν και τη θέση της Gazprom και της Ρωσίας, καθώς οι ποσότητες μέσω του αγωγού Turk Stream είναι από πέρυσι οι μοναδικές που κατευθύνονται προς την Ευρώπη, μαζί με ορισμένες μέσω της Ουκρανίας.

Διαβάστε επίσης:

Μυτιληναίος: Στα 500 ευρώ το φυσικό αέριο αν εμπλακεί στον πόλεμο και το Ιράν

Ευάγγελος Μυτιληναίος (Economist): Η μεγαλύτερη απειλή σήμερα είναι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή

Θεόδωρος Σκυλακάκης: Έσοδα 2 δισ. για τα δάση σε βάθος χρόνου από τις πιστώσεις άνθρακα

Ρωσικό αέριο: «Στα τέλη του 2024 πιθανόν σταματά η ροή προς την Ευρώπη»